عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI

İran’ın Ortadoğu'daki ittifaklar ağı güçleniyor: Hamas, Suriye ile ilişkileri normalleştirme kararı aldı

Hamas'ın internet sitesinde Moskova’da, Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Bogdanov'un huzurunda yaptığı görüşmeye ilişkin yayınlanan fotoğraf
Hamas'ın internet sitesinde Moskova’da, Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Bogdanov'un huzurunda yaptığı görüşmeye ilişkin yayınlanan fotoğraf
TT
TT

İran’ın Ortadoğu'daki ittifaklar ağı güçleniyor: Hamas, Suriye ile ilişkileri normalleştirme kararı aldı

Hamas'ın internet sitesinde Moskova’da, Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Bogdanov'un huzurunda yaptığı görüşmeye ilişkin yayınlanan fotoğraf
Hamas'ın internet sitesinde Moskova’da, Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Bogdanov'un huzurunda yaptığı görüşmeye ilişkin yayınlanan fotoğraf

Hamas, ‘Filistin halkının ve haklı davasının yanında yer almasındaki rolü nedeniyle’ Suriye yönetimi ve halkına takdirini bildirerek, yaklaşık 11 yıllık duraksamadan sonra Şam ile ilişkileri yeniden başlatmaya resmen karar verdiğini açıkladı. Böylece İran, Ortadoğu ittifakları kapsamındaki kayıp halkayı yeniden tamamlama yolunda önemli bir kazanım elde etmiş oldu.
Hamas Hareketi dün yaptığı açıklamada, özellikle ulusu çevreleyen bölgesel ve uluslararası gelişmeler ışığında, “Hamas, Esed rejimiyle sağlam ilişkiler kurmaya ve geliştirmeye devam ettiğini teyit ediyor” ifadelerine yer verildi.
Açıklama, Hamas Siyasi Büro Başkanı İsmail Heniyye’nin Moskova’da Rus yetkililerle bir araya gelerek görüşmeler yaptığı ziyaretin ardından geldi. Hamas’a yakın bir kaynak, Rusya ziyaretinin, başta Suriye olmak üzere bölgedeki diğer müttefiklerle köprü kurmada önemli etkisi olacağını söyledi.
İran ve Hizbullah yıllardır Hamas’a Suriye ile ilişkileri geliştirmesi yönünde baskı uyguluyordu.
Geçtiğimiz Haziran ayında Şarku’l Avsat konu hakkında bilgi sahibi bir kaynaktan alıntıladığı haberinde, Suriye ile ilişkileri yeniden başlatma kararının yeni olmadığını, Hamas liderliğindeki değişiklik de dahil olmak üzere birçok değişikliğin ışığında 10 aydan fazla bir süre önce karar verildiğini bildirdi. Hamas’ın son toplantılarında İran ve Suriye’ye yakın kesimin yönetimdeki konumu güçlenmişti. Bu kesim, İran’la ilişkilerin güçlendirilmesini savunuyor ve Hamas’ın, Suriye rejimi ile çatışma halinde olan Müslüman Kardeşler’le tamamen özdeşleştirilmesinden rahatsızlık duyuyor.
Hizbullah’ın başlattığı ve İran’ın da dahil olduğu yıllarca süren girişimlerin ardından Suriye rejimi ile ilişkileri yeniden başlatma aşamasına gelindi. Şam'ın Hamas ile ilişkisi, hareketin, Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed'in kendi yönetimine karşı halk ayaklanması karşısında aldığı önlemlere karşı çıkmasıyla koptu.
Hamas, 2011’deki Suriye olayları başlamadan önce İran ekseninde yer almaktaydı. Ancak rejim karşıtı halk hareketini desteklemesi, Esed, İran ve Hizbullah tarafından öfkeyle karşılandı. Hamas’ın bu tutumu, kendisine yıllardır destek veren İran ve Suriye yönetimleri tarafından bir ihanet olarak algılandı.
Bu süreçte İran’la ilişkiler kesildi, ancak daha sonra Hizbullah araya girerek tekrar iletişim köprüleri kuruldu ve 2019’da ilişkiler yeniden güçlendirildi.
Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgiye göre, tüm bu çabaların Heniyye’nin Suriye ziyaretiyle sonuçlanacağına inanılıyor.
İsmail Heniyye’nin basın danışmanı Tahir el Nunu, geçtiğimiz günlerde Heniyye’nin Rusya ziyaretine başladığını açıkladı. Bu gelişme bölge uzmanları tarafından Şam ile Hamas arasındaki ittifakın geri dönüşü anlamına geldiği şeklinde yorumlandı. Böylece İran, Ortadoğu’daki ittifaklar ağındaki eksik halkaları yeniden onarma yolunda önemli bir yol kat etmiş oldu.
Hamas dünkü açıklamasında, Filistin yönetimi ile büyük ölçüde çelişen ve otoritenin şu ya da bu şekilde bölünmeyi teşvik etmekle suçladığı İran-Suriye eksenine dönüşün önemine dair ipuçları verdi.
İran ve Suriye, Filistin-İsrail barış anlaşmasına karşı çıkıyor. Müzakereleri ve Filistin yönetimin bu konudaki yaklaşımını reddediyor, bu Hamas'ın tutumuyla da uyumlu. Hamas Hareketi, bölgede ‘İsrail projesini reddeden, direnen aktif ve etkili güçleri hedef alan tehlikeli gelişmelerin’ takibini yaptıklarını kaydetti.
Hamas, ‘Suriye'yi, özellikle Filistin davası kapsamında aktif tarihsel rolünden uzaklaştırma’ yönündeki tüm girişimleri reddettiğini bildirdi. Hamas, Suriye’nin maruz kaldığı acımasız saldırganlığın gölgesinde Filistin halkının Suriyelilerle birlikte olduğunu bildirdi. Açıklamada, “İsrail saldırganlığı karşısında kardeş Suriye'nin yanında olduğumuzu teyit ediyoruz” ifadelerine yer verildi.

