İsrail, serbest bırakılan mahkumların hesaplarındaki fonlara el koydu

İsrail Başbakanı Yair Lapid (sağda), selefi Naftali Bennett ile hükümet toplantısında bir araya geldi. (Reuters)
İsrail Başbakanı Yair Lapid (sağda), selefi Naftali Bennett ile hükümet toplantısında bir araya geldi. (Reuters)
TT

İsrail, serbest bırakılan mahkumların hesaplarındaki fonlara el koydu

İsrail Başbakanı Yair Lapid (sağda), selefi Naftali Bennett ile hükümet toplantısında bir araya geldi. (Reuters)
İsrail Başbakanı Yair Lapid (sağda), selefi Naftali Bennett ile hükümet toplantısında bir araya geldi. (Reuters)

Binyamin Netanyahu hükümetinin 2020'de yayınladığı ve dönemin Savunma Bakanı Naftali Bennett ve mevcut Savunma Bakanı Benny Gantz’ın önceki gün imzalanan karar uyarınca, Filistin Otoritesi tarafından İsrail'in Arap vatandaşlarına (48 topraklarındaki Filistinliler) ve Doğu Kudüs'ten serbest bırakılan mahkumlara verilen aylık maaşların kesilmesi onaylandı.
Filistin Yönetimi tarafından güvenlik durumları nedeniyle iş bulmakta zorlandıkları gerekçesiyle 3 milyon dolar tahsis ettiği 89 mahkum bu karardan etkilendi.
Gantz'ın kararına göre bu miktar, İsrail vergi ve gümrük idarelerinin Filistin Yönetimi için topladığı vergi fonlarından komisyon karşılığında kesilecek. İsrail bakanlığından bir sözcü, imzalanan emrin İsrail’in ‘teröristler örgütler’ olarak adlandırıldığı guruplarla mücadele planı içinde yer aldığını belirterek Filistin Yönetimi'nin mahkumlara, şehit ailelerine ve ‘terörist faaliyetlerine’ karışan taraflara emekli maaşı transferini azalttığına dikkat çekti.
Karar, mahkumların ve ailelerinin hesaplarının bulunduğu banka şubelerine iletildi. Filistinli mahkumların ve ailelerinin banka hesapları da dahil olmak üzere bu hesaplardaki para ve tasarruflarına da el konuldu. Sözcüye göre el konulan Filistin vergi fonları 86 mahkum ve ailelerine ait.
Sözcü, Kasım 2009’da Yahudi bir taksi şoförünü öldüren Ahmed Halil ve Haydar Ziyadne’nin yanı sıra Şubat 1991’de üç askeri öldüren Tahya İgbariye ve İbrahim İgbariye gibi İsrail kamuoyunda infiale neden olan imlerin de dahil olduğu, karardan etkilenenlerin adlarını yayınladı.
İsrail hükümetinin Siyasi ve Güvenlik İşlerinden Sorumlu Güvenlik Kabinesi bu hafta başında, işgal makamları tarafından Filistin Yönetimi (takas odası) adına toplanan vergi fonlarından 600 milyon şekel kesilmesini onayladı. İbranice yayın yapan Maarib gazetesi, bu miktarın Filistin Yönetimi'nin geçtiğimiz yıl İsrail hapishanelerindeki Filistinli mahkumlara ve ailelerine aktardığı toplam miktarla aynı olduğunu bildirdi.
İsrail'in terörle mücadele gerekçesiyle 2009'dan bu yana Filistin'den yılda 200 milyon dolar gibi büyük meblağlarda para kestiği biliniyor. Filistin Maliye Bakanı Şükrü Bişara’ya göre işgalci İsrail’in 14 yılda çeşitli sektörlerden elde ettiği meblağ 10 milyar doları aşıyor. Söz konusu maaşlar, kişi başına yıllık 120 doları geçmiyor.
İsrail hapishanelerindeki Filistinli mahkum sayısının şu an 5 bin 500 olduğu tahmin ediliyor. Uluslararası hukuka göre mahkumların beslenmesi sorumluluğu işgal makamlarına ait olsa da bakkal veya kantin için olarak adlandırılan miktarlar, mahkûmların aileleri tarafından İsrail Postası ya da İşgal Hapishaneleri Kurumu aracılığıyla aktarılıyor.
Filistinli mahkumları savunan örgütler, direniş savaşçılarını terörist olarak nitelendiren İsrail’in bu önlemleri ‘Filistin mücadelesini suç haline getirme girişimi’ olarak değerlendirdi. Örgütler,  İsrail’in Filistin topraklarını işgal, topraklara el koyma, Yahudi yerleşim birimleri kurma, taciz, tutuklama ve işkence yoluyla Filistinlileri hedef alma çerçevesinde alınan bu önlemlerin, aynı zamanda mahkum ailelerini açlığa ve yoksulluğa ittiğini vurguluyor.
Oslo Anlaşmalarına ekonomik ek olan Paris Anlaşması, İsrail'in Filistin Yönetimi'nden toplanan vergileri, Filistinliler için bağımsız sınırlar, havaalanları ve limanlar olmaması nedeniyle tahsilat hizmeti olarak yüzde 3'ü düşüldükten sonra kendisine aktarmasını şart koşuyor. İsrail'in bu parayı başka herhangi bir amaçla kullanma hakkı yok. Filistin vergi gelirleri, Filistin iç gelirlerinin yaklaşık dörtte üçünü oluşturuyor. Filistin hükümeti, söz konusu paranın kesilmesi sonucu son yıllarda çalışanlarının maaşlarının sadece yüzde 50 ila 80'ini ödeyebildi.



