İsrail Başbakanı Lapid iki devletli çözümü desteklediğini söyledi

İsrail Başbakanı Yair Lapid (AA)
İsrail Başbakanı Yair Lapid (AA)
TT

İsrail Başbakanı Lapid iki devletli çözümü desteklediğini söyledi

İsrail Başbakanı Yair Lapid (AA)
İsrail Başbakanı Yair Lapid (AA)

İsrail Başbakanı Yair Lapid, iki devletli çözüme destek verdiğini vurgulayarak, ülkesinin güvenliği ve geleceği için doğru olan şeyin, "Filistinlilerle, iki halk için iki devlet temelinde bir anlaşma sağlanması" olduğunu söyledi.
Lapid, New York'ta dünya liderlerini bir araya getiren en büyük diplomasi forumu BM 77. Genel Kurul görüşmelerinde katılımcılara hitap etti.

İran’ın nükleer faaliyetlerine karşı "askeri tehdit" hatırlatması
Ülkesinin önündeki en büyük tehditlerden birinin "nükleer tehdit" olduğunu savunan Lapid, "Bizi yok etmek isteyen ülke, aynı zamanda dünyanın en büyük terör örgütünü, Hizbullah'ı kuran ülkedir. İran, Hamas ve İslami Cihad'ı finanse ediyor ve Bulgaristan'dan Buenos Aires'e kadar yapılan toplu terör saldırılarının arkasında İran var. İran, nükleer silah elde etmek için her türlü çabayı gösteren cani bir diktatörlüktür" dedi.
Ülkesinin, İran’ın nükleer faaliyetlerine karşı uluslararası topluma sunduğu "askeri tehdit" seçeneğini yineleyen Lapid, şunları söyledi:
"İran rejimi nükleer silah elde ederse onu kullanır. İran'ın nükleer silah sahibi olmasını engellemenin tek yolu masaya güvenilir bir askeri tehdit koymaktır. Ancak ondan sonra onlarla daha uzun ve daha güçlü bir anlaşma yapılabilir. İran'a, eğer nükleer programını ilerletirse, dünyanın sözle değil askeri güçle karşılık vereceğini açıkça belirtmek gerekir. Geçmişte ne zaman böyle bir tehdit masaya konulsa İran durmuş ve geri çekilmiştir."

İki devletli çözüm vurgusu
Lapid’in konuşmasında en fazla dikkati çeken konu ise "iki devletli çözüm"ü destekleyen açıklaması oldu.
İsrail Başbakanı, "İsrail'in ekonomik ve askeri gücü kendimizi korumamıza izin veriyor ama aynı zamanda bize başka bir şey daha sağlıyor: Tüm Arap dünyası ile barış için çabalamak. Ve en yakın komşularımız olan Filistinlilerle" dedi.
Lapid, iki devletli çözümü desteklediğini ancak "tek şartı" olduğunu belirterek, şunları kaydetti:
"Filistinlilerle iki halk için iki devlet temelinde bir anlaşma İsrail'in güvenliği, İsrail ekonomisi ve çocuklarımızın geleceği için doğru olandır. Tüm engellere rağmen bugün hala İsraillilerin büyük bir çoğunluğu bu iki devletli çözüm vizyonunu desteklemektedir. Ben onlardan biriyim. Tek şartımız var: Gelecekteki bir Filistin devletinin barışçıl bir devlet olması. (Filistin'in) İsrail'in refahını ve varlığını tehdit edecek başka bir terör üssü haline gelmemesi. Tüm İsrail vatandaşlarının güvenliğini her zaman koruma yeteneğine sahip olmamız."

