İsrail'de ekinlerin yok olmasının arkasında ‘kumul gecko’ mu var?

Uzmanlar, kumul geckonun tek besininin böcekler olduğunu bildirdi.

Kumul gecko sürüngeni.
Kumul gecko sürüngeni.
TT

İsrail'de ekinlerin yok olmasının arkasında ‘kumul gecko’ mu var?

Kumul gecko sürüngeni.
Kumul gecko sürüngeni.

İsrail’de ‘geko’ olarak adlandırılan kumul gecko’nun mahsullerin yok olmasına neden olduğu belirtildi.  Yediot Aharonot’un haberine göre söz konusu iddialar uzmanlar reddedildi.
Şarku’l Avsat’a değerlendirmelerde bulunan uzmanlar, ‘geko’ adı verilen Mısır geckosunun böcek yediğini ve tarımsal ürünlere herhangi bir zararlı etkisinin olmadığını bildirdi.
Kahire Üniversitesi Ziraat Fakültesi'nden Profesör Nadir Nureddin, Şarku'l Avsat'a yaptığı açıklamada ‘gekolar’ ile tarımsal ürünlerin yok olmasıarasında kurulan bağlantıyı şaşkınlık verici olarak niteleyerek “Ekinleri, çekirge gibi böcekler yer. Ancak geckonun besini sivrisinekler ve böceklerdir” dedi.
Nadir Nureddin, açıklamalarına şöyle devam etti:
“Mısır gekoları da dahil olmak üzere tüm kertenkeleler hiçbir şekilde zararlı değildir. Aksine zararlı böceklerle beslenip çevreyi onlardan temizlerler.”
Mısır'ın Reşit şehrinde sürüngen yetiştiricisi olan Muhammed Vecih de Mısır gekosu ile mahsullerin yok edilmesi arasında kurulan bağlantının anlamsız olduğu belirtti. Vecih, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada şunları söyledi: "Her çeşit kertenkelem var ve tek besinlerinin böcekler olduğu biliniyor. Gekoların tarımsal ürünleri besin olarak kullandığını ilk kez duyuyorum" dedi.
Vecih, açıklamalarının devamında "Bu sürüngenlerin tek tehlikesi, yiyeceklere bulaşabilmeleri ve evlerde bulunurlarsa tehlike oluşturmalarıdır. Ancak tarımsal ürünler için hiçbir şekilde tehdit oluşturmuyorlar" ifadesini kullandı.
İsrail gazetesi Yediot Aharonot dün, Doğa ve Parklar Kurumu’nun ‘bölgede yayılmaya başlayan, baş döndürücü bir hızla çoğalan ve tarım ürünlerini yiyip bitiren Mısır kertenkelelerini (kumul gecko) ve diğer kertenkele türlerinin yerini bulmak için Araba Vadisi sakinlerinden yardım istediğini’ aktardı.
Tel Aviv Üniversitesi'nde Profesör Şay Meri söz konusu gazeteye yaptığı açıklamada şunları söyledi:
“Mısır kertenkeleleri her şeyi yiyebilir, herhangi bir zorluğun üstesinden gelebilir ve ekosisteme büyük zarar verme potansiyeline sahiptir. İsrail Doğa ve Parklar Kurumu, bu türlerin yerlerini tespit etmek, onları çember içine almak ve daha fazla yayılmalarını önlemek için bölge sakinlerden yardım istiyor."



ABD'li gençlerin neredeyse üçte birinde prediyabet var

ABD Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezleri'nden alınan yeni veriler, ABD'deki her üç ergenden birinin prediyabeti olduğunu gösteriyor. Bu durum, kalp hastalığı ve felç gibi diğer ciddi sağlık komplikasyonları riskini artırıyor (Unsplash)
ABD Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezleri'nden alınan yeni veriler, ABD'deki her üç ergenden birinin prediyabeti olduğunu gösteriyor. Bu durum, kalp hastalığı ve felç gibi diğer ciddi sağlık komplikasyonları riskini artırıyor (Unsplash)
TT

ABD'li gençlerin neredeyse üçte birinde prediyabet var

ABD Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezleri'nden alınan yeni veriler, ABD'deki her üç ergenden birinin prediyabeti olduğunu gösteriyor. Bu durum, kalp hastalığı ve felç gibi diğer ciddi sağlık komplikasyonları riskini artırıyor (Unsplash)
ABD Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezleri'nden alınan yeni veriler, ABD'deki her üç ergenden birinin prediyabeti olduğunu gösteriyor. Bu durum, kalp hastalığı ve felç gibi diğer ciddi sağlık komplikasyonları riskini artırıyor (Unsplash)

ABD Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezleri'nin yeni verilerine göre, ABD'li ergenlerin neredeyse üçte biri prediyabetten muzdarip.