Daha fazlasını oku

 
 
ARAP DÜNYASI

Suriye: Gürültünün ortasında hukuk devleti talepleri

Fotoğraf: SANA
Fotoğraf: SANA
TT
TT

Suriye: Gürültünün ortasında hukuk devleti talepleri

Fotoğraf: SANA
Fotoğraf: SANA

Aliya Mansur

Yeni Suriye ulusal logosunun (görsel kimlik) lansman töreni, Suriye'deki her etkinlik gibi Suriyeliler arasında geniş çaplı bir tartışmanın eşlik ettiği, etkileyici ve güzel bir etkinlikti. Suriye Devlet Başkanı Ahmed eş-Şara'nın katıldığı Halk Sarayı'ndaki görkemli törene, “Suriye Demokratik Güçleri”nin kontrolü altındaki Rakka ve Haseke hariç olmak üzere Suriye'nin çeşitli bölgelerinde aynı anda düzenlenen kutlamalar eşlik etti. Gösteriler ve sloganlar Suriye devriminden sahneleri çağrıştırdı.

Şara'nın tören sırasında yaptığı etkileyici konuşma Suriye'nin birliğinin ve çeşitliliğinin altını çizdi ama daha tören bitmeden önce Suriyeliler arasında şu tartışma başlamıştı; bu ulusal logo gerçekten Suriyeli mi yoksa başka ülkelerden “ilham mı” alındı? Bazıları bunun bir alkollü içecek şirketnin ticari logosu olduğunu söyleyecek kadar şüphelerinde ileri gittiler.

Suriye şahininin “çalıntı” olduğu suçlamaları - ki bu kesinlikle doğru değil - ve bunlara verilen karşılıklar arasında meselenin özü neredeyse kayboldu. Oysa meselenin özü şu: Nasıl bir Suriye istiyoruz? Hukuk devleti olan bir Suriye mi yoksa halkın ruh hallerinin dalgalanmalarına tabi bir Suriye mi?

Konuya ilişkin yorumunda Anayasa Bildirgesi Taslağı Komitesi üyesi Dr. Ahmed el-Karbi, resmi logoların kabulü tartışılırken yasal temellere dayanmanın gerekliliğini vurguladı. Anayasa Bildirgesi'nin 5. maddesinde açıkça “devletin logosu kanunla belirlenir” ifadesinin yer aldığına ve hukuka dayalı bir devletin anayasal çerçevelere uygun olarak onaylanmamış bir logoya indirgenemeyeceğine işaret etti.

