İsviçre’nin ulusal yemeği röşti dünya rekoru kırdı

Dünyanın en büyük röştisi (AFP)
Dünyanın en büyük röştisi (AFP)
TT

İsviçre’nin ulusal yemeği röşti dünya rekoru kırdı

Dünyanın en büyük röştisi (AFP)
Dünyanın en büyük röştisi (AFP)

İsviçre Çiftçiler Birliği 125. kuruluş yıldönümünde, pazartesi günü yapılan ve patatesten yapılan geleneksel İsviçre yemeği röştinin hazırlanmasında yeni bir rekor kırıldığını duyurdu. Söz konusu röşti, 13,7 metrekarelik bir tavada hazırlanarak dünyanın en büyük yemeği olarak kayıtlara geçti.
Şarku’l Avsat’ın AFP'den aktardığı habere göre İsviçre Çiftçiler Birliği, Bern'deki Parlamento binasının önündeki Federal Meydan'da, İsviçre bayrağı oluşturmak için, kırmızı ateşe dayanıklı bir arka plana yerleştirilmiş İsviçre haçı şeklinde dev bir kızartma tavası yaptı.
İsviçre'nin Almanca konuşulan bölgesinde popüler bir geleneksel yemek olan ancak daha sonra ulusal bir yemek haline gelen bu kızarmış patates halka dağıtıldı.
Almanca konuşan ve Fransızca konuşan kantonları ayıran "Rustegraben" olarak bilinen kültürel ve dilsel engel bile bu yemeğin adından türetildi.
İsviçre Çiftçiler Birliği Başkanı Markus Ritter bu yemeklerin hazırlanmasında kullanılan patateslerin Bern'e getirilmeden önce söz konusu engelleri ve farklılıkları aşmayı simgeleyen bir jest olarak yaz aylarında İsviçre'nin tüm bölgelerinde yetiştirildiğini açıkladı.
Röşti, İsviçre mutfağının dünyada en tanınmış lezzetlerinden biri. Patatesten yapılan röşti, kahvaltı veya et yemeklerinin yanında da tercih edilebiliyor. Rendelenmiş patatesle yapılan oldukça pratik bir yemek olan patates röşti, her evde bulunan malzemelerle yapılabiliyor.



Homo sapiens güneş kremi sayesinde mi hayatta kalmayı başardı?

Mağara sanatında aşıboyasının kullanımı, güneş kremi olarak kullanılmasıyla aynı zamana denk gelmiş olabilir (Wikimedia Commons)
Mağara sanatında aşıboyasının kullanımı, güneş kremi olarak kullanılmasıyla aynı zamana denk gelmiş olabilir (Wikimedia Commons)
TT

Homo sapiens güneş kremi sayesinde mi hayatta kalmayı başardı?

Mağara sanatında aşıboyasının kullanımı, güneş kremi olarak kullanılmasıyla aynı zamana denk gelmiş olabilir (Wikimedia Commons)
Mağara sanatında aşıboyasının kullanımı, güneş kremi olarak kullanılmasıyla aynı zamana denk gelmiş olabilir (Wikimedia Commons)

Neandertallerin soyu tükenirken modern insanların hayatta kalmasının arkasında güneş kremi yatıyor olabilir. 

Modern insanların (Homo sapiens) en yakın akrabalarından Neandertaller, onbinlerce yıl Avrupa'da yaşadıktan sonra yaklaşık 40 bin yıl önce yok olmuştu. 

Bilim insanları türün sonunu neyin getirdiğini saptamaya çalışırken, yeni bir araştırma Dünya'nın manyetik alanındaki değişimlere işaret etti.

Gezegeni Güneş'in zararlı ışınlarından koruyan manyetik alanın kutupları genellikle kuzey ve güney kutuplarıyla aynı hizada ancak çekirdekteki değişiklikler sonucu zaman zaman yer değiştiriyor.

Yaklaşık 41 bin yıl önce de böyle bir olay yaşandı ve manyetik alan zayıflayarak daha yüksek seviyede radyasyonun yeryüzüne ulaşmasına izin verdi.

Michigan Üniversitesi liderliğindeki bir araştırma ekibi, volkanik kayaç ve tortularda korunan manyetik imzaları inceleyerek Laschamps olayı diye bilinen bu dönemde manyetik alanının detaylı bir modelini oluşturdu. 

Bulguları hakemli dergi Science Advances'ta dün (16 Nisan) yayımlanan çalışmaya göre 41 bin yıl önce manyetik kutuplar ekvatora doğru kaydı ve alanın gücü, bugünkü seviyelerin yüzde 10'una kadar düştü.

Bilim insanları bu dönemde, normalde kutuplarda görülen kuzey ışıklarının ekvatora çok daha yakın yerlere yaklaştığını tahmin ediyor.

Bunun yanı sıra artan ultraviyole ışın oranı, insanları cilt kanseri gibi hastalıklara karşı epey savunmasız bırakmış olmalı.

Araştırmacılar bu dönemde modern insanlar arasında kişinin ölçülerine göre hazırlanmış kıyafetlerin yaygınlaştığını söylüyor. Ayrıca ultraviyole ışınlara karşı koruma sağlayan aşıboyasına da sanat eserlerinde sıkça rastlanırken, Homo sapiens bunu vücuduna da sürmüş olabilir. 

Ekip bu nedenle Homo sapiens'in, Neandertallere karşı daha avantajlı bir konumda olabileceğini düşünüyor. Kişiye özel kıyafetler de vücudu daha iyi örtebildiğinden güneş ışınlarına karşı korumada etki sağlıyor. 

Makalenin başyazarı Dr. Agnit Mukhopadhyay "Çalışmada, manyetik alanın bağlı olmadığı ve kozmik radyasyonun veya Güneş'ten gelen her türlü enerjik parçacığın toprağa kadar sızmasına izin veren tüm bölgeleri birleştirdik" diyerek ekliyor:

Bu bölgelerin birçoğunun aslında 41 bin yıl önceki erken insan faaliyetleriyle, özellikle de mağara kullanımı ve tarih öncesi güneş kremi kullanımındaki artışla epey yakından eşleştiğini gördük.

Diğer yandan bazı uzmanlar, modern insanların aşıboyasını güneş kremi olarak kullanıp kullanmadığının bilinmediğini ve tek başına onları kurtarmış olmayabileceğini söylüyor.

Çek Cumhuriyeti'ndeki JCMM'den (Güney Moravya Uluslararası Hareketlilik Merkezi) Ladislav Nejman, aynı dönemde çok soğuk koşullar olduğuna dikkat çekerek ekliyor:

Homo sapiens'in Neandertallere kıyasla sahip olduğu en büyük avantaj, Afrika'da ve başka yerlerde yaşayan başka büyük popülasyonların olmasıydı. Bu nedenle yeni Homo sapiensler bu olaylardan sonra Avrupa'ya taşınabilirdi. 

Independent Türkçe, IFLScience, New Scientist, Science Advances