Burhan’ın 6 ay içindeki ikinci Kahire ziyaretinin etkileri

Sudan Geçici Egemenlik Konseyi Başkanı Abdulfettah el-Burhan’ın Mısır ziyareti, ikili ilişkiler, Hartum’daki siyasi kriz ve Etiyopya’nın inşa ettiği Nahda Barajı da dahil olmak üzere bölgesel sıcak gelişmeler düzeyinde Mısır-Sudan arasındaki uyumu yansıttı.

Şarku’l Avsat’a konuşan gözlemcilere göre Kahire, Sudan’ın içi işlere karışmayı ve Sudanlılara uymayan belli bir akımı empoze etmeyi reddetmesinin yanı sıra ‘İki halk arasındaki dayanışmayı’ gösteren bir şekilde gıda ve tıbbi yardım sağlamaya devam etmesi sebebiyle tüm Sudanlı taraflar arasında ‘güvenilirliğe’ sahip oluyor.

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi, yaklaşık 6 ay içerisinde ülkeyi ikinci kez ziyaret eden Sudan Geçici Egemenlik Konseyi Başkanı Abdulfettah el-Burhan’ı Kahire’de ağırladı. Burhan Mart ayında da Kahire’yi ziyaret etmişti.

Burhan’ın Kahire’ye ikinci ziyareti New York’tan dönüş yolunda geldi. Burhan Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu toplantılarında yaptığı konuşma sırasında, sivil güçler ve askeri bileşen arasında bir anlaşmaya varılmasına yönelik uluslararası çabaların başarısız olmasından duyduğu hayal kırıklığını dile getirdi.

Mısır Stratejik Araştırmalar Merkezi tarafından yayınlanan araştırma, Burhan’ın Kahire’den başlayarak Arap dayanışmasının sağlanmasına ihtiyacı olduğunu, bunun seçimlerin yapılmadığı sürenin uzatılması durumunda “süresiz bir şekilde beklemeyeceğine’ yönelik açıklamasının ardından, Sudan devletinin kargaşadan kaçınmasını sağlayacağını belirtti. Seçimlerin özellikle de konunun Kasım ayında Cezayir’de yapılması planlanan Arap Birliği oturumundan önce gündeme getirildiği sırada önemli olacağı vurgulandı.  

Mısır Stratejik Araştırmalar Merkezi, Sudan’ın da Müslüman Kardeşler’den (İhvan) şikayetçi olması ve İhvan’ın herhangi bir anlaşmanın uygulanmasına engel olabileceği göz önüne alınarak, Burhan’ın Mısır’ın İhvan’ın girişimlerine karşı mücadelede deneyimlerini öğrenmeyi heyecanla beklediğine dikkat çekti.

Burhan, BM’deki konuşmasında, dış borçların şiddetlenmesi ve iklim değişikliğinin bir sonucu olarak kuraklık ve sel arasındaki huzursuzluk dalgaları ve küresel enerji ve gıda fiyatlarındaki artıştan hakkındaki şikayetlerini dile getirdi. Mısır tarafından yapılan araştırmaya göre Sudan, Mısır’ın iklim sorunları konusunda Afrika ülkelerine finansal destek sağlamayı amaçlayan 27. Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Taraflar Konferansı’na (COP27) ev sahipliği yapacak olması sebebiyle, iç güvenlik ve istikrarın sağlanması ve bunu finanse etmek için uluslararası seferberlik sağlamasının yanı sıra iki ülke arasındaki tarımsal ve elektrik entegrasyon projelerini hızlandırılmasında rol alacağına güveniyor.

Eski Mısır Dışişleri Bakanı Büyükelçi Muhammed el-Urabi’nin belirttiğine göre Mısır’ın, Sudan’ın 25 Ekim 2021’den bu yana yaşadığı iç krizlerle başa çıkmak üzere ‘özel bir vizyonu ve yaklaşımı’ bulunuyor.

Urabi, Şarku’l Avsat’a “Mısır, Sudan’daki çatışan taraflara çözümler dayatmayı veya doğrudan müdahale etmeyi istemiyor, bunun yerine çözümün tamamen Sudanlı bir çözüm olması gerektiğine inanıyor. Bu da Mısır’a tüm taraflar açısından daha fazla itibar kazandırıyor. Mısır bu yönde birden fazla mesaj gönderdi ve dünyanın eşit şartlar sağlanmadan yardım sunmayacağını belirtti” ifadelerini kullandı.

Sisi ve Burhan arasında yapılan görüşmenin nihai açıklamasında, Mısır, Sudan’ın şu anda içinden geçtiği kritik durumun farkında olduğunu belirtti. Siyaset, güvenlik ve ekonomi alanlarında istikrarın sağlanması için birlikte hareket etme çağrısında bulundu. Ayrıca Sudan’a yardım paketleri ile lojistik ve insani destek göndermeye devam etme sözü verdi.

Urabi, Etiyopya’nın uzlaşmazlığının gölgesinde dikkat çekmeye devam eden Nahda Barajı meselesinin yanı sıra istişare ve sürekli koordinasyon gerektiren Kızıldeniz ve Afrika Boynuzu’nun güvenliği başta olmak üzere yeni bölgesel gelişmelere yönelik iki ülke liderliği arasında net bir anlaşma olduğunu belirtti.

Aynı bağlamda, İleri Araştırmalar ve Çalışmalar Merkezi’nde Afrika Çalışmaları Birimi Direktörü Dr. İman eş-Şaravi Şarku’l Avsat’a, Burhan’ın ziyaretinin, Nahda Barajı dosyası üzerinde mutabakata varılması ve iki ülke arasında Nil sularının tarihi haklarının garanti altına alacak şekilde iş birliği sağlanması olmak üzere birçok önemli sonuç taşıdığını söyledi. Söz konusu ziyareti, Mısır ve Sudan vizyonlarının bu önemli konuya yönelik uyumluluğundan şüphe edenlere kesin bir yanıt olarak değerlendirdi.

Şaravi’ye göre ziyaret, iki komşu ülke olmaları ve birçok şeyi paylaşmaları nedeniyle ekonomi ve karşılıklı ticaret başta birçok konudaki yakınlaşmayı yansıttı. Ayrıca, Mısır’ın, ulusal güvenliğinin Sudan ile bağlantısına dayalı olarak Sudan içindeki siyasi istikrara olan desteğinin yanı sıra Sisi’nin belirttiği üzere “Mısır’ın Sudan’da siyaset, güvenlik ve ekonomi alanlarında istikrarı sağlamak için her türlü desteği sağlamaya kararlı olduğu ve diğer ülkelerin işlerine karışmama ilkesini desteklediğini” de teyit etti.