Kurtların tıpkı köpekler gibi insanlara yakınlık gösterdiği ortaya çıktı

Kurtlar, aşina oldukları eğitmenleriyle birlikteyken daha az stresliydi

Yavru kurt Hendrix (Christina Hansen Wheat/Stockholm Üniversitesi)
Yavru kurt Hendrix (Christina Hansen Wheat/Stockholm Üniversitesi)
TT

Kurtların tıpkı köpekler gibi insanlara yakınlık gösterdiği ortaya çıktı

Yavru kurt Hendrix (Christina Hansen Wheat/Stockholm Üniversitesi)
Yavru kurt Hendrix (Christina Hansen Wheat/Stockholm Üniversitesi)

Yapılan araştırma kurtların, insan bakıcılarıyla köpeklerinkiyle aynı şekilde bağ kurduğunu ortaya koydu.
İsveç'teki Stockholm Üniversitesi'nden bir ekip, 10 günlük olmalarından itibaren kurt ve köpek yavrularını yetiştirip, bağlanma davranışlarını izlemek için tasarlanmış çeşitli davranış testlerinden geçirdi.
The Independent'ın haberine göre, kurtlar, tanıdık ve yabancı kişiler arasında anında ayrım yaptı ve köpeklere benzer şekilde onlara karşı daha fazla yakınlık gösterdi. Ayrıca tanıdık yüzler kurtları stresli durumlarda sakinleştirdi.
Bu keşifler, köpeklerde insanlarla bağ kurmak için gerekli yeteneklerin ancak insanlar onları evcilleştirdikten sonra ortaya çıktığı hipoteziyle çelişen bir dizi kanıtın arasına eklendi.
Dr. Christina Hansen Wheat şöyle konuştu:
"Kurtların, aynı köpekler gibi, yabancıya kıyasla tanıdık kişiyi tercih ettiği çok açıktı. Fakat belki daha da ilginç olan, köpekler deneyden belirgin şekilde etkilenmezken, kurtların etkilenmesiydi. Stresten ötürü deney odasında bir aşağı bir yukarı yürüyorlardı. Bununla birlikte esas dikkat çekici şey, tüm yaşamları boyunca kurtlarla birlikte olan tanıdık bir bakıcı deney odasına tekrar girdiğinde stresle yürüme davranışının durmasıydı ve bu da tanıdık kişinin kurtların sosyal stresini azalttığını gösteriyordu. Bu durumun kurtlar için geçerli olduğunun daha önce ortaya konduğunu düşünmüyorum ve bulgular hayvanlarla tanıdık kişiler arasındaki bağların varlığını da pekiştiriyor."
Dr. Christina Hansen Wheat
Dr. Christina Hansen Wheat, genç kurt Lemmy'yle birlikte (Peter Kaut)
Dr. Wheat, köpeklerle kurtlar arasındaki benzerliklerin, köpeklerimizde gördüğümüz davranışların nereden geldiğine ilişkin bize bilgi verebileceğini ekledi.
İnsana yönelik bağlanma sergileyen kurtlar, köpeklerin evcilleştirilmesinin ilk aşamalarında öne çıkarak avantaj sağlamış olabilir.
Makale Ecology and Evolution bilimsel dergisinde yayımlandı.



Betelgeuse'in uzun "kalp atışlarının" gizemi çözülüyor mu?

Betelgeuse, süpernova patlaması yaşadığında muhtemelen gündüz vakti bile görülebilecek ancak bunun binlerce yıl daha yaşanması beklenmiyor (ALMA/ESO)
Betelgeuse, süpernova patlaması yaşadığında muhtemelen gündüz vakti bile görülebilecek ancak bunun binlerce yıl daha yaşanması beklenmiyor (ALMA/ESO)
TT

Betelgeuse'in uzun "kalp atışlarının" gizemi çözülüyor mu?