"Silahlarınızı bırakın"
"İsrail’in 17 yıl önce Gazze'den çekilmesinden bu yana İsrail topraklarına 20 binden fazla roket ve füze ateşlendiğini" ifade eden Lapid, "Bu binada bize defalarca Gazze'ye yönelik kısıtlamaları neden kaldırmadığımız soruldu. Yarın sabah bunu yapmaya hazırız. Tek şartımız var: Çocuklarımıza roket ve füze atmayı bırakın. Silahlarınızı bırakın, hiçbir kısıtlama olmayacak" diye konuştu.
Lapid, ayrıca, Filistin İslami Direniş Hareketi Hamas'ın kontrolündeki Gazze Şeridi’nde esir tutulan iki İsrail askerinin serbest bırakılmasını ve diğer iki İsrailli askerin cenazelerinin kendilerine teslim edilmesini istedi.
Filistinlilerin "silahlarını bırakmalarını" isteyen Lapid, o zaman barış olacağını ileri sürerek, "Hem Gazze'de hem Batı Şeria'da geleceğinizi birlikte inşa edebiliriz. Silahlarınızı bırakın ve kurmak istediğiniz Filistin devletini Hamas ve İslami Cihad'ın ele geçirmeyeceğini kanıtlayın. Silahlarınızı bırakın, o zaman barış olacak" değerlendirmesinde bulundu.
Öte yandan, İsrail’in bazı Arap ülkeleriyle imzaladığı "barış anlaşmaları aracılığıyla barış istediklerini kanıtladığını" savunan Lapid, "Suudi Arabistan'dan Endonezya'ya kadar her Müslüman ülkeyi bunu kabul etmeye ve gelip bizimle konuşmaya çağırıyoruz. Barış için elimiz uzanıyor" ifadelerini kullandı.
Lapid, sözlerini şöyle tamamladı:
"İsrail devleti, dünyada bir kitapla kurulan tek ülkedir. Kitapların kitabı: Tevrat. O kitap ve liberal demokrasinin ilkeleri, barış içinde elimizi uzatmamızı gerektiriyor. Tarihimiz, açık görüşlü ve çok dikkatli olmamızı gerektiriyor."



Irak, DEAŞ’tan daha tehlikeli bir beka sorunundan nasıl kurtuldu?

ABD’nin Bağdat'taki Büyükelçiliği'nin bulunduğu Yeşil Bölge'ye giden yolda İran'la dayanışma gösterisine katılan Iraklı mollalar (AP)
ABD’nin Bağdat'taki Büyükelçiliği'nin bulunduğu Yeşil Bölge'ye giden yolda İran'la dayanışma gösterisine katılan Iraklı mollalar (AP)
TT

Irak, DEAŞ’tan daha tehlikeli bir beka sorunundan nasıl kurtuldu?

ABD’nin Bağdat'taki Büyükelçiliği'nin bulunduğu Yeşil Bölge'ye giden yolda İran'la dayanışma gösterisine katılan Iraklı mollalar (AP)
ABD’nin Bağdat'taki Büyükelçiliği'nin bulunduğu Yeşil Bölge'ye giden yolda İran'la dayanışma gösterisine katılan Iraklı mollalar (AP)

Şarku’l Avsat’a konuşan Bağdat'taki diplomatik kaynaklar, Iraklı yetkililerin İsrail-İran savaşına sürüklenmekten korktuğunu ve bunu ‘Irak için, ülkenin üçte birini işgal eden DEAŞ’ın oluşturduğu tehditten daha tehlikeli bir beka sorunu’ olarak gördüklerini açıkladı.

Kaynaklar, DEAŞ’ın Irak’ın bedeninden atılması gereken yabancı bir cisim olduğunu, özellikle de Bağdat'ın DEAŞ’la mücadelesinde uluslararası ve bölgesel destek gördüğünü, ancak savaşın Irak'ın birliğini tehdit ettiğini belirttiler.

Söz konusu ‘beka sorunu’ aşağıdaki maddelerle açıklanabilir:

* Savaşın patlak vermesiyle Bağdat, Azerbaycan ve diğer kanallar aracılığıyla İsrail'den, Irak topraklarından kendisine yönelik herhangi bir saldırıya ‘katı ve acı verici’ misilleme yapacağına dair mesajlar aldı. Mesajlarda, Iraklı yetkililer kendi topraklarından başlatılan saldırılardan sorumlu tutuluyordu.

