Ukrayna sahnesiyle ilgili açıktan yapılan nükleer tartışması

ABD Başkanı Biden, iki gün önce Rusya Devlet Başkanı Putin'i uyardı

Ukrayna sahnesiyle ilgili açıktan yapılan nükleer tartışması
TT

Ukrayna sahnesiyle ilgili açıktan yapılan nükleer tartışması

Ukrayna sahnesiyle ilgili açıktan yapılan nükleer tartışması

ABD’nin Rusya'ya yönelik politikası, Rusya'dan nasıl haberdar olduğu üzerine kuruludur. Başka bir deyişle Rusya'yı nasıl ve hangi bakış açısıyla gördüğü ve bir süper güç olarak Rusya’yı nasıl tanımladığıyla ilgili.
2018 yılında hayata veda eden Cumhuriyetçilerin önde gelen isimlerinden Arizona Senatörü John McCain, Rusya'yı ‘devlet kılığına girmiş bir akaryakıt istasyonu’ olarak nitelendirmişti. Eski ABD Başkanı Barack Obama, “Rusya büyük, ama bölgesel bir ülke” diyerek onun büyük bir güç olduğunu inkar etti. Başkan Biden'ın “Yapma, yapma, Ukrayna'da nükleer kullanma” şeklinde kullandığı uyarı dilinden burada bahsetmekte yarar var. Başkan Biden'ın kullandığı dil, Rusya'ya yönelik hiyerarşik bakışının yanı sıra Ukrayna'daki başarılarına kendinden önceki başkanlardan daha fazla güvendiğini yansıtıyor.
Bu yaklaşımda ABD, insanlık halinden kaynaklı bir hataya düşüyor. Yani bir kişi diğerinin davranışını değerlendirirken nesnel koşullarını hesaba katmadan karşısındakinin kişiliğine ve niteliklerine bağlı kalır. Mesela ABD, Putin'in bir suçlu olduğunu söylüyor ve Ukrayna'da tıpkı Çeçenistan’da yaptığını tekrarlayıp duruyor. Öte yandan bir birey kendi davranışlarını değerlendirirken, onları nesnel koşullarıyla haklı çıkarır. Bunu Putin'in davranışlarını savunmak için söylemiyorum, ancak Putin'in nesnel koşulları, özellikle Kremlin'de zayıflara yer olmadığına dair Rus bilincinin doğasından geliyor. 1930’lu yıllarda (büyük kıtlık dönemi) Stalin'in Ukrayna'ya yaptıklarını unuttuk mu? Peki, Stalin'in Sovyetler Birliği'ndeki azınlıklara yaptıklarını unuttuk mu? Ya Brejnev'in Prag Baharında yaptıkları?  O halde Putin, Rusya’nın gücü ve büyüklüğü imajını kırmak istemeyen Rus liderler zincirinin halkalarından sadece biri olduğu kabul edilmeli.
Öte yandan ABD, savaştığı halkların nesnel koşullarını hiçe sayarak dünyayı değiştirmek ve kendi imajını yaratmak istiyor. Vietnam'ın komünist kanatta yer almasın diye savaşmadı mı? Vietnam'ın işgale karşı milli bir savaş yürüttüğü ve bunun için ABD’den yardım istediği bilgisi dahilinde bu biliniyor. “Savaşı kaybeden ilk ABD Başkanı olmak istemiyorum” diyen dönemin ABD Başkanı Lyndon Johnson, ABD’nin güçlü imajını bozmamak için Vietnam'daki savaşı kızıştırmadı mı?

Ukrayna'da nükleer enerjiye dönüş
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, bir yandan nükleerin şemsiyesi ve caydırıcılığı ile Ukrayna'ya karşı geleneksel savaşında diğer yandan Rusya'nın bekasına yönelik bir tehdit durumunda bu risk geleneksel olsa bile nükleer silahların kullanılması için aşağıda bahsedeceğimiz denkleme güveniyor. Ukrayna'daki durum, Harkiv bölgesinin Ukrayna güçleri tarafından geri alınmasından sonra mı bu nokta geldi?  Biden, Putin'i neden uyardı?
Rusya, Biden'ın uyarısına ‘nükleer silahların kullanımına ilişkin doktrinini gözden geçireceği’ açıklamasıyla yanıt verdi. Peki, bu ne anlama geliyor?
1 - Rusya’nın nükleer silahların kullanımına yönelik doktrini, nükleer silahları nasıl ve ne zaman kullanacağını içerse de doktrin, genel olarak kullanım için bir yol haritası oluşturan bir metindir ve gökten indirilmemiştir. Stratejik doktrin, niyetlerin açıklandığı, uyarıların yapıldığı, ilgilenenlere yönelik üstü kapalı olarak gönderilen bir mesajdır. Mesela Rusya Ukrayna'ya karşı savaşında geleneksel savaş doktrinine saygı duydu mu? Elbette, hayır.
2 - Doktrin genellikle diğerinin stratejisine, kabiliyetlerine ve hedeflerini nasıl belirlediğine bir yanıt olarak belirlenir. Aynı durum, Rusya topraklarını ve birliğini korumayı amaçlayan Rus nükleer doktrini için de geçerlidir.
3 - Eğer durum buysa, Donbas ve Kırım Rusya toprağı olarak mı kabul ediliyor? Cevap ‘evet’ ise, bu, Rusya’nın nükleer korumasının bu bölgeleri de kapsadığı ve nükleer doktrininin prensipte orada da geçerli olduğu anlamına gelir.
O halde ABD neden şimdi uyardı?
ABD ile Ukrayna’nın Harkov bölgesindekine benzer daha fazla karşı saldırı için planı var mı? Ukrayna, Slovyansk ve Kramatorsk şehirlerindeki kuşatmadan kurtarılan seçkin güçlerini, Lugansk bölgesine ya da güneye doğru Mariupol şehrine ve Azovstal Metalürji Fabrikası'na doğru ilerlemek için ve Kırım'ı Ukrayna'nın doğusuna bağlayan kara köprüsünü vurmak için kullanacak mı? Eğer Ukrayna ordusu bu zor görevi başarırsa, Rusya’dan geri almak için Kırım'a doğru ilerleyecek mi?
Eğer Rus ordusu havada, karada ve denizde birçok yönden sıkıntı içerisindeyse ve eğer ABD Ukrayna’ya güç dengesini bozan gelişmiş silahlar göndermeye devam ederse Putin'in geriye yapması gereken ne kalacak?
*Bu analiz, Şarku’l Avsat için bir askeri analist tarafından yapıldı