Gazze ateşkesi: Philadelphia Koridoru 2 ile ilgili anlaşmazlıklar arabulucuların çabalarını zorlaştırıyor

Dün Gazze şehrinde yıkımın ortasında yükselen duman (Reuters)
Dün Gazze şehrinde yıkımın ortasında yükselen duman (Reuters)
TT

Gazze ateşkesi: Philadelphia Koridoru 2 ile ilgili anlaşmazlıklar arabulucuların çabalarını zorlaştırıyor

Dün Gazze şehrinde yıkımın ortasında yükselen duman (Reuters)
Dün Gazze şehrinde yıkımın ortasında yükselen duman (Reuters)

ABD-İsrail görüşmelerinde Hamas ile İsrail arasında anlaşmazlık konusu ‘tek nokta’ olan, İsrail'in Mısır sınırı yakınlarındaki stratejik bir bölgenin kontrolünü ele geçirmesi ve Kahire'nin bunu reddetmesi konuşuluyor.

Mısırlı ve Filistinli kaynaklar, Katar’ın başkenti Doha'da devam eden ateşkes görüşmelerinde ‘taraflar arasında uçurumlar’ ve ‘İsrail'in inatçılığı’ olduğunu vurguladılar.

İsrail basını, müzakere masasında bir ‘kriz’ olduğu yönünde sızıntıları aktarırken özellikle Mısır'ın, arabulucuların anlaşmaya varmak için çabalarını desteklemek üzere uluslararası toplumun ve Avrupa ülkelerinin arabulucu rolü almasını talep etmesi ve Katar heyetinin ABD'de bulunması bu sızıntılara neden oluyor.

Şarku’l Avsat’a konuşan uzmanlar, İsrail'in Mısır sınırı yakınlarındaki bölgelerden, özellikle de ‘Philadelphia Koridoru 1 ve Philadelphia Koridoru 2’ bölgelerinden çekilmemeyi sürdürmesi halinde müzakerelerin çıkmaza girebileceğini düşünüyor.

gthy
Salı günü Gazze'nin güneyindeki Morag Ekseni’nde seyir halindeki İsrail askeri araçları (AP)

Mısır, geçtiğimiz yıl sınırlarına yakın olan Philadelphia (Salahaddin) Koridoru’nun İsrail tarafından yeniden işgal edilmesini reddetmiş ve iki taraf arasında bu konuda gerginlikler yaşanırken derhal geri çekilmesini talep etmişti. Öte yandan İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu geçtiğimiz nisan ayında, ‘Philadelphia Koridoru 2’ olarak nitelendirdiği, Han Yunus’un hemen güneyinde uzanan bir askeri yol olan Morag Ekseni’nin kontrol altına alınması gerektiğini ve bu koridorun işgal edilmesinin Filistin'in Refah bölgesini Gazze Şeridi'nden ayırmaya imkan vereceğini açıklamıştı.

