Yeni tip koronavirüs (Kovid-19)ile ilişkili en yaygın gizemler arasında bazılarında hafif grip benzeri semptomlarına neden olması, bazılarında ise ölümle sonuçlanan ciddi hastalığa dönüşmesi yer alıyor. Nature dergisi son sayısında yayınlanan yeni bir araştırma makalesinde bu gizem genetik temeller izlenerek çözülmeye çalışıldı.
Rockefeller Üniversitesi'nden araştırmacılar, fareler üzerinde yürüttükleri analizler sırasında, daha önce Alzheimer hastalığı ile ilişkilendirilen genetik varyantlara sahip farelerin, koronavirüs hastalığına neden olan virüse yakalanmalarıyla ölüm riskinin daha fazla olduğunu gördü.
Bu sonuç, aynı genetik varyantlara sahip hastaların salgın boyunca ölme olasılığının daha yüksek olduğunu ortaya koyan retrospektif bir analizle de tutarlı olarak değerlendirildi. Dünya nüfusunun yüzde 3'ü söz konusu genetik varyantlara sahip olduğundan bu durumun yüz milyonlarca kişiyi etkileyebileceği ifade ediliyor.
Rockefeller Üniversitesi'nden çalışmanın baş araştırmacısı Profesör Sohail Tavazoie 21 Eylül’de üniversitenin resmi internet sitesinde yayınlanan bir raporda şunları söyledi:
“Yaş, cinsiyet ve diyabet gibi bazı hastalıkların koronavirüs ile enfekte olduğunda olumsuz sonuç riskini artırdığı açık. Ancak Kovid 19 ölümleriyle ilişkili bu kadar yaygın bir genetik varyantı ilk kez görüyoruz.”
Tavazoie’in laboratuvarı daha önceki çalışmalarda melanomun yayılmasını önleyen ve anti-tümör bağışıklık tepkilerini düzenleyen ‘APOE’ adlı bir gen üzerinde çalıştı. Tavazoie ve araştırma ekibi, çeşitli formlarına daha yakından bakmaya başladı.
Tavazoie ve ekibi, çoğu insanın APOE3 adlı bir formu olduğunu buldu. Ancak nüfusun yüzde 40'ı APOE2 veya APOE4 varyantının en az bir kopyasını taşıyor. APOE2 veya APOE4'lü bireyler, bir veya iki amino asitteki farkın bir sonucu olarak, APOE3 varyantının taşıyıcıları tarafından üretilen proteinden farklı proteinler üretiyor.
Şarku’l Avsat’In edindiği bilgilere göre amino asitteki bu fark, APOE4'lü bireylerin Alzheimer hastalığı ve ateroskleroz geliştirme olasılığını artırıyor. Ekip ayrıca, APOE2 varyantına ek olarak bu varyantın taşıyıcılarının cilt kanseri geliştirme riskinin daha yüksek olduğunu buldu.
Tavazoei salgın ilerledikçe APOE gen varyantlarının koronavirüs sonuçlarını da etkileyip etkilemediğini sorgulamaya başladı.
Sohail Tavazoie açıklamalarını şöyle sürdürdü:
“Daha önce bulaşıcı olmayan hastalıklara baktık. Peki ya APOE varyantları insanları yeni koronavirüs gibi bulaşıcı bir virüse karşı duyarlı hale getirirse bu durum virüse karşı farklı bağışıklık tepkilerine neden olabilir mi?”
Bunu öğrenmek için araştırma ekibi deney fareleri kullandı. APOE4 ve APOE2 varyantlarına sahip farelerin, daha yaygın APOE3 varyantına sahip farelere göre ölme olasılığının daha yüksek olduğunu buldu.
Araştırmanın ortak yazarı Benjamin Ostendorf’un duruma dair açıklaması şöyle oldu:
“Sonuçlar şaşırtıcıydı. APOE genindeki sadece bir veya iki amino asitteki farklılık, Kovid-19 hastalığı gösteren farelerin hayatta kalmasında önemli farklılıklara neden olmak için yeterliydi.”
Araştırmada, APOE2 ve APOE4 gen varyantları ile enfekte olmuş fareler, akciğerlerinde çoğalan daha fazla virüse ve daha fazla iltihaplanma ve doku hasarı belirtisi gösterdiler.
Araştırmacılar, APOE3 varyantının hücreye giren virüs miktarını azalttığını, diğer varyantlara sahip hayvanların virüse karşı daha az etkili bağışıklık tepkilerine sahip olduğunu buldu.
Ostendorf şu açıklamada bulundu:
“Bu sonuçlar, APOE geninin genetik yapısının, bağışıklık tepkisini modüle ederek ve virüsün hücrelere bulaşmasını önleyerek koronavirüs sonucunu iki şekilde etkilediğini gösteriyor.”
Bu sonuçlardan sonra araştırma ekibi laboratuvarda insanlar üzerinde çalışmalara geçti. Birleşik Krallık Biobank'ta 13 bin hasta üzerinde yapılan bir analize araştırmacılar, APOE4 veya APOE2 kopyası olan kişilerin APOE3 olanlara göre koronavirüs hastalığından ölme olasılığının daha yüksek olduğunu buldu.
Deneye katılanların yaklaşık yüzde 3'ü dünya çapında tahmini 230 milyon insanı temsil eden iki APOE2 veya APOE4 kopyasını taşıyordu.
Tavazoei ayrıca çalışmaya ilişkin şu değerlendirmeyi yaptı:
“Sonuçları doğrulamak için başka çalışmalar da yapılmalı. Böylece klinisyenler, APOE4 ve APOE2 genetik varyantlarına sahip olanlara aşılar, güçlendiriciler ve antiviral tedaviler için öncelik verilmesini önerebilir.”
Koronavirüs ölümleriyle bağlantı ortak genetik varyant
Koronavirüs ölümleriyle bağlantı ortak genetik varyant
لم تشترك بعد
انشئ حساباً خاصاً بك لتحصل على أخبار مخصصة لك ولتتمتع بخاصية حفظ المقالات وتتلقى نشراتنا البريدية المتنوعة