Irak: Emtidad Hareketi bir milletvekilini partiden ihraç etti

Milletvekili Hamid eş-Şiblavi Koordinasyon Çerçevesi’nin toplantısına katıldığı ve başbakan adayı ile görüştüğü için partisinden ihraç edildi

Irak Temsilciler Meclisi (AFP)
Irak Temsilciler Meclisi (AFP)
TT

Irak: Emtidad Hareketi bir milletvekilini partiden ihraç etti

Irak Temsilciler Meclisi (AFP)
Irak Temsilciler Meclisi (AFP)

Ekim 2019 halk hareketinden doğan ve geçen yıl Ekim ayında parlamentoda 9 sandalye kazanmayı başaran ‘Emtidad Hareketi’ Genel Sekreterliği, Milletvekili Hamid eş-Şiblavi’nin (Şii) Koordinasyon Çerçevesi güçlerinin Başbakan adayı Muhammed Şiya es-Sudani ile gerçekleştirdiği toplantıya katılması nedeniyle partiden ihraç edilmesi kararı aldı. Bu durum, iki taraf arasındaki anlaşmazlığın derinliğini de göstermiş oldu.
Hareket, Milletvekili Şiblavi’yi Genel Sekreterlik toplantısında ağırladıktan sonra 22 Eylül’de yaptığı açıklamada, “Destekçilerimize ve ilgili tüm taraflara, Şiblavi’nin Emtidad Hareketi’nin artık bir mensubu olmadığını belirtmek isteriz” ifadelerine yer verdi.
Açıklamada, “Temsilciler Meclisi başkanlığı ve Bağımsız Yüksek Seçim Komisyonu’na bilgi verildikten sonra hareketten ilişiğinin kesilmesi için idari tedbirler alınacak. Ayrıca halkımıza ve bize güvenen herkese, söz verdiğimiz her şeyi başarmak için ahde bağlı kalacağımıza söz veriyoruz” denildi.
Şiblavi, geçen salı günü parlamento binasında Koordinasyon Çerçevesi güçlerinin Muhammed Şiya es-Sudani ile gerçekleştirdiği bir toplantıya katılmıştı. Hamid eş-Şiblavi’nin toplantıdaki varlığı, Koordinasyon Çerçevesi güçlerini muhalif olarak gören protesto hareketi grupları ve Emtidad Hareketi yandaşları arasında büyük tepki topladı. Emtidad Hareketi yandaşları, Koordinasyon Çerçevesi’ne mensup silahlı milisleri ve grupları ‘son üç yıldır birçok aktivisti etkileyen öldürme ve adam kaçırma eylemlerine’ karışmakla suçluyor. Bu nedenle de kendileriyle farklı düzeylerde, özellikle de parlamenter düzeyde herhangi bir yakınlaşmayı kabul etmiyorlar.
Hareketin Şiblavi’nin görevden alındığını açıklamasından önce Babil vilayetinde Emtidad Hareketi Ofis Müdürü Fadıl el-Ganimi, Milletvekili Hamid eş-Şiblavi’yi sert ifadelerle eleştiriyor. Ganimi, “Parlamento bloğunuzu temsil etme yetkiniz yoktu. Ancak açgözlülüğünüz nedeniyle birinci ilk milletvekili pozisyonuna yöneldiniz” diyerek, Sadr Hareketi’nin geri çekilmesinden sonra boşalan meclis başkanlığı pozisyonuna atıfta bulundu.
Fadıl el-Ganimi, “Koordinasyon Çerçevesi ile bir arada oturmanız dolayısıyla üç konudan sorumlu tutulacaksınız. İlki, bunun için sizi asla affetmeyecekler. İkinci mesele, parlamento çizgisi ve üçüncü mesele de Necef’teki 16 bin seçmen dolayısıyla hesap vereceksiniz” dedi. Ganimi ayrıca, eleştirisini “Katillerle oturmaya hayır ve nezakete hayır” ifadeleriyle sonlandırdı.
Milletvekili Hamid eş-Şiblavi, kendisine yönelik medya saldırısının nedenlerine ilişkin olarak, “Sosyal medya organları, şu haberlerle dolup taşıyor; Koordinasyon Çerçevesi’nin başbakan adayı Milletvekili Muhammed es-Sudani de dahil, çeşitli parlamenter bloklardan çok sayıda kadın ve erkek milletvekiliyle randevu olmadan bir araya geldiğimize dair yayınlanan bir fotoğraf nedeniyle Koordinasyon Çerçevesi güçleriyle anlaşmışız” dedi.
Şiblavi, “Kota hükümetiyle ortaklık kurmamak ve ülkeyi yöneten bloklarla ittifak yapmamak üzere sunduğumuz ilkelerimizi sevgili ülkemizin halkına hatırlatmak istiyoruz. Hala halkın sesini temsil etmek üzere meclis içerisinde muhalifiz” ifadelerini kullandı.
Şarku’l Avsat’ın yerel kaynaklardan edindiği bilgilere göre Milletvekili Hamid eş-Şiblavi, “Koordinasyon Çerçevesi ya da Üçlü İttifak olsun, hiçbir tarafa mensup değiliz. Ancak farklı bileşenlere ve bağlantılara sahip vatandaşların çıkarlarına hizmet edecek şekilde ulusal hareketler ve bağımsız isimlerle ortaklık içerisinde çalışıyoruz. Bu toplantıdaki varlığımız bir partiyi, hareketi veya grubu temsil etmemektedir” ifadelerini kullandı. Şiblavi’nin açıklaması, gruplardan maruz kaldığı saldırı ve sert eleştirileri kontrol altına alamadığı gibi, üyelikten ihraç kararına da engel olamadı.
Şiblavi’nin söz konusu toplantıdaki varlığı, hala gerekli siyasi deneyimden yoksun olan Emtidad Hareketi saflarında derin bir çatlağa yol açtı. Öyle ki geçen çarşamba günü öfkeli eylemciler, hareketin ana kalesi olan Nasiriye kentindeki parti binasını ateşe verdi.
Bu durum, hareketin karışıklık yaşadığı ilk durum değil. Öyle ki geçen Haziran ayı ortalarında Genel Sekreter Yardımcısı Ala er-Rikabi de Ekim ilkelerinin dışına çıktığı gerekçesiyle görevden alınmıştı.



