'Sonsuz kimyasallar' henüz doğmamış bebeklerde dahi görüldü

30 bin göbek bağı örneğinin hepsinde sağlığa zararlı bu maddeler tespit edildi

"Sonsuz kimyasallar" su geçirmez kıyafetler ve yapışmaz tavalar da kullanılıyor (Unsplash)

Gıda güvenliğine dair çalışmalarıyla ünlü Environmental Working Group'un yeni çalışması, "sonsuz kimyasalların" henüz doğmamış bebeklerde dahi görüldüğünü ortaya koydu.
Uzmanlar, son 5 yılda yürütülen 40 çalışmayı ele alarak göbek bağından alınan kordon kanı örneklerinin analizini inceledi.
Yaklaşık 30 bin örneğin hepsinde perfloroalkil ve polifloroalkil maddeleri (perfluoroalkyl and polyfluoroalkyl substances- PFAS) tespit edildi. Pek çok örnekte bu kimyasalların, her yaştan insanlardaki sağlık problemleriyle ilişkili olduğu belirlendi.
İncelenen çalışmalarda, fabrikaların ve bazı kurumların vücutta birikmediğini öne sürdüğü bazı türler de dahil olmak üzere 34 farklı PFAS tanımlandı. Ancak kanda tespit edilebilecek PFAS türlerinin sayısı sınırlı. Dolayısıyla daha fazla kimyasalın fetüse geçtiği düşünülüyor.
Environmental Working Group'tan çevre sağlığı uzmanı Uloma Uche, "Bulgular rahatsız edici. Dünyaya gelmeden önce bile PFAS'e maruz kalıyorsunuz. Fetüslerin gