Türkiye, Libya'daki tüm taraflarla ‘iyi ilişkiler kurmak’ istiyor

Erdoğan, Ağustos ayının başlarında Libya Temsilciler Meclisi Başkanı Akile Salih ve Libya Başkanlık Konseyi Başkan Yardımcısı Abdullah el-Lafi'yi ağırlamıştı (Libya Parlamentosu)

Türkiye, Libya'daki tüm taraflarla ‘iyi ilişkiler kurmak’ istiyor
TT

Türkiye, Libya'daki tüm taraflarla ‘iyi ilişkiler kurmak’ istiyor

Türkiye, Libya'daki tüm taraflarla ‘iyi ilişkiler kurmak’ istiyor

Libya'daki tüm taraflarla iyi ilişkiler kurma çabasında olduğunu doğrulayan Türkiye, Trablus'u ve ülkenin doğusunu ziyaret etmek üzere parlamenter bir heyet gönderme niyetinde olduğunu açıkladı.
Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, dün yaptığı basın açıklamasında, Türkiye’nin güvenlik ve istikrarı sağlama niyeti doğrultusunda Libya'daki çeşitli taraflarla ilişkiler kurmaya çalıştığını açıkladı. Çavuşoğlu, "Son bir yıllık süreç, dış politikada attığımız adımlar bakımından bir doğrulama süreci, doğrulama yılı oldu. Örneğin 'Libya'da ne işiniz var?' diyenler, özellikle son krizlerden sonra, Batı'da olsun, içeride olsun, 'İyi ki orada Türkiye var. Türkiye orada istikrarın garantisi, sigortası.' demeye başladılar" dedi. Uluslararası ilişkilerin sürekli değişkenliğine dikkati çeken Çavuşoğlu, Türkiye dış politikasının da ‘milli çıkarlar doğrultusunda değişen koşullara uyum sağladığını’ vurguladı.
Son dönemde Batı ve Doğu Libya arasındaki politikasında bir denge arayışına giren Türkiye, buna rağmen, Fethi Başağa hükümeti karşısında meşru hükümet olarak gördüğü Abdulhamid Dibeybe başkanlığındaki geçici Ulusal Birlik Hükümeti’ne desteğini sürdürüyor. Diğer yandan hem Başağa hem de Dibeybe hükümetinin müttefiki konumundaki Türkiye, geçtiğimiz Mart ayında iki taraf arasındaki krizi çözmek amacıyla ortak bir toplantı düzenlemek istemişti. Eylül ayının başlarında ise her iki taraftan yetkililer Türk yetkililerle temasta bulunmuştu.
Dibeybe, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, savunma ve dışişleri bakanları, aynı zamanda Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) Başkanı ile bir araya geldi. Ancak Başağa ve Türk tarafı, Libya’da bir araya geldikleri görüşmenin seviyesini açıklamadı. Dibeybe ile gerçekleştirdiği görüşmede başkent Trablus'un güvenliğini herhangi bir askeri girişim veya saldırıdan koruma gereğine dikkat çeken Erdoğan, değişimin ancak seçimlerle gerçekleşebileceğini vurguladı.
Dibeybe’nin aktardığına göre Türk tarafı, Libya'daki yol haritası neticesinin hükümeti tarafından denetlenen seçimlerle sağlanması, ardından ise iktidarın seçilmiş kimseye devredilmesi gerektiğini vurguladı. Dibeybe aynı zamanda Türk yetkililerle yaptığı görüşmelerde siyasi, ekonomik ve askeri olmak üzere üç eksene değindiklerine dikkati çekti.
Dibeybe aynı zamanda “Ülkede iki hükümet yok. Ulusal Birlik Hükümeti olan tek bir hükümet var ve Libya’daki tüm meselelerin sorumluluğunu üstlenen de o” şeklinde açıklamada bulundu.
Diğer yandan Türk yetkililerle yaptığı görüşmelerin olumlu geçtiğini doğrulayan Başağa, Libya'da en kısa süre içerisinde seçimlerin düzenlenmesi yönünde uygun koşulların yaratılması için Libya hükümetinin görevlerini yerine getirmesini sağlamak amacıyla tüm iç siyasi güçler, Birleşmiş Milletler (BM) Libya Özel Temsilcisi Abdullah Batili ve uluslararası taraflarla doğrudan çalışmanın gereğine dikkat çekti.

