عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI

Libya'da BM arabuluculuğuna ABD ve Batı desteği

Menfi, krizi çözmenin bir parçası olarak ekonomi alanının etkinleştirilmesi çağrısında bulundu.

Dün New York'ta düzenlenen Libya konulu uluslararası toplantından bir kare (ABD Libya Büyükelçiliği)
Dün New York'ta düzenlenen Libya konulu uluslararası toplantından bir kare (ABD Libya Büyükelçiliği)
TT
TT

Libya'da BM arabuluculuğuna ABD ve Batı desteği

Dün New York'ta düzenlenen Libya konulu uluslararası toplantından bir kare (ABD Libya Büyükelçiliği)
Dün New York'ta düzenlenen Libya konulu uluslararası toplantından bir kare (ABD Libya Büyükelçiliği)

Fransa, Almanya, İtalya, İngiltere ve Amerika'yı temsil eden üst düzey yetkililer, BM Libya Özel Temsilcisi Abdullah Batili'nin Libyalılar arasında siyasi istikrar ve uzlaşmayı sağlama görevine desteklerini ifade ederken, Libya Başkanlık Konseyi Başkanı Muhammed el-Menfi, ülkedeki mevcut krizin çözülmesi kapsamında ekonomi alanının etkinleştirilmesi çağrısında bulundu.
Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nun New York'ta oturum aralarında yapılan toplantının ardından dün akşam yayınlanan bildiride, yetkililer Libya genelinde özgür, adil ve kapsayıcı cumhurbaşkanlığı ve parlamento seçimlerini mümkün kılmak için anayasal bir temel sağlamayı amaçlayan Birleşmiş Milletler arabuluculuğuna tam desteklerini teyit ettiler. Bildiride ayrıca, petrol gelirlerinin şeffaf yönetimi için Libya'nın isteklerini karşılamanın ve seçimlere hazırlanmaya odaklanmakla görevli birleşik bir yürütme organı üzerinde anlaşmanın öneminden bahsettiler. Toplantıya katılanlar her türlü şiddet kullanımını kesin bir dille reddettiler ve 23 Ekim 2020 ateşkes anlaşmasının tam olarak uygulanmasına olan desteklerini yinelediler.
ABD'nin Libya Büyükelçisi Richard Norland dün televizyonda yaptığı açıklamalarda meşru bir hükümet kurmak için seçimlerin yapılması gerektiğini vurgulayarak, “Şiddet yüzünden durum olduğu gibi devam edemez ve bu nedenle seçime doğru ilerlemek zorundayız" dedi. Richard Norland "Şu anda ihtiyacımız olan şey, tüm Libyalıların işlerini yönetecek güce ve güvene sahip, tamamen meşru bir hükümet üzerinde genel bir anlaşmadır ve bu ancak seçimler yoluyla olacaktır" diye belirtti. Libya Büyükelçisi, silahlı milislerin gücünün "zaman içinde arttığını ve bir gecede olmadığını" düşünerek bazı silahlı milislerin "yeni bir Libya askeri bileşeninin parçası olabileceğini ve bazılarının suç çetelerini temsil edebileceğini" söyledi. Büyükelçi sözlerine "Gerektiğinde milislere yaptırım uygulama imkanını değerlendirmek önemlidir. Uluslararası toplum bunu dikkate alacaktır" diye ifade etti.
Bu arada Başkanlık Konseyi Başkanı Muhammed el-Menfi, dün akşam New York'ta bir araya geldiği Malta Başbakanı Robert Abela'nın Libya ile Malta arasında doğrudan bir deniz ve hava hattı açılması ve Malta şirketlerinin Libya'ya yatırım yapması için geri dönmesi konusundaki arzusunu dile getirdiğini aktardı ve Malta'nın seçimlerin yapılabilmesi için Libya'da istikrara verdiği desteği doğruladı.
Menfi'nin medya ofisi, görüşmede iki ülke arasında sağlık alanındaki iş birliğinin yönlerini, Libya'nın Ukrayna-Rus savaşının bir sonucu olarak dünyanın muzdarip olduğu enerji krizine katkıda bulunma olasılığını ele aldıklarını söyledi. Ayrıca iki diplomat arasında yürütme makamları tarafından dosyaları yönetmek için ortak komitelerin varlığı üzerinde çalışma imkanı ve ortak çıkarlar konuşuldu.
Menfi, BM Siyasi İşler Genel Sekreter Yardımcısı Rosemary DiCarlo ile yaptığı görüşmede, seçim sürecinin önündeki engelleri, ulusal uzlaşı dosyasındaki son gelişmeleri ve yeni BM Libya Özel Temsilcisi Abdullah Batili'nın çalışmalarını desteklemenin pratik yollarını görüştüklerine dikkati çekti. Ayrıca Menfi, Libya için kapsamlı çözümün ayrılmaz bir parçası olduğu için Libya'daki ekonomi alanının etkinleştirilmesinin önemini vurguladı.

