Suriye muhalefeti Türkiye’nin SMDK’dan ülkeyi terk etmesini istediğine ilişkin iddiayı yalanladı

Türkiye’deki Suriyeliler: Geçici koruma kartına sahip bir grup sınır dışı edildi

Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiseri Filippo Grandi, geçen salı günü Şam’da Suriye Dışişleri Bakanı Faysal Mikdad ile yaptığı görüşmede (AP)
Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiseri Filippo Grandi, geçen salı günü Şam’da Suriye Dışişleri Bakanı Faysal Mikdad ile yaptığı görüşmede (AP)
TT

Suriye muhalefeti Türkiye’nin SMDK’dan ülkeyi terk etmesini istediğine ilişkin iddiayı yalanladı

Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiseri Filippo Grandi, geçen salı günü Şam’da Suriye Dışişleri Bakanı Faysal Mikdad ile yaptığı görüşmede (AP)
Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiseri Filippo Grandi, geçen salı günü Şam’da Suriye Dışişleri Bakanı Faysal Mikdad ile yaptığı görüşmede (AP)

Suriye muhalefetinin uluslararası toplumdaki meşru temsilcisi  Suriye Muhalif ve Devrimci Güçler Ulusal Koalisyonu (SMDK) Başkanı Salim el-Muslat, Rus haber ajansı Sputnik tarafından ortaya atılan, Türkiye’nin SMDK’dan ülkeyi terk etmesini istediğine ilişkin iddiayı yalanladı.
SMDK Başkanı Muslat, Türk yetkililerin koalisyona bu yıl sonundan önce ülke topraklarından başka bir yere ayrılmaları çağrısı yaptığı yönünde Rus medyasında yayınlanan haberlerin hiçbir gerçek yanı olmadığını açıkladı.
Konuya ilişkin bugün bir açıklama yapan el-Muslat, Türkiye’nin Suriye devrimini ve Suriye halkının özgürlük, adalet ve demokrasi taleplerini destekleme noktasındaki tavrında bir değişim olmadığını dile getirdi.
Muslat açıklamasında, herhangi bir Türk yetkiliden kendilerine bu minvalde herhangi bir talep gelmediğini belirten el-Muslat, SMDK hakkında son günlerde ortaya atılan iddiaların gerçekle yakından uzaktan alakası olmadığının altını çizdi.
Muslat, 14 Eylül’de yaptığı açıklamada Türkiye’nin tutumunun Suriye devrimiyle ve Suriye halkının özgürlük, haysiyet ve demokrasiye ulaşma taleplerini destekleme açısından tutarlı olduğunu dile getirdi.
Sputnik Haber Ajansı’nın iddiasına göre kimliği belirsiz bir kaynak, Türkiye istihbaratının SMDK’ya bu yıl sonundan önce Türkiye topraklarından ayrılması gerektiğini bildirdiğini söyledi. Faaliyetleri Türkiye merkezli olan bu oluşuma dair bu ayrıntılı çağrının, Rusya’nın himayesinde Suriye - Türkiye yakınlaşmasının arka planında Türkiye’de son günlerde alınan siyasi bir kararın ardından geliştiğine dikkat çekildi.
Sputnik, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan hükümetinin SMDK’nın tüm ofislerini kapatmaya ve bu yılın sonunda sona eren bir takvime göre üyelerine fon sağlamayı durdurmaya karar verdiğini belirtti. Ajansa göre hükümet, ülkede Türk vatandaşlığı veya daimî ikametgahı olan liderlerinin herhangi bir siyasi faaliyette bulunmadan kalmalarına izin verecek ve koalisyon, Türkiye yerine başka alternatif seçenekleri tartışmaya başladı bile.
Salim el-Muslat, Rus ajansı tarafından öne sürülen iddiaların doğru olmadığını ve herhangi bir Türk yetkili tarafından koalisyon hakkında herhangi bir açıklama yapılmadığını vurguladı. Ayrıca son günlerde Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed rejimi ile ilan edilen temasların perde arkasında Türkiye’nin Suriye muhalefetine dair tutumunda değişiklik yaşandığıyla ilgili yayınlanan haberlerin hiçbir gerçek yanı olmadığını vurguladı.
Türk yetkililerle son zamanlarda yapılan görüşmelerin olumlu ve yapıcı olduğunu belirten Muslat, bunların başta Cenevre Bildirisi, 2118 ve 2254 sayılı kararlar olmak üzere Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) kararları doğrultusunda Suriye’de siyasi bir çözüme ulaşmak için koordinasyon ve işbirliği çerçevesinde gerçekleştiğini söyledi.
Muslat ayrıca, SMDK’nın Türkiye ile ilişkisinin sağlam ve istikrarlı olduğunu vurgulayarak, yayınlananların aksine Ulusal Koalisyon’un Türkiye’deki varlığını başta başkent Ankara olmak üzere birkaç şehirde yeni ofisler açarak genişlettiğini dile getirdi. Salim el-Muslat, diplomatik misyonlarla uluslararası ilişkileri canlandırmayı, Suriye devrimine dost ülkelerin temsilcileriyle yeni iletişim kanallarının açılmasına katkıda bulunmayı ve Türkiye’deki Suriyeli mültecilerin hukuki işlerine sponsor olmayı amaçladıklarına dikkati çekti.
SMDK, geçen ay da İran merkezli Tesnim Haber Ajansı’nın iddialarını yalanlamıştı. Ajans, Suriye rejimi ile ilişkileri yeniden gözden geçirmeye ilişkin son açıklamaların perde arkasında Türkiye hükümetinin, koalisyona ülke topraklarını terk etmesi çağrısı yaptığını iddia etmişti.
21 sığınmacı Türkiye’den sınır dışı edildi
Öte yandan Türkiye makamları, 21 Suriyeliyi Halep’in kuzeyindeki Azaz şehri yakınlarında bulunan Bab Es-Selam sınır kapısı aracılığıyla Suriye’nin kuzeyinde muhaliflerin kontrolündeki bölgelere sınır dışı ettiğini duyurdu.
Türk makamları, geçici koruma kartına sahip 21 Suriyeli genci, geçici koruma sistemine kayıtlı oldukları şehirler dışında bulunmaları ve seyahat kurallarına uymamaları ile ilgili ihlaller nedeniyle salı gününü çarşambaya bağlayan gece geç saatlerde Bab Es-Selam sınır kapısı idaresine teslim etti.
Türk makamları, daha önce Ağustos ayında da aynı nedenlerle 100’den fazla genci sınır dışı etmişti. Türkiye makamları, yüzlerce Suriyeli mülteciyi ‘sığınma yasalarını ihlal etme ve geçici koruma kartı almama’ gerekçesiyle Halep’in kuzey kırsalında kendilerine sadık silahlı muhalif grupların kontrolü altındaki bölgelere sınır dışı etmeyi sürdürüyor.
Türkiye’den Suriye’ye dönen mültecilerin sayısında bir yandan prosedürlerin karmaşıklığı, diğer yandan kötü ekonomik koşullar ve mültecilerin varlığına karşı yürütülen kampanyalar çerçevesinde artış yaşanırken, birçok mültecinin gönüllü bir geri dönüş beyanı imzaladıktan sonra zorla sınır dışı edildiğine dair haberler yayınlanıyor.
Türkiye makamları, Suriyelilerin Ramazan ve Kurban Bayramı’nda ailelerine yapacağı ziyaretleri iptal ederek, gidenlerin bir daha geri dönemeyeceklerini vurguladı. Çok sayıda Suriyeli mülteci, geçici koruma sistemine kayıtlı olmadıkları şehirlerde bulunmaları, belge eksiklikleri ve kaçakçılık yollarıyla Türkiye topraklarına gelmeleri gibi küçük ihlaller nedeniyle zorla sınır dışı ediliyor.
Türk makamları, seçimler yaklaşırken muhalefetin hükümete yönelik baskıları nedeniyle Suriyelilerle ilgili uygulamaları sıkılaştırmaya çalışırken, bazı partiler de seçim kampanyalarında Suriyeli mülteci kartını kullanıyor ve Türkiye’ de seçimleri kazandıktan sonra mültecilerin ülkedeki varlıklarını sona erdirme vaadinde bulunuyor.
İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, geçtiğimiz günlerde Suriye’ye gönüllü olarak dönen Suriyelilerin sayısının 506 bine ulaştığını açıkladı.



Suriye ordusu Suveyda'dan çekilmeye başladı

TT

Suriye ordusu Suveyda'dan çekilmeye başladı

Suriye ordusu Suveyda'dan çekilmeye başladı

Suriye ordusu, çarşamba akşamı, nüfusunun çoğunluğunu Dürzilerin oluşturduğu Suveyda ilinden çekilmeye başladı. Savunma Bakanlığı, şiddet olaylarının yaşandığı ilde yeni bir ateşkes anlaşmasının açıklanmasından birkaç saat sonra çekilme kararını duyurdu.

