Caca: Lübnan’ın kurtuluşu ‘devlete ve Arap derinliğine bağlılıkla’ mümkün

Suudi Arabistan Büyükelçisi, Lübnan’da cumhurbaşkanlığı seçimlerinin zamanında yapılması gerektiğini vurguladı.

Lübnan Kuvvetleri Partisi Başkanı Samir Caca, 20 Eylül’de Büyükelçi Buhari ile görüştü. (NNA)
Lübnan Kuvvetleri Partisi Başkanı Samir Caca, 20 Eylül’de Büyükelçi Buhari ile görüştü. (NNA)
TT

Caca: Lübnan’ın kurtuluşu ‘devlete ve Arap derinliğine bağlılıkla’ mümkün

Lübnan Kuvvetleri Partisi Başkanı Samir Caca, 20 Eylül’de Büyükelçi Buhari ile görüştü. (NNA)
Lübnan Kuvvetleri Partisi Başkanı Samir Caca, 20 Eylül’de Büyükelçi Buhari ile görüştü. (NNA)

Suudi Arabistan’ın Beyrut Büyükelçisi Velid Buhari, Lübnan’ın reformları gerçekleştirmesi ve cumhurbaşkanlığı seçimlerini zamanında yapması gerektiğini bildirdi. Lübnan Kuvvetleri Partisi Başkanı Samir Caca toplantının ardından yaptığı açıklamada “Suudi Arabistan Krallığı, devlet aleyhine, devletin yokluğunu teşvik eden bir cumhurbaşkanı ile anlaşmayı kabul etmeyecektir” diyerek görüşmede Lübnan krizinin özünün ve cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ele alındığını kaydetti.
Caca, iki saatlik toplantının ardından yaptığı açıklamayı şöyle sürdürdü:
“Bu toplantı, Lübnan ve bölgedeki son siyasi gelişmelerin kapsamlı bir değerlendirilmesinin yapıldığı bir fırsattı. Lübnan krizinin farklı yönlerine ve bugün neler olduğuna odaklanıldı. Özellikle bu krizin çözümünün özü cumhurbaşkanlığı seçimleridir. Büyükelçi ile gerçekleştirdiğim toplantıda Lübnan’ın ufku turunu özetlemek gerekirse; diğer tüm yönlerin yanlış olduğu göz önüne alındığında, ne kadar uğraşırsak uğraşalım ve tüm yönler üzerinden düşünürsek düşünelim, Lübnan için Arap derinliği dışında bir kurtuluş olmadığını söyleyebilirim. Ayrıca Lübnan için tek kurtuluş, halkının devletine ve Taif Anlaşması’ndan oluşan anayasasına her zamankinden daha fazla bağlı kalmasıdır. Bazıları, Suudi Arabistan’ın Lübnan’a artık bir önem göstermediğini varsayıyor. Ama ben toplantıda bu konuya değinmedim. Çünkü Lübnan’a büyük bir ilgi gösteriyor. Konu, Suudi Arabistan’ın Lübnan’da ‘anlaşmak ve iletişim kurmak’ için bir devletin var olduğuna dair inancında yatıyor. Sonuç olarak toplantıda fark ettiğim şey, Suudi Arabistan liderliğinin Lübnan için büyük yardım paketleri hazırladığıdır. Önemli olan bir cumhurbaşkanımız, bir başbakanımız, bir hükümetimiz ve güvenilir bir ülkemizin olmasıdır. Çünkü Suudi Arabistan, mali veya siyasi yolsuzluğa bulaşmış herhangi bir Lübnanlı yetkiliyle iş yapmayacaktır.”
Samir Caca, açıklamasının devamında Lübnan’ın uluslararası arenadaki imajına dikkat çekti:
