ABD'den 'Ege adaları' açıklaması: Gerilimi artırabilecek eylemlerin zamanı değil

Fotoğraf: AA
Fotoğraf: AA
TT

ABD'den 'Ege adaları' açıklaması: Gerilimi artırabilecek eylemlerin zamanı değil

Fotoğraf: AA
Fotoğraf: AA

ABD Dışişleri Sözcüsü Ned Price, Yunanistan'ın Gayri Askeri Statüdeki Adalar'a (GASA) zırhlı birlik çıkarmasına yönelik bir soru üzerine, "Uluslararası toplumun Ukrayna halkının yanında olduğu ve Rus saldırganlığına karşı durduğu bir dönemde, şimdi NATO ortakları arasında gerilimi artırabilecek açıklamaların veya eylemlerin zamanı değil" dedi.
Günlük basın toplantısında değerlendirmelerde bulunan Ned Price, AA muhabirinin "Yunanistan'ın Ege'de GASA kapsamındaki adalara onlarca zırhlı araç ve tank çıkararak provoke ettiği gerilimin tırmanmasından endişe etmiyor musunuz?" sorusuna, şu yanıtı verdi:
"Rusya'nın bir kez daha egemen bir devleti işgal ettiği, transatlantik toplum ve uluslararası toplumun Ukrayna halkının yanında olduğu ve Rus saldırganlığına karşı durduğu bir dönemde, şimdi NATO ortakları arasında gerilimi artırabilecek açıklamaların veya eylemlerin zamanı değil. NATO müttefiklerimizi bölgede barış ve güvenliği korumak ve her türlü zor farklılıkları çözmek için diplomatik olarak birlikte çalışmaya teşvik etmeye devam ediyoruz."
Sözcü toplantı sırasında, Yunan bir gazetecinin "Adalar hangi ülkenin egemenliği altındadır, Türkiye'nin mi? Yunanistan'ın mı?" sorusuna ise yanıt vermeden diplomatik yollarla farklılıkların çözülmesi gerektiği vurgusunu yineledi.
Yunanistan'ın uluslararası hukuka aykırı şekilde Ege'deki GASA kapsamında bulunan Midilli ve Sisam adalarına zırhlı araçlar sevk ettiği ortaya çıkmıştı.
Dışişleri Bakanlığı, Yunanistan’ın Midilli ve Sisam adalarına ABD menşeli zırhlı araçlar konuşlandırması sebebiyle Yunanistan ve ABD'ye protesto notası vermişti.

Nükleer anlaşma olsa da İran halkının yanında duracağına söz verdi
İran'da devam eden protestolara da değinen Price, ABD'nin protestolarla ve protestoların İran'a imzalaması için teklif edilen yeni nükleer anlaşma süreci ile ilişkili olmadığını ileri sürdü.
AA muhabirinin, "Protestolar sizinle alakalı değil ama siz İranlı yetkilileri, kurumları yaptırım listesine alarak, ABD'li bir şirket İran'da Starlink internet ağını aktif hale getirerek ve siz İran'a iletişimde kullanılmak üzere yazılım ve donanım sevk etmeleri için şirketleri teşvik ederek şu anda protestoların bir parçası oldunuz. İran ile nükleer anlaşmayı imzalasanız dahi İran sokaklarındaki insanlara desteğinizi sürdüreceğinize, İran kurum yetkililerine yaptırım uygulamaya devam edeceğinize dair İran halkına söz veriyor musunuz?" sorusuna Price "Kesinlikle, Yüzde yüz" yanıtını verdi.
Sözcü, ABD'nin protestoların bir parçası olmadığını, İran yönetiminin ABD'yi olayların bir parçası olarak göstermeyi çok istediğini ancak ülkedeki olayların halkın meşru talepleri doğrultusunda bu noktaya geldiğini savundu.



Tahran, Washington ile müzakerelerinde "denklik" arıyor

Tahran'ın bin 200 kilometre güneyindeki İran'ın ana nükleer reaktörü Buşehr (Reuters - Arşiv)
Tahran'ın bin 200 kilometre güneyindeki İran'ın ana nükleer reaktörü Buşehr (Reuters - Arşiv)
TT

Tahran, Washington ile müzakerelerinde "denklik" arıyor

Tahran'ın bin 200 kilometre güneyindeki İran'ın ana nükleer reaktörü Buşehr (Reuters - Arşiv)
Tahran'ın bin 200 kilometre güneyindeki İran'ın ana nükleer reaktörü Buşehr (Reuters - Arşiv)

İran, ABD ile nükleer programı konusunda yapılacak müzakerelerin kaderini tahmin etmeyi reddetti, ancak diyaloğun "eşitlik ortamında ve dayatmalardan uzak" yürütülmesinin önemini vurguladı.