Savunma Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, ‘Suriye Arap Ordusu'nun, imzalanan anlaşmanın hükümleri uyarınca ve ildeki yasadışı grupların temizlenmesi tamamlandıktan sonra Suveyda'dan çekilmeye başladığı’ belirtildi. Açıklamada, Suveyda’da konuşlu diğer hükümet güçlerinin çekilmesinden bahsedilmedi.

Anlaşma, İsrail'in Şam'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı ve Genelkurmay Başkanlığı çevresinin yanı sıra Suriye'nin güneyindeki Suveyda ve Dera illerinde konuşlu hükümete bağlı güçlere karşı hava saldırıları düzenlemesi üzerine sağlandı.

Ateşkes anlaşmasının maddeleri

Dürzi lideri Yusuf Carbu, hükümet ile Suveyda'nın önde gelenleri arasında bir anlaşmaya varıldığını açıkladı. Dürzilerin Ruhani Lideri Şeyh Hikmet Hicri ise anlaşmayı reddederek ‘Suveyda tamamen özgürleştirilinceye’ kadar savaşın devam edeceğini vurguladı.

Yaptığı açıklamada herhangi bir anlaşma ve müzakere yaptığı ve yetki vermeyi reddeden Hicri, ‘bu ortak tutumdan saparak tek taraflı temas veya anlaşma yapan kişi veya kurumları’ uyardı.

Öte yandan Carbu, anlaşmanın Suveyda'daki askeri operasyonların tamamen ve derhal durdurulmasını, ordunun kışlalarına geri dönmesini ve ateşkesin uygulanmasını denetlemek üzere devlet ve Suveyda'nın önde gelen isimlerinden oluşan bir gözetim komitesi kurulmasını içerdiğini söyledi.

Dürzi lider anlaşmanın ayrıca, ‘Suveyda'nın Suriye devletine tam olarak entegre edilmesini ve tüm eyalet toprakları üzerinde tam egemenliğinin teyit edilmesini’ öngördüğünü de belirtti.

Anlaşma aynı zamanda iç güvenlik güçlerinin ve devlet polisinin yanı sıra Suveyda ve çevresindeki bölgelerden polis memurlarının konuşlandırılmasını ve Suveyda’daki polis memurlarının ilin güvenlik dosyasını yönetmek için liderlik ve yürütme görevlerini üstlenmelerini de içeriyordu.

hyjukı
İsrail dün başkent Şam'daki Genelkurmay Başkanlığı karargahını bombaladı (Reuters)

Carbu’ya göre taraflar, anlaşma uyarınca Suveyda'da ağır silahların düzenlenmesi için bir mekanizma üzerinde anlaşarak, devletin kontrolü dışındaki silahların toplatılması ve Suveyda'nın tüm bölgelerinde Suriye yasalarına ve düzenlemelerine uygun olarak tüm devlet kurumlarının yeniden faaliyete geçirilmesini garantilediler.

Onlarca ceset

Suriye Sağlık Bakanlığı tarafından dün yapılan açıklamada, İsrail'in Şam'a düzenlediği hava saldırılarında 3 kişinin öldüğünü, 34 kişinin yaralandığını bildirdi. Bakanlık, Suveyda'daki El-Vatani Hastanesi’nde ise güvenlik güçleri mensupları ve sivillerin de aralarında bulunduğu onlarca cesedin bulunduğunu açıkladı.

Suriye Dışişleri Bakanlığı tarafından dün yapılan açıklamada, İsrail’in Genelkurmay Başkanlığı ve Cumhurbaşkanlığı Sarayı çevresini ve ülkenin güneyini hedef alan son saldırılarının ‘ciddi bir tırmanış’ oluşturduğu vurgulandı.

Açıklamada, şu ifadeler yer aldı:

“Suriye, bu tehlikeli tırmanış ve sonuçlarından İsrail'i tamamen sorumlu tutuyor. Ayrıca, uluslararası hukukun sağladığı tüm araçlarla topraklarını ve halkını savunma konusunda tüm meşru haklarını saklı tutar. İsrail'in Suriye'de gerginliği tırmandırmak, kaos yaratmak ve güvenliği ve istikrarı bozmak için izlediği sistematik politika kapsamında gerçekleştirilen bu açık saldırı, BM Şartı ve uluslararası insani hukuku açıkça ihlal ediyor.”

Dışişleri Bakanlığı, ‘uluslararası toplumu sorumluluğunu üstlenmeye ve Birleşmiş Milletler üyesi olan egemen bir devletin topraklarına yönelik İsrail'in tekrarlanan saldırılarına son vermek için acil önlemler almaya’ çağırdı.

