Endonezyalı çevreci orkideleri yanardağdan kurtardı

Çevreci Mosimin, Endonezya’nın milli serveti olan orkideleri kurtarmak için iki bambu sera inşa etti

Merapi Yogyakarta Dağı'nın eteklerinde bir ağaçta orkide yetiştiriciliği yapılıyor
Merapi Yogyakarta Dağı'nın eteklerinde bir ağaçta orkide yetiştiriciliği yapılıyor
TT

Endonezyalı çevreci orkideleri yanardağdan kurtardı

Merapi Yogyakarta Dağı'nın eteklerinde bir ağaçta orkide yetiştiriciliği yapılıyor
Merapi Yogyakarta Dağı'nın eteklerinde bir ağaçta orkide yetiştiriciliği yapılıyor

Elinde orkideler ve omzunda bir bambu merdiven ile çiftçi Mosimin, Endonezya'nın en aktif yanardağının eteklerindeki ormanı inceleyip yıllardır biriktirdiği yerli çiçek kümelerine dikkati çekiyor.
Şarku’l Avsat’ın AFP’den aktardığı habere göre Mosimin, birçok Endonezyalı gibi tek bir adı olan 56 yaşında, botanik konusunda resmi geçmişi olmayan, kendi kendini yetiştirmiş bir çevreci.
Mosimin, kariyerini değerli taşlara benzettiği bitkileri dikmeye adamış ve Cava adasındaki Yogyakarta'nın eteklerinde bulunan bu bölgenin eşsiz çiçeklerini kurtarmak için tek başına kendini bu işe adamış.
Mosimin çalışmalarına, sonuncusu 2010 yılında olmak üzere Merapi Dağı'nın birkaç güçlü patlaması nedeniyle lavın akması ve bölgeye kül yayılmasından sonra başladı. “Ormanda orkidenin bol olduğunu hatırladığını” söyleyen Mosimin, “Yakın köylerden gelenler istedikleri kadar orkide toplayıp yakındaki turistik bölgelerde sattılar” dedi.
Ancak orkidelerin birçoğu yanardağın çevresine düşen kül bulutları tarafından yok edildi.
Böylece Mosimin, ‘solan servet’i kurtarmaya karar verdi ve yıllar içinde en dikkat çekici orkide türlerini barındırabileceği iki bambu sera inşa etti.
Yanardağın patlaması 1994'te 60 kişinin ölümüne sebep oldu ve binlerce hektar ormanı yok etti. 2010'da gerçekleşen bir başka patlama ise 300'den fazla insanın hayatını kaybetmesine yol açtı ve yıkıma neden oldu.
1994 trajedisinden söz eden Mosimin, "Evimin yakınındaki orman yandı ve bulabildiğim orkideler kayboldu. Bir iki tanesini tutmadığım için pişmanım” dedi.
Bununla birlikte, bu onu ve komşularını, yerel yönetimin, yanardağdan geriye kalanları araştırırken kalan orkideleri bulma çabalarına katılmaya teşvik etti.
Bu çabalar sonucu 2010 patlamasından kurtulan en az 90 orkide türünü canlandırdılar.
Mosimin artık kendi başına çalışıyor ve ormandakilerin orkidelerden kâr elde etmeye çalışmak yerine çiçek açmasına izin vermelerini istiyor. Merapi Dağı Milli Parkı Basın Sözcüsü Ahmadi, yanardağın etrafındaki ormanda Mosimin'den koruma yöntemlerini öğrenen yerel sakinler tarafından işletilen diğer orkide merkezlerinin ortaya çıktığını da sözlerine ekledi. Ahmadi, açıklamalarına şöyle devam etti: “Mosimin, Merapi Dağı'nda orkide muhafazasının öncüsü. Çalışmaları, programlarını taklit eden ve geliştiren birlikte çalıştığımız diğer gruplar için bir model haline geldi.”
İki çocuk babası Mosimin, botanik bilgisini sık sık onu ormana götürdüğü torununa aktararak orkideleri kurtarma mirasını sürdürmek istiyor. Mosimin, “Ona orkideleri olabildiğince erken gösteriyorum. Kim bilir, bir gün benim halefim olabilir” dedi.



Eski Doctor Who yıldızından dizinin yeni versiyonuna eleştiri

Fotoğraf: BBC Studios
Fotoğraf: BBC Studios
TT

Eski Doctor Who yıldızından dizinin yeni versiyonuna eleştiri

Fotoğraf: BBC Studios
Fotoğraf: BBC Studios

1982-1984'te Zaman Lordu'nu canlandıran Doctor Who yıldızı Peter Davison, uzun soluklu dizinin son sezonlarını "hikayedeki devasa boşluklar" nedeniyle eleştirdi.

Tom Baker'ın ardından karakterin 5. enkarnasyonunu canlandıran 74 yaşındaki Davison, BBC'nin 2005'te yeniden başlattığı bilimkurgu dizisinin kalitesini sorguluyor.

The Lewis Nicholls Show'a konuşan aktör, "Nedense bilimkurguda saatte 160 kilometre hızla gitmeleri gerektiğini düşünüyorlar" dedi.

Hikayede doğrudan bir sonraki bölüme geçiliyor ve beynin boşlukları doldurması bekleniyor... Belki genç ve sağlıklı biri bunu yapabilir. Bilemiyorum.

Davison, Doctor Who'nun son bölümlerini "ileride izlenmesi istenen" bir yapımın "fragmanına" benzetti.

Kanal patronlarının "insanların dikkat süreleri"yle ilgili endişelerinin, televizyon programlarının kötüleşmesine katkıda bulunabileceğini söyledi.

Davison "Eğer iki dakikada bir bir şeyler olmazsa insanların televizyonu kapatacağını düşünüyorlar, ki bunun doğru olduğuna inanmıyorum" diye devam etti.

Öte yandan Davison, geri dönen dizi sorumlusu Russell T. Davies'in, eski Doctor Who'nun sık sık eleştirilen bir yönünü, yani ana karakterin yol arkadaşını az kullanma alışkanlığını "düzelttiğine" değindi. Ancak dizinin artık hikayeden çok görsel efektlere öncelik verdiğini belirtti.

Oyuncu "Özel efektler daha da iyileştikçe, dizinin sadece onlardan ibaret hale gelmesi gibi bir tehlike var" dedi.

VDFGTH
Peter Davison 1982-1984 döneminde Doctor Who'da oynadı (BBC)

Doctor Who'nun yıllarca demirbaşı olan Davison, 2022'de Jodie Whittaker'ın son bölümünde kısa bir kameoyla rolünü yeniden canlandırmıştı. Whittaker'ın kendisi de geçen ay Ncuti Gatwa'nın veda bölümünde kısa süreliğine görünmüştü.

Davison ayrıca 2005-2010'da dizinin başrolünü üstlenen bir diğer eski Doctor Who yıldızı David Tennant'la birlikte özel bir sesli program yapmıştı. İki yıldızın dizi dışında da bir bağı var: Davison'ın kızı Georgia, 2011'den beri Tennant'la evli.

Tennant, Georgia'ya BBC'de 2008'de yayımlanan "The Doctor's Daughter" adlı bölümde birlikte rol alırken tanışmış ve 2020'de, bir başka Doctor Who yıldızının çocuğuyla evlenmenin "biraz aptalca geldiğini" itiraf etmişti.

Yayıncı Gaby Roslin'in podcast'ine katılan İskoç aktör, ilişkileri hakkında "Doctor Who hayatımın içine işlediği için sonunda doktorlardan birinin kızıyla evlenmek biraz aptalca geliyor; buna aykırı duran pek çok şey vardı" demişti.

Ancak Georgia ilişkilerinin "itici gücünün" kendisi olduğunu belirterek "Bu kadar çok uğraşmasaydım bu gerçekleşmeyebilirdi" ifadelerini kullanmıştı.

Independent Türkçe