ABD, Libya’ya ilişkin uyarıda bulundu

Libya Temsilciler Meclisi, Bingazi’de yeni bir toplantı çağrısında bulundu.

Libya Başkanlık Konseyi Başkanı Muhammed el-Menfi, Biden’ın New York’ta verdiği resepsiyona katıldı. (Başkanlık Konseyi)
Libya Başkanlık Konseyi Başkanı Muhammed el-Menfi, Biden’ın New York’ta verdiği resepsiyona katıldı. (Başkanlık Konseyi)
TT

ABD, Libya’ya ilişkin uyarıda bulundu

Libya Başkanlık Konseyi Başkanı Muhammed el-Menfi, Biden’ın New York’ta verdiği resepsiyona katıldı. (Başkanlık Konseyi)
Libya Başkanlık Konseyi Başkanı Muhammed el-Menfi, Biden’ın New York’ta verdiği resepsiyona katıldı. (Başkanlık Konseyi)

ABD’nin Libya Büyükelçisi ve Özel Temsilcisi Richard Norland, Libya’daki mevcut krize hızlı bir çözüm bulunmaması durumunda şiddetin geri geleceğine yönelik uyarıda bulunurken ülkenin başkenti Trablus’ta silahlı çatışmalar yeniden başladı. Cuma günü öğleden sonra Trablus’un güneybatısında havaalanı yolu üzerindeki Cebs Kapısı bölgesinde, Libya Genel Elektrik Şirketi (GECOL) genel merkezi yakınında aniden Abdulhamid Dibeybe başkanlığındaki Ulusal Birlik Hükümeti Genelkurmay Başkanlığı’nın 111 ve 301 taburları ile İstikrarı Destekleme grubu Zaviye şubesi arasında bir silahlı çatışma çıktı. Olaylar nedeniyle bölgeye çıkan yollar trafiğe kapatıldı.
Yerel medya, başladıktan yaklaşık iki saat sonra aniden duran çatışmaların videolarını yayınladı. Çatışmalara ilişkin herhangi bir ölüm bildirilmedi. Dibeybe hükümetinden veya hükümete bağlı güvenlik güçleri ve ordudan, silahlı milislerle başkent içindeki etki ve kontrol alanlarında çıkan son çatışmalara yönelik bir açıklama ise gelmedi.
ABD’nin Libya Büyükelçisi ve Özel Temsilcisi Richard Norland, New York’ta Başkanlık Konseyi Başkanı Muhammed el-Menfi ile yaptığı görüşmede, Birleşmiş Milletler (BM) Libya Özel Temsilcisi Abdullah Batili göreve başlarken, ABD’nin siyasi bir çözüme verdiği desteği yeniden teyit etti. Norland, televizyonda yaptığı açıklamalarda, Libyalıları birleştirmek ve hâlihazırda kaydedilen ilerlemeyi geliştirmek için Abdullah Batili’nin atanmasıyla büyük bir çözüm fırsatı olduğunu vurguladı. Norland bununla birlikte, Libya’daki statükonun kötüleşmesinin yeni bir şiddet dalgasına yol açacağı konusunda uyarıda bulundu. Libya’da seçimlerin, siyasi istikrar sağlanması ve yabancı militanların ülkeden ayrılması için gerekli olduğunu belirten Norland “Ülkedeki krizi çözmek için hızlı bir çıkış yolu bulamazsak şiddetin yeniden başlayacağından korkuyorum” dedi.
Menfi perşembe akşamı, BM Genel Kurulu'nun 77’inci oturumunun aralarında, Afrika Birliği (AfB) Dönem Başkanı ve Senegal Cumhurbaşkanı Macky Sall ile, AfB ve Senegal’in en kısa sürede seçimlere gitmek için uzlaşı ve istikrarı sağlamayı amaçlayan uluslararası çabalara desteğini görüştüğünü açıklamış ve Sall’ın daha sonra Libya’yı ziyaret etme davetini memnuniyetle karşıladığını söylemişti.
Menfi, BM Genel Kurulu’ndaki konuşmasının ardından ABD Başkanı Joe Biden’ın resepsiyona davetini kabul ettiğini açıkladı. Menfi ayrıca Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas ve Yunanistan Başbakanı Kiriakos Miçotakis ile de görüştü.
Diğer yandan Temsilciler Meclisi Sözcüsü Abdullah Bilhak yaptığı açıklamada, Temsilciler Meclisi Başkanı Akile Salih’in salı günü Bingazi’de düzenlenecek bir toplantıya yönelik davetinin meclisin ikinci başkan yardımcısının seçimi ve devlet çalışanları için birleşik maaş ödeme yasa tasarısının görüşülmesiyle ilgili olduğunu bildirdi. Temsilciler Meclisi Başkanı'nın ikinci yardımcısı Hamid Huma, maaşların artırılması ve birleştirilmesine ilişkin yasa tasarısını bir sonraki oturumunda gündeme getirilmek üzere Temsilciler Meclisi’ne sevk eden Fethi Başağa başkanlığındaki İstikrar Hükümeti’ni savunmasının ardından görevinden ayrılmıştı. Meclis Sözcüsü, Temsilciler Meclisi ile devlet arasında yakında bir anlaşma olacağını açıkladı. Bilhak dün akşam televizyonda yaptığı açıklamalarda, “İki başkan arasında ülkeye hizmet eden bir anlaşmaya varılması için fikir birliği var” dedi.
Yerel basına göre ‘BelTress Gençlik Hareketi’ Başkanı, Ulusal Birlik Hükümeti’e bağlı İçişleri Bakanlığı’nın, hükümeti ‘mali ve idari yolsuzluk olayları’ işlemekle suçlayan sayıştay raporunun yayınlanmasının ardından dün yapılması planlanan yolsuzlukla mücadele gösterisine izin vermeyi reddettiğini bildirdi.
ABD’nin Libya Büyükelçisi Yardımcısı Leslie Ordman dün, Libya Sayıştaya 2021 yılına ilişkin yıllık raporu yayınlaması ve kamuoyuna sunması sebebiyle övgüde bulundu. Ordman ABD Büyükelçiliği’nin Twitter hesabından yaptığı paylaşımda, “Şeffaflık, hesap verebilirlik ve bilgiye erişim, iyi bir yönetimin ayırt edici özellikleridir” ifadelerini kullandı.