Suikast girişimine uğrayan Trump'ın 5 kurşun yediği sanılmış

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters
TT

Suikast girişimine uğrayan Trump'ın 5 kurşun yediği sanılmış

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters

Yeni bir kitaba göre ABD Başkanı Donald Trump, geçen yıl temmuzda kendisine yönelik suikast girişiminden sonra, hastane yatağında üst düzey yardımcılarının "4 ya da 5" kez vurulduğunu düşündürecek kadar çok kanaması olduğunu söyledi.

2024: How Trump Retook the White House and the Democrats Lost America (2024: Trump Beyaz Saray'ı Nasıl Geri Aldı ve Demokratlar Amerika'yı Nasıl Kaybetti) adlı kitabın The Washington Post'ta yayımlanan kısmı, neredeyse bir yıl sonra Pensilvanya'nın Butler kentindeki saldırıya ilişkin yeni ayrıntıları ortaya çıkardı.

Trump, 13 Temmuz'daki kampanya mitinginde sahnede konuşurken, 20 yaşındaki Thomas Matthew Crooks'un yaklaşık 100 metre ötedeki bir binanın çatısından kendisine ateş etmesinin ardından Gizli Servis ajanları tarafından yere yatırılmış ve hastaneye kaldırılmıştı.

Kitapta, "Trump yatakta oturuyordu, üzerinde hâlâ takım elbisesi vardı. Kulağı bandajlıydı. Her yer kan içindeydi" yazıyor.

Trump daha sonra kitabın yazarlarına verdiği bir röportajda "Deli gibi kanıyordu" diye konuştu. Başkan, gelecekteki Beyaz Saray Özel Kalem Müdürü Susie Wiles, gelecekteki İletişim Sorumlusu Steven Cheung ve gelecekteki Özel Kalem Müdür Yardımcısı Dan Scavino'yu kastederek "Çok fazla kan olduğu için 4 ya da 5 kurşun yediğimi düşündüler" dedi.

sadfrgt
Alıntıya göre Trump'ın kampanya ekibi, hastanede şakalar yapmaya başladıktan sonra başkan adayının iyi olduğunu anladı (AFP)

Kitaba göre üçü, Trump hastane yatağında "şakalar yapmaya başlayınca" kısa süre sonra başkan adayının iyi olduğunu anladı.

Bu, kampanya için bir dönüm noktasıydı. Olayın ardından, geçmişte Trump'ı açıkça eleştiren dünyanın en zenginlerinden Amazon'un patronu Jeff Bezos ve Meta'nın CEO'su Mark Zuckerberg'den Trump'a büyük destek geldi.

dfgthy
13 Temmuz, Trump kampanyası için bir dönüm noktasıydı. Trump, dünyanın en zenginlerinin (Amazon devi Jeff Bezos, Meta CEO'su Mark Zuckerberg ve Tesla'nın patronu Elon Musk) iyi dileklerini ve desteğini aldı (AFP)

Kitaba göre "Bezos, Trump'ın içgüdülerinin onun kim olduğunu gösterdiğini ve aralarında bir dostluk olmasını istediğini söyledi".

Wiles daha önce bu insanlardan bazılarının ona yüz vermemesine hayret etti. Trump buna bayıldı. Harika vakit geçiriyordu.

Zuckerberg daha sonra Trump'ın vurulmasının ardından "yumruğunu havaya kaldırmasının" hayatında gördüğü "en havalı şeylerden biri" olduğunu söyledi.

13 Temmuz aynı zamanda geleceğin "first buddy"si (first lady sözcüğüne atıfla oluşturulan en yakın arkadaş anlamında bir kelime oyunu -ed.n.) ve Hükümet Verimlilik Bakanlığı'nın mimarı Elon Musk'ın Trump'ı resmen desteklediği gündü. Tesla'nın patronu o gün X'te yaptığı paylaşımda "Başkan Trump'ı tamamen destekliyorum ve hızla iyileşmesini umuyorum" diye yazdı.

dfgthy
Kitabın yazarları, "Trump buna bayıldı. Harika vakit geçiriyordu" diye yazıyor. Trump, eşi Melania'nın kendisini beklediği New Jersey'nin Bedminster kentine uçurulmuştu (AFP)

Trump, Cumhuriyetçi adaya karşı sergilediği felaket münazara performansının etkilerini hâlâ üzerinden atamamış olan dönemin başkanı Joe Biden'la kısa bir telefon görüşmesi yapmıştı.

Kitapta şöyle deniyor:

İki hafta önceki gergin münazaranın ardından bu telefon görüşmesi tuhaftı. Görüşme kısa sürdü. Ama Trump bunu 'aslında çok güzel' diye tanımladı.

Trump hastaneden ayrılmış ve eşi Melania'nın kendisini beklediği New Jersey'nin Bedminster kentine uçmuştu.

Kitabın 8 Temmuz'da yayımlanması bekleniyor.

Independent Türkçe