Caca: Lübnan’ın kurtuluşu ‘devlete ve Arap derinliğine bağlılıkla’ mümkün

Suudi Arabistan Büyükelçisi, Lübnan’da cumhurbaşkanlığı seçimlerinin zamanında yapılması gerektiğini vurguladı.

Lübnan Kuvvetleri Partisi Başkanı Samir Caca, 20 Eylül’de Büyükelçi Buhari ile görüştü. (NNA)
Lübnan Kuvvetleri Partisi Başkanı Samir Caca, 20 Eylül’de Büyükelçi Buhari ile görüştü. (NNA)
TT

Caca: Lübnan’ın kurtuluşu ‘devlete ve Arap derinliğine bağlılıkla’ mümkün

Lübnan Kuvvetleri Partisi Başkanı Samir Caca, 20 Eylül’de Büyükelçi Buhari ile görüştü. (NNA)
Lübnan Kuvvetleri Partisi Başkanı Samir Caca, 20 Eylül’de Büyükelçi Buhari ile görüştü. (NNA)

Suudi Arabistan’ın Beyrut Büyükelçisi Velid Buhari, Lübnan’ın reformları gerçekleştirmesi ve cumhurbaşkanlığı seçimlerini zamanında yapması gerektiğini bildirdi. Lübnan Kuvvetleri Partisi Başkanı Samir Caca toplantının ardından yaptığı açıklamada “Suudi Arabistan Krallığı, devlet aleyhine, devletin yokluğunu teşvik eden bir cumhurbaşkanı ile anlaşmayı kabul etmeyecektir” diyerek görüşmede Lübnan krizinin özünün ve cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ele alındığını kaydetti.
Caca, iki saatlik toplantının ardından yaptığı açıklamayı şöyle sürdürdü:
“Bu toplantı, Lübnan ve bölgedeki son siyasi gelişmelerin kapsamlı bir değerlendirilmesinin yapıldığı bir fırsattı. Lübnan krizinin farklı yönlerine ve bugün neler olduğuna odaklanıldı. Özellikle bu krizin çözümünün özü cumhurbaşkanlığı seçimleridir. Büyükelçi ile gerçekleştirdiğim toplantıda Lübnan’ın ufku turunu özetlemek gerekirse; diğer tüm yönlerin yanlış olduğu göz önüne alındığında, ne kadar uğraşırsak uğraşalım ve tüm yönler üzerinden düşünürsek düşünelim, Lübnan için Arap derinliği dışında bir kurtuluş olmadığını söyleyebilirim. Ayrıca Lübnan için tek kurtuluş, halkının devletine ve Taif Anlaşması’ndan oluşan anayasasına her zamankinden daha fazla bağlı kalmasıdır. Bazıları, Suudi Arabistan’ın Lübnan’a artık bir önem göstermediğini varsayıyor. Ama ben toplantıda bu konuya değinmedim. Çünkü Lübnan’a büyük bir ilgi gösteriyor. Konu, Suudi Arabistan’ın Lübnan’da ‘anlaşmak ve iletişim kurmak’ için bir devletin var olduğuna dair inancında yatıyor. Sonuç olarak toplantıda fark ettiğim şey, Suudi Arabistan liderliğinin Lübnan için büyük yardım paketleri hazırladığıdır. Önemli olan bir cumhurbaşkanımız, bir başbakanımız, bir hükümetimiz ve güvenilir bir ülkemizin olmasıdır. Çünkü Suudi Arabistan, mali veya siyasi yolsuzluğa bulaşmış herhangi bir Lübnanlı yetkiliyle iş yapmayacaktır.”
Samir Caca, açıklamasının devamında Lübnan’ın uluslararası arenadaki imajına dikkat çekti:
“Bir sonraki aşamada başarı için gerekli ve kurtuluş için gerçek dinamiklere sahibiz. Ancak kurtuluş, bu yolda çalışan bireylere ihtiyaç duymaktadır. Bu noktadan hareketle, dünyaya Lübnan’ın geçmişte bildiğimiz güzel bir resmini sunma görevi omuzlarımıza düştü. Lübnan’ın imajı ‘yolsuzluk, açlık, israf, benzin istasyonlarının, eczanelerin ve fırınların önündeki kuyruklar’ değildir. Devrimleri kimi zaman Suriye’ye, kimi zaman Irak’a, Yemen’e ya da oraya buraya ihraç eden Lübnan değildir. Bu, Arap Lübnan değildir. Kurtuluş, Arap Birliği’nin kurucu üyesi olan ve tüm Arap kardeşlerimize aynı mesafeden yaklaşan Lübnan hakkında geçmişte bildiklerimizledir.”
