Sisi: Benzeri görülmemiş bir enerji ve gıda kriziyle karşı karşıyayız

Mısır, dünya ülkelerini iklim sorunlarına yönelik finansman vaatlerini yerine getirmeye çağırıyor

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi konuşması sırasında (Cumhurbaşkanlığı)
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi konuşması sırasında (Cumhurbaşkanlığı)
TT

Sisi: Benzeri görülmemiş bir enerji ve gıda kriziyle karşı karşıyayız

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi konuşması sırasında (Cumhurbaşkanlığı)
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi konuşması sırasında (Cumhurbaşkanlığı)

Mısır, iklim değişikliğinin zararlı etkileriyle yüzleşmek için dünya ülkelerine finansman taahhütlerini yerine getirme çağrısını yineledi. Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi, Çarşamba akşamı, devlet ve hükümet başkanlarının iklim değişikliği konulu kapalı toplantısı öncesinde yaptığı konuşmada, "Dünya ülkeleri eşi görülmemiş bir gıda ve enerji kriziyle karşı karşıya" diyerek gelişmiş ülkelerin iklime uyum çabalarını finanse etme sözlerini yerine getirme gerekliliğine vurgu yaptı.
Şarm eş-Şeyh önümüzdeki Kasım ayında iklim Zirvesi'ne (COP27) ev sahipliği yapmaya hazırlanıyor. Zirvenin Mısır başkanlığı, iklim değişikliğiyle mücadelede "aktif" unsurlardan biri olarak finansmana odaklanıyor. Mısır ve Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri ortaklığında düzenlenen New York'taki devlet ve hükümet başkanlarının iklim konulu kapalı toplantısına, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nun oturum arasında video konferans aracılığıyla yaptığı konuşmada Sisi, "New York'ta bulunmasını engel olan acil durumlar olmasaydı, toplantıya bizzat katılmış olacağını" dile getirdi.
Mısır cumhurbaşkanı, "Mısır'ın dünyanın toplantıdan beklediği mesajın içeriğine ilişkin görüşü" nü şu üç temel maddeyle dile getirdi:
Herhangi bir küresel durum veya siyasi anlaşmazlık durumunda, uluslararası toplum iklim değişikliği karşısında taahhütlerinden geri adım atmayacaktır.
 Dünya liderleri, elde edilecek çabanın yeterli olmadığını teyit ediyor ve Paris Anlaşması ışığında ulusal olarak belirlenen katkıları güncellemek için yeni adımlar attıklarını ve tüm resmi ve gayrı resmi kurum, kuruluşlarla ortaklaşa iklim eylemini teşvik eden  tüm çaba ve girişimleri desteklediklerini duyuruyorlar.
 Gelişmemiş ve gelişmekte olan ülkelerin gıda ve enerji krizinin gölgesinde yoksulluğu ortadan kaldırmak adına kalkınma çabalarını sürdürürken iklim taahhütlerini yerine getirmek için yüzleşmeleri gereken yükün boyutuna odaklanılmıştır.
Sisi'ye göre, gelişmiş ülkelerin, gelişmekte olan ve gelişmemiş ülkelere yönelik sorumluluklarını hızla yerine getirme, emisyonları azaltma ve uyum sağlama lehinde iklim finansmanı sağlama zorunlulukları vardır. Bu sorumluluklar, ya 100 milyar dolarlık finansman taahhüdünü yerine getirerek, ya adaptasyon finansmanını ikiye katlayarak veya 2050 sonrası için yeni bir finansman hedefini kabul etme sürecini hızlandırarak gerçekleştirilebilir.
Gelişmiş ülkeler, 2009 yılında Kopenhag'da, gelişmekte olan ülkelerin iklim değişikliğine uyum sağlamasına yardımcı olmak için 2020 yılına kadar yıllık 100 milyar dolar sağlama sözü verdi. Şimdiye kadar, bu söz tam olarak uygulanmadı ve OECD'nin Eylül raporuna göre bu konuda tasarruf edilen maksimum miktar 2020'de 83,3 milyar dolardı.
Mısır Cumhurbaşkanı, iklim değişikliğinin gezegenimizin karşı karşıya olduğu en tehlikeli durum olmaya devam ettiğini ve yansımalarının her geçen gün, sıcaklıktaki her artışla daha da belirginleştiğini vurgulayarak Pakistan'ın son dönemde tanık olduğu, benzeri görülmemiş tahribata ve can kayıplarına neden olan sellere ve yüksek sıcaklıklar sonucu Avrupa kıtasında ve ABD’de benzeri görülmemiş orman yangınlarına dikkat çekti. Cumhurbaşkanı, "Gelişmekte olan ülkeler için emisyonları azaltmak, dayanıklılık oluşturmak ve iklim finansmanını artırmak için hızlı ve tutarlı bir şekilde iklim gerekliliklerini uygulamaya koymadıkça, yaşananlar çocuklarımızın ve torunlarımızın geleceğinin nasıl olacağının korkunç bir habercisidir" dedi.
Sisi, dünyanın son bir yılda tanık olduğu, gıda, enerji ve tedarik zincirlerindeki siyasi krizlere ve zorluklara neden olan ve dünya çapında etkilerine dikkat çekti. Cumhurbaşkanı Sisi, "Bu zorluklar kuşkusuz tüm ülkelerimiz, özellikle de gelişmekte olan ülkeler için ek yükler oluşturuyor, ancak her zaman iklimin insan varlığı için en zorlu tehlike olduğunu kesin olarak doğrulayan nesnel bilimsel raporlara güvenmeliyiz" sözlerinin altını çizdi.
Dünya liderlerini Şarm El-Şeyh'teki iklim zirvesine katılmaya davet ederek, Mısır'ın çözüm yolunun hayata geçirilmesi ümidini dile getiren Sisi, gelecek nesillerin bir fırsatınız vardı, değerlendirmediniz ve bu yüzden bugün biz ağır bedeller ödüyoruz dememesi için bir an önce harekete geçmek gerektiğini ifade etti.