Yedioth Ahronoth gazetesi dün İsrailli bir güvenlik yetkilisinin, İsrail'in Suriye'deki gerginliğin çözümü konusunda bir anlaşmaya yakın olduğunu söylediğini aktardı. Gazetenin bildirdiğine göre yetkili, “Şu an Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed Şara’nın ateşkes ilan edeceğini ve güneydeki Suveyda’dan askerlerini çekeceğini tahmin ediyoruz” dedi.

İsrail’in hava saldırıları

Öte yandan İsrail ordusu dün, Suriye Genelkurmay Başkanlığı binasının girişini hedef aldığını doğrulamasının ardından Şam'daki Cumhurbaşkanlığı sarayı çevresinde bir ‘askeri hedefi’ vurduğunu açıkladı.

İsrail Ordu Sözcüsü Avichay Adraee dün, X hesabından yaptığı açıklamada, İsrail ordusunun Şam bölgesinde Suriye Genelkurmay Başkanlığı binasını vurduğunu söyledi. Adraee, “Suriyeli liderleri, Şam'daki Genelkurmay Başkanlığı’ndan savaşı yönetiyor ve güçlerini Suveyda’ya gönderiyor” ifadelerini kullandı.

Adraee, İsrail ordusunun ‘Şam'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı çevresinde bir hava hedefini vurduğunu’ da sözlerine ekledi.

Fransız Haber Ajansı AFP’ye konuşan üç görgü tanığı, Şam'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı çevresinde bir patlama sesi duyduklarını ve ardından dumanların yükseldiğini bildirdi.

Komşu mahallede yaşayan ve ismini vermek istemeyen 51 yaşındaki bir kadın, “Bombardımanın ardından evimin balkonunda Emevi Meydanı'nda neler olup bittiğini izlemeye çalışıyordum ve bir patlama sesi duydum. Ardından, Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed Şara’nın genellikle önemli misafirlerini ağırladığı Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nın yakınlarında yükselen bir duman bulutu gördüm” ifadelerini kullandı.

Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nın bulunduğu tepenin yakınlarındaki iki bölgede yaşayan iki kişi de patlamanın ardından yoğun duman gördüklerini doğruladı.

Saldırılar, Suriye hükümetinin, rejim güçlerinin kontrolünü ele geçirdikten bir gün sonra Suveyda'da çatışmaların yeniden başladığını belirtmesinin ardından gerçekleşti. Suriye Arap Haber Ajansı SANA, Savunma Bakanlığı'nın dün yaptığı açıklamada, ‘yasa dışı’ grupların Suveyda'daki el-Vatani Hastanesi’ni ordu ve iç güvenlik güçlerine karşı saldırılar için bir üs olarak kullandığını söylediğini bildirdi.

Savunma Bakanlığı Medya ve İletişim Müdürlüğü, söz konusu silahlı gruplara bağlı çok sayıda keskin nişancının hastanenin çatısında konuşlandığını ve hükümet güçlerini yoğun bir şekilde hedef aldığını belirtti. Açıklamada, “Hastaneyi ve çevresini tarafsızlaştırmak ve Sağlık Bakanlığı ve Acil Durum Bakanlığı personelinin hastaneye girmesine izin vermek için defalarca çağrıda bulunduk, ancak şu ana kadar herhangi bir yanıt almadık” ifadeleri yer aldı.

vfgthy
Suriye ordusu ve güvenlik güçleri, şehirde yaşanan çatışmaların ardından Suveyda'da konuşlandırıldı (EPA)

Diğer taraftan salı günü düzenlediği saldırılar Suriye'nin güneyindeki Suveyda ve Dera ile sınırlı kalan İsrail, dün saldırılarını Şam'daki Genelkurmay Başkanlığı binası ve Cumhurbaşkanlığı Sarayı çevresini de kapsayacak şekilde genişletti.