Lahbib: İsrail'in Gazze'de uluslararası insani yardım kuruluşlarını yasaklama planları, yardımların engellenmesi anlamına geliyor

İnsani yardım malzemesi yüklü tırlar Kerem Şalom Sınır Kapısı’ndan Gazze Şeridi'ne giriyor. (DPA)
İnsani yardım malzemesi yüklü tırlar Kerem Şalom Sınır Kapısı’ndan Gazze Şeridi'ne giriyor. (DPA)
TT

Lahbib: İsrail'in Gazze'de uluslararası insani yardım kuruluşlarını yasaklama planları, yardımların engellenmesi anlamına geliyor

İnsani yardım malzemesi yüklü tırlar Kerem Şalom Sınır Kapısı’ndan Gazze Şeridi'ne giriyor. (DPA)
İnsani yardım malzemesi yüklü tırlar Kerem Şalom Sınır Kapısı’ndan Gazze Şeridi'ne giriyor. (DPA)

Avrupa Komisyonu Eşitlik, Hazırlık ve Kriz Yönetimi Komiseri Hadja Lahbib bugün yaptığı açıklamada, İsrail’in Gazze Şeridi’nde uluslararası insani yardım kuruluşlarını yasaklama planlarının, hayat kurtaran yardımların bölgeye ulaşmasını engelleyeceğini belirtti.