İsrail, Güney Lübnan’ı hedef aldı

Lübnan ve İsrail sınırındaki Ras el-Nakura bölgesinde bulunan bir Birleşmiş Milletler Lübnan Geçici Gücü merkezi (AFP)
Lübnan ve İsrail sınırındaki Ras el-Nakura bölgesinde bulunan bir Birleşmiş Milletler Lübnan Geçici Gücü merkezi (AFP)
TT

İsrail, Güney Lübnan’ı hedef aldı

Lübnan ve İsrail sınırındaki Ras el-Nakura bölgesinde bulunan bir Birleşmiş Milletler Lübnan Geçici Gücü merkezi (AFP)
Lübnan ve İsrail sınırındaki Ras el-Nakura bölgesinde bulunan bir Birleşmiş Milletler Lübnan Geçici Gücü merkezi (AFP)

Lübnan’ın resmî haber ajansı Ulusal Haber Ajansı (NNA), bugün (Cuma) Güney Lübnan’daki Vezzani ve Mecidiye çevresinin İsrail topçuları tarafından hedef alındığını bildirdi.

Ajansa göre, İsrail’e ait bir insansız hava aracı Ras el-Nakura bölgesinde bir balıkçı teknesinin yakınına ses bombası bıraktı; olayda yaralanan olmadı. Aynı bölgede İsrail’e ait bir savaş botu da ülkenin kara sularına doğru makineli tüfekle ateş açtı.


İslami Cihad, son İsrailli esirin cesedinin teslim edilmediği iddiasını yalanladı

Bir İslami Cihad savaşçısı, Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Nuseyrat'ta kaçırılanların cesetlerini arayan Mısırlı işçilerin ağır makinelerle kazı yapmasını izliyor (Arşiv - AP)
Bir İslami Cihad savaşçısı, Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Nuseyrat'ta kaçırılanların cesetlerini arayan Mısırlı işçilerin ağır makinelerle kazı yapmasını izliyor (Arşiv - AP)
TT

İslami Cihad, son İsrailli esirin cesedinin teslim edilmediği iddiasını yalanladı

Bir İslami Cihad savaşçısı, Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Nuseyrat'ta kaçırılanların cesetlerini arayan Mısırlı işçilerin ağır makinelerle kazı yapmasını izliyor (Arşiv - AP)
Bir İslami Cihad savaşçısı, Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Nuseyrat'ta kaçırılanların cesetlerini arayan Mısırlı işçilerin ağır makinelerle kazı yapmasını izliyor (Arşiv - AP)

Filistinli kaynaklar, İsrail’in iki gündür öne sürdüğü, İslami Cihad Hareketi’nin Hamas ile iş birliği yapmayı reddettiği ve ateşkesin ikinci aşamasına geçilmeden önce elindeki son İsrailli esirin cesedini teslim etmediği yönündeki iddiaları yalanladı.

İsrail’in Maariv gazetesinin güvenlik kaynaklarına dayandırdığı haberine göre, Hamas ile İslami Cihad arasında, Ran Gafeli isimli son esirin cesedinin teslim edilmemesi konusunda gerilim yaşandığı iddia edildi. İsrail, Gafeli’nin kaçırılmasında İslami Cihad mensuplarının doğrudan rol aldığını düşünüyor.

