Türkiye, Suriye'nin kuzeyinde SDG ve rejim tarafından kontrol edilen bölgelerde gerilimi artırıyor

Suriye'nin kuzeyindeki Menbiç kentinde Türkiye destekli Suriyeli muhalifler (AFP)
Suriye'nin kuzeyindeki Menbiç kentinde Türkiye destekli Suriyeli muhalifler (AFP)
TT

Türkiye, Suriye'nin kuzeyinde SDG ve rejim tarafından kontrol edilen bölgelerde gerilimi artırıyor

Suriye'nin kuzeyindeki Menbiç kentinde Türkiye destekli Suriyeli muhalifler (AFP)
Suriye'nin kuzeyindeki Menbiç kentinde Türkiye destekli Suriyeli muhalifler (AFP)

Türkiye, Şanlıurfa’nın Suruç şehrinde sınır karakoluna yönelik saldırıda bir askerin şehit olmasına ve bir askerin de yaralanmasına neden olan saldırının ardından rejim ve Suriye Demokratik Güçleri’nin (SDG) kontrolündeki bölgeler ateş altına alındı.
Milli Savunma Bakanlığı tarafından dün yapılan açıklamada, “Suruç/Şanlıurfa’da bir kahraman silah arkadaşımızı şehit eden teröristlere yönelik yapılan cezalandırma atışlarında 80’e yakın hedef imha edildi, toplam 17 terörist etkisiz hale getirildi” ifadelerine yer verildi. Açıklamada SDG'nin en büyük bileşeni olan YPG işaret edildi.
Pazar günü yapılan açıklamada ise “Suruç hududundaki roketatar tacizinde bir kahraman silah arkadaşımız şehit oldu, bir kahraman silah arkadaşımız da yaralandı. Belirlenen hedefler derhal ateş altına alınarak ilk belirlemelere göre 12 terörist etkisiz hale getirildi” ifadeleri kullanılmıştı.
Suriye İnsan Hakları Gözlemevi (SOHR), Türk savaş uçaklarının Pazar günü öğleden sonra Halep'in doğusundaki Ayn el-Arab (Kobani) kırsalında rejim güçleri ve SDG güçlerine ait mevzileri hedef aldığını, rejim güçlerinden en az 3 askerin öldürüldüğünü açıklamıştı.
SOHR, dün, Kobani'de Türkiye’nin sürekli gerilimi artırmasını kınayan kitlesel gösterilerin kaydedildiğini bildirdi. Parti bayrakları kaldıran göstericilerin Türk güçlerini bombalamayı durdurmaya çağırdığını da ekledi.
Türk kuvvetleri, son iki gündür SDG kontrolündeki bölgelere karadan ve havadan yoğun saldırılarını artırdı. Geçen Mayıs ayından bu yana Ankara, Suriye'nin kuzeyindeki Münbiç ve Tel Rıfat'ı hedef alacağı askeri operasyonlar başlatma tehdidinde bulunmuş, ancak ABD, Avrupa Birliği (AB), Rusya ve İran'ın bölgede herhangi bir askeri harekatı istikrarı zedeleyeceği ve militan gruplara güç katacağı için reddetmesi üzerine geri adım atmıştı.
Savunma Bakanlığı tarafından dün yapılan açıklamada, “Durmak yok, yorulmak yok, mücadeleye devam! Kahraman Komandolarımız, Barış Pınarı bölgesinde tespit ettikleri 6 PKK/YPG’li teröristi etkisiz hale getirdi. Teröristleri kazdıkları hendeklere gömmeye devam edeceğiz!” vurgusunda bulunuldu.
Türkiye, YPG'yi ABD ve AB tarafından terör örgüt olarak görülen Kürdistan İşçi Partisi'nin (PKK) Suriye'deki bir kolu olarak görüyor. ABD’nin Suriye'de terör örgütü DEAŞ’a karşı savaşta en yakın müttefik olarak gördüğü YPG’ye silah desteğinde bulunması ise Türkiye ile aralarında anlaşmazlığa neden oluyor.



Trablus'taki çatışmalar, Dibeybe'nin Libya'daki nüfuzunun arttığını gösteriyor

Libya güvenlik güçleri, Trablus'un Ebu Selim bölgesinde gece boyunca yaşanan çatışmaların ardından geri alınan bir polis karakolunu koruyor (AFP)
Libya güvenlik güçleri, Trablus'un Ebu Selim bölgesinde gece boyunca yaşanan çatışmaların ardından geri alınan bir polis karakolunu koruyor (AFP)
TT

Trablus'taki çatışmalar, Dibeybe'nin Libya'daki nüfuzunun arttığını gösteriyor

Libya güvenlik güçleri, Trablus'un Ebu Selim bölgesinde gece boyunca yaşanan çatışmaların ardından geri alınan bir polis karakolunu koruyor (AFP)
Libya güvenlik güçleri, Trablus'un Ebu Selim bölgesinde gece boyunca yaşanan çatışmaların ardından geri alınan bir polis karakolunu koruyor (AFP)

 

Trablus'ta gece saatlerinde rakip silahlı gruplar arasında çıkan şiddetli çatışmalarda en az altı kişi ve güçlü bir silahlı grubun lideri öldürüldü. Çatışmalar dün salı günü şafak vakti “istikrarın yeniden sağlandığının” duyurulmasıyla sona erdi.

Acil Durum ve Tıp Merkezi salı günü yaptığı açıklamada, “Güney Trablus'taki yoğun nüfuslu Ebu Selim bölgesi civarındaki çatışmaların yaşandığı yerden altı kişinin cesedinin çıkarıldığını” söyledi.

Pazartesi günü başlayan ve saatlerce süren, makineli tüfekler ve roketatarlar da dahil olmak üzere ağır silahların kullanıldığı çatışmalarda başka olası can kayıpları ve yaralanmalar bildirilmedi.

Yerel medya araçları Ganiva lakaplı Abdulgani el-Kikli’nin öldürüldüğünü bildirdi. İstikrarı Destekleme Birimi Başkanı olan Kikli, 2011'den bu yana Trablus'un önemli bölgelerini kontrol eden en önemli silahlı grupların kilit liderlerinden biri.

Muhammed el-Menfi başkanlığındaki Başkanlık Konseyi'ne bağlı gibi görünen İstikrarı Destekleme Birimi, İçişleri ve Savunma Bakanlıkları tarafından güvenliğinin sağlanması gereken devlet kurumları ve hayati öneme sahip tesisler üzerinde kontrolünü zorla dayatan en önemli silahlı gruplardan biri.

AFP'nin doğruluğundan emin olamadığı görüntüler, Kikli'nin yerde yattığını ve yakın mesafeden vurulduğu gösteriyor.

Analist Celal Harşavi, Ganiva'nın yeğeninin, “Trablus'taki silahlı grupların en güçlü ve etkili liderlerinden biri” olan adamın pusuya düşürüldüğünü söylediğini aktardı.

Harşavi, “Kikli’nin bankalar, telekomünikasyon, idareler ve hatta üst düzey diplomatik görevler gibi kilit pozisyonlara kendisine sadık kişileri atayabildiğini” açıkladı.

Salı günü okullar ve Trablus Üniversitesi güvenlik önlemleri kapsamında ikinci bir duyuruya kadar eğitime ara verdiler. Daha sonra Üniversite çarşamba gününden itibaren eğitime yeniden başladığını duyurdu. İçişleri Bakanlığı, “Vatandaşlar ile memurlara işlerine dönme” çağrısı yaparak, durumun “güvenli ve istikrarlı” olduğunu vurguladı.

Pazartesi akşamı uçaklar Trablus Havalimanı'ndan başkentin 200 kilometre doğusunda bulunan Misrata'daki güvenli bir yere nakledildi ve çok sayıda uçuş bu şehre yönlendirildi. Daha sonra havalimanına uçuşlar yeniden başlatıldı ve Mitiga Uluslararası Havalimanı hava sahası da açıldı.

Nüfuz haritasındaki değişim

Pazartesi akşamı Libya'nın başkentinde güçlü bir silahlı grubun liderinin öldürülmesi, saatlerce süren şiddetli çatışmalara ve grubunun kalesinden çıkarılmasına yol açtı. Bu durum, Trablus hükümetiyle ittifak halindeki silahlı grupların nüfuzunun güçlenmesiyle sonuçlanabilir.

Yıllardır Trablus'un geniş bir bölümünü kontrol eden Kikli'nin öldürülmesi, bundan daha geniş bir bölgenin istikrarı açısından da sonuçlar doğurabilir.

Libya önemli bir enerji ihracatçısı olup uzun süredir rakip doğulu ve batılı silahlı gruplar arasında bölünmüş durumda. Akdeniz'i geçerek Avrupa'ya ulaşmak isteyen göçmenler için bir hareket noktası ve bölgedeki rakip güçlerin mücadele alanı konumunda. Libya çatışması Rusya, Türkiye, Mısır ve BAE'yi de kendine çekti.

Kikli'nin öldürülmesinin ardından Ulusal Birlik Hükümeti, Başbakan Abdulhamid Dibeybe'nin düzensiz silahlı gruplar olarak adlandırdığı gruplara karşı güvenlik operasyonunun tamamlandığını duyurdu. Kikli'ye bağlı militanlar cezaevlerini yönettiler ve bakanlıklarda, devletin mali kuruluşlarında görevler üstlendiler.

Avrupa Dış İlişkiler Konseyi'nden Tarık Megerisi, “Ganiva, Trablus'un fiilen kralıydı. Takipçilerinin bir kısmı İç Güvenliği kontrol ederken, diğer bir kısmı da Merkez Bankası'ndan yapılan nakit transferlerinin dağıtımını kontrol ediyorlardı. Ayrıca birçok kamu şirketi ve bakanlık da kontrolleri altındaydı” dedi.

Trablus'ta otoritenin güçlenmesi, son yıllardaki kendisini zorla görevden alma girişimlerinin ardından Türkiye'nin müttefiki ve Ulusal Birlik Hükümeti'nin Başkanı Dibeybe’yi de güçlendirecek. Aynı zamanda Doğu Libya'daki silahlı gruplarla kapsamlı çatışmadaki pozisyonunu destekleyecek.

Dibeybe liderliğindeki Ulusal Birlik Hükümeti'ne bağlı silahlı gruplar, Kikli başkanlığındaki İstikrarı Destekleme Birimi'nin uzun süredir elinde tuttuğu bölgeleri ve üsleri hızla ele geçirdi. Ele geçirilen bölgeler arasında örgütün kalesi olan Ebu Selim bölgesi de yer alıyordu.

Kikli'nin devrilmesiyle birlikte Savunma Bakanlığı'na bağlı ve Dibeybe ile müttefik grupların, özellikle de Mahmud Hamza komutasındaki 444. Tugay ile 111. Tugay ve Misrata'dan gelen Ortak Harekât Gücü’nün daha büyük bir rol üstlenmesi mümkün.

Dibeybe'nin müttefiklerinin birleşmesi, Batı Libya'nın, komutan Halife Hafter'in on yıl önce rakiplerini tasfiye ederek ve diğer grupları kendi kontrolüne girmeye zorlayarak iktidarı ele geçirdiği Doğu Libya’ya benzemesine yol açabilir.

Atlantik Konseyi araştırmacılarından İmadeddin Badi, “Bu, Trablus'ta daha önce görülmemiş düzeyde bir saha kontrolünün önünü açıyor ve silahlı grupların sayısının azaltılmasını sağlıyor” dedi.

Libya, Muammer Kaddafi rejiminin 2011 yılında devrilmesinden bu yana bölünmelerle boğuşuyor. Ülke iki hükümet tarafından yönetiliyor: Biri uluslararası toplum tarafından tanınan ve Abdulhamid Dibeybe başkanlığındaki Trablus'taki hükümet, diğeri ise doğuda Usame Hamad’ın başkanlık ettiği ve Meclis ile Mareşal Halife Hafter tarafından desteklenen hükümet.