Gazze halkı, savaşın neden olduğu yıkımın ardından kültürel mirasını korumak için zamanla yarışıyor

Gazze şehrinde yaşanan savaş sırasında İsrail bombardımanı sonucu hasar gören Büyük Ömer Camii'nin iç restorasyon çalışmaları sırasında çekilmiş bir fotoğraf, 17 Kasım 2025 (Reuters)
Gazze şehrinde yaşanan savaş sırasında İsrail bombardımanı sonucu hasar gören Büyük Ömer Camii'nin iç restorasyon çalışmaları sırasında çekilmiş bir fotoğraf, 17 Kasım 2025 (Reuters)
TT

Gazze halkı, savaşın neden olduğu yıkımın ardından kültürel mirasını korumak için zamanla yarışıyor

Gazze şehrinde yaşanan savaş sırasında İsrail bombardımanı sonucu hasar gören Büyük Ömer Camii'nin iç restorasyon çalışmaları sırasında çekilmiş bir fotoğraf, 17 Kasım 2025 (Reuters)
Gazze şehrinde yaşanan savaş sırasında İsrail bombardımanı sonucu hasar gören Büyük Ömer Camii'nin iç restorasyon çalışmaları sırasında çekilmiş bir fotoğraf, 17 Kasım 2025 (Reuters)

Gazze Şeridi’nde 70 bin kişinin hayatını kaybetmesi, çok sayıda kişinin yaralanması, yüz binlerce insanın yerinden edilmesi ve neredeyse bütün mahallelerin yok olmasının ardından, yeniden inşa artık hayal gücünü zorlayan, neredeyse tasavvur edilemez bir görev haline geldi.

Buna rağmen, bölgede en değerli tarihi yapılar arasında yer alıp ağır hasar gören az sayıdaki noktada, işçiler şimdiden çalışmaya başladı. Amaç, geçmişten geriye kalan az sayıdaki kalıntıyı toprak altından çıkarmak.

Bu alanlar arasında, Gazze’nin eski kent merkezinde bulunan ve savaş sırasında İsrail güçlerinin hedef aldığı en önemli kültürel miras olan Büyük Ömer Camii de bulunuyor. İsrail ordusu, avlularının altında savaşçılar tarafından kullanılan bir tünel bulunduğunu öne sürerek yapıyı bombaladığını açıklamıştı. Filistinliler ise böyle bir tünelin varlığını reddediyor ve saldırının Gazze’nin dini ve kültürel mirasını yok etmeye yönelik olduğunu savunuyor.

dfrgt
Gazze şehrinde bulunan Büyük Ömer Camii'nin içindeki enkazı temizleyen bir işçi, 17 Kasım 2025 (Reuters)

Batı Şeria’daki Beytüllahim’de bulunan Miras Koruma Merkezi’nde mimar ve kültürel miras uzmanı olarak görev yapan ve şu anda savaşta zarar gören alanları kurtarmak için Gazze’de çalışan Hammude ed-Dehdar, İsrail’in bu yapıların yıkımının Filistin tarihini silebileceğini düşünerek ‘yanıldığını’ söyledi.

Dehdar, Gazze’de Reuters’a yaptığı açıklamada, bu yapıların kadim bir halkın ortak hafızasını temsil ettiğini belirterek, “Bu miras, korunması ve savunulması için ortak çaba gerektiren bir bellektir” dedi.

İsrail ordusu ise Hamas hedeflerine yönelik her saldırının, bu tür alanları tehlikeye atabilecek olması nedeniyle sıkı bir onay sürecinden geçtiğini açıkladı.

fgt
Gazze şehrinde savaş sırasında hasar gören tarihi Paşa Sarayı'nda restorasyon çalışmaları yürüten işçiler, 11 Kasım 2025 (Reuters)

İsrail ordusu tarafından yapılan açıklamada, “İsrail ordusu, kültürel miras alanları ile tarihi ve kültürel önemi bulunan mekânlara azami hassasiyetle yaklaşmaktadır. Bu alanlar ve sivillerin zarar görmesini en aza indirmek, saldırı planlamasında temel bir önceliktir” ifadeleri yer aldı.

Zamansız hikayeler

Nüfusunun büyük bölümü, bugün İsrail sınırları içinde kalan şehir ve köylerden zorla göç ettirilmiş mülteciler ya da onların çocuklarından oluşan Gazze Şeridi’nde, Büyük Ömer Camii, Gazze halkını kendi kültürel mirasına ve Ortadoğu’nun zengin mimari tarihine bağlayan temel unsurlardan biriydi.

Halk arasında anlatılan geleneksel hikâyelere göre Samson’un onu esir alanların üzerine tapınağı yıktığı yer olduğu söylenen bu alan, İslam’ın 7. yüzyılda Halife Ömer bin Hattab döneminde Akdeniz’e ulaşmasından önce bir Bizans kilisesine de ev sahipliği yapıyordu. Bölge İslam hâkimiyetine girdikten sonra yapı camiye dönüştürüldü.

Sonraki yüzyıllar boyunca yapı; Memlükler, Haçlılar ve Osmanlılar tarafından pek çok kez yeniden şekillendirildi ve Orta Çağ’da bölgenin mimari harikalarından biri olarak ün kazandı.

Caminin minaresi, Gazze siluetinin en belirgin unsurlarından biriydi. Cemaat, kubbeli tavanlar altında ve cilalı taşlarla döşeli avlularda ibadet eder; namazın ardından caminin görkemli cephesinin önünden geçerek kapılarından dışarı çıkar ve eski kentin çevresindeki çarşı sokaklarına doğru akardı.

frgt
Gazze şehrinde savaş sırasında hasar gören tarihi Paşa Sarayı'nda restorasyon çalışmaları yürüten işçiler, 11 Kasım 2025 (Reuters)

Yakındaki Kayseriyye Çarşısı, dükkânlarıyla ünlüydü; esnafı ve komşuları, âşıkların düğün takılarından kıskanç kayınvalidelerin hikâyelerine uzanan unutulmaz öyküler anlatırdı. Bugün bunlardan geriye neredeyse hiçbir iz kalmadı.

Ağır hasar gören bir diğer yapı da 13. yüzyıla uzanan tarihi Paşa Sarayı oldu. Bir müzeye ev sahipliği yapan yapının sergilediği eserler artık kayıp.

Dehdar, kültür ve miras söz konusu olduğunda bunun yalnızca eski bir bina ya da tarihi taşlardan ibaret olmadığını vurgulayarak, “Her taş bir hikâye anlatır” dedi.

Filistin’in Batı Şeria merkezli Turizm ve Eski Eserler Bakanlığı Müsteşarı Cihad Yasin ise Filistinli yetkililer ve Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü’nün (UNESCO) tarihi alanların restorasyonu için üç aşamalı bir plan hazırladığını, ilk maliyetin 133 milyon dolar olarak öngörüldüğünü belirtti.

Yasin, önceliğin çökme riski taşıyan yapıların hızlı müdahaleyle desteklenmesi olduğunu söyledi. Ancak beyaz çimento ve alçı sıkıntısı yaşandığını, Gazze’deki kaynakların sınırlı olduğunu ve restorasyon malzemelerinin fiyatlarının ciddi şekilde arttığını ifade etti.

sdfgt
Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta İsrail hava saldırıları sırasında hasar gören, kısmen yıkılmış Berkuk Kalesi, 16 Kasım 2025 (Reuters)

Gazze Şeridi’nde kültürel mirasın yıkımı, evlerini ve geçim kaynaklarını kaybetmiş yaslı aileler arasında bile ayrı bir acı yaratmaya devam ediyor.

Münzir Ebu Asi, küçük kızı Kenzi’nin Büyük Ömer Camii’nin vurulduğunu duyunca hissettiği derin üzüntü nedeniyle onu teselli etmek zorunda kaldığını söyledi.

Ebu Asi, “Küçük kızım Kenzi çok üzüldü. Camiye saldırı haberini duyduğumuzda biz de şaşırdık; neden böyle bir şey yapıldı?” dedi.

Sözlerini sürdüren Ebu Asi, Paşa Sarayı’nın da bombalanmasının ardından artık kesin bir kanaate vardıklarını belirterek, “Bu işgalin, Filistin kimliğini yok etmek, her türlü Filistin eserini silmek istediği artık bizim için kesinleşti” ifadesini kullandı.


Etiyopya, Mısır'ı Afrika Boynuzu'nda ‘istikrarsızlaştırma kampanyası’ yürütmekle suçluyor

Rönesans Barajı (Reuters)
Rönesans Barajı (Reuters)
TT

Etiyopya, Mısır'ı Afrika Boynuzu'nda ‘istikrarsızlaştırma kampanyası’ yürütmekle suçluyor

Rönesans Barajı (Reuters)
Rönesans Barajı (Reuters)

Etiyopya Dışişleri Bakanlığı dün yaptığı açıklamada, Mısır’ı Afrika Boynuzu bölgesinde ‘Etiyopya’yı hedef alan bir istikrarsızlaştırma kampanyası yürütmekle’ ve ‘gerilimi artırmaya zemin hazırlamakla’ suçladı.