Caca, Suudi Arabistan’ın, kendisinin cumhurbaşkanı olmasını tercih edip etmediğine ilişkin bir soruya şu yanıtı verdi:
 “Hayır. Herhangi bir şekilde isimler hakkında konuşmadık. Açıkçası onlar da biz de hiç isim zikretmedik. İsim seçmek başka bir meseledir. Ama bizim sunduğumuz şey, gerekli özelliklerdir. Konunun doğası gereği, yolsuzluğa meyilli olan veya devlet aleyhine devletin yokluğunu teşvik eden bir cumhurbaşkanı ile anlaşmayı kabul etmeyecektir.”
Caca, milletvekili Necat Saliba’nın ‘Samir Caca’nın başkanlık programını incelemeyi beklediği’ yönündeki açıklaması, bir cumhurbaşkanlığı programı hazırlamaya hazır olup olmadığı ve adının masada olup olmadığı konularında da değerlendirmede bulunarak “Muhalif milletvekillerinin çoğunluğu benden cumhurbaşkanlığı programı hazırlamamı isterse, itiraz etmem” dedi. Muhalif milletvekillerinin çoğunluğunun istemesi halinde konuyu tekrar gündeme getirmekte bir sakınca görmediğini dile getirdi. 
Samir Caca ve Suudi Arabistan’ın Beyrut Büyükelçisi Velid Buhari arasındaki toplantıdan önce Lübnan İlerici Sosyalist Partisi lideri Velid Canbolad da Demokratik Buluşma Bloğu Başkanı milletvekili Teymur Canbolad ve milletvekili Vail Ebu Faur’un katılımıyla Buhari ile görüştü. Buhari ayrıca milletvekili Fuad Mahzumi ile de bir araya geldi. Görüşmenin ardından Canbolad şu açıklamada bulundu:
 “Birçok meseleyi ele aldık. Büyükelçi, Suudi Arabistan’ın Lübnan’ın istikrarı, Taif Anlaşması ve anayasa konusundaki tarihsel hassasiyetini vurguladı. Biz de Lübnanlılar olarak anayasal tarihlere saygı göstermeli ve bir cumhurbaşkanı seçmeliyiz.”
Diğer yandan Mahzumi’nin açıklaması da şöyle oldu:
“Suudi Arabistan, Lübnan’a ve halkına yardım etmeyi ve onları desteklemeyi asla bırakmadı. Ülkenin iç işlerine de müdahale etmiyor. Ayrıca Lübnan’ı desteksiz bırakmayacaktır. Suudi Arabistan, Lübnan’ın geleceğine bakıyor. Ona, kalkınma planları içerisinden bakıyor. Değişim kaçınılmazdır. Parlamento seçimleri yeni bir sınıf üretti. Mevcut yaklaşımın devam etmesine izin vermeyeceğiz.”
Buhari de kendisini ağırladığı için Mahzumi’ye teşekkür ederken Suudi Arabistan Veliaht Prens Muhammed bin Selman’ın gelecek vizyonuna ve Krallığın yalnızca Suudi Arabistan için değil tüm Ortadoğu için hazırladığı projelere dikkati çekti. Fuad Mahzumi sözlerini şöyle sonlandırdı:
“Lübnan’ın bu zorlu süreçten sonra ayağa kalkıp refaha kavuşması temennimizle birlikte reformları uygulaması ve cumhurbaşkanlığı seçimlerini zamanında yapması gerekmektedir.”



Netanyahu, ABD elçisiyle Lübnan'daki durumu görüştü

Beyrut'un güney banliyölerinde son İsrail saldırısının gerçekleştiği yer (Şarku'l Avsat)
Beyrut'un güney banliyölerinde son İsrail saldırısının gerçekleştiği yer (Şarku'l Avsat)
TT

Netanyahu, ABD elçisiyle Lübnan'daki durumu görüştü

Beyrut'un güney banliyölerinde son İsrail saldırısının gerçekleştiği yer (Şarku'l Avsat)
Beyrut'un güney banliyölerinde son İsrail saldırısının gerçekleştiği yer (Şarku'l Avsat)

Papa 14. Leo'nun uçağı Beyrut'tan ayrılır ayrılmaz İsrail'e ait insansız hava araçlarının (İHA) yeniden şehrin semalarında uçmaya başlaması, ziyarete eşlik eden sakinliğin hesaplanmış, geçici ve ziyaretle ilgili kaygılarla dayatılan bir durum olduğunu gösteriyor.