Daha fazlasını oku

 
 
ARAP DÜNYASI

Meclis Başkanı'nın ‘Irak'ın kimliği’ konusundaki açıklamaları siyasi krize yol açtı

Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani (Irak Temsilciler Meclisi internet sitesi)
Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani (Irak Temsilciler Meclisi internet sitesi)
TT
TT

Meclis Başkanı'nın ‘Irak'ın kimliği’ konusundaki açıklamaları siyasi krize yol açtı

Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani (Irak Temsilciler Meclisi internet sitesi)
Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani (Irak Temsilciler Meclisi internet sitesi)

Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani'nin açıklamaları, yardımcısı Muhsin el-Mendelavi ile yaşadığı tartışmanın ardından siyasi krize yol açarak dün yapılması planlanan oturumun ertelenmesine neden oldu.

El-Meşhedani, ‘Irak'ın kimliği’ olarak tanımladığı şeyin anayasa metninde belirtildiği gibi ‘Arap Birliği'nin kurucu üyesi’ olmakla ilişkilendirilmesini kınamış ve açıklamasında ‘bu kimliğin binlerce yıl öncesine dayandığını’ belirtmişti.

Söz konusu kimliğin bu bağlantıyla nitelendirilmesine ilişkin bir soruya cevaben el-Meşhedani, bu bağlantıyı tamamen uygunsuz bularak ‘saçma’ kelimesini kullandı ve siyasi bir krize yol açtı.

Oturumun ertelenmesine, yapılmaması konusunda ısrar etmesine ve açıklamalarını geri çekmemesine rağmen el-Meşhedani bugün X platformunda “Gerçek bir sınav anında Sünni bloklar başkan etrafında kenetleniyor” diye yazdı ve meclis başkanına destek vermek için parlamento merkezinde toplanan Sünni milletvekillerine atıfta bulundu.

Irak'ın siyasi geleneğine göre meclis başkanlığı Sünni güçlerin elindeyken, Kürtler cumhurbaşkanlığı, Şiiler ise başbakanlık koltuğuna oturuyor.

Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani'nin liderliğindeki İnşa ve Kalkınma Bloğu, yardımcısıyla patlak veren krizi kontrol altına almak amacıyla Sünni kampı dışından el-Meşhedani'ye desteğini açıklayan ilk siyasi bloklardan biri oldu.

İnşa ve Kalkınma Bloğu Sözcüsü Firas el-Meslemavi yaptığı basın açıklamasında, “Cabbar el-Kenani, Muhammed es-Sayhud, Kazım et-Tuki ve Murtaza es-Saadi'nin de aralarında bulunduğu 5 milletvekilinden oluşan blok liderliği, oturumu etkileyen sözlü tartışmalarla ilgili olarak parlamento içinde yaşananların koşullarını belirlemek üzere Temsilciler Meclisi Başkanlığı ile kapalı bir toplantı gerçekleştirdi” dedi.

El-Meslemavi, “Yaşananlar, meclis başkanlığının toplu olarak sorumlu olduğu bir emsal teşkil ediyor. Çünkü en yüksek yasama otoritesi olan yasama kurumunun başkanlığını ve üyelerini düzenleyen usul kuralları ve Temsilciler Meclisi yasası vardır. Bu nedenle bir blok olarak çözümlerle birlikteyiz ve oturumları düzenlemek ve önemli yasaları geçirmek için uygun yolları destekliyoruz” ifadelerini kullandı.

Sudani liderliğindeki İnşa ve Kalkınma Bloğu’nun el-Meşhedani ve yardımcılarıyla görüşmesi, parlamentodaki Sünni blokların el-Meşhedani'yi destekleyici bir tutum sergilemek üzere bir araya gelmesinin ardından gerçekleşti.

Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani ile Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani arasında Bağdat'ta gerçekleşen bir görüşmeden (hükümet medyası)Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani ile Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani arasında Bağdat'ta gerçekleşen bir görüşmeden (hükümet medyası)

Yanlış anlama

Sünni bir siyasetçiye göre, ‘el-Meşhedani'nin açıklamaları herhangi bir belirsizlik içermiyor, ancak Şii güçlerin yardımcısını bu yöne iten kasıtlı bir iradesi olduğu anlaşılıyor’.

Adının açıklanmaması kaydıyla Şarku'l Avsat'a konuşan Sünni siyasetçi, “El-Meşhedani ile pek çok konuda aynı fikirde olmasam da, Irak'ın kimliği ve anayasal olarak Arap Birliği üyeliğiyle ilişkilendirilmesi konusunda söyledikleri doğru. Hatalı olan Irak anayasasını hazırlayan taraftır” dedi.

Söz konusu tartışma, Temsilciler Meclisi Başkan Yardımcısı Muhsin el-Mendelavi’nin el-Meşhedani'yi telefonla arayarak “Irak'a hakaret ettin” demesiyle başladı.

Telefon görüşmesiyle yetinmeyen el-Mendelavi tartışmayı sürdürmek üzere el-Meşhedani'nin ofisine gitti ve ‘Irak'ın kimliği’ hakkındaki açıklamalarına itiraz etti. El-Meşhedani ise “Irak, Arap Birliği kurumundan daha büyüktür, 7 bin yıllıktır ve kimliğini onlarca yıllık bir kurumdan alması makul değildir” şeklinde yanıt verdi.

El-Meşhedani'nin Arap Birliği'ne ilişkin açıklamaları, meclis başkanlığı ile ilişkilerde bardağı taşıran son damla gibi görünse de el-Meşhedani televizyonda yaptığı açıklamalarda, Irak'ta önümüzdeki ay gösteriler düzenleneceğini ve bir güvenlik sorunu yaşanması halinde ‘acil durum hükümetine’ gidilebileceğini söylemek gibi başka önemli konuları da gündeme getirdi. ABD'nin Halk Seferberlik Güçleri (Haşdi Şabi) ile ilgili olarak tüm siyasi liderlere mesaj gönderdiğini de doğrulayan el-Meşhedani, ABD'nin yaklaşımının Halk Seferberlik Güçleri’ni yapılandırmak değil, güvenlik güçlerine entegre etmek olduğunu belirtti.

‘Boşluğu doldurmak’

Araştırmacı Yahya el-Kubeysi Şarku’l Avsat'a yaptığı açıklamada şöyle dedi: “Devlet içindeki Sünni temsiliyeti sadece bir boşluğu dolduruyor, çünkü bu boşluğu Şii siyasi aktörler yönlendiriyor.”

El-Kubeysi'ye göre bu durum, Federal Yüksek Mahkeme'nin Irak Temsilciler Meclisi eski Başkanı Muhammed el-Halbusi'yi görevinden alma ve parlamentodan ihraç etme kararına kadar uzanıyor.

El-Kubeysi, “Bu karar anayasal ya da yasal bir argümana dayanmıyordu; daha ziyade siyasi bir karardı. Federal Yüksek Mahkeme de bu kararı almak için bir araçtı” ifadelerini kullandı.

Araştırmacı Seyf es-Saadi'ye göre ‘Temsilciler Meclisi'nin krizi 61. madde ve fıkralarında öngörülen yasama sürecinden sapması ve siyasi bloklar ile liderlerinin meclisin genel gidişatını kontrol etmesidir. Tüm sorumluluk meclis başkanlığına atfedilemez; aksine Temsilciler Meclisi Başkanı’nın sorumluluğu milletvekillerinin sorumluluğunu tamamlayıcı niteliktedir. Milletvekillerinin çoğu kendi bloklarının direktiflerini takip etmekte ve başkanlarının kararlarına uymamakta, bu da parlamento içinde tıkanıklığa yol açmaktadır.’

Es-Saadi Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte, ‘beşinci parlamento döneminin sona erdiğini ve halen yürütme makamının performansını denetleyecek anayasal bir dayanaktan yoksun olduğunu’ ifade etti.