Lahbib, X platformundaki hesabından yaptığı paylaşımda, Avrupa Birliği’nin (AB) tutumunun net olduğunu vurgulayarak, “Sivil toplum kuruluşlarının mevcut haliyle kayıt altına alınması yasasının uygulanması mümkün değil” dedi.

Lahbib, insani yardımların önündeki tüm engellerin kaldırılması gerektiğini vurguladı ve “Uluslararası insancıl hukuk, herhangi bir belirsizliğe yer bırakmıyor; yardımlar ihtiyaç sahiplerine ulaştırılmalı” ifadesini kullandı.

İsrail medyası, hükümetin dün yaptığı açıklamaya dayanarak, Sınır Tanımayan Doktorlar, ActionAid ve Oxfam gibi onlarca insani yardım örgütünün lisanslarının iptal edileceğini ve bunların ‘terörle bağlantılı’ olduğu gerekçesiyle kapatılabileceğini duyurmuştu.

Bazı uluslararası yardım kuruluşları, kayıtlarının iptal edilmesi riskiyle karşı karşıya bulunuyor. Eğer 31 Aralık’a kadar İsrail makamlarının belirlediği yeni kriterlere uyum sağlamazlarsa, 60 gün içinde faaliyetlerini durdurmak veya Gazze Şeridi ve Batı Şeria’daki çalışmalarına kısıtlama getirmek zorunda kalabilirler.


Süveyda’da el bombası patladı: 1 ölü, 2 yaralı

Geçen temmuz ayında Süveyda’daki çatışmalar nedeniyle yükselen duman (Arşiv – DPA)
Geçen temmuz ayında Süveyda’daki çatışmalar nedeniyle yükselen duman (Arşiv – DPA)
TT

Süveyda’da el bombası patladı: 1 ölü, 2 yaralı

Geçen temmuz ayında Süveyda’daki çatışmalar nedeniyle yükselen duman (Arşiv – DPA)
Geçen temmuz ayında Süveyda’daki çatışmalar nedeniyle yükselen duman (Arşiv – DPA)

Şarku’l Avsat Suriye devlet televizyonu El-İhbariyye'den aktardığı habere göre bugün (Çarşamba) Süveyda kentinde meydana gelen el bombası patlamasında bir kişi hayatını kaybetti, iki kişi yaralandı.


Sinvar'a yakınlığı bulunan ve serbest bırakılan bir mahkum, Gazze'deki Hamas içinde bir isyana öncülük ediyor ve bu durum bazı Hamas liderlerini öfkelendiriyor

Gazze'nin güneyindeki Refah'ta, Hamas'ın silahlı kanadı olan Kassam Tugayları üyeleri (Arşiv- Reuters)
Gazze'nin güneyindeki Refah'ta, Hamas'ın silahlı kanadı olan Kassam Tugayları üyeleri (Arşiv- Reuters)
TT

Sinvar'a yakınlığı bulunan ve serbest bırakılan bir mahkum, Gazze'deki Hamas içinde bir isyana öncülük ediyor ve bu durum bazı Hamas liderlerini öfkelendiriyor

Gazze'nin güneyindeki Refah'ta, Hamas'ın silahlı kanadı olan Kassam Tugayları üyeleri (Arşiv- Reuters)
Gazze'nin güneyindeki Refah'ta, Hamas'ın silahlı kanadı olan Kassam Tugayları üyeleri (Arşiv- Reuters)

Gazze Şeridi'ndeki Hamas hareketi, iki yıl süren İsrail savaşı sırasında liderlerinin suikastlara kurban gitmesinin ardından bir dizi liderlik değişikliği yaşıyor. Bu durum, hareketin eski lideri olan ve Ekim 2024'te Refah'ta İsrail güçleriyle çıkan çatışmalarda beklenmedik bir şekilde öldürülen Yahya Sinvar'a yakın kişilerin daha fazla öne çıkmasına neden oldu.