İslami Cihad’ın askeri kanadı Saraya el-Kudüs, günler önce yaptığı açıklamada tüm esirleri teslim ettiklerini ve ateşkes anlaşmasına tamamen uyduklarını belirtti. Hareketten Şarku’l Avsat’a konuşan kaynaklar, Gafeli’nin cesedinin kendi ellerinde bulunmadığını, cesedin Hamas’ın kontrolünde olduğunu ifade etti. Kaynaklar, Hamas ile koordinasyonun “mükemmel seviyede” olduğunu ve İsrail basınında yer alan gerilim iddialarının gerçeği yansıtmadığını vurguladı.

dsvf
İslami Cihad savaşçıları ve Mısırlı işçiler, Gazze Şeridi'ndeki Nuseyrat'ın kuzeyinde İsrailli rehinelerin cesetlerini arıyor (Arşiv - AP)

Hamas kaynakları da Şarku’l Avsat’a, cesedin Gazze kentinin doğusundaki Şucaiyye ve Zeytun mahallelerinde 3 veya 4 farklı noktada bulunmuş olabileceği yönünde şüpheler olduğunu aktardı. Ancak bu noktalarda yürütülen aramalarda cesede ulaşılamadığı, esir alma ve gömülme süreçlerine dahil olan saha sorumluları ve militanların tamamının çeşitli saldırılarda öldüğü için kesin yer tespiti yapmanın zorlaştığı bildirildi. Kaynaklar ayrıca yoğun bombardıman ve bölgenin tamamen yıkılması nedeniyle tespit çalışmalarının daha da güçleştiğini belirtti.

Yediot Aharonot gazetesine göre İsrail, arabulucular aracılığıyla Hamas’a, cesedin yerinin belirlenmesine yardımcı olabilecek kişilere ilişkin bilgiler ve bölgenin olası konumunu gösteren uydu görüntüleri iletti. Hamas kaynakları, bu dosya ve diğer konularla ilgili arabulucularla temasın sürdüğünü söyledi.

Yeni videonun ortaya çıkardığı soru işaretleri

Bu gelişmeler, İsrailli esir ailelerinin yayımladığı görüntülerle eş zamanlı yaşandı. Videolarda, Ağustos 2024’te Refah’taki bir tünelde cesetleri bulunan altı esirin, tünelde birlikte yaşarken Hanuka’yı kutladıkları, 2024 yeni yılına girdikleri, konuşup saç tıraşı oldukları ve tünel içinde farklı noktalara hareket ettikleri görülüyor.

dfgh
Hamas militanları, 20 Şubat 2025'te Han Yunus'ta İsrailli rehinelerin cesetlerinin Kızılhaç'a teslimi sırasında tabutlardan birini taşıyor (DPA)

Görüntüler, İsrail ordusunun söz konusu altı kişinin tünele ulaşımdan iki gün önce Hamas tarafından öldürüldüğü yönündeki açıklamalarına dair soru işaretleri doğurdu. Hamas bu iddiayı reddederek, esirlerin bölgeyi hedef alan İsrail bombardımanında öldüğünü söyledi.

Maariv'den gazeteci Miki Levine, esirlerin “Nisan ayında anlaşma sağlanmış olsaydı hayatta olabileceklerini” belirten bir değerlendirme yayımladı. Levine, Başbakan Netanyahu ile bakanlar Smotrich ve Ben-Gvir’in “tam zafer” stratejisinde ısrar etmelerinin, Refah’a girilmesinin esirleri tehlikeye atacağı yönündeki uyarıları göz ardı ettiklerini yazdı.

İsrail devlet televizyonu da, esirlerin öldürülmesinden birkaç gün önce müzakerelerin tıkanma noktasına gelmesinin, Tel Aviv’in Filadelfi Koridoru’nun kontrolünü şart koşmasından kaynaklandığını; o aşamada anlaşma imzalansaydı altı esirden beşinin serbest bırakılacağını aktardı.

Hamas kaynakları ise Şarku’l Avsat’a, esirlerin topçu ve hava bombardımanında öldüğünü, saldırı sırasında bazı esir gardiyanlarının da yaşamını yitirdiğini teyit etti. Kaynaklar, savaş boyunca İsrail güçleri esirlere yaklaşırsa “tehlike durumunda esirin öldürülmesi” yönünde talimat bulunduğunu da belirtti.7Tünelin Refah’ın batısındaki Tel Sultan’da bulunduğu, İsrail ordusunun sonraki incelemelerinde esirlerin “bölgedeki yoğun askeri baskı nedeniyle hayatını kaybettiğini” kabul ettiği bildirildi.

Ekim 2024’te İsrail, Hamas’ın eski siyasi büro şefi Yahya es-Sinvar’ı, Tel Sultan’daki bir evde, yanında silahlı bir grupla bulunduğu sırada öldürmüştü. Kasım ayında Hamas kaynakları, Muhammed es-Sinvar’ın oğlu İbrahim’in de Refah’taki bir tünelde hava saldırısında öldüğünü açıklamıştı. DNA bulgularının, aynı tünelde Hamas mensuplarının bulunduğuna işaret ettiği belirtildi. Esirlerin, İbrahim es-Sinvar’ın öldüğü saldırıda hayatını kaybetmiş olabileceği değerlendiriliyor.

Hamas kaynakları, İsrailli esirlere ilişkin talimatların çok sıkı olduğunu ve hayatta kalmaları için tüm imkânların seferber edildiğini vurguladı.


Gazze Şeridi'nde fırtına nedeniyle 11 kişi hayatını kaybetti, birçok ev yıkıldı

Filistinli çocuklar, Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta barınakları basan yağmur sularının içinden geçiyor (EPA)
Filistinli çocuklar, Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta barınakları basan yağmur sularının içinden geçiyor (EPA)
TT

Gazze Şeridi'nde fırtına nedeniyle 11 kişi hayatını kaybetti, birçok ev yıkıldı

Filistinli çocuklar, Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta barınakları basan yağmur sularının içinden geçiyor (EPA)
Filistinli çocuklar, Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta barınakları basan yağmur sularının içinden geçiyor (EPA)

Gazze Şeridi'ni 24 saatten kısa bir süre içinde vuran fırtına ve derin alçak basınç sistemi, birçok evin çökmesi ve bölge genelinde çadırların sular altında kalması sonucu 11 Filistinlinin ölümüne birçok kişinin de yaralanmasına yol açtı.

Filistin Haber Ajansı'na (WAFA) göre yerel kaynaklar, Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Beyt Lahiya'nın Bir el-Naja bölgesinde, yerinden edilmiş kişilerin barındığı bir evin çökmesi sonucu 5 Filistinlinin öldüğünü ve birçok kişinin de yaralandığını bildirdi.

 Gazze Şeridi'nin güneyinde Han Yunus'taki bir kampta yağmurlu bir günde yerinden edilmiş Filistinli kadın (Reuters)Gazze Şeridi'nin güneyinde Han Yunus'taki bir kampta yağmurlu bir günde yerinden edilmiş Filistinli kadın (Reuters)

Şarku'l Avsat'ın ulaştığı kaynaklar, bugün şafak vakti Gazze şehrinin batısındaki el-Rimal mahallesinde yerinden edilmiş kişilerin çadırlarının üzerine büyük bir duvarın çökmesi sonucu 2 vatandaşın öldüğünü, Gazze şehrinde aşırı soğuktan bir çocuğun, el-Şati kampında ise bir bebeğin hayatını kaybettiğini belirtti. Dün de el-Şati kampında bir duvarın çökmesi sonucu bir kişi hayatını kaybetti.

Dün el-Amadi bölgesindeki Ebu Cebel kampında bir çadırın çökmesi sonucu iki çocuk yaralandı; Han Yunus'un el-Mevasi bölgesindeki mülteci çadırında ise bir bebek aşırı soğuktan hayatını kaybetti.

Sivil savunma ekipleri, son birkaç saat içinde en az 10 evin çöktüğünü, son olarak da el-Kerame ve Şeyh Rıdvan mahallelerinde 2 evin yıkıldığını bildirdi.

Bu olumsuz hava koşulları ayrıca Han Yunus'un el-Mevasi bölgesindeki kampların tamamının sular altında kalmasına, Deyr el-Belah'taki el-Bassa ve el-Baraka'nın geniş alanlarının, Nuseyrat'taki Merkez Pazarı'nın ve Gazze Şehri'ndeki Yermuk ve liman bölgelerinin hasar görmesine yol açtı.

 Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta barınakları basan yağmur sularının içinden hayvanlarla çekilen arabalar geçiyor (EPA)Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta barınakları basan yağmur sularının içinden hayvanlarla çekilen arabalar geçiyor (EPA)

Birleşmiş Milletler Filistinli Mültecilere Yardım ve Çalışma Ajansı (UNRWA), dün yaptığı açıklamada, şiddetli yağmur ve ıslak çadırların, aşırı kalabalık Gazze Şeridi'ndeki kötüleşen sağlık ve yaşam koşullarını daha da kötüleştirdiğini belirterek, soğuk hava, yetersiz sanitasyon ve hijyen eksikliğinin salgın hastalık riskini artırdığını vurguladı. UNRWA, insani yardıma erişimin acilen kolaylaştırılması çağrısında bulundu.