“Bir sonraki aşamada başarı için gerekli ve kurtuluş için gerçek dinamiklere sahibiz. Ancak kurtuluş, bu yolda çalışan bireylere ihtiyaç duymaktadır. Bu noktadan hareketle, dünyaya Lübnan’ın geçmişte bildiğimiz güzel bir resmini sunma görevi omuzlarımıza düştü. Lübnan’ın imajı ‘yolsuzluk, açlık, israf, benzin istasyonlarının, eczanelerin ve fırınların önündeki kuyruklar’ değildir. Devrimleri kimi zaman Suriye’ye, kimi zaman Irak’a, Yemen’e ya da oraya buraya ihraç eden Lübnan değildir. Bu, Arap Lübnan değildir. Kurtuluş, Arap Birliği’nin kurucu üyesi olan ve tüm Arap kardeşlerimize aynı mesafeden yaklaşan Lübnan hakkında geçmişte bildiklerimizledir.”
Caca, Suudi Arabistan’ın, kendisinin cumhurbaşkanı olmasını tercih edip etmediğine ilişkin bir soruya şu yanıtı verdi:
 “Hayır. Herhangi bir şekilde isimler hakkında konuşmadık. Açıkçası onlar da biz de hiç isim zikretmedik. İsim seçmek başka bir meseledir. Ama bizim sunduğumuz şey, gerekli özelliklerdir. Konunun doğası gereği, yolsuzluğa meyilli olan veya devlet aleyhine devletin yokluğunu teşvik eden bir cumhurbaşkanı ile anlaşmayı kabul etmeyecektir.”
Caca, milletvekili Necat Saliba’nın ‘Samir Caca’nın başkanlık programını incelemeyi beklediği’ yönündeki açıklaması, bir cumhurbaşkanlığı programı hazırlamaya hazır olup olmadığı ve adının masada olup olmadığı konularında da değerlendirmede bulunarak “Muhalif milletvekillerinin çoğunluğu benden cumhurbaşkanlığı programı hazırlamamı isterse, itiraz etmem” dedi. Muhalif milletvekillerinin çoğunluğunun istemesi halinde konuyu tekrar gündeme getirmekte bir sakınca görmediğini dile getirdi. 
Samir Caca ve Suudi Arabistan’ın Beyrut Büyükelçisi Velid Buhari arasındaki toplantıdan önce Lübnan İlerici Sosyalist Partisi lideri Velid Canbolad da Demokratik Buluşma Bloğu Başkanı milletvekili Teymur Canbolad ve milletvekili Vail Ebu Faur’un katılımıyla Buhari ile görüştü. Buhari ayrıca milletvekili Fuad Mahzumi ile de bir araya geldi. Görüşmenin ardından Canbolad şu açıklamada bulundu:
 “Birçok meseleyi ele aldık. Büyükelçi, Suudi Arabistan’ın Lübnan’ın istikrarı, Taif Anlaşması ve anayasa konusundaki tarihsel hassasiyetini vurguladı. Biz de Lübnanlılar olarak anayasal tarihlere saygı göstermeli ve bir cumhurbaşkanı seçmeliyiz.”
Diğer yandan Mahzumi’nin açıklaması da şöyle oldu:
“Suudi Arabistan, Lübnan’a ve halkına yardım etmeyi ve onları desteklemeyi asla bırakmadı. Ülkenin iç işlerine de müdahale etmiyor. Ayrıca Lübnan’ı desteksiz bırakmayacaktır. Suudi Arabistan, Lübnan’ın geleceğine bakıyor. Ona, kalkınma planları içerisinden bakıyor. Değişim kaçınılmazdır. Parlamento seçimleri yeni bir sınıf üretti. Mevcut yaklaşımın devam etmesine izin vermeyeceğiz.”
Buhari de kendisini ağırladığı için Mahzumi’ye teşekkür ederken Suudi Arabistan Veliaht Prens Muhammed bin Selman’ın gelecek vizyonuna ve Krallığın yalnızca Suudi Arabistan için değil tüm Ortadoğu için hazırladığı projelere dikkati çekti. Fuad Mahzumi sözlerini şöyle sonlandırdı:
“Lübnan’ın bu zorlu süreçten sonra ayağa kalkıp refaha kavuşması temennimizle birlikte reformları uygulaması ve cumhurbaşkanlığı seçimlerini zamanında yapması gerekmektedir.”



