Filistin köyü, yerleşimlerle kuşatılmış ‘adaya’ dönüşüyor

İşgalcilerin ‘Givat Shaked’ projesinde, bazıları 24 katlı 700 konut yer alıyor

Yüksek katlı yerleşim birimlerinin inşası, Beyt Safafa köyünü izole bir ada haline getiriyor (AFP)
Yüksek katlı yerleşim birimlerinin inşası, Beyt Safafa köyünü izole bir ada haline getiriyor (AFP)
TT

Filistin köyü, yerleşimlerle kuşatılmış ‘adaya’ dönüşüyor

Yüksek katlı yerleşim birimlerinin inşası, Beyt Safafa köyünü izole bir ada haline getiriyor (AFP)
Yüksek katlı yerleşim birimlerinin inşası, Beyt Safafa köyünü izole bir ada haline getiriyor (AFP)

Filistinli Ferid Selman, İsrail hükümetinin onayının ardından, Filistinlilerin çoğunlukta olduğu Beyt Safafa köyü yakınlarında 700 Siyonist yerleşim biriminin inşasını endişeyle bekliyor.
Yeşil Hat’tı Aşmak
Tarlada çalışan 66 yaşındaki Selman, bazı binaların 24 katlı olacağı Givat Shaked projesine dair “Her Filistinli gibi yerleşim inşa edildiğinde olacaklardan korkuyorum” dedi.
Otoyol, iki stadyum ve yerleşim bölgeleri arasındaki alanda 12’den fazla inşaat vinci görüşü engelliyor. Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan aktardığı habere göre evinin yanında çöplerle kaplı bir tepede duran Selman, Fransız haber ajansı AFP’ye yaptığı açıklamada “Yarın buraya, sınıra gelecekler” dedi. Selman, Batı Kudüs ile İsrail’in 1967’de uluslararası toplum tarafından tanınmayan bir hareketle işgal edip ilhak ettiği şehrin doğu kesimi arasındaki ayrım çizgisini belirtmek için kullanılan Yeşil Hat’ta atıfta bulundu.
Filistinliler, Doğu Kudüs’ü gelecekteki devletlerinin başkenti olarak arzularken, Yahudiler ise tüm Kudüs’ü başkenti olarak görüyor.

Yerleşim yerleri bir seçim kâğıdı
Yerleşim projesi, planının 1990’ların ortalarında ortaya atılmasından bu yana tartışmalara yol açtı. 1995 yılında önerilen plan, o sırada ortaya çıkan Oslo barış sürecine bir tehdit oluşturduğu için Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) tarafından kınandı. Zira proje, köyü Doğu Kudüs’ten ve Batı Şeria’dan izole etmekle tehdit ediyordu.
Givat Shaked projesinin yeniden aktifleştirilmesi, soruları gündeme getirdi. Bununla birlikte Yahudi devletinin Kasım ayında, dört yıldan kısa bir süre içerisinde beşinci kez seçimlere gitmesi, bu sorulara cevaplar sağlayabilir. Öyle ki bazı İsrailli politikacılar, uzun süredir, sağ eğilimli İçişleri Bakanı Ayelet Şaked de dahil olmak üzere ‘yerleşim birimlerinin genişletilmesini ve İsrail’in Doğu Kudüs’ü kontrol etmesini’ destekleyen sağcı seçmenlerle açıkça flört ediyor.


Beyt Safafa mahallesinin Filistinli sakini Ferid Selman, İsrail’in yeni bir yerleşim yeri inşa etmeyi planladığı araziyi gösteriyor (AFP)

Kudüs Planlama ve İnşaat Komitesi, söz konusu projeyle ilgili kararını açıklamasından sonra Şaked, bu ayın başlarında İsrail medyasına yaptığı açıklama, “Tüm iç ve dış baskılara rağmen, Givat Shaked projesi onaylandı” dedi. “Bu bölgede veya şehrin herhangi bir yerinde imar ve yapılaşmanın önüne geçmek düşünülemez” diyen İçişleri Bakanı, Kudüs’te satılık ‘konut stokunu artırmak’ gerektiğini vurguladı. Ayelet Şaked, Kudüs’ün İsrail’in başkenti olduğunu tekrar tekrar dile getirirken, Filistinlilerin her türlü talebini de reddediyor.