İHA’lar krizde etkili oldu
Görüşmelerden günler önce Başağa ve Dibeybe hükümetine bağlı güçler arasında kaydedilen ve günlerce süren kanlı çatışmalarda çoğu sivil 32 kişi hayatını kaybetti, onlarca kişi ise yaralandı. Dibeybe hükümetine tedarik edilen Türk İHA’larının Trablus'taki son çatışmayı Dibeybe lehine çevirdiği bildirildi.
Türkiye'nin doğu Libya'ya açılımı yönündeki ilk büyük adım, Libya Temsilciler Meclisi Başkanı Akile Salih’in geçtiğimiz Temmuz ayında Erdoğan ve TBMM Başkanı Mustafa Şentop ile bir araya geldiği Ankara ziyareti sırasında kaydedildi. Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgiye göre görüşmelerde Başağa meclisin hükümetine verdiği desteği vurgularken Türkiye, Libya topraklarının birliğini sağlama, sivil ve demokratik bir devletin inşasını engelleyen tüm eylemleri durdurma gereğinin altını çizdi.
Salih'in Ankara ziyareti, Türk politikasında Libya'ya yönelik önemli bir değişime işaret ediyor. Zirâ önceden Türkiye’nin ilişkileri Fayiz es-Serrac başkanlığındaki eski Ulusal Mutabakat Hükümeti ve Dibeybe'nin Ulusal Birlik Hükümeti üzerinden Trablus ile sınırlıydı. Libya Temsilciler Meclisi’nin Başağa hükümetine güven vermesine rağmen Türkiye Dibeybe’yi desteklemişti.
Batı Libya'daki kara, deniz ve hava üslerinde kendi kuvvetlerini ve binlerce paralı askeri bulunduran Türkiye, Erdoğan'ın Ulusal Mutabakat Hükümeti Başbakanı ile imzaladığı askeri ve güvenlik işbirliği kapsamında Trablus hükümetine bağlı güçlerine eğitim veriyor.



Filistin Dışişleri Bakanlığı, yerleşimcilerin Ramallah yakınlarındaki Taybeh kasabasına yönelik saldırısını kınadı

Ramallah'ın kuzeydoğusundaki Hıristiyan kasabası Taybeh'de dün şafak vakti yerleşimciler tarafından ateşe verilen bir araç (AFP)
Ramallah'ın kuzeydoğusundaki Hıristiyan kasabası Taybeh'de dün şafak vakti yerleşimciler tarafından ateşe verilen bir araç (AFP)
TT

Filistin Dışişleri Bakanlığı, yerleşimcilerin Ramallah yakınlarındaki Taybeh kasabasına yönelik saldırısını kınadı

Ramallah'ın kuzeydoğusundaki Hıristiyan kasabası Taybeh'de dün şafak vakti yerleşimciler tarafından ateşe verilen bir araç (AFP)
Ramallah'ın kuzeydoğusundaki Hıristiyan kasabası Taybeh'de dün şafak vakti yerleşimciler tarafından ateşe verilen bir araç (AFP)

Filistin Dışişleri Bakanlığı ve Kilise İşleri Yüksek Komitesi dün, Batı Şeria'nın Ramallah kentinin kuzeydoğusunda yer alan ve daha önce de saldırılara maruz kalan, çoğunluğu Hıristiyan olan Taybeh kasabasına yerleşimciler tarafından düzenlenen yeni bir saldırıyı kınadı.

Görgü tanıklarının ifadelerine göre dün şafak vakti kasabaya saldıran yerleşimciler ekinleri ve iki aracı yaktı, bazı evlerin duvarlarına ırkçı sloganlar yazdı ve görünüşe göre evleri yerle bir etmeyi planladı.

Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, “Bu saldırıyı, kasabaya, mezarlıklarına ve kilisesine yönelik önceki saldırılarının ardından gelen uluslararası tepkileri hiçe saymak olarak değerlendiriyoruz” denildi.

Bakanlık, ‘yerleşimci milislerin işgal altındaki Batı Şeria'nın tamamına yönelik saygısızlıklarını ve Filistin topraklarının yağmalanmasını uluslararası toplum ve yargı organları nezdinde takip ettiğini’ bildirdi.

sdfrgt
Ramallah'ın kuzeydoğusundaki Hıristiyan kasabası Taybeh'in eteklerinde yerleşimcilere ait inekler otluyor, 28 Temmuz. (AFP)

Yerleşimci saldırılarına yönelik uluslararası tepkilerin yetersiz olduğunu ve ‘Filistin halkının maruz kaldığı saldırıların seviyesine ulaşamadığını’ belirten Bakanlık, ‘İsrail hükümetini bu saldırılara ve suçlara son vermeye, failleri tutuklamaya ve sorumlu tutmaya zorlayacak caydırıcı tedbirler almaya’ çağırdı.

