İran'da 22 yaşındaki Mahsa Amini isimli genç kadının "kıyafet kurallarına uymadığı" gerekçesiyle gözaltına alınmasının ardından hayatını kaybetmesiyle başlayan gösterilerde ülkenin kuzeydoğusundaki Gilan eyaletinde 60'ı kadın 739 kişi gözaltına alındı.
İran'ın yarı resmi ajansı Tesnim'e göre, Gilan Emniyet Müdürü Azizullah Meleki, kamu güvenliğini tehdit eden kişilere yönelik polis ve Devrim Muhafızları Ordusu tarafından operasyon düzenlendiğini belirtti.
Toplam 739 kişinin gözaltına alındığını aktaran Meleki, "Bu kişilerden 60'ı kadındı. Bunların büyük bir kısmının Gilan'ın yerlisi olmadığı, kaos yaratmak ve kamusal alanlara ve özel mülklere zarar vermek için diğer kentlerden Gilan'a geldikleri tespit edildi." dedi.
Öte yandan Gilan'da bir sabotaj şebekesinin de tespit edilerek, tutuklandığını aktaran Meleki, operasyonda çok sayıda silah ele geçirildiğini kaydetti.
Eyaletteki olaylar sırasında can kayıplarıyla ilgili bilgi vermeyen Meleki, 104 polisin yaralandığını ve çok sayıda kamu aracının tahrip edildiğini aktardı.
Çok sayıda kişi öldü
Tahran'da 13 Eylül'de "ahlak polisi" olarak bilinen İrşad devriyeleri tarafından gözaltına alındıktan sonra komaya girerek hastaneye kaldırılan Mahsa Emini'nin 16 Eylül'de yaşamını yitirmesi üzerine başlayan gösteriler, sosyal medyada paylaşılan görüntülere göre ülkenin birçok il, ilçe ve kasabasına yayıldı.
İranlı yetkililer gösteriler sırasında yaşanan can kayıplarıyla ilgili net bir bilgi vermese de devlet televizyonunun haberinde, resmi olmayan rakamlara göre şu ana kadar olaylar sırasında aralarında güvenlik güçlerinin de olduğu 35 kişinin yaşamını yitirdiği aktarıldı.
Haberde kesin ölü sayısının resmi makamlar tarafından açıklanacağı kaydedildi.
Gösteriler sürüyor
İran'da 22 yaşındaki Amini'nin ölümü üzerine başlayan gösteriler ülkenin birçok kenti ve başkent Tahran'da devam ediyor.
Tahran'da 22 Eylül Perşembe gecesi geç saatlerde biten gösteriler cuma akşamı yeniden başladı.
Başkentin Mutaharri, Settarhan ve Sadıkiye bölgelerinde birçok kişinin katıldığı gösteriler düzenlendi. Araç sahipleri de korna çalarak protestoculara destek verdi.
Güvenlik güçleri gündüz saatleri itibariyle şehrin belirli noktalarında güvenlik önermeleri aldı. Daha önce Veliasr Meydanı ve Keşaverz Bulvarı çevresinde alınan önlemler bugün genişletilerek Cihat Meydanı'na kadar ulaştı.
Motorlu devriyelerin ve çevik kuvvet polisinin yanı sıra sivil giyimli kişilerin de alınan tedbirlerde görev aldığı görüldü.
Gösterilerde polis ile protestocular arasında yer yer çatışmalar yaşandı. Göstericiler çöp konteynerlerini yakıp barikat kurarken güvenlik güçleri de göz yaşartıcı gaz ve coplarla müdahalede bulundu.
Ne olmuştu?
Tahran'da 13 Eylül'de "ahlak polisi" olarak bilinen İrşad devriyeleri tarafından gözaltına alındıktan sonra komaya girerek hastaneye kaldırılan Emini'nin 16 Eylül'de yaşamını yitirmesi ülkede infiale yol açmıştı.
Tepkiler üzerine Tahran polisinden yapılan açıklamada, İrşad devriyesinin Emini'yi bir saatlik "brifing" için karakola götürdüğü, genç kadının burada aniden bilincini kaybetmesi ve kalp rahatsızlığı yaşaması üzerine hastaneye sevk edildiği belirtilmişti.
İran devlet televizyonunda yayınlanan görüntülerde de Emini'nin polis merkezine getirildikten ve bir görevliyle konuştuktan sonra aniden fenalaşarak yere düştüğü görülüyor.
Sosyal medya kullanıcıları ise polisin, genç kadının "aniden" bilincini kaybettiği yönündeki açıklamasını reddederek, Emini'nin polis merkezine getirilmeden önce darbedildiğini öne sürüyor.
Emini'nin 17 Eylül'de memleketi Sakkız kentinde düzenlenen cenaze töreni sonrasında Tahran ve ülkenin batısındaki kentlerde protestolar başlamıştı.
Şu ana kadar Tahran, Senendec, Kerec, Tebriz, Meşhed, Kiş, Kirman, Yezd, Reşt, Bender Abbas, Abadan, Kirmanşah, Erdebil, İsfahan, Urumiye, Kazvin, Zencan, İlam, Mazenderan, Hemedan başta olmak üzere birçok şehirde gösteriler düzenlendi. Birçok noktada eylemciler ile güvenlik güçleri arasında şiddetli arbede yaşandı.