Aldatıcı iddialar
Yerleşim yerlerini denetleyen Ir Amim derneğinin kurucusu Avukat Daniel Seidman, İsrail’in iddialarının ‘aldatıcı’ olduğunu belirtti. “Bu iddiaların İsraillilerin ve Filistinlilerin gerçek konut ihtiyaçlarıyla hiçbir ilgisi yok” diyen Seidman, “Tüm bunlar İsrailliler ve Filistinliler arasındaki çatışmayla ilgili” şeklinde konuştu.
Avukat Daniel Seidman, “Durum konut ihtiyaçlarıyla ilgili olsaydı, bu bölge Filistin mahallesinin hayati bir parçası olarak düzgün bir şekilde geliştirilebilirdi” derken, “Daha ziyade arazi, Beyt Safafa’dan koparılarak jeopolitik ve ideolojik amaçlarla İsrail mahallesine dönüştürüldü” ifadelerini kullandı.


Ir Amim derneğinin kurucusu Avukat Daniel Seidman, İsrail’in yerleşimlerin arkasındaki nedenlerini eleştirdi (AFP)

Yaklaşık 16 bin nüfuslu Beyt Safafa, Doğu Kudüs’ün güneybatısında, Yeşil Hat üzerinde yer alıyor. Köy, güneyde yer alan ‘Gilo’ ve ‘Givat Hamatos’ yerleşimleri ile çevrili.
Batı Şeria’da, yaklaşık yarım milyon Yahudi yerleşimci, uluslararası toplumun çoğunun yasadışı olarak kabul ettiği yerleşim yerlerinde yaşıyor. Doğu Kudüs’te ise yaklaşık 200 bin kişi yaşıyor.
Givat Shaked’deki konut kulelerinin inşası, köyün Filistin topraklarından gerçek şekilde kopuşunu yansıtıyor. Seidman, bu durumu köyü bir ‘Filistin adasına’ çevirmeye benzetirken, İsrail’i ‘Doğu Kudüs’te Filistinlileri dağıtacak ve marjinalleştirecek ezici bir İsrail varlığı yaratmaya çalışmakla’ suçladı.
Öte yandan İsrail, Doğu Kudüs’teki Filistinlilerin evlerini izinsiz inşa edildikleri iddiasıyla düzenli olarak yıkıyor.

Büyük çifte standart
Selman ise hayal kırıklığını dile getirirken, durumu ‘Filistinlilere inşaat izin vermeyip Yahudilerin yüksek katlı yerleşim inşaatına yeşil ışık yakan’ İsrail bürokrasisinin çifte standart uyguladığını savundu.
Ferid Selman, İsrail’e bağlı olmalarına rağmen mahkemelere gitmeyi düşündüklerini söylerken, “Ancak başka bir imkânımız yok” dedi. En azından köydeki evlerinin yıkılmayacağına dair umudunu dile getirirken, “İnşaata kesinlikle karşı değiliz ama onlar da bizi düşünmeliler” şeklinde konuştu.



Trump'ın elçisi: Irak kritik bir dönüm noktasında ve silahlı gruplar var olduğu sürece başarılı olamaz

ABD'nin Irak Büyükelçisi Mark Savaya (Irak medyası)
ABD'nin Irak Büyükelçisi Mark Savaya (Irak medyası)
TT

Trump'ın elçisi: Irak kritik bir dönüm noktasında ve silahlı gruplar var olduğu sürece başarılı olamaz

ABD'nin Irak Büyükelçisi Mark Savaya (Irak medyası)
ABD'nin Irak Büyükelçisi Mark Savaya (Irak medyası)

ABD Başkanı'nın Irak Özel Temsilcisi Mark Savaya dün yaptığı açıklamada, Irak'ın kritik bir dönemeçte olduğunu ve silahlı grupların devletle rekabet edip devletin rolünü baltaladığı bir ortamda hiçbir ulusun başarılı olamayacağını söyledi.

Savaya, Irak'taki bölünmüşlüğün ülkenin uluslararası konumunu zayıflattığını, ekonomisini boğduğunu ve ulusal çıkarlarını koruma yeteneğini sınırladığını belirterek, hükümetin ülkeyi bölgesel çatışmalardan uzak tutan ve ulusal önceliklere odaklanan bir yaklaşım izlediğinde, istikrarın mümkün olduğunu kanıtladığını ifade etti.