Trump'ın Körfez ziyareti: Anlamları, beklentileri ve umutları

ABD Başkanı Donald Trump bu hafta Suudi Arabistan, BAE ve Katar'ı ziyaret edecek (AFP)
ABD Başkanı Donald Trump bu hafta Suudi Arabistan, BAE ve Katar'ı ziyaret edecek (AFP)
TT

Trump'ın Körfez ziyareti: Anlamları, beklentileri ve umutları

ABD Başkanı Donald Trump bu hafta Suudi Arabistan, BAE ve Katar'ı ziyaret edecek (AFP)
ABD Başkanı Donald Trump bu hafta Suudi Arabistan, BAE ve Katar'ı ziyaret edecek (AFP)

Nebil Fehmi

ABD Başkanı Donald Trump, 13-16 Mayıs tarihleri ​​arasında Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri ve Katar'ı ziyaret ederek, bu ülkelerde üst düzey yetkililer ve Körfez İşbirliği Konseyi (KİK) ülkelerinin bazı liderleri ile bir araya gelecek. Bu ziyaretin, başta geleneksel yakın uluslararası stratejik müttefik İngiltere ya da Ortadoğu'daki en yakın müttefik İsrail olmak üzere, diğer ülkelerden önce bu ülkelere yapılmasının birçok anlamı var. Eski Papa Francis'in ölümü dolayısıyla Vatikan'da düzenlenen törenlere katılması dışında, bu ziyaret, Trump'ın ikinci dönemindeki ilk yurtdışı ziyareti. Bu adımın, önceliklerinin ve zamanlamasının, bazı tutumların sonuçları konusunda dikkatli olmak, sunduğu fırsatlardan ve potansiyelden yararlanıp, faydalanmak için hükümetlerimiz ve halklarımız tarafından derinlemesine ve gerçekçi bir şekilde analiz edilmesi gereken önemli anlamları bulunuyor.

Kongre gibi resmi Amerikan kurumlarının Amerikan politikalarını yönlendirmede önemli bir role sahip olduğu ve başkanın yetkilerinin mutlak olmadığı doğru olsa da Körfez ziyaretinin ilk durak olarak tamamlanması, Amerikan başkanının kişiliğinin giderek Amerikan politikalarının içerik ve biçimini etkileyeceğinin önemli ve açık bir göstergesi sayılıyor. Mevcut yönetim döneminde ABD'ye yönelik yaklaşımın belirlenmesinde bu hususun dikkate alınması gerekir. Trump'ın elle tutulur, çabuk, maddi başarı peşinde olduğunun ve bunun için sürekli baskı yaptığının farkında olmalı, buna dikkat etmeli ve bundan faydalanmalıyız.

Trump'ın tarihsel ve hukuki geçmişlerle ilgilenmediğini, amacının kısa vadede anlık maddi başarı olduğunu hesaba katmalıyız. Trump'tan bir süreliğine kaçınmanın, çoğu zaman onunla kişisel ve doğrudan çatışmaya girmekten kaçınmak için manevra yapmanın mümkün olduğunu hesaba katmalıyız. Bunun en son örneği, önceden yapılan hazırlıklar sonucu, Beyaz Saray'da yeni Kanada Başbakanı ile ABD Başkanı'nın aralarındaki açıklanmış görüş ayrılığına rağmen, kameralar önünde bir polemiğin yaşanmamasıydı. Ancak ABD'nin yaygın nüfuzu göz önüne alındığında, uzun yıllar boyunca ondan tamamen uzak durulabileceğini düşünmek de mantıklı değil. Bu nedenle ve Trump’ın önerilerinin birçoğunu kabul etmenin zorluğu, dümeni çıkarlarımızın lehine olacak şekilde yönlendirmek için farklı fikir ve seçenekler önermede cesur olup inisiyatif alma gerekliliği nedeniyle, pozisyonların ve olasılıkların önceden farkında, politikalarımızda akıllı ve gerçekçi olmalıyız.