İsrail ordusu tarafından dün yapılan açıklamada, Şam'daki Genelkurmay Başkanlığı binası girişinin hedef alındığı ve Suriye sınırındaki birliklerin güçlendirileceği belirtildi. İsrail Ordu Sözcüsü Adraee, İsrail ordusunun Suriye Genelkurmay Başkanlığı binasının giriş kapısını vurduğunu söyledi. İsrail ordusunun Suriye'deki Dürzilere yönelik gelişmeleri ve eylemleri izlemeye devam ettiğini belirten Adraee, İsrail ordusunun siyasi talimatlara göre bölgede saldırılar düzenlediğini ve çeşitli senaryolara karşı hazırlıklı olduğunu da sözlerine ekledi. İsrail Hava Kuvvetleri, Genelkurmay Başkanlığı binası girişine düzenlenen saldırıdan birkaç saat sonra Şam'ın merkezindeki bu binaya yeni saldırılar düzenledi. Yeni saldırılar daha büyük bir tırmanışın habercisi gibi görünüyordu, zira İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz, Suriye'ye yönelik ‘acı verici’ saldırıların başladığını söyledi. Katz, “Şam'a yönelik uyarılar sona erdi, şimdi acı verici saldırılar başlayacak” diye ekledi.

SANA dün sabah Şam'da bir patlama sesi duyulduğunu bildirirken, Suriye devlet televizyonu İsrail’e ait insansız hava araçlarının (İHA) Şam semalarında uçtuğunu ve patlamalar olduğunu aktardı. Suriye Haber Ajansı ise İsrail'in Şam'ın merkezine düzenlediği saldırıda iki sivilin yaralandığını bildirirken, Reuters iki Suriyeli güvenlik kaynağına dayanarak İsrail'in başkentin savunma bakanlığını hedef alan bir hava saldırısı düzenlediğini aktardı. Alikhbaria Syria kanalı ise İsrail'in Şam'ın merkezine düzenlediği saldırıda iki sivilin yaralandığını bildirirken, Reuters iki Suriyeli güvenlik kaynağına dayandırdığı haberde İsrail'in Şam’da Savunma Bakanlığı binasını hedef alan bir hava saldırısı düzenlediğini aktardı. Suriye basını daha sonra Şam'daki Genelkurmay Başkanlığı binasında büyük hasar meydana geldiğini bildirdi.

Kanlı çatışmalar

Bu gelişmeler, Suveyda'da ilanından sadece birkaç saat sonra çöken ateşkesten sonra yaşandı. Ateşkes, günlerce süren ve çok sayıda kişinin ölümüne yol açan kanlı mezhep çatışmalarına son vermeyi amaçlıyordu.

Suriyeli güvenlik güçleri pazartesi günü, Dürzi silahlı gruplar ile Bedevi aşiretler arasındaki çatışmaları kontrol altına almak amacıyla Suveyda’da konuşlandırıldı. Ancak bu kez de Suriyeli güvenlik güçleri ile Dürzi silahlı gruplar arasında çatışma başladı. İsrail, pazartesi ve salı günü Suriye hükümetine bağlı güvenlik güçlerine hava saldırıları düzenleyerek müdahale etti ve amacının Dürzileri korumak olduğunu açıkladı.

Suriye Savunma Bakanlığı'nın salı akşamı ilan ettiği ateşkes uzun sürmedi. Yerel haber sitesi Suwayda24, Suveyda ve çevresindeki köylerin dün sabah yoğun topçu ve havan topu saldırısına maruz kaldığını bildirdi. Suriye Savunma Bakanlığı SANA'nın aktardığı açıklamasında, Suveyda'daki yasadışı grupları ateşkesin ihlalinden sorumlu tuttu. Bakanlık, Suveydalılara evlerinde kalmaları çağrısında bulundu.

Pazar günü çatışmaların başlamasından bu yana onlarca sivil, Suriyeli güvenlik gücü mensubu ve Dürzi silahlı unsur hayatını kaybetti. Suveyda’da siviller ve Reuters muhabirleri, hükümet güçlerinin dün evleri yağmaladığını, yaktığını ve arabaları ve ev eşyalarını çaldığını söyledi. Bir Suvayda sakini, Reuters muhabirine evinde başından vurularak öldürülen kardeşinin cesedini görmesine izin verdi.

sdfgrth
Suveyda'nın bir mahallesindeki Suriyeli güvenlik güçleri mensupları ve silahlı çocuklar, 15 Temmuz 2025 (AFP)

İsrail Savunma Bakanı Katz dün, Suriye hükümetine ‘Dürzileri rahat bırakması’ uyarısında bulundu. Katz, İsrail ordusunun Suriye hükümetine bağlı güvenlik güçleri geri çekilene kadar bombalamaya devam edeceğini vurguladı.

Bu arada ABD'nin Ankara Büyükelçisi ve Suriye Özel Temsilcisi Thomas Barrack dün yaptığı açıklamada, ABD'nin ‘itidal ve birliği sağlayabilmek için’ tüm taraflarla temas halinde olduğunu söyledi.