Irak'ta istikrarın sağlanmasının sorumlu liderlik ve devleti ve kurumlarını güçlendirmeye yönelik kararlı bir yaklaşım gerektirdiğini vurgulayan yetkili, siyasi ve dini liderlerin kararlarının, Irak'ın egemenlik ve güç yolunda ilerleyip ilerlemeyeceğini veya parçalanma ve gerilemeye doğru kayıp kaymayacağını belirleyeceğini belirtti.

Trump'ın liderliğinde Amerika Birleşik Devletleri'nin bu kritik dönemde Irak'ı desteklemeye tamamen hazır olduğunu teyit etti.


Yoksulluk içinde boğulan Gazze, iki aylık kırılgan ateşkesi sona erdirdi

Filistinli bir anne, dün Han Yunus'taki Nasır Hastanesi'nde soğuktan ölen kız bebeğinin yasını tutuyor (Reuters)
Filistinli bir anne, dün Han Yunus'taki Nasır Hastanesi'nde soğuktan ölen kız bebeğinin yasını tutuyor (Reuters)
TT

Yoksulluk içinde boğulan Gazze, iki aylık kırılgan ateşkesi sona erdirdi

Filistinli bir anne, dün Han Yunus'taki Nasır Hastanesi'nde soğuktan ölen kız bebeğinin yasını tutuyor (Reuters)
Filistinli bir anne, dün Han Yunus'taki Nasır Hastanesi'nde soğuktan ölen kız bebeğinin yasını tutuyor (Reuters)

Gazze Şeridi, İsrail ve Hamas arasında geçen ekim ayında başlayan kırılgan ateşkes anlaşmasının üçüncü ayına dün girdi. Kuşatma altındaki halk, İsrail'in ihlalleri ve ciddi yardım eksikliğiyle birlikte iki ay geçirdi.

Gazze Şeridi'ni kasıp kavuran şiddetli hava koşulları ve yoğun yağışlar, halihazırda bir bebeğin soğuktan ölmesiyle sonuçlanan zorlu koşulları gidermek için gerekli malzemelerin ulaştırılmasının aciliyetini bir kez daha vurguladı. Birleşmiş Milletler Filistinli Mülteciler Yardım ve Çalışma Ajansı (UNRWA), yağışların neden olduğu artan acıların "tıbbi ve yeterli barınma malzemeleri de dahil olmak üzere insani yardımın kesintisiz akışı yoluyla önlenebileceğini" belirtti.

Bu arada, İsrail'in aşırı sağcı Ulusal Güvenlik Bakanı İtamar Ben-Gvir dün, Hamas'ın askeri kanadına adını veren, İsrail sınırları içinde bulunan tarihi lider İzzeddin el-Kassam'ın türbesini kaldırma sözü verdi. Ben-Gvir, güvenlik güçleri ve bir vinç eşliğinde, Suriye doğumlu el-Kassam'ın türbesinin yanına kurulan dua çadırını sökerken çekilmiş bir video yayınladı. Hamas, güvenlik bakanının eylemlerinin "kutsallığa karşı eşi benzeri görülmemiş bir ihlal ve kutsal yerlere saygısızlık" olduğunu ifade etti.


Ateşkesin zorlu eşiği: Silahsızlanma maddesi ABD–İsrail–Hamas üçgenini kilitliyor

TT

Ateşkesin zorlu eşiği: Silahsızlanma maddesi ABD–İsrail–Hamas üçgenini kilitliyor

Ateşkesin zorlu eşiği: Silahsızlanma maddesi ABD–İsrail–Hamas üçgenini kilitliyor

İsrail, ABD Başkanı Donald Trump’ın ekimde ilk aşaması uygulamaya giren Gazze ateşkes planı kapsamında Hamas’ın tamamen silahsızlandırılması şartında ısrarını sürdürüyor. Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilerle Tel Aviv, Hamas’ın uzun süreli bir ateşkes karşılığında silahların “dondurulması” yönündeki önerisini reddetti.

Fransız Haber Ajansı AFP bugün (Perşembe) konuşan bir İsrailli yetkili, “20 maddelik plan çerçevesinde Hamas’ın geleceği yok; örgüt silahsızlandırılacak” dedi. Aynı yetkili, “Gazze tamamen silahtan arındırılmış olacak” ifadelerini kullandı.

