Çip krizinin Avrupa otomotiv sektörüne maliyeti 100 milyar euroyu bulabilir

Fotoğraf: AA
Fotoğraf: AA
TT

Çip krizinin Avrupa otomotiv sektörüne maliyeti 100 milyar euroyu bulabilir

Fotoğraf: AA
Fotoğraf: AA

Allianz Trade'nin araştırmasına göre, küresel yarı iletken krizinden en fazla zarar gören sektör otomotiv endüstrisi oldu.
Allianz Trade açıklamasına göre, çip krizinin Avrupa otomotiv sektörüne maliyeti 2021 ve 2022 genelinde 100 milyar euroyu bulabilecek.
Araştırmaya göre, çip krizinin en fazla otomotiv sektörünü etkilemesinin bir başka nedeni ise çip üreticilerinin üretim kapasitelerini bilgisayarlar ve veri merkezleri gibi talebin hızla artışa geçtiği nihai pazarlara kaydırması oldu.
Çip sıkıntısı nedeniyle otomobil üretiminin 2019 seviyesinin çok altında kaldığı vurgulanan araştırmanın sonuçlarına göre, sektörün küresel olarak toplam üretim kaybı 18 milyon adedin üzerine çıkmış durumda.
Araştırmada, araç üretiminin 2021 yılında 13 milyonla benzeri görülmemiş seviyelere gerilediği Avrupa'da durumun daha kötü olduğu belirtilirken, Çin’deki karantina kapanmaları ve Rusya'nın Ukrayna'yı işgal etmesiyle ortaya çıkan ek tedarik zinciri aksaklıkları nedeniyle üretimdeki toparlanmanın yeniden sekteye uğradığı ifade edildi.

En büyük darbeyi Almanya aldı
Açıklamada görüşlerine yer verilen Allianz Trade Türkiye CEO’su Ahmet Ali Bugay, çip sıkıntısının yol açtığı üretim yavaşlamasının Avrupa ekonomisine maliyetini hesaplamak için 2021 ve 2022 üretiminin 2019 seviyeleriyle karşılaştırıldığını belirtti.
Hesaplamalarına göre 2021 yılında 50 milyar euronun üzerinde bir kayıp yaşandığını aktaran Bugay, şöyle devam etti:
"Bu da bölge GSYH’sinin yüzde 0,4’üne eşit bir rakam. Avrupa’da otomotiv üretiminin 2022 yılında bir kez daha yüzde 1 azalacağını varsayarsak 47 milyar euroluk bir kayıp daha yaşanabilir ve toplam kayıp 98 milyar euroya ulaşabilir. Otomotiv sektörü toplam katma değerin daha büyük bir payını temsil ettiği için Almanya, 2021 ve 2022'de 47,5 milyar euro katma değer kaybıyla en büyük darbeyi aldı. İşin iyi yönünden bakılırsa, perakendecilerdeki tarihi düşük stok seviyeleri göz önüne alındığında, üretimin 2023 yılında yeniden hareketlenmesi yukarı yönlü büyük bir potansiyel yaratabilir."
Çözüm için Avrupa’daki desteklerin acil ve makul hedeflere odaklanması gerektiğini kaydeden Bugay, “2021 yılında dediğimiz gibi, Avrupa’nın yarı iletkenler konusunda özerklik kazanması düşük bir ihtimal. Ancak politika yapıcılar, teşvikleri tüketici elektroniğinden ziyade otomotive odaklayarak, yerli üretimi teşvik ederek ve ortak girişimler başlatarak krizin çözümü için doğru yönde adım atabilirler" ifadelerini kullandı.
 



Trump bir sonraki FED başkanını erken açıklayacak mı?

FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)
FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)
TT

Trump bir sonraki FED başkanını erken açıklayacak mı?

FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)
FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)

ABD Başkanı Donald Trump, 11 ay sonra görev süresi dolacak olan Jerome Powell'ın yerine FED'in yeni başkanı olarak seçeceği ismi alışılmadık bir şekilde erken açıklamayı düşünüyor.

Wall Street Journal'ın (WSJ) yakın tarihli bir haberinde yer alan bu karar, Trump'ın yönetim kurulunun faiz oranlarını düşürme konusundaki yavaş yaklaşımından duyduğu hayal kırıklığının bir sonucu olarak ortaya çıktı. Powell'ın halefi, üç ila dört aylık geçiş döneminin çok öncesinde, bu yaz ya da eylül veya ekim aylarında açıklanabilir.

ghyj
FED Başkanı Jerome Powell, FED Yönetim Kurulu toplantısında (EPA)

Trump'ın mevcut para politikasına karşı sabırsızlığının artması, onu seçim sürecini hızlandırmayı düşünmeye sevk etti. Şarku’l Avsat’ın WSJ’den aktardığına göre erken bir duyuru, başkan adayının mayıs ayında resmi olarak göreve başlamadan önce bile piyasa beklentilerini etkilemesine ve para politikasını yönlendirmesine olanak sağlayabilir.

Favori adaylar

FED başkanlığı için aralarında şu isimlerin de bulunduğu çok sayıda kişi yarışıyor:

  • Kevin Warsh: Eski bir FED yöneticisi ve Başkan George W. Bush'un danışmanı olan Warsh favoriler arasında. Trump, Warsh ile sekiz yıl önce bu pozisyon için ve geçen sonbaharda da Hazine Bakanlığı için görüşmüştü. Geçmişte bir ‘şahin’ (istihdamdan çok enflasyonla ilgilenen) olarak tanınmasına rağmen Warsh geçtiğimiz günlerde Trump'ın erken bir aday göstermesi halinde şaşırmayacağını belirtti. Ancak Trump'a yakın bazı isimler Warsh'ın fazla bağımsız olacağından endişe ediyor.
  •  Kevin Hassett: Ulusal Ekonomi Konseyi'nin şu anki direktörü olan Hassett'in bu göreve ilgisiz olduğu bildirildi.
  • Scott Bessent: ABD Hazine Bakanı'nın ismi çeşitli adayların müttefikleri tarafından dillendiriliyor. Uzun süredir yatırımcı olan Bessent, kamuoyu önünde mevcut görevine bağlı olmasına rağmen FED Başkanı olma fikrine sıcak baktığını ifade etti. Temsilcilere “Başkan Trump ne isterse onu yapmaktan mutluluk duyacağını” söyledi.
  • David Malpass: Trump'ın ilk döneminde atadığı Dünya Bankası eski başkanı, düşük faiz oranlarını desteklemesi ve FED'in ‘eski’ modellerini eleştirmesi nedeniyle Başkan'ın gözüne girmeyi başardı.
  • Christopher Waller: FED Yönetim Kurulu Üyesi Waller, Trump tarafından 5 yıl önce FED Yönetim Kurulu’na atanmış olsa da zayıf bir aday olarak görülüyor. Waller, yönetimin büyüme odaklı bir para politikası arzusu doğrultusunda, temmuz sonundaki bir sonraki FED toplantısında mümkün olan en kısa sürede faiz indirimi çağrısında bulunan ilk isim olarak Beyaz Saray'ın dikkatini çekti.

Beyaz Saray'ın tutumu ve FED'in bağımsızlığı

Beyaz Saray Sözcüsü Kush Desai, yönetimin ‘ekonomik büyümeyi, istihdamı ve yatırımı hızlandırmak için zemin hazırladığını ve para politikasının bu gündemi tamamlama ve ABD'nin ekonomik toparlanmasını destekleme zamanının geldiğini’ belirtti.

dfgrthy
FED Başkanı Jerome Powell, FED Yönetim Kurulu'nun bir toplantısına başkanlık ederken (AFP)

Siyasi baskılara rağmen FED Başkanı Jerome Powell, siyasetin Merkez Bankası’nın görüşlerini etkilemediğini sürekli olarak savundu. Powell bir Senato komitesine verdiği demeçte, faiz oranlarını düşürme konusundaki temkinli yaklaşımını şu sözlerle savundu: “Eğer burada bir hata yaparsak, bedelini insanlar öder... ödeyecektir.”

Erken açıklamanın riskleri ve dinamikleri

Erken bir açıklama, hem Trump hem de gelecek başkan için potansiyel dezavantajlar barındırıyor. Bu adım yeni başkanı zor bir duruma sokabilir, potansiyel olarak gelecekteki meslektaşlarının kamuoyu önünde eleştirilmesine yol açabilir veya çok uyumlu olarak algılanabilir, bu da Senato onayını tehlikeye atabilir. Ekonomist Douglas Rediker'in belirttiği gibi, ‘Trump seçimini ne kadar erken yaparsa, o kişinin karşılaşacağı zorluklar o kadar artar ve Powell'ın gerçek halefi olma ihtimali o kadar azalır.’

Dahası, Powell'ın FED'deki görev süresi 2028 yılına kadar devam ediyor, yani başkan olarak görev süresi sona erdikten sonra 18 ay daha Yönetim Kurulu’nda kalmayı seçebilir, ki o bu konuda yorum yapmayı reddetti.

Trump'ın sadık bir başkan arzusu, daha kolay bir faiz politikası isteğiyle uyumlu olsa da, mevcut Yönetim Kurulu üyeleri görevden erken ayrılmadığı sürece üyelerin çoğunluğunu atayamayacağı için, 12 üyeli faiz belirleme komitesini etkilemekte büyük bir zorlukla karşı karşıya. FED, Başkan Richard Nixon'ın faiz oranlarını düşük tutması için FED Başkanı’na gizlice baskı yaptığı 1970'lerden bu yana bağımsızlığını şiddetle koruyor.