İran’da Mahsa Amini’nin gözaltında ölmesinin ardından ‘iç gerginlik’ uyarısı yapıldı

Mahsa Amini
Mahsa Amini
TT

İran’da Mahsa Amini’nin gözaltında ölmesinin ardından ‘iç gerginlik’ uyarısı yapıldı

Mahsa Amini
Mahsa Amini

İran’da devlete ait olan İran gazetesi, başörtüsü takma konusunda katı kurallar uygulayan ahlak polisi tarafından gözaltına alındıktan sonra yaşamını yitiren Mahsa Amini’nin cenazesi sırasında meydana gelen protestolar nedeniyle iç gerginlik konusunda uyarıda bulundu.
Polis güçleri, bu sabah İran’ın Kürdistan Eyaleti’nin yönetim merkezi olan Senendec’teki protestocuları dağıtmak için göz yaşartıcı gaz kullandı.
Protestocular, aralıklı silah sesleri arasında çevik kuvvet polisiyle karşı karşıya kaldı.
Sıkı güvenlik ortamına rağmen Senendec sokaklarına dökülen protestocular, İran’in dini lideri Ali Hamaney’e atıfta bulunarak ‘Diktatöre ölüm’ sloganları attı.
Sosyal medyada paylaşılan videolarda, 2020 başlarında ABD tarafından öldürülen Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani’nin büyük bir pankartı da görüldü.
İran’daki insan hakları durumunu izleyen bir kuruluş olan Hengaw, Saggız ve Senendec şehirlerinde polisin göstericilere müdahalesi sırasında en az 33 kişinin yaralandığını bildirdi.
Devlete ait İran gazetesi, bugünkü sayısında ahlak polisinin performansını savunarak, Mahsa Amini’nin ölümünün acı ve üzücü olduğunu ifade etti, ancak haberde şu ifadeler kullanıldı:
“Kontrolünüz dışında bir konuyu gündeme getirmemelisiniz. Evet, bu alanda inkar edilemez zaaflar ve eksiklikler var ve bunların ihmal edilmemesi gerekiyor ama asıl mesele bu olaydaki abartmanın iç gerginliğe yol açabileceğidir. Olayın acısı, ahlak ve adaletin çiğnenmesini gerektirmez.”
Ancak olayı öne çıkaran İran gazetelerinin çoğu, yetkililerin örtünme konusundaki yaklaşımını eleştirdi.
Reformcu gazete Aftab-ı Yezd olayın ülke genelinde yarattığı şok dalgalarına dikkat çekti. Etimad gazetesi ise Amini’nin ölümünü ‘trajik’ olarak nitelendirdi.
Kadın ve aileden sorumlu Cumhurbaşkanı Yardımcısı Enise Hazali, Amini’nin ailesiyle doğrudan temasa geçtiğini, başsağlığı dilediğini ve olayın tüm yönleri netleşene kadar konunun ciddi bir şekilde takip edileceğine dair güvence verdiğini bildirdi.
Yetkililer, Amini’nin ölümünü araştırıyor, ancak bir adli tıp doktoru dün otopsi sonuçlarının ortaya çıkmasının üç hafta sürebileceğini söyledi.
Tepkiler üzerine Tahran Polisi tarafından yapılan açıklamada, ahlak polisinin amini’yi bir saatlik ‘brifing’ için karakola götürdüğü, genç kadının burada aniden bilincini kaybettiği ve kalp rahatsızlığı yaşaması üzerine hastaneye sevk edildiği belirtilmişti.
İran devlet televizyonu tarafından yayınlanan görüntülerde, Amini’nin polis merkezine getirildikten sonra bir görevliyle konuştuktan sonra aniden fenalaşarak yere düşmesi yer aldı.
İran’daki ihlalleri takip eden ‘Tasvir 1500’ kanalı, genç kadının kafasına darbe aldığını iddia etti.
Ailesi ise genç kadının kalp krizi nedeniyle öldüğüne dair iddiaları reddederek, kalp hastalığı olmadığını söyledi.



Avrupa’nın en büyük füze üreticisi, Gazze’de çocukların öldürülmesinden kâr elde ediyor

İsrail'in 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 59 bine yaklaştı (Reuters)
İsrail'in 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 59 bine yaklaştı (Reuters)
TT

Avrupa’nın en büyük füze üreticisi, Gazze’de çocukların öldürülmesinden kâr elde ediyor

İsrail'in 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 59 bine yaklaştı (Reuters)
İsrail'in 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 59 bine yaklaştı (Reuters)

Avrupa'nın en büyük füze üreticisi MBDA, Gazze’de çocukların ölümüne yol açan bombalarda kullanılan parçaları İsrail'e tedarik ediyor.

Guardian ve bağımsız gazetecilik kuruluşu Disclose’la Follow the Money’nin ortak araştırmasında, MBDA’nın ABD’deki fabrikası aracılığıyla İsrail’e GBU-39 bombaları için kanat sistemleri sağladığı tespit edildi. 

MBDA, ABD’nin Alabama eyaletindeki fabrikasında ürettiği “Diamond Back” isimli kanatları, Boeing yapımı GBU-39 bombalarına takılmak üzere temin ediyor. Bu bileşenler, İsrail’e ABD'nin askeri yardımı kapsamında gönderilen binlerce bombada kullanılıyor. 

Fransa merkezli firma, İtalyan Leonardo, Hollandalı Airbus ve Britanyalı BAE Systems’ın ortaklığından oluşuyor. Şirketin gelirleri, Birleşik Krallık’taki MBDA UK aracılığıyla Fransa’daki ana firmaya aktarılıyor. 2024’te MBDA grubu, hissedarlarına toplamda 350 milyon sterlin (yaklaşık 19 trilyon TL) temettü dağıttı.

Analize göre GBU-39 bombaları Gazze’de en az 24 saldırıda kullandı. Bu saldırılarda 100’den fazlası çocuk olmak üzere en az 500 kişi öldürüldü. Saldırıların 16’sında okullar hedef alınırken, diğerlerinde kamplar, evler ve camiler vuruldu. 

Avustralya merkezli Silahlanma Araştırma Hizmetleri’nden (ARES) Trevor Ball, GBU-39 bombalarının okul ve sığınak gibi yerleri vurmak için sıkça kullanıldığını söylüyor. Bunun kanat sistemleri üzerindeki yazılardan ve kuyruk parçalarından tespit edilebildiğini belirtiyor. 

Britanya merkezli Silah Ticaretine Karşı Kampanya (CAAT) grubundan Sam Perlo-Freeman da “MBDA, İsrail’in silahlandırılmasından kâr ediyor” diyor.

MBDA'nın Guardian’a gönderdiği açıklamada, şirketin ABD'deki faaliyetlerini veya İsrail'e satılan ekipmanlara parça tedarikini durdurma planına ilişkin bilgi verilmedi. Açıklamada, “şirketi yasadışı uygulamalara dahil edebilecek faaliyetler yasaktır” dendi.

BAE Systems ve Airbus, MBDA'nın yanıtına ekleme yapmadı. Leonardo, “askeri teçhizat ihracatıyla ilgili ulusal ve uluslararası düzenlemelere her zaman tam olarak uyulduğunu” savundu. Boeing, soruları ABD Dışişleri Bakanlığı’na yönlendirdi, bakanlığın açıklamasında Washington’ın İsrail'in kendini savunma hakkını desteklediği belirtildi. 

Independent Türkçe, Guardian, France 24