İki ülke arasında Mavi Nil üzerindeki Rönesans Barajı konusunda süren anlaşmazlığa atıfta bulunan bakanlık, açıklamasında Mısır’ın ‘Afrika Boynuzu’nda Etiyopya’yı merkeze alan, ancak onunla sınırlı olmayan bir istikrarsızlaştırma kampanyası yürüttüğünü’ savundu.

Bakanlık, Mısır’ın ‘diyaloğu reddettiğini ve gerilimi artırma niyetini açıkça ortaya koyan düşmanca söylemini yoğunlaştırdığını’ iddia etti.

Mısır Dışişleri Bakanı Bedr Abdulati ise dün yaptığı açıklamada, ülkesinin Etiyopya’nın Rönesans Barajı’na ilişkin tek taraflı adımlarını reddettiğini yineleyerek, “Etiyopya’nın uygulamaları tüm Afrika kıtasının istikrarını tehdit eden ciddi bir tehlike oluşturuyor” dedi.

Mısır Su Kaynakları ve Sulama Bakanlığı da geçen ay yaptığı açıklamada, Etiyopya’nın baraj yönetiminde ‘tek taraflı ve kontrolsüz uygulamalarını’ sürdürdüğünü, bunun ‘havza ülkelerinin hak ve çıkarlarını tehdit eden ciddi riskler barındırdığını’ vurguladı.

Etiyopya, milyarlarca dolara mâl olan dev Rönesans Barajı’nın inşasına Nil Nehri üzerinde 2011 yılında başladı. Mısır ise projeyi, Afrika’nın en uzun nehrindeki tarihi su haklarını tehdit eden bir girişim olarak görüyor.

Afrika Birliği (AfB) arabuluculuğunda Mısır ile Etiyopya arasında yürütülen müzakereler Nisan 2021’de sonuçsuz kalmış; bunun üzerine Kahire, Addis Ababa’ya baskı uygulanması için konuyu Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi’ne taşımıştı.


İsrail, Gazze’nin güneyine düzenlediği hava saldırılarında 2’si çocuk 6 Filistinli hayatını kaybetti

İsrail'in Gazze Şehri'nin doğusunda düzenlediği hava saldırılarının ardından dumanlar yükseliyor (AFP)
İsrail'in Gazze Şehri'nin doğusunda düzenlediği hava saldırılarının ardından dumanlar yükseliyor (AFP)
TT

İsrail, Gazze’nin güneyine düzenlediği hava saldırılarında 2’si çocuk 6 Filistinli hayatını kaybetti

İsrail'in Gazze Şehri'nin doğusunda düzenlediği hava saldırılarının ardından dumanlar yükseliyor (AFP)
İsrail'in Gazze Şehri'nin doğusunda düzenlediği hava saldırılarının ardından dumanlar yükseliyor (AFP)

Filistin merkezli Ma'an haber ajansının bildirdiğine göre, dün akşam (Çarşamba) Gazze Şeridi’nin güneyine düzenlenen İsrail hava saldırılarında 6 Filistinli hayatını kaybetti, çok sayıda kişi de yaralandı.

Ajans, İsrail ordusunun Han Yunus kentinin batı bölgelerini en az dört füzeyle vurduğunu aktardı.

Filistinli sağlık kaynakları, “aralarında iki çocuğun da bulunduğu 6 kişinin İsrail bombardımanında yaşamını yitirdiğini” bildirdi.

Saldırının, Han Yunus’un batısındaki Mevasi bölgesinde bulunan bir çadırı hedef aldığı belirtilirken, gelişmenin İsrail ordusunun gün içinde Refah’ın güneyinde yaşanan çatışmalarda 5 askerinin yaralandığını duyurmasının ardından geldiği ifade edildi.