Şarku’l Avsat'a konuşan Hamas kaynaklarına göre, serbest bırakılan mahkum Ali el-Amudi, siyasi büro üyesi ve savaş öncesinde hareketin medya departmanından sorumlu olan serbest bırakılan mahkum Ali el-Amudi, kendisi ve Sinvar'a yakın bir dizi kişinin Gazze Şeridi'ndeki hareketi yönetmekle görevlendirilmesinin ardından, Gazze Şeridi'ndeki siyasi bürosunun başına geçti. Bu kişilerin çoğu, Şeridin güneyindeki Han Yunus'ta yaşıyor.

Hamas lideri Yahya Sinvar ve İsmail Haniye'in 2017'de Gazze'de çekilmiş fotoğrafı (Arşiv- Reuters)Hamas lideri Yahya Sinvar ve İsmail Haniye'in 2017'de Gazze'de çekilmiş fotoğrafı (Arşiv- Reuters)

2011 Gilad Şalit esir takasıyla serbest bırakılan eski bir mahkum olan el-Amudi, Gazze Şeridi yönetiminin merkez figürü haline geldi. İsrail hapishanelerinde kaldıkları süre boyunca ve serbest bırakıldıktan sonra Sinvar'a çok yakındı ve sık sık toplantılarına ve diğer etkinliklerine eşlik etti.

Bazı kaynaklar, Gazze Şeridi'nde siyasi büro için gerçek bir seçim yapılmadığını, bunun yerine sürecin atama, onaylama ve istişare yoluyla yürütüldüğünü söylüyor.

Bazı kaynaklar operasyonun “iç yönetmelikleri ihlal ederek” gerçekleştirildiğini söylerken, diğerleri amacın “iç eksiklikleri gidermek” olduğunu ve “seçilenlerin hepsinin Tevfik Ebu Naim, Salah Ebu Şarik ve diğerleri gibi Sinvar'a yakın kişiler olduğunu” açıkladı.

Kaynaklar, el-Amudi'nin şu anda Gazze'deki Hamas içinde “devrim” olarak nitelendirilebilecek bir harekete öncülük ettiğini söylüyor. Özellikle İsrail saldırılarında yaralanan ilçe idari organlarının başındaki bazı yerel liderleri görevden aldı ve yerlerine atamalar yaptı. Savaş sırasında sorumluluklarının bir kısmından vazgeçen diğer kişiler için de aynı şeyi yaptı. Suikasta uğrayan, başka nedenlerle görevden alınan veya farklı görevlere atanan eski liderlerin yerine geçecek kişileri aramaya devam ediyor.

Bazı kaynaklara göre, bu adımlar Gazze Şeridi içindeki yerel Hamas liderlerinin yanı sıra yurtdışındaki liderler arasında da öfkeye yol açtı. Şeridin dışındaki siyasi büro üyelerinden bazıları yerel liderlere, "Olanlar kabul edilemez ve iç hukuka aykırıdır; önümüzdeki günlerde hareketin liderinin seçilmesini beklemeliyiz ki, bir yıl sonra yapılacak genel seçimlere kadar bazı bölgelerin liderliğindeki boşlukların geçici olarak doldurulması konusunda bir anlaşmaya varılabilsin" şeklinde bilgi verdi.

İzzeddin el-Haddad (Fotoğraf el-Kassam tarafından yayınlandı)İzzeddin el-Haddad (Fotoğraf el-Kassam tarafından yayınlandı)

Kaynaklar, Gazze Şeridi'ndeki Hamas içinde siyasi düzeyde hüküm süren "kaosun" aksine, askeri kanadında istikrarlı bir durumun söz konusu olduğunu ve yeniden yapılanmanın sorunsuz ve sistematik bir şekilde devam ettiğini belirtiyor. İzzeddin Kassam Tugayları'nın yeni Genelkurmay Başkanı İzzeddin Haddad'ın savaş sırasında suikasta kurban giden veya öldürülenlerin yerine yeni atamalar yapmak üzere bir dizi toplantı düzenlediğini ve çeşitli kararlar aldığını ifade ediyorlar. Ayrıca, tüm taraflarla sürekli iletişim kurarak siyasi düzeydeki farklılıkların veya anlaşmazlıkların üstesinden gelmeye ve böylece her düzeyde istikrarı sağlamaya çalışıyor.