Bu tavır, İsrail'in Kızıldeniz'de Husilerle ateşkes anlaşmasına rağmen İran'a karşı gerginliği artırdığı ve uluslararası alanda askeri gerginliğin tırmanacağı yönündeki endişelerin yaşandığı bir dönemde alındı.

İran Yüksek Ulusal Güvenlik Konseyi Sekreteri Ali Ekber Ahmediyan, gelecekteki müzakerelerin sonucunun "öngörülemez" ve ABD'nin davranışlarına ve müzakere koşullarına bağlı olduğunu vurguladı.

Devrim Muhafızları'na bağlı Tasnim haber ajansı, Ahmediyan'ın, "Baskı ve tehdit altında doğrudan müzakereler mantıksız ve onursuzdur" dediğini aktardı. Ahmediyan ise "Eşit bir ortamda ve dayatmalardan uzak bir diyalog, akılcı ve onurlu bir yaklaşımdır" ifadesini kullandı.

Ahmediyan, "İran'ın kırmızı çizgileri açık ve net"dedi ancak müzakerelerin seyri ve gelecekteki sonuçlarının "diğer tarafın, özellikle de ABD yönetiminin bu konuyu nasıl ele aldığına bağlı olduğunu" vurguladı.

ABD Başkan Yardımcısı J.D. Vance, Washington ile Husiler arasında Kızıldeniz'de seyrüsefer serbestisini de içeren ateşkesin açıklanmasının ardından, ülkesinin Tahran ile "İran'ın küresel ekonomiye yeniden entegrasyonunu içeren" bir anlaşmaya varacağını öngördü.

dcfgth
İran Dini Lideri Ali Hamaney ve ABD Başkanı Donald Trump (AFP)

Vance, dün yaptığı basın açıklamasında, "İran sivil amaçlı nükleer enerjiye sahip olabilir, ancak nükleer silah elde edemez" ifadesini kullanarak, iki ülke arasındaki görüşmelerin "şimdiye kadar iyi" gittiğini kaydetti.

New York Times gazetesi, İranlı yetkililerin, ülkelerinin Kızıldeniz saldırılarını durdurmak için Husiler üzerindeki nüfuzunu kullandığını söylediğini aktardı ve bunun, Washington ile Tahran arasında bir anlaşmanın yakın olduğunu gösterdiğini belirtti.

İran ordusu hazır

Son saatlerde İsrail tarafında gerilim arttı. Kızıldeniz ateşkesine yol açan anlaşmadan dışlandığını hisseden İsrail'in doğrudan bir çatışmaya doğru koştuğu görülüyor.

Şarku’l Avsat’ın İran'ın ISNA haber ajansından aktardığına göre İran Hava Kuvvetleri Komutanı, ajansa yaptığı açıklamada, hava kuvvetlerine ait tüm savaş uçaklarının mühimmat, teçhizat ve yerli üretim uzun menzilli füzelerle donatıldığını belirterek sert bir tavır sergiledi.

Tuğgeneral Hamid Vahidi, İran Hava Kuvvetleri'nin en üst düzeyde hazırlıklı ve Silahlı Kuvvetler Başkomutanı'nın emirlerini yerine getirmeye hazır olduğunu belirtti.

Rusya ve Çin daha sonra ortak açıklama yaparak, İran'ın nükleer programı konusunda gerginliğin tırmandırılmaması ve askeri eyleme başvurulmaması çağrısında bulundu.

İran petrolüne yaptırımlar

ABD Başkanı Donald Trump yönetimi, İran'dan petrol satın aldıkları gerekçesiyle Washington'da özel bir Çin petrol rafinerisi ve Çin'deki liman işletmecilerine yaptırım uyguladı. ABD Hazine Bakanlığı, Hebei Xinhai Kimyasal Rafinerisi ve üç Çinli liman işletmecisi şirkete yaptırım uyguladı. Bu, Trump yönetiminin İran'ın ihracat gelirlerini kesme ve Tahran'a nükleer programını sınırlama anlaşması yapması yönündeki baskısını artırma çabalarını yoğunlaştırdığı bir dönemde hedef aldığı son bağımsız Çin rafinerisi oldu.