İsrail Yayın Kurumu, Başbakan Binyamin Netanyahu ve Savunma Bakanı Yisrael Katz'ın, Lübnan'a yönelik İsrail tehditleri arasında, ABD elçisi Morgan Ortagus'la, Lübnan'ın başkenti Lübnan'a yapacağı ziyaret öncesinde bir araya geldiğini bildirdi.

Ayrıca İsrail ordusu sözcüsü Avichay Adraee, "X" hesabından paylaştığı videoda, "Hizbullah"ın 121. Birimi'nin, 2020'deki Beyrut limanı patlamasıyla ilgili ipuçlarını ortaya çıkarmak üzere oldukları için Joseph Skaff, Munir Ebu Racili, Joe Bejjani ve Lokman Slim olmak üzere dört önemli Lübnanlı ismin öldürülmesinin arkasında olduğunu söyledi.

Papa Leo, liman patlamasının yaşandığı yeri ziyaret ederek, patlamada hayatını kaybedenlerin ruhları için sessizce dua etti ve kendisini gözyaşlarıyla karşılayan, ellerinde sevdiklerinin fotoğrafları olan çok sayıda vatandaşla tokalaştı.


İsrail: Hizbullah, Beyrut limanındaki patlamayla bağlantılı olarak 4 Lübnanlıyı öldürdü

Beyrut limanındaki tahrip olmuş tahıl silosu sütunlarından bazıları, büyük patlamadan üç yıl sonra görülebiliyor (DPA)
Beyrut limanındaki tahrip olmuş tahıl silosu sütunlarından bazıları, büyük patlamadan üç yıl sonra görülebiliyor (DPA)
TT

İsrail: Hizbullah, Beyrut limanındaki patlamayla bağlantılı olarak 4 Lübnanlıyı öldürdü

Beyrut limanındaki tahrip olmuş tahıl silosu sütunlarından bazıları, büyük patlamadan üç yıl sonra görülebiliyor (DPA)
Beyrut limanındaki tahrip olmuş tahıl silosu sütunlarından bazıları, büyük patlamadan üç yıl sonra görülebiliyor (DPA)

İsrail, Lübnanlı Hizbullah örgütünü, 2020 yılında Beyrut limanında meydana gelen ölümcül patlamada örgütün rolünü ifşa edebilecekleri gerekçesiyle çok sayıda Lübnan vatandaşını öldürmekle suçladı.

İsrail ordusunun dün yaptığı açıklamaya göre dört kurban, patlamanın Hizbullah'ın yüksek patlayıcı amonyum nitrat depolamasından kaynaklandığını ortaya koymuş olabilir.

İsrail ordusu, ölen kişilerin Hizbullah ile patlama arasında bir bağlantı olduğunu ileri süren gümrük memurları ve gazeteciler olduğunu iddia etti.

Bilgiler bağımsız kaynaklarca doğrulanamadı. Hizbullah daha önce patlamanın sorumluluğunu reddetmişti.

Ağustos 2020'de Beyrut limanında meydana gelen patlamada 200'den fazla kişi hayatını kaybetmiş, 6 bin kişi yaralanmış ve mahalleler yerle bir olmuştu.

Patlamaya, güvenlik önlemleri alınmadan yıllarca depolanmış yüzlerce ton yüksek patlayıcı amonyum nitrat neden oldu. Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgiye göre bu, dünyanın en büyük nükleer olmayan patlamalarından biriydi.

Patlamadan bugüne kadar kimse sorumlu tutulmadı.

Soruşturma, öncelikle siyasi nüfuz, yargısal engeller ve yaygın yolsuzluk nedeniyle tıkandı.

Yetkililer soruşturmadan kaçıyor ve hâkimler engelleniyor.

