İran Devrim Muhafızları’nın Besic kuvvetlerinin de aralarında bulunduğu İran güvenlik güçleri, geçtiğimiz hafta 22 yaşındaki Mehsa Emini’nin ahlak polisi tarafından göz altına alınmasının ardından hayatını kaybetmesi üzerine ülke çapında büyüyen protestoları bastırmaya çalışıyor. Besic Suriye rejimi’nin muhalifleri ve sivil halkı bastırmak için kullandığı sivil kıyafetli paramiliter kolu Şebbihalara benzetiliyor.
Şarku’l Avsat’ın İran medyasından aktardığına göre bu protestolar sırasında biri bıçaklanmak üzere 4 Besic üyesinin öldürüldüğünü açıklandı.
İran’daki siyasi ve sosyal baskılara tepki gösteren protestocuları hedef alan, ayaklanmaları bastırırken ön saflarda yer alan Besic güçleri hakkında bazı gerçekler:
Besic güçlerinin tarihi
Besic güçlerinin resmi adı Ezilenlerin Savunma Gücü’dür ve 1979 yılında rejimin kurucusu Ayetullah Humeyni tarafından gönüllü milislerden kuruldu. Besic güçleri, zamanla Devrim Muhafızları’nın kollarından biri oldu.
Örgütün resmi adı İslam Devrimi Besic Direniş Gücü. (Sipahi Pasdaran İnkılâbi İslâmî)
Üyelerinin çoğu kırsal ve yoksul kesimden gelen Besic kuvvetleri, 1980’den 1988 yılına kadar süren İran-Irak savaşında Saddam Hüseyin’in güçlerine karşı mücadele etmekle ünlüydü. Bu saldırıların amacı, ne kadar kurban verilmesine bakılmaksızın karşı tarafa en faz zayiatı verdirtmekti.
Savaşın bitmesiyle Besic, sınır ve kontrol noktalarında, parklarda görev aldı. Protestolar ve gösterilerde ahlak polisliği görevini yürüten Besic’ler, Devrim Muhafızları’nın faaliyetleri yürütebiliyor. Doğal afetlerde görevlendirilen Besic üyeleri, devlet kurumlarında da istihdam edilebiliyor.
Analistler, yaklaşık 1 milyonu aktif üye olmak üzere milyonlarca Besic gönüllüsünün olabileceğini düşünüyor.
Besic, 1981 yılında devrimin ve iktidardaki isimlerin korunması için İran Devrim Muhafızları’na entegre edildi.
İran- Irak savaşının 1988 yılında sona ermesinden sonra Besic güçlerine son verilmedi. Besic güçleri Devrim Muhafızları’nın bir kolu olarak hükümet toplantılarında varlığını sürdürdü.
Besic güçleri, protestolar patlak verdiğinde ülkenin demir yumruğu haline gelen ahlak polisine destek veriyor.
Besic üyeleri, İran’daki her üniversitede insanların kıyafetlerini ve davranışlarını takip ediyor. Üniversite eğitiminde kızlar ve erkekler, karma bir eğitim görüyor.
Üyeleri genellikle iktidardaki liderlere bağlı hareket ediyor. Aşırı muhafazakar güçlerle yakın bağları olan Besic’ler, reformistlere karşı muhafazakar kesimi destekliyor. Günümüzde İran Devrim Muhafızları (DMO) Ordusu'nun bir alt kolu olan Besic ve devlete çalışan gönüllü gençlerden oluşur. İran yasalarının hiçbir kısmında Besicin barış zamanında silahlanma gibi bir yetkisi bulunmamasına rağmen silahlı bir gücü oluşturdu. İran yasalarında Besic yargının yaptırım kolunu oluşturabileceğine dahil maddeler bulunduğu için Polis hiçbir zaman Besici sokaklardaki yaptırımından alı koyamamış ancak yıllardan beri Polis-Besic arasında tartışmalar yaşanmıştır.
Tahran’daki protestolar (AP)2009 yılında Mahmut Ahmedinejadın cumhurbaşkanlığı seçimini kazandığını ilan etmesini takiben çıkan olaylarda Besic ana baskı kolunu oluşturmuş resmi bir makam olmadıkları için işledikleri cinayetlerin sorumluluğu hiçbir organ tarafından kabul edilmemiştir. Besicin hiçbir üniformasının bulunmadığına istinaden ülkede onlara takılan lakap "sivil kıyafetliler" olmuştur. olaylarda kimi zaman Besice bağlı kuvvetler özellikle protestocuların veya protestolar sırasında kaçtıkları apartmanları basmış evlere de ciddi hasralar meydana getirmişlerdir.
Besic’in protestolardaki rolü
İran medyası, İran’ın çeşitli şehirlerinde 4 Besic üyesi dahil olmak üzere 5 güvenlik gücünün öldürüldüğünü açıkladı.
Hükümet yanlısı medya, düzeni yeniden sağlamaya ve göstericilerin kamu malına zarar vermesini engellemeye çalışan Besic güçlerinin ‘çeteler ve isyancılar’ tarafından öldürüldüğünü açıkladı. Medyada yer alan haberlere göre bir Besic üyesi bıçaklandı, bir diğeri ise silahla öldürüldü.
İran merkezli Fars Haber Ajansı, Telegram üzerinden bu günlerde tansiyonu yüksek günler yaşayan İran’da Besic’lerin çalışmaları hakkında bir video yayınladı. Görüntülerde protestoların ardından sokakları boşaltan Besic’lerin küçük bir yangını söndürdüğü görülüyor.
Bir Besic üyesi, videoda protestocuların başkent Tahran’daki yolları kapattığını, kamu malına zarar verdiğini, insanların hayatını tehlikeye attığını ve sokaktaki bir kadının peçesini zorla çıkardığını açıkladı.
Besic üyesi, insanların onurunu ve mallarını korumak için akşam geç saatlerde toplandıklarını ve ‘birkaç korkak insanın’ ülkenin güvenliğine zarar vermesine izin vermeyeceklerini söyledi.
Şarku’l Avsat’ın Reuters’ten aktardığına göre bir Besic üyesi, videoda “Sistemi korumak için sonuna kadar direneceğiz” dedi.
Filistinli aktivist Mahmud Halil, ABD'nin New York şehrindeki evinde, 2 Temmuz 2025 (Reuters)