* Washington, önceki tavsiyelerinden doğrudan uyardı ve İran yanlısı grupların düzenleyeceği saldırıların yol açabileceği ağır sonuçlara dikkati çekti.

hnjıo
Koordinasyon Çerçevesi destekçileri, Irak güvenlik güçlerinin ABD’nin Bağdat Büyükelçiliği'ne giden köprüyü kapatmak için kurduğu barikatın üzerine İran bayrağı dikiyorlar (AP)

* Iraklı yetkililer, ‘felaket senaryosu’ olarak nitelendirdikleri bir durumun yaşanmasından yani Irak'taki silahlı grupların İsrail'e saldırmasından ve İsrail'in de savaşın başında Lübnan'daki Hizbullah liderlerine veya İranlı generallere ve bilim adamlarına yaptığı gibi bir dizi suikast düzenlemesinden endişe duyuyorlardı.

* Kaynaklar, milislere ağır darbeler indirilmesinin Şii sokakları kızıştıracağını ve bu durumun dini otoriteyi sert bir tavır almaya iteceğini, bunun da krizin Şii-İsrail çatışmasına dönüşmesine yol açacağını belirtti.

* Bu senaryo, Irak'ın o dönemdeki Şii bileşeninin Irak'ı önlenebilir bir savaşa sürükleme sorumluluğunu üstleneceği endişelerini uyandırdı.

* Diğer bir tehlike ise Kürtlerin, Irak yönetiminin tek bir bileşeni temsil ediyormuş gibi davrandığını, ülkenin savaşlardan yorulduğunu ve bölgenin Bağdat'tan uzak durmayı tercih ettiğini, çünkü ona yaklaşmanın istenmeyen savaşlara sürüklediğini ilan etme olasılığı.

* Muhammed Şiya es-Sudani hükümeti kararlılık ve bilgelikle hareket etti. Farklı kesimlere göre ülkenin birliğini tehdit eden herhangi bir çatışmaya sürükleme girişimine müsamaha göstermeyeceğini bildirdi ve diğer yandan bölgesel ve uluslararası güçlerle, özellikle Amerika ile iletişim kanallarını açık tuttu.

cvfbghjuk
Iraklı milisler, geçtiğimiz ekim ayında Bağdat'ta İran'ın İsrail'e verdiği yanıtı kutlarken (Reuters)

* Iraklı yetkililer, İranlı yetkililerin milis grupları savaşa katılmaya teşvik etmek yerine sükuneti korumaya teşvik eden tutumundan yararlandı.

* Bir başka önemli faktör ise silahlı grupların, özellikle Lübnan'da Hizbullah'ın maruz kaldığı saldırılar ve İsrail’in İran’ın derinliklerinde gerçekleştirdiği nokta atışı saldırılar, İsrail'in kendisine düşman olan örgütler hakkında kesin bilgilere sahip olduğunu ve teknolojik üstünlüğü ve bu saldırılar sayesinde hedeflerine ulaşabildiğini gösterince savaşın kendi kapasitelerinin ötesinde olduğunu fark etmeleriydi.

* Kaynaklar, baskılara ve çabalara rağmen ‘devletin kontrolü dışındaki grupların’ üç saldırı hazırlığı yaptığını, ancak yetkililerin saldırıların gerçekleştirilmesinden önce bunları engellediğini belirtti.

Kaynaklar, İsrail'in savaşı İran topraklarına taşıması ve ABD’yi İran'ın nükleer tesislerini hedef almaya teşvik etmesi nedeniyle İran'ın derin bir yara aldığını tahmin ediyor. İran nükleer programıyla ilgili gerekli tavizleri vermezse yeni bir savaşın çıkması ihtimaller dahilinde.