Hükümet, yılın başında soruşturmayı yeniden başlatacağını duyurdu. Bu girişim, siyasi açıdan güçlü Hizbullah'ın İsrail'le savaş nedeniyle zayıflaması ve soruşturmaların yıllardır ilerlemesinin engellenmesiyle de desteklendi.


Refah tünellerinin sırrı: Hamas unsurları 8 ay yeraltında nasıl hayatta kaldı?

TT

Refah tünellerinin sırrı: Hamas unsurları 8 ay yeraltında nasıl hayatta kaldı?

Refah tünellerinin sırrı: Hamas unsurları 8 ay yeraltında nasıl hayatta kaldı?

İsrail ordusunun, Gazze Şeridi’nin güneyindeki Refah kentindeki tünellerde Kassam Tugayları’na bağlı unsurları öldürdüğüne ve esir aldığına dair ardı ardına yaptığı açıklamalar, bu kişilerin kim olduklarına ve özellikle Mayıs 2024’te İsrail’in kenti işgal etmeye başlamasından, ardından operasyonu genişleterek tam kontrol sağlamasından sonra, tünellerde nasıl bu kadar uzun süre gizlenebildiklerine ilişkin pek çok soruyu beraberinde getirdi.

Bir aydan uzun bir süre boyunca, bu unsurların tünellerden silahsız ve can güvenliklerini sağlayacak bir yöntemle çıkarılmasına yönelik temaslar yürütülüyordu. Bu girişimler, İsrailli subay Hadar Goldin’in naaşının 9 Kasım’da teslim edilmesini hızlandırdı. Ancak İsrail, dosyayı Türkiye ile birlikte takip eden ABD ile yapılan sözlü mutabakatları daha sonra ihlal ederek bu kişilere güvenli çıkış izni tanımadı.

Günler ilerledikçe İsrail, söz konusu unsurları tünellerden veya sığınaklarından çıktıkları anda hava saldırılarıyla ya da doğrudan takip ederek öldürmeye veya esir almaya başladı. Bu durum, Refah’ın doğusundaki Ceninah Mahallesi’nde tünellerin son kalan ceplerinin tamamen kuşatılmasıyla daha da yoğunlaştı.

Tünellerde ve pusu bölgelerinde 8 ay

Şarku’l Avsat’a  konuşan Hamas içindeki sahaya yakın kaynaklar, “Bu direnişçilerin, savaşın büyük kısmını, İsrail ordusunun kentte konuşlanmasına ve çok sayıda tünele girmesine rağmen, çoğu zaman tünellerin içinde geçirdiklerini” söyledi. Kaynaklara göre tüneller, İsrail’in tüm ayrıntılarını hâlâ çözemediği bir yapıda inşa edilmişti.

Aynı kaynaklar, Kasım 2023’teki ilk 7 günlük ateşkes sırasında söz konusu savaşçıların yer üstüne çıktığını, çatışmalar yeniden başlayınca tekrar tünellere döndüğünü aktardı. Bu süreçte zaman zaman yer üstünde hareket ettikleri, pusu noktaları arasında geçiş yaptıkları, ardından yeniden tünellere çekildikleri belirtildi. Komutanlarıyla temas, Ocak 2024’te varılan ikinci ateşkese kadar sürdü. Bu ateşkes 18 Mart’a kadar devam etti.

Kaynaklardan biri, çatışmaların yeniden başlaması öncesinde, İsrail ordusunun Refah’ta konuşlanmasına rağmen bazı savaşçıların yer üstüne çıkarak Han Yunus’a ulaştığını, burada komutanlarıyla buluştuğunu ve bazılarıyla birlikte Şubat 2024’te İsrailli esir Avraham Mengistu’nun teslim sürecine katıldığını söyledi. Mengistu, 2014 savaşından beri Gazze’de tutuluyordu.

Savaş yeniden başlayıp diplomatik girişimler sonuçsuz kaldıktan sonra Kassam unsurları tüneller aracılığıyla tekrar Refah’a döndü ve yer üstündeki pusu bölgelerine geri yerleşti.

rth
İsrailli rehine Avraham Mengistu, Hamas ile İsrail arasında geçen Şubat ayında Refah'ta imzalanan esir değişim anlaşması kapsamında teslim platformunda görülüyor (Reuters)

Mart ayı sonunda itibaren bu kişiler, Ağustos ayına kadar komutanlıklarıyla irtibat hâlinde kaldı. Bu süre zarfında İsrail’in Refah’ı tamamen kontrol altına aldığı yönündeki açıklamalarına rağmen, İsrail güçlerine kayıplar verdiren bir dizi saldırı gerçekleştirdiler.