Bu açıklamalar, Hamas’ın yurtdışı siyasi büro şefi Halid Meşal’in Al Jazeera’da yayımlanan röportajında, “Direnişin tamamen silahsızlanması kabul edilemez. Silahların dondurulması veya muhafaza edilmesi gibi seçenekler tartışılıyor” sözlerinin ardından geldi.

y
Hamas lideri Halid Meşal (X)

İsrail Ordu Radyosu da Tel Aviv’in “Gazze’nin tamamen silahsızlandırılması” talebini yinelerken, ABD ile konuya dair “sürekli koordinasyon” yürütüldüğünü aktardı.

10 Ekim’de yürürlüğe giren ateşkes anlaşması, Hamas ve diğer silahlı grupların silahsızlandırılmasını öngörüyor.

ABD yönetimi son günlerde daha esnek bir yaklaşım sergiliyor

Hamas’ın üst düzey bir kaynağı, Şarku’l Avsat’a konuşarak Trump yönetiminin silahsızlanma vurgusunu sürdürmekle birlikte, son dönemde arabulucular ile hareket arasında dolaşan bazı önerilere “daha açık” bir tutum sergilediğini belirtti.

Aynı kaynak, “Hareketin sunduğu ve arabulucuların geliştirdiği çeşitli fikirler var. Hâlâ farklı taraflarca iletilen yeni formüller tartışılıyor; amaç ikinci aşamaya geçişi hızlandırmak” dedi.

Bu beklenti, ABD’nin son açıklamalarıyla çelişiyor. ABD’nin BM Daimi Temsilcisi Mike Waltz, İsrail Cumhurbaşkanı İsaac Herzog’la görüşmesinde, Washington’un “Hamas’ın kendini yeniden inşa etmesine asla izin vermeyeceğini” söyledi.

f
ABD'nin Birleşmiş Milletler Büyükelçisi Mike Waltz (AFP)

Hamas kaynakları, temasların sürdüğünü ve sürece dair “her zamankinden daha ciddi bir irade” oluştuğunu ifade ediyor. Hareket, silahların korunması, depolanarak “dondurulması” veya bir Arap ya da İslam ülkesinin gözetimine devredilmesi gibi formüllerin değerlendirilebileceğini düşünüyor.

Hamas içerisinden bir başka kaynak, arabulucuların “silahsızlandırma, uluslararası güç konuşlandırılması ve Gazze’nin yönetimi gibi konularda ABD ile geniş bir anlayış zemini yaratabileceğini” belirtti.

Meşal, “silahtan arındırma değil dondurma” önerisini anlatırken, “İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırılarının tekrarlanmayacağına dair sağlam garantiler sağlayacak bir çerçeve oluşturmak istiyoruz” dedi.

“Filistin yönetiminin rolü”

İsrail, Hamas’ın elindeki son İsrailli rehinenin naaşı teslim edildikten sonra planın ikinci aşamasına geçilmesinde ısrar ediyor. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, geçişin “yakın” olduğunu belirtti ancak “Gazze’nin silahsızlandırılması gibi zorlu dosyalar bulunduğunu” ifade etti.

sdfrg
Filistin Ulusal Güvenlik Kuvvetleri'ndeki Özel Harekat Birimi 101 (Ulusal Güvenlik web sitesi)

Tartışmalar sürerken, Filistin yönetimi ise Gazze’de tam yetki devrinde ısrar ediyor. Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, son günlerde Arap, İslam ve Avrupa liderleriyle temaslarında yönetimin Gazze’de sorumluluk üstlenmeye hazır olduğunu vurguladı.

Hamas, bu pozisyona kamuoyu önünde yanıt vermese de, hareketin üst düzey bir kaynağı Şarku’l Avsat’a yaptığı değerlendirmede, “Filistin yönetiminin Gazze’de sorumluluk üstlenmesine karşı değiliz; ancak bunun ulusal bir uzlaşı programına dayanması gerekir” dedi.

Kaynak, “İsrail’in Gazze’de Filistin yönetiminin herhangi bir rolünü reddettiğini ve bu engelin aşılması için uluslararası baskıların devrede olduğunu” belirtti.