Trump'ın özellikle Suudi Arabistan, BAE ve Katar'a yönelik hızlı ve öncelikli ziyaretlerinin açık anlamlarından biri de kendisinin bu ülkelerin liderleriyle ilişkilerinde kişisel olarak kendini rahat hissettiği, ABD'nin bu ülkelerle ilişkilerinde hızlı ve elle tutulur maddi ve siyasi kazanımlar gördüğüdür. Bunların ikili ve bölgesel olarak kullanılması gerekiyor. Trump'ın hızlı kararlar alınmasını ve bu ülkelerle anlaşmalar veya siyasi anlaşmalar şeklinde hızlı anlaşmalara varmayı beklediği ve arzuladığı da bilinmeli. Bu, Körfez ve Arap dünyasında dikkate alınması ve aynı zamanda kendisinden yararlanılması gereken bir husus.

Trump'ın pek çok politikası ve uygulaması konusunda çekincelerim olmakla birlikte, Körfez'e olan ilgisini ve ilk ziyaretini bu bölgeye yapmasını olumlu ve faydalı bir gelişme olarak görüyorum ve değerlendirilmesi gerektiğini düşünüyorum. Çünkü bu, dostlarının tutum ve taleplerini dikkate almadan onlardan belirli tutumlar benimsemelerini talep etmenin zor olduğuna dair kişisel kanaatini yansıtıyor.  Şarku'l Avsat'ın Independent Arabia'dan aktardığı analize göre bu noktada Barack Obama yönetiminin, doğrudan ilgili olmasına rağmen, Körfez ülkeleri de dahil olmak üzere Arap dostlarına danışmadan ve hatta onları bilgilendirmeden, İran ile nükleer program konusunda müzakereler yürüttüğünü ve bir anlaşmaya vardığını hatırlatmakta fayda var.

Ziyarette Çin ile ilişkiler, Ukrayna'daki durum ve Körfez ülkelerinin olası katkıları gibi çeşitli uluslararası konular da ele alınacak ama üç ülkeyle ABD'nin ikili ilişkileri, ABD Başkanı'nın ilgilendiği konuların başında yer alacak. Trump Körfez ülkelerinin ABD'ye yapacağı yatırımları veya özellikle silah ve yapay zekâ alanlarındaki büyük anlaşmaları duyurmak ve bunlarla övünmek istiyor. Ev sahibi Arap ülkelerinin ise bu isteğe, Trump'ın seçilmesinden bu yana ABD ile yaptıkları tüm anlaşmaları ve yatırımları hatırlatarak, ayrıca bazı yeni yatırım sözleri vererek, niyetlerini ve geleceğe yönelik hedeflerini açıklayarak karşılık vereceklerini düşünüyorum. Böylece iş birliğinin kapsamı ve maddi getirileri, Trump'ı memnun edecek ve onun bunları siyasi açıdan kişisel başarılar olarak kullanabilmesini sağlayacak şekilde daha geniş, daha kapsamlı ve daha büyük bir çerçeveye oturtulacaktır.

Görüşmelerde ayrıca, İsrail'i şaşırtan ve Umman'ın himayesinde ve arabuluculuğunda gerçekleşen, Trump’ın ilerleme sağlamayı amaçladığı İran ile müzakereler başta olmak üzere, çok sayıda bölgesel siyasi konu da ele alınacak. Trump’ın bu isteği, ilerleme sağlanabileceğinden söz eden ve bir baskı aracı olarak başarısızlığın sonuçları ve tehlikeleri konusunda uyarıda bulunan Özel Temsilci Witkoff'un açıklamalarına da yansıdı.