Tekrarlanan saldırılar

Kilise İşleri Yüksek Komitesi de bir açıklama yayınlayarak, son saldırının ‘münferit bir olay olmadığını, Taybeh'i hedef alan tekrarlayan saldırılar dizisinin bir parçası olduğunu’ belirtti. Komite, bu saldırıyı Filistin'deki Hristiyan varlığını hedef alan ve kasabanın tarihi ve dini karakterini değiştirmeyi amaçlayan sistematik bir yer değiştirme politikasının parçası olarak görüyor.

Komite, dünyadaki kiliseleri ve devlet temsilcilerini, bu ihlalleri durdurmak ve uluslararası hukuk ve insan hakları sözleşmelerinde öngörüldüğü üzere kutsal mekânların ve sakinlerinin korunmasını sağlamak üzere acilen harekete geçmeleri için hükümetlerine baskı yapmaya çağırdı.

Taybeh kasabası son iki ay içinde bir dizi saldırıya sahne oldu. 4 Haziran'da yerleşimciler, yaklaşık bir yıl önce bir dizi şiddetli saldırının ardından yerlerinden edilen Filistinli bir ailenin evinin yıkıntıları üzerine yeni bir yerleşim karakolu kurdu.

Yerleşimciler 7 Temmuz'da, kasabadaki tarihi Aziz George (el-Hadr) Kilisesi ve mezarlığının bitişiğindeki bir alanı ateşe verdi.

İkinci saldırının ardından, ABD'nin İsrail Büyükelçisi Mike Huckabee, bölge halkıyla dayanışmasını ifade etmek ve Hristiyan, Müslüman veya Yahudi ibadethanelerine yönelik her türlü saldırıyı reddettiğini belirtmek için kasabayı ziyaret etti.

hug
ABD'nin İsrail Büyükelçisi Mike Huckabee, Ramallah yakınlarındaki Taybeh kasabasını ziyareti sırasında, 19 Temmuz 2025 (AFP)

Yerleşimcilere verdiği destek ve bir Filistin devletinin kurulması fikrini reddetmesiyle tanınan Huckabee'nin ziyareti İsrail'de sert tepkilere yol açtı. Yerleşimciler, Huckabee'nin tutumundan geri adım attığını düşünüyordu.

Ancak ABD Büyükelçisi, yerleşim yerlerini ziyaret ederek pozisyonunun arkasında durduğunu ve Taybeh kasabasına yaptığı ziyaretin bir geri adım anlamına gelmediğini gösterdi.

Hıristiyan mekanlarının hedef alınması

Öte yandan Filistinliler, Beytüllahim yakınlarındaki iki Hristiyan kasabasına daha önce düzenlenen saldırılara da dikkat çekti.

Bu ayın 17'sinde Kudüs'teki patrikler ve kiliselerin dini liderleri, Gazze Şeridi'ndeki Kutsal Aile Kilisesi'nin bombalanmasını kınadı. Söz konusu saldırıda, kilise binası ciddi hasar görmüş, kilisenin rahibi Peder Gabriel Romanelli ve askeri operasyonlardan kaçmak için kiliseye sığınan çok sayıda Müslüman ve Hıristiyan vatandaş da dahil olmak üzere on kişi yaralanmış, üç kişi de hayatını kaybetmişti.

şlk
Peder Gabriel Romanelli, İsrail'in Gazze Şeridi'ndeki Kutsal Aile Kilisesi’ne düzenlediği saldırıda bacağından yaralanmasının ardından bir sağlık merkezinde tedavi görüyor. (Reuters)

Filistin Kurtuluş Örgütü'ne (FKÖ) bağlı Ayrım Duvarı (Utanç Duvarı) ve Yahudi Yerleşim Birimleriyle Mücadele Komitesi'nin verilerine göre, bu yılın ilk yarısında yerleşimciler 2 bin 153 saldırı gerçekleştirerek dört Filistinliyi öldürdü.

İsrail ordusu ve yerleşimciler, Gazze Şeridi'ndeki savaşla eş zamanlı olarak yani 7 Ekim 2023'ten bu yana Doğu Kudüs de dâhil olmak üzere Batı Şeria'daki saldırılarını arttırarak en az bin 8 Filistinliyi öldürdü ve yaklaşık 7 bin Filistinliyi yaraladı.