Bu dönemde Kassam Tugayları “Cehennem Kapıları” adını verdiği operasyonlar dizisini başlattı. Askeri araçların, tuzaklanmış evlerin ve tünel çıkışlarının patlatıldığı saldırılarda yaklaşık 6 İsrail askerinin öldürüldüğü açıklandı. Bu saldırılardan birinde Kassam unsurlarının bir İsrail askerini esir almaya çalıştığı belirtildi.

Hamas, o dönem yürütülen ateşkes müzakerelerinde, Refah Taburu’nun hâlâ sahada aktif olduğuna dair bir mesaj vermeyi hedefliyordu. Buna karşın İsrail’in askeri kaynakları, taburun tümüyle dağıtıldığını savunuyordu.

Doğrulanabilen bilgilere göre, Kassam komutanlarıyla birlikte Refah’ta bulunan savaşçılar yer altı tünellerinde ve yer üstündeki pusu noktalarında toplamda 8 aydan fazla süre geçirdi.

Yiyecek ve suya nasıl ulaştılar?

Ateşkesin ardından İsrail ordusunun kontrolündeki bölgede sıkışan bu savaşçıların iaşesiyle ilgili soruları yanıtlayan saha kaynakları, tünellerde belirli miktarda yiyecek ve suyun önceden stoklanmış olduğunu aktardı.

Kaynaklardan biri, geçmişte benzer şekilde erzakın tükendiği bir savaş deneyimine atıfla, savaşçıların muhtemelen İsrail askerlerinin daha önce kullandığı evlerde bıraktığı yiyeceklerden ya da hasar görmemiş Filistinli evlerindeki malzemelerden faydalanmış olabileceğini söyledi. Sosyal medyada aylar önce paylaşılan, “ev sahiplerinden aldıkları yiyecekler için helallik isteyen Hamas ve İslami Cihad mensuplarının bıraktığı notlar” buna örnek gösterildi.

Kaynaklar, Kassam’ın elit birliklerinin görevleriyle yer altındaki destek gruplarının görevlerinin birbirinden farklı olduğuna da dikkat çekti. Bazılarının lojistik ve ikmal, bazılarının pusu operasyonları yürüttüğü, bazılarının ise farklı gruplar arasında geçiş yaparak doğrudan saha komutanlığı ile temas kurduğu belirtildi.

Öne çıkan komutanlar

İsrail medyasının öldürülmelerinin ardından fotoğraflarını yayımladığı kişiler arasında, Refah’ın doğu tabur komutanı Muhammed el-Bavab, yardımcısı ve aynı zamanda eniştesi İsmail Ebu Lebde, ayrıca elit birlik komutanı Tufik Salim bulunuyor.

Kaynaklara göre Ebu Lebde, Avraham Mengistu’nun teslim edilmesi sürecinde Kızılhaç ekibiyle doğrudan temas kuran isimdi. Bavab ise süreci uzaktan takip etti.

Her iki isim de 2014 savaşında İsrailli subay Hadar Goldin’in kaçırılması operasyonunu yöneten kişiler olarak biliniyor.

df
Kızılhaç araçları, Hadar Goldin'in cenazesini geçtiğimiz kasım ayında Gazze Şeridi'nde taşıyor (Reuters)

İsrail’in öldürdüğü isimler arasında ayrıca, Hamas Siyasi Büro üyesi Gazi Hamad’ın oğlu Abdullah Hamad da bulunuyor. Abdullah Hamad’ın müzakere heyetinin üyesi olduğu, savaş öncesinde Hamas yönetimine bağlı Rubat Askerî Koleji’nden mezun olduğu ve eğitimci olarak görev yaptığı aktarıldı. Abdullah Hamad, kuzeni Ahmed Said Hamad ile birlikte, tünelde Kassam komutanları ve diğer savaşçılarla aynı noktada öldürüldü.

Kaynaklar, Gazi Hamad’ın kardeşi Said Hamad’ın ise 7 Ekim saldırısına katılan damatlarının öldürülmesinin ardından üç kızını İsrail bombardımanında kaybettiğini belirtti.