"Stratejik riskler"

Dün Şarku’l Avsat’a konuşan Mısırlı bir kaynak, Kahire'nin İsrail'in Philadelphia Koridoru veya Morag Ekseni gibi bölgelerden çekilmesinin önemine ilişkin tutumunun sarsılmaz olduğunu ve ‘Filistinlileri Refah'ta toplama gibi, bölgedeki istikrarı bozacak ve onların zorla yerlerinden edilmesine yol açacak başka planlar dayatılmasının kesinlikle kabul edilemez’ olduğunu belirtti.

Doha’daki mevcut müzakerelerin ‘gizli’ olduğunu ve ABD ve İsrail çevrelerinde yayılan söylentilerin aksine, müzakerelerin sona ermiş ve çıkmaza girmiş olabileceğini düşünen kaynak, buna karşın ABD’nin baskısıyla İsrail'in tutumunun değişmesi halinde bu durumun değişebileceğini belirtiyor.

fvbfrg
Dün Gazze Şeridi'nin orta kesimlerindeki Gazze şehrinde İsrail'in saldırısının ardından dumanların yükseldiği görüntü (AFP)

Filistinli bir kaynak, Morag Ekseni’nin müzakere belgesinde kalan veya temel sorun olmadığını, işgalci İsrail’in geri çekileceği bölgeler konusunda bir anlaşmaya varılması ve uluslararası toplum ile Birleşmiş Milletler (BM) kurumlarının insani yardımları ulaştırma rolünün yeniden aktif hale getirilmesi gerektiğini, bunun da Washington'ın işgalci İsrail’e karşı ciddi bir tutum sergilemesi ve anlaşmayı engellememesi veya başarısızlığa uğratmaması için baskı yapması halinde gerçekleşebileceğini’ belirtti.

Dün Şarku’l Avsat’a konuşan kaynak, Mısır’ın İsrail’in önerisini reddettiği ve bu konuda net bir tavır sergilediğini belirterek, Kahire’nin İsrail’in Refah bölgesindeki işgalinin Mısır'ın ulusal güvenliği için doğrudan bir tehdit oluşturduğunun ve Morag Ekseni gibi sınır şeridine yakın bölgelere düzensiz bir şekilde çekilmenin gelecekte ciddi gerginliklere yol açabilecek stratejik riskler barındırdığının farkında olduğunu da sözlerine ekledi.

Öte yandan İsrail gazetesi Yedioth Ahronoth, başlıca anlaşmazlık noktasının İsrail'in Morag Eksenini kontrol altında tutma planıyla ilgili olduğunu aktardı. Gazete  bu konuyla ilgili olarak İsrail’de, rehinelerin serbest bırakılmasını geciktirebileceğini düşünenler ile İsrail'in, yerinden edilmiş kişileri Hamas üyelerinden ayırmak için bir şehir inşa etme girişimleri çerçevesinde bunun hayati önem taşıdığını düşünenler arasında görüş ayrılığı olduğunu bildirdi.

bgy
Dün Gazze Şeridi'nin güneyindeki Nasır Hastanesi önünde cenaze töreni düzenleyen Filistinliler (AFP)

Öte yandan İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz pazartesi günü yaptığı açıklamada, bakanlığın Refah bölgesinde en az 600 bin Filistinliyi kabul etmek üzere yeni bir insani bölge kuracağını ve bu bölgenin Hamas’tan arındırılmış olacağını söyledi.

‘ABD baskısı’ kartı

Eski Mısır Dışişleri Bakanı ve Mısır Dışişleri Konseyi Başkanı Büyükelçi Muhammed Urabi, İsrail'in Mısır için kabul edilemez olan sınırlarda kalma gibi tutumunu değiştirmediği sürece ateşkes için bir fırsat olduğunu düşünmüyor. Masada birtakım zorluklar olduğunu ve anlaşma için son şansın giderek azaldığını belirten Büyükelçi Urabi, İsrail'in anlaşmayı kabul etmek için henüz ciddi bir adım atmadığını vurguladı.

Hamas konusunda uzman Filistinli siyasi analist İbrahim el-Medhun, İsrail'in çekilmeyi engellemeye ve uluslararası kuruluşların çalışmalarını aksatmaya çalıştığını belirterek, “İsrail'in Gazze'nin güneyinden ve doğusundan çekilmeme konusundaki ısrarı, zorla yerinden etme planının hâlâ geçerli olduğu yönündeki endişeleri güçlendiriyor ve bu da gerçek bir sükunet veya kapsamlı bir siyasi çözüm için gösterilen çabaları baltalıyor” dedi.

dfrgt
Dün Gazze şehrinin batısındaki Şati Mülteci Kampı’nda İsrail'in saldırısının yol açtığı yıkıma derin düşüncelerle bakan Filistinli bir genç (AFP)

Filistinli siyasi analist Nizar Nazzal ise İsrail'in Morag Ekseni’nde kalma ısrarının arabulucuların çabalarını zorlaştırdığını ve İsrail'in yerinden etme planını sürdürme niyetini ortaya koyduğunu belirtti. Mısır'ın ‘ulusal güvenliğine tehdit oluşturduğu için bunu kabul etmeyeceğini’ ifade eden Nazzal, “Ancak genel olarak, ABD’nin Netanyahu üzerindeki baskısı, onun bu eksende güçlerini azaltmasına ve geçici bir anlaşmaya varmaya yöneltebilir” şeklinde konuştu.

Avrupa Birliği'nin rolü

İsrail’in ateşkes ve esir takası anlaşmasını tehdit eden bu hamleleri devam ederken Mısır Dışişleri Bakanı Bedir Abdulati, Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Noël Barrot ve ve Hollanda Dışişleri Bakanı Kasper Veldkamp ile dün Gazze'de ateşkese ilişkin müzakerelere dair son gelişmeleri, uluslararası toplumun sorumluluklarını yerine getirmesi ihtiyacını ve ateşkes çabalarını destekleme konusunda Avrupa Birliği'nin (AB) rolünün önemini görüştü.

Yedioth Ahronoth gazetesi, Katar heyetinin bu hafta Washington'a giderek ABD yönetiminin üst düzey yetkilileriyle görüşmelerde bulunduğunu, Başkan Donald Trump'ın ise salı günü İsrail Başbakanı Netanyahu ile Beyaz Saray'da ikinci kez bir araya gelerek ‘Gazze konusunda azami baskı uygulamak’ için görüşmelerde bulunduğunu bildirdi.

İsrail Dışişleri Bakanı Gideon Sa'ar dün düzenlediği basın toplantısında,İsrail'in ‘Gazze'de ateşkes sağlanması konusunda ciddi olduğunu ve bunun gerçekleştirilebilir bir hedef olduğunu’ vurguladı. Sa’ar, “Geçici bir ateşkes sağlanırsa, kalıcı bir ateşkes için müzakerelere başlayacağız” dedi.

İsrail ve ABD'nin anlaşmayı desteklemesinin ‘gerçekte hiçbir karşılığı olmadığını’ düşünen Urubi, “Washington İsrail’e baskı yapmadığı sürece, ateşkes anlaşması olmayacak ve bu da İsrail’in bölgede barışı engellemeden veya geciktirmeden gerçek bir yol izlemesini sağlayacak. Mısır’ın şu anki girişimleri akıllıca ve sorumluluk sahibidir ve arabulucuların çabalarına uluslararası ve Avrupa desteği sağlamak ve bölgede istikrarı sağlamak amacıyla yapılıyor” değerlendirmesinde bulundu.

Öte yandan Medhun’a göre İsrail'in bu yaklaşımını sürdürmesi, daha fazla tırmanışa ve 60 günlük sınırlı bir ateşkes fikrinin önünü açacak, ancak nihai bir çözüm getirmeyecek. Medhun, böyle bir durumun ise Filistinliler tarafından kabul edilmeyeceğinin altını çizdi.

Nazzal ise, anlaşmanın açıklanmasının ardından ABD'nin baskısıyla ‘İsrail'in, Hamas’ın çok sayıda rehineyi serbest bırakmasının ardından bölgeyi yeniden savaşa sürükleyecek mayınlar döşeyeceğini’ öngörüyor.