Yine Umman'ın arabuluculuğunda gerçekleşen ABD-Husi temasları ve Doğu Afrika kıyılarındaki durum da görüşme ve müzakere konusu olacak. Bu vesileyle Umman'ı bu çaba ve bilgeliğinden dolayı kutlamalıyız. Bu konuda da ateşkes duyurusu İsrail için bir başka tatsız sürpriz oldu. Bununla bağlantılı olarak Sudan'daki durum da gündeme gelebilir. Arap Maşrık (Levant) bölgesinin Trump'ın üç durakta da kişisel öncelikleri arasında olmasını beklemiyorum. Suriye ve Lübnan'daki durum, İran nüfuzunun geri dönmemesinin sağlanması ve İsrail ile bölgesel ilişkilerin nasıl kontrol altına alınacağı konusunda istişarelerin yapılması doğal, fakat bu noktaların çoğuna Trump'tan daha alt düzeydeki bazı Amerikalı yetkililerin değinmesi daha muhtemel. Aşırılıkçı hareketlerin güçlenme olasılığı ile Irak'taki durumun istikrarı da ele alınabilir.

Gazze'deki koşullar ve rehinelerin serbest bırakılması konusu ise ele alınacak bölgesel meselelerin başında yer alacak ve bir zirve düzeyinde olacak. Bununla olan bağlantısı ve Trump’ın ilk döneminde başarılanların üzerine yenilerini eklemeye yönelik Amerikan çabalarının bitmediği göz önüne alındığında, Filistin-İsrail barışı konusu da doğal olarak ele alınacak. Trump ve ABD'nin yeni tutumlarına ilişkin, kesin olmayan ve hatta bazıları pek olası görünmeyen çok sayıda haber sızdırıldı. Bunlar Trump’ın Netanyahu'nun davranışlarından rahatsız olduğu ve hatta bu nedenle İsrail başbakanıyla doğrudan temastan dahi kaçındığını ima ediyorlar.

İsrail'den sızan haberler arasında ise Trump'ın Filistin devletini tanıyacağını duyurması da var. Bu bizim temenni ettiğimiz bir şey ama ilk dönemindeki önerisi örtük olarak ekonomik eksenli bir Filistin devleti kurulmasını içerse de ben şimdilik böyle bir ihtimali dışlıyorum. ABD'nin Gazze'ye insani yardım sağlama ve yeniden inşa etme konusunda bir plan geliştirdiği ve bunun İsrail'in kabul etmediği siyasi sonuçlar içerdiği yönünde bilgiler de sızdırıldı. Bunlar arasında şunları sayabiliriz; ateşkes sağlanması ve savaşın sona ermesiyle birlikte İsrail'in aşamalı olarak tamamen çekilmesi, Hamas'ın Gazze'deki idari varlığını sürdürmesine onay verilmesi, yetkililerinin İsrail saldırılarından ve hedef almalarından korunması ama aynı zamanda Gazze’de kademeli bir uluslararası, Arap ve Amerikan idaresinin bulunması. Bunlar İsrail politikalarıyla çelişen ve Arap desteği ve katılım isteği gerektiren konular. BAE'nin, mevcut gergin siyasi iklim nedeniyle ABD'ye Gazze'nin yeniden inşası için mali yardımda bulunmayacağını veya Gazze’nin yönetimine katılmayacağını bildirdiğine dair doğrulanmamış haberler de var.

Üç ev sahibi ülke, çıkarlarını ve ABD ile ilişkilerini meşru bir şekilde ilerletmek için eşsiz bir fırsata sahipler ve bu fırsatın değerlendirilmesi ve kullanılması gerekiyor. Bölgesel stratejik boyutları dikkate alarak ve aynı zamanda kısa vadeli taktiksel ikili çıkarları da gözeterek, bilinçli ve sağlam bir stratejik yaklaşımla bundan yararlanılmasını umuyor ve bekliyorum.

*Bu analiz Şarkul Avsat tarından Independent Arabia'dan çevrilmiştir.