Betelgeuse, süpernova patlaması yaşadığında muhtemelen gündüz vakti bile görülebilecek ancak bunun binlerce yıl daha yaşanması beklenmiyor (ALMA/ESO)
Betelgeuse, süpernova patlaması yaşadığında muhtemelen gündüz vakti bile görülebilecek ancak bunun binlerce yıl daha yaşanması beklenmiyor (ALMA/ESO)

Bilim insanları, gökyüzündeki en parlak yıldızlardan biri olan Betelgeuse'in yalnız olmayabileceğini öne sürdü. 

Orion Takımyıldızı'nda Dünya'dan 427 ışık yılı uzaktaki Betelgeuse, yeryüzüne en yakın kırmızı üstdev. 

Evrendeki en büyük hacme sahip bu yıldızların kütlesi, boyutuna oranla daha az oluyor. Betelgeuse de Güneş'in 700 katı büyüklüğe ve 15 katı kütleye sahip.

Dünya'dan görülebilen en parlak yıldızlar arasındaki Betelgeuse, gökbilimciler tarafından da epey detaylı bir şekilde inceleniyor. Ancak yeni bir araştırmaya göre çok önemli bir şey gözden kaçmış olabilir. 

Betelgeuse gibi yıldızlar, belirli periyotlar halinde şişip iniyor. Yıldızın çekirdeğindeki gazın ısınıp yüzeye çıkması ve ardından soğuyarak geri inmesi sonucu bu döngü yaşanıyor. 

Yapılan gözlemlerde Betelgeuse'in bu türden 400 günlük döngülere girdiği ve bu nedenle parlaklığının artıp azaldığı kaydediliyor. 

Ancak gökbilimciler Betelgeuse'in 2 bin 170 gün süren daha yavaş bir döngüde de parlaklığının artıp azaldığını gözlemliyor. 

Bilim insanları, uzun ikincil periyot (long secondary period / LSP) dedikleri bu ikinci döngünün sebebini saptayamıyor. 

Henüz hakem denetiminden geçmeyen ve ön baskı sunucusu arXiv'de yayımlanan araştırmaya göre, Güneş'in yaklaşık 1,7 katı kütleye sahip bir yıldız bu uzun periyoda yol açıyor olabilir. 

2019 sonu ila 2020 başında Betelgeuse'in parlaklığında ciddi bir düşüş yaşanmıştı. Bu olayı yıldızın ömrünün sonuna geldiği ve süpernova patlaması geçireceği şeklinde yorumlayanlar olmuştu. 

Fakat daha sonra araştırmacılar, çok yüksek ihtimalle Dünya'yla Betelgeuse arasına büyük bir toz bulutu girmesinin parlaklıktaki muazzam düşüşe yol açtığı sonucuna varmıştı.

Yeni çalışmayı yürüten ekip LSP'yi açıklayabilecek farklı senaryolar üzerinden çeşitli hesaplamalar yaptı. 

Hesaplamalar, başka bir yıldızın Betelgeuse'i çevreleyen toz bulutunun içinden geçmesinin 2 bin 170 günlük döngüyü açıklayabileceğine işaret ediyor.

Ekip, yoldaş yıldızın bu döngü içinde toz bulutunu kısa süreliğine dağıtarak Betelgeuse'in parlaklığını artırdığını öne sürüyor. 

Betelgeuse'in bir yoldaşı olabileceği ihtimali daha önce de ortaya atılmıştı. Ancak yeni araştırmayı yürüten ekip 2020'deki parlaklık düşüşünden sonraki gözlemlerin bu teoriyi güçlendirdiğini savunuyor. 

Bilim insanları ayrıca yıldızın çok uzun bir süre boyunca daha süpernova patlaması geçirmeyeceğini düşünüyor.

Araştırmacılar yoldaş yıldızın Güneş'in 1,7 katı kütleye sahip olduğunu tahmin ediyor ancak bir nötron yıldızı da olabilir. 

Bazı yıldızların süpernova patlamasından sonra kendi içine çökmesiyle oluşan nötron yıldızları çok daha yoğun oluyor. 

Yeni çalışmada öne sürülen teori Betelgeuse'le ilgili önemli bir soru işaretini giderme potansiyeli taşısa da doğrulanması için gözlem verilerine ihtiyaç var. 

Independent Türkçe, Live Science, EarthSky, Evrim Ağacı, arXiv