II. Ramses döneminden kalma mağara içi mezar bulundu: "Son derece nadir"

"Indiana Jones'tan fırlamış bir şey gibi"

Sahilde bulunan mağara tekrar kapatılana kadar birkaç nesne çalındı (AFP)
Sahilde bulunan mağara tekrar kapatılana kadar birkaç nesne çalındı (AFP)
TT

II. Ramses döneminden kalma mağara içi mezar bulundu: "Son derece nadir"

Sahilde bulunan mağara tekrar kapatılana kadar birkaç nesne çalındı (AFP)
Sahilde bulunan mağara tekrar kapatılana kadar birkaç nesne çalındı (AFP)

İsrailli arkeologlar, Mısır Firavunu II. Ramses döneminden kalma mağara içi mezar bulunduğunu duyurdu. Dün yapılan açıklamada mezarın çömlek parçaları ve bronz nesnelerle dolu olduğu belirtildi.
Mezar, Tel Aviv yakınındaki Palmachim Milli Parkı'ndaki inşaat çalışmaları sırasında keşfedildi.

Ekskavatör, mezarlığın çatısına denk gelince İsrail Eski Eserler Kurumu (IAA) yetkilileri bölgeye çağrıldı.
Arkeologlar, MÖ 1213'te öldüğü düşünülen firavunun döneminden kalma çeşitli biçim ve boyutlarda çömleği buldu. Bazıları kırmızı renkli olan, bazılarının içinde kemik bulunan kaseler, kadehler, pişirme kapları, ok ve mızrak uçları görüldü.
Yaklaşık 3 bin 300 yıl önce gömülen eserlere hiç el değmediği belirlendi. Mağarada sağlam en az bir iskelet de tespit edildi.
IAA uzmanlarından Eli Yannai, "Mağara, Geç Tunç Çağı cenaze geleneklerinin tam bir portresini sunabilir" diye konuştu.
"Son derece nadir, hayatta bir kez görülen bir keşif" diyen Yannai, çömleklerin Kıbrıs, Lübnan, Suriye, Gazze ve Yafa'dan geldiğini söyledi. Yannai buradan hareketle keşfin, bölgede kıyı boyunca gerçekleşen ticaretin kanıtı olduğunu düşünüyor.
IAA'dan bir diğer arkeolog David Gelman'a göre ok ve mızrak ucu gibi silahlar, mezardaki kişilerin savaşçı olabileceğini gösteriyor. Gelman, bu kişilerin gemilerde görev yapma ihtimaline işaret etti ve böylece farklı bölgelerden pek çok eşya elde edilmiş olabileceğini belirtti.
Gelman, "Mağara içi mezarlar nadiren görülür. 3 bin 300 yıl önce, ilk kullanımından bu yana hiç dokunulmamış olanı bulmak da nadir. Indiana Jones'tan fırlamış bir şey gibi" dedi.
IAA kazı için planlama aşamasına geçildiğini ve çalışmalara kadar mağaranın kapatıldığını duyurdu.
Independent Türkçe, AFP, Times of Israel



Batılı teknoloji devleri, Çin üretimi yapay zekaya yöneliyor

Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
TT

Batılı teknoloji devleri, Çin üretimi yapay zekaya yöneliyor

Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)

Batılı ülkelerdeki büyük firmalar, Çin üretimi yapay zeka modellerini kullanmaya yöneliyor.

Wall Street Journal’ın (WSJ) analizinde, Amazon Web Services, Microsoft ve Google gibi Amerikan devlerinin, müşterilerine DeepSeek’i bir seçenek olarak sunmaya başladığını yazıyor.

Bu durumun, ABD hükümetinin veri güvenliği nedeniyle Çinli DeepSeek firmasının bazı uygulamalarını devlet cihazlarında yasaklamasına rağmen gerçekleştiğine işaret ediliyor.

Analiz firması Sensor Tower’ın verilerine göre, ABD’li OpenAI firmasının ürettiği ChatGPT en popüler yapay zeka destekli sohbet botu olma özelliğini koruyor. Küresel çapta uygulamanın 910 milyon kez indirildiği belirtiliyor. Çinli mühendislerin tasarladığı DeepSeek ise 125 milyon kez indirildi.

Harvard Üniversitesi’nin haziranda yayımladığı bir çalışmada, Çin’in yapay zekada öne çıkmasını sağlayan iki temel unsurun veri zenginliği ve insan sermayesi olduğu belirtilmişti.

WSJ’nin analizine göre de Amerikan şirketleri daha çok “yapay genel zeka” (AGI) gibi devrimsel ilerlemelere yoğunlaşırken, Çinli firmalar pratik uygulamalarla günlük sorunları çözmeye odaklanıyor. Çinli şirketler aynı zamanda modellerini açık kaynak olarak sunuyor. Bu sayede kullanıcılar modelleri kendi ihtiyaçlarına göre uyarlayabiliyor.

Alibaba’nın “Qwen” adlı açık kaynak modelinin dünya genelinde 100 binden fazla türevi geliştirildi. Haberde, Japonya Ekonomi Bakanlığı için özel yazılımlar geliştiren Tokyo merkezli Abeja şirketinin Google ve Meta yerine Qwen’i tercih ettiğine dikkat çekiliyor.

DeepSeek, diğer yapay zeka şirketlerine kıyasla düşük maliyetle ve az sayıda çip kullanarak geliştirdiği açık kaynaklı yeni modeli DeepSeek-R1'i, 20 Ocak'ta piyasaya sürmüştü. ABD’li şirketlerle yarışan modelleri daha ucuza geliştirip sattığını öne süren DeepSeek, Nvidia'dan Microsoft'a kadar teknoloji devlerinin yüzlerce milyar dolar değer kaybetmesine neden olmuştu.

Batılı ülkeler, DeepSeek’in siber güvenliği ihlal ettiğini ve verilerin Pekin yönetimiyle paylaşılmasını sağladığını öne sürmüş, firmaysa iddiaları yalanlamıştı.

Güney Afrika’daki Witwatersrand Üniversitesi, DeepSeek’in diğer yapay zeka modellerine göre daha iyi veri güvenliği sağladığını savunuyor. Üniversite yetkililerinden Tarık Surtee, “Açık kaynaklı olması ve çevrimdışı kullanılabilmesi, verilerimizi koruyor” diyor.

Independent Türkçe, Wall Street Journal, RT