Yapılan sayım, 2023'te 12 ila 17 yaşındaki tahmini 8,4 milyon ergenin (ya da yüzde 32,7'sinin) bu kategoriye girdiğini ortaya koydu.

Kurumun diyabetin önlenmesinden sorumlu üst düzey yetkilisi Dr. Christopher Holliday, ABC News'e yaptığı açıklamada bu endişe verici sonuçların "uyandırma çağrısı" olduğunu söyledi. Holliday, tip 2 diyabet riskinin gençlerin sağlığına yönelik "ciddi bir tehdit" oluşturduğunu belirtti.

Prediyabette kişinin kan şekeri seviyeleri normalin üzerinde olsa da tip 2 diyabet teşhisi için yeterince yüksek değildir. Prediyabetten muzdarip olmak, tip 2 diyabetin yanı sıra kalp hastalığı ve felç riskini de artırıyor. Diyabet, ABD'de önde gelen 7. ölüm nedeni.

Tip 2 diyabet, vücudun kan şekeri seviyelerini düzenlemesini ve yiyecekleri enerjiye dönüştürmesini sağlayan hayati öneme sahip insülin hormonunu kullanamadığı zaman ortaya çıkan kronik bir rahatsızlık. Yale Medicine'a göre insülinle ilgili sorunlar genellikle ergenlik döneminde başlıyor. Tedavi edilmezse böbrek hastalığı, felç ve kalp hastalığına neden olabiliyor.

Holliday, "Sağlıklı beslenme ve aktif kalma gibi yaşam tarzındaki basit değişiklikler, tip 2 diyabetin önlenmesinde veya geciktirilmesinde büyük bir fark yaratabilir" diyor.

Kurumun araştırması bulguları için bir neden belirtmiyor ancak önceki araştırmalar, 12-19 yaşındaki Amerikalılarda prediyabet oranının 1999-2002'den 2015-2018'e kadar iki kattan fazla artarak yüzde 12'den yüzde 28'e sıçradığını göstermişti. JAMA Pediatrics'te yayımlanan rapor ayrıca yoksulluk içinde yaşayan gençlerde prediyabet görülme olasılığının daha yüksek olduğunu ortaya koymuştu.

Pittsburgh Üniversitesi araştırmacılarına göre prediyabet, gıda güvensizliği, kamu sağlık sigortasının olmaması ve hane gelirinin federal yoksulluk seviyesinin yüzde 130'undan az olmasıyla bağlantılı.

Diğer risk faktörleri arasında aşırı kilolu olmak, ailede tip 2 diyabetli birinin bulunması, haftada üç kereden az fiziksel aktivite yapmak, ırk ve etnik köken var. Afrika kökenli Amerikalı, Hispanik/Latin, Kızılderili, Alaska Yerlisi, Pasifik Adalı ve bazı Asya kökenli Amerikalılar daha yüksek risk altında.

Yaşlı Amerikalıların üçte birinden fazlası prediyabetten muzdarip ancak her 10 kişiden en az 8'i hastalığının farkında değil. Sağlık yetkilileri, önlem alınmazsa bu kişilerin sadece 5 yıl içinde tip 2 diyabete yakalanabileceğini söylüyor.

Ancak Amerikan Diyabet Derneği'ne göre bu durum küçük değişikliklerle tersine çevrilebilir ya da geciktirilebilir.

Aşırı kiloluysanız, basit bir egzersiz rutini belirleyerek ve kırmızı et alımını sınırlamanın yanı sıra meyve ve sebze ağırlıklı yemekler yiyerek kilonuzu yönetebilirsiniz. Uyku süresi ve stres seviyeleri de önemli.

Yale Medicine'dan pediatrik endokrinoloğu Dr. Sonia Caprio, "Genellikle beslenme düzeninde yapılacak küçük değişiklikler ve minimum kilo kaybı, daha fazla fiziksel aktiviteyle birlikte diyabeti uzaklaştırmaya fayda sağlar" diyor.

Independent Türkçe