İsrailli üst düzey yetkililer: Ukrayna, İran hakkında istihbarat istedi

"Çok daha fazlasına ihtiyacımız var"

İran ağustosta insansız hava aracı tatbikatı gerçekleştirmişti (Reuters)
İran ağustosta insansız hava aracı tatbikatı gerçekleştirmişti (Reuters)
TT

İsrailli üst düzey yetkililer: Ukrayna, İran hakkında istihbarat istedi

İran ağustosta insansız hava aracı tatbikatı gerçekleştirmişti (Reuters)
İran ağustosta insansız hava aracı tatbikatı gerçekleştirmişti (Reuters)

Rusya'nın İran'dan silah tedarik ettiğini öne süren Ukrayna'yla ilgili çarpıcı bir iddia ortaya atıldı.
ABD'nin prestijli haber sitelerinden Axios'un üst düzey İsrailli yetkililere dayandırdığı habere göre Kiev, Tahran'ın Moskova'ya verdiği destekle ilgili İsrail'in istihbarat paylaşmasını istedi.
Haberde talebin, Ukrayna'nın Ortadoğu Özel Temsilcisi Maksim Subkh ve İsrail'in Avrupa ve Asya'dan sorumlu ismi Simona Halperin 7 Eylül'de Kiev'de yaptığı görüşmede iletildiği yazıldı.
İddialar arasında Subkh'un, iki ülke arasında bilgi ve istihbarat paylaşımını koordine etmek için "diyalog kanalı" kurulmasını istemesi de var. İsrailli kaynaklar ayrıca Subkh'un, İran ve Rusya arasında askeri işbirliğinin arttığını öne sürerek diyalog kanalı kurulmasının özellikle önemli olduğunu belirttiğini aktardı.
Ukraynalı yetkilinin, İran'la Batı'nın nükleer anlaşmaya varması halinde Tahran'a uygulanan yaptırımların kaldırılmasına karşı olduklarını söylediği de iddia edildi. Buna göre Kiev bu adımın, İran'la Rusya arasında askeri işbirliğinin artmasına imkan sağlayacağını düşünüyor.
Subkh'un İsrailli diplomatlardan, Rusya'ya karşı daha net bir tavır alınmasını, Moskova'ya uygulanan yaptırımlara katılmalarını ve kendilerine askeri yardım yapılmasını istediği de ileri sürüldü.
Axios, Ukraynalı üst düzey bir yetkilinin görüşmeyi doğruladığını ve "İsrailliler bize biraz istihbarat verdiler ama çok daha fazlasına ihtiyacımız var" dediğini yazdı.

İran'ın kamikaze İHA'ları sahada mı?
Uluslararası basında çıkan haberlerde Rusya'nın, İran'dan insansız hava aracı (İHA) aldığı ifadeleri yer almıştı.
Kiev yönetimine bağlı komutanlar, İran üretimi Şahid-136 tipi İHA'ların Rus renklerine boyanarak Geranyum 2 adı verildiğini ve bu drone'ların ciddi hasar oluşturduğunu söylemişti. 
Ukrayna, "Rusya'ya silah tedarik edildiği" gerekçesiyle iki gün önce İran'ın Kiev Büyükelçisi Menuçehr Muradi'nin akreditasyonunu geri çekme ve büyükelçilikteki diplomat sayısını önemli ölçüde azaltma kararı almıştı.
İran daha önce Rusya'ya İHA temin edildiği iddialarını reddetse de İran'ın ruhani lideri Ayetullah Ali Hamaney'e yakın Kayhan gazetesi dün geçtiği haberde "yüzlerce silahlı inansız hava aracının" satıldığını kaydetti. Gazete "İran drone'ları bir süredir Ukrayna semalarında NATO'ya karşı operasyonlar yürütüyor" ifadesini kullandı.
İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Nasır Kenani ise dün Ukrayna'nın İran ile diplomatik seviyeyi düşürme kararından duyduğu üzüntüyü tepki gösterdi. "Kararın yabancı medya kuruluşlarının teyit edilmemiş haberlerine dayandığını" savunan Kenani, uygun bir karşılık verileceğini duyurdu.
Independent Türkçe, Axios, Jerusalem Post, AA



Gazze’de ateşkes görüşmeleri ne durumda?

İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
TT

Gazze’de ateşkes görüşmeleri ne durumda?

İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)

Filistinli yetkililere göre Gazze'de ateşkes görüşmeleri çıkmaza girdi. 

Kimliğinin açıklanmaması şartıyla BBC'ye konuşan kaynaklar, Tel Aviv yönetiminin Katar'ın başkenti Doha'daki müzakerelere, ihtilaflı konularda karar vermeye yanaşmayan bir heyet gönderdiğini savunuyor. 

Ayrıca yetkililer, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun ABD ziyaretiyle "zaman kazanmaya" çalıştığını ve süreci tıkadığını ileri sürüyor. 

Netanyahu, 7-10 Temmuz'da gerçekleştirdiği ziyarette ABD Başkanı Donald Trump'la bir araya gelmişti. Ancak beklenen 60 günlük ateşkesin sağlandığına dair bir açıklama yapılmamıştı.

Filistinli yetkililer, İsrail ordusunun Gazze'den çekilmesi ve bölgeye yardım girişleri gibi konularda uzlaşma sağlanamadığını belirtiyor. 

BBC, özellikle İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah ve Han Yunus kentlerini ayıran Morag Koridoru'nda işgali sürdürme ısrarının henüz aşılamadığını aktarıyor. İsrail ordusunun Gazze'nin 1 ila 1,5 kilometre içine giren bir alandaki "tampon bölgeleri" bırakmak istemediği ifade ediliyor.

Diğer yandan Hamas'ın tampon bölgelere ait haritaları istediği ve sözkonusu alanın söylenenden çok daha büyük olduğunun ortaya çıktığı aktarılıyor. Buna göre İsrail ordusu, bazı noktalarda Gazze'nin 3 kilometre kadar içine giren tampon bölgeler inşa etmeyi planlıyor. 

Filistinli örgütün ilk etapta bu konuda taviz vermeyi düşündüğü fakat haritaları görünce bundan vazgeçtiği ifade ediliyor. Tel Aviv yönetiminin, Gazze'nin Mısır sınırındaki Refah kentinin tamamında işgalini sürdürmeyi planladığı aktarılıyor.

Kaynaklardan biri, Netanyahu yönetiminin tutumuna dair şunları söylüyor: 

Bu görüşmeleri hiçbir zaman ciddiye almadılar. Bunları zaman kazanmak ve sahte bir ilerleme görüntüsü vermek için kullandılar.

Diğer yandan New York Times'ın (NYT) analizinde, Netanyahu'nun Gazze savaşını iktidarını sürdürmek için kullandığına dikkat çekiliyor. 

Netanyahu'nun, savaşın sürmesini isteyen Maliye Bakanı Bezalel Smotrich ve Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir gibi radikal sağcı koalisyon ortaklarını memnun etmek için ateşkese yanaşmadığı ifade ediliyor. 

Analizde, Netanyahu'nun Nisan 2024'te ateşkes yapmayı düşündüğü fakat yine aynı baskılar nedeniyle geri adım attığı belirtiliyor. Bazı Amerikalı yetkililerin, Netanyahu'yla İsrail halkının yüzde 50'sinin savaş yerine rehine takası anlaşmasını istediğine dair anket sonuçları paylaştığı, İsrail liderininse şöyle yanıt verdiği aktarılıyor: 

Evet ama bu yüzde 50'lik kesim benim seçmenlerimden oluşmuyor.

Başbakanın yargı reformu paketinin 2023'te büyük protestolara yol açtığı, hatta yedek askerlerin greve gittiği anımsatılıyor. Bunlara ek olarak Netanyahu hakkında yolsuzluk ve rüşvet suçlamalarıyla açılan davaların sürdüğü hatırlatılıyor. 

Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) de Gazze'de işlenen "savaş suçları ve insanlığa karşı suçlar" nedeniyle Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında Kasım 2024'te tutuklama emri çıkarmıştı. 

Analizde, Netanyahu'nun Gazze savaşını uzatarak bu davalardan kendini korumaya çalıştığı belirtiliyor. "İsrail hiç olmadığı kadar güvensiz bir konumda" denen analizde, başbakanın hamlelerinin ülke tarihinin en karanlık sayfalarından birini oluşturduğu ifade ediliyor: 

Netanyahu, 21. yüzyılın felaketlerinden birinin mimarı ve bu felaket, İsrail'in adını muhtemelen onlarca yıl lekeleyecek.

Independent Türkçe, BBC, Times of Israel, New York Times