Kaynaklara göre Haddad, bazı bölgelerdeki tugay komutanları da dahil olmak üzere çeşitli liderlik pozisyonlarındaki boşlukları doldurmak için çalışırken, asıl komutanlarının suikast sonucu öldürülmesinin ardından bu tugayları yönetmek üzere atanmış diğer kişileri de görevde tutuyor.

Savaş sırasında İsrail, Gazze Şeridi'ndeki (Kuzey, Merkez, Han Yunus ve Refah) tugay komutanlarının çoğunu, İzzeddin Haddad'ın komuta ettiği Gazze Şehri Tugayı hariç, suikast sonucu öldürdü. Yerine Muhanned Receb atandı.

Savaş sırasında İsrail, Gazze Şeridi'ndeki (Kuzey, Merkez, Han Yunus ve Refah) tugay komutanlarının çoğunu suikastla öldürdü. Bunun istisnası, Muhannad Receb'ın yerine geçen İzzeddin el-Haddad'ın komutasındaki “Gazze Şehri Tugayı”ydı.

Gazze'deki Hamas savaşçıları (Arşiv-Reuters)Gazze'deki Hamas savaşçıları (Arşiv-Reuters)

Çeşitli kanatları ve kademeleriyle Hamas, İsrail'in çeşitli kaynaklarını hedef alması sonucu mali krizden muzdarip olmuş durumda. Bununla birlikte, savaş sırasında veya sonrasında, farklı oranlarda ve zamanlarda da olsa, maaş ve ödenekleri tamamen kesmedi.

Gerçekte Hamas, 7 Ekim 2023 saldırısının ardından, 1987'deki kuruluşundan bu yana eşi benzeri görülmemiş son derece karmaşık bir dönemle karşı karşıya. Hareketin gözlemcilerine göre, Gazze Şeridi'ne sınır komşusu İsrail tesislerine ve kasabalarına yönelik saldırılarla başlayan bu saldırı, İsrail'i uzun süreli bir savaşa sürükledi.

Yazar ve siyasi analist Mustafa İbrahim, hareketin “askeri yenilginin, örgütsel tükenmişliğin, siyasi karmaşanın ve geleceği ile rolü hakkındaki varoluşsal kaygının iç içe geçtiği bir aşamaya girdiği” değerlendirmesinde bulunuyor.

İbrahim, İsrail savaşının, Hamas'ın siyasi büro üyelerinin ve Gazze Şeridi'ni yıllarca yöneten idari komitelerin başkanlarının çoğunu kaybetmesinin ardından, liderlik ve karar alma yapısını vurduğunu açıkladı. Bu durum, doldurulması kolay olmayan derin bir liderlik boşluğu yarattı ve hareket içinde geleceği ve bir sonraki aşama hakkında anlaşmazlıkları ortaya çıkardı: Bu bir yönetim aşaması mı, örgütsel hayatta kalma aşaması mı yoksa sadece uzun süreli bir krizi yönetme aşaması mı olacak?

Hamas'tan birkaç kaynak Şarku’l Avsat'a şunları söyledi: "İşlerin iyi ve sorunsuz gittiğini söylemek mümkün değil. Birçok zorluk var ve yaşananlar, hiçbir şey bırakmayan ve hareketin liderlerinin çoğunun suikastına neden olan yıkıcı bir savaşın ışığında normal. Geniş bir liderliğe ve Filistin içinde ve dışında geniş bir halk tabanına sahip bir hareket için liderlik boşluğu normaldir ve bir yıl sonra kapsamlı seçimler yapılana kadar mevcut farklılıklar da normaldir."