Suriye'deki tartışma ve çekişmenin özü bu olmak yerine, bazı Suriyeliler binlerce yıllık Suriye anıtlarına kazınmış olan Suriye şahininin kökeni ve sembolizmiyle ilgili suçlamalarda bulunmakla meşgul oldular.

Esed rejiminin devrilmesinden ve Şara'nın yönetime gelmesinden bu yana, Suriye halkı hükümetin, özellikle de Başkan Şara'nın her eylemini mutlak biçimde destekleyenler ile hükümetin yaptığı her eylemi veya açıklamayı mutlak biçimde reddedenler arasında bölündü. İki grup arasında, bir şeyleri düzeltmek amacıyla eleştirenlerin ve teşvik etmek amacıyla destekleyenlerin sesleri kayboldu.

Esed rejiminin devrilmesinden bu yana 7 ay geçti ve yeni otoritenin en belirgin özelliği Suriyelilerle ilişkilerinde şeffaf olmamak

Şarku'l Avsat'ın Al Majalla'dan aktardığı analize göre Esed rejiminin devrilmesinden bu yana yedi ay geçti ve yeni otoritenin en belirgin özelliği Suriyelilerle ilişkilerinde şeffaf olmamak. Bu da yorumlara kapıyı açıyor ve Suriye halkının doğasını ve doğruluğunu bilinmediği söylentilerin yayılmasına katkıda bulunuyor.

17 Mayıs'ta Suriye Cumhurbaşkanlığı, eski rejim tarafından işlenen ihlallerle ilgili gerçekleri ortaya çıkarmak, sorumlularından hesap sormak, mağdurlara tazminat ödemek ile görevli bir geçiş adaleti komisyonu kurulacağına dair bir kararname yayınladı. Kararname, Abdulbasıt Abdullatif'in komisyon başkanı olarak atanmasını ve duyuru tarihinden itibaren 30 günü geçmeyecek bir süre içinde bir çalışma grubu oluşturma ve iç yönetmelikler hazırlama görevini üstlenmesini öngörüyordu.

Bu kararnamenin yayınlanmasının üzerinden yaklaşık bir buçuk ay geçti, yani komisyonun kurulması için öngörülen 30 günlük süre geçti. Peki bu komisyon hangi aşamada? Cevap yok. Bu sadece şeffaflığın eksik olduğunu değil, aynı zamanda hükümetin kendi yayınladığı kararnamelere ve mevzuata, örneğin Anayasa Bildirgesi'nin 5. maddesine bağlı olmadığının da bir örneği.

İşte meselenin özü de budur: Nasıl bir Suriye istiyoruz?

Hukuk ve kurumlar devleti Suriye'nin sesi, iki grubun kopardığı gürültü arasında neredeyse duyulmuyor. Bir tarafta destekçiler var ve bunların çoğu Suriyelilerin “Aralık 2024 devrimcileri” olarak adlandırdığı, devrimin 14 yılı boyunca önemli bir rol veya sese sahip olmayan, şimdiyse hükümetin sağ tarafında yer alan kişiler. Diğer taraftaki hükümetin muhalifleri arasındaysa, hükümetin her türlü eylemini çarpıtmakla meşgul olan, çoğunluğu eski rejim kalıntısı ve solcu olan sesler bulunuyor. İkisi arasında aklın sesi kayboluyor.

Suriye'nin istikrarı sadece Suriye için değil, bölge için de bir öncelik. İstikrarlı bir Suriye, komşu ülkelerin istikrarının başlangıcıdır ve bir vatandaşlık devleti ve hukukun üstünlüğünün inşası, Suriyelilerin onlarca yıllık geleceğinin temel taşıdır. Sağlam olmayan temeller üzerine inşa edilen her yapı, özellikle Suriye'nin düşmanları hâlâ pusuda beklediğinden, çökme riski altındadır. Hukukun üstünlüğü, adalet, özgürlük, vatandaşlık ve şeffaflık, istediğimiz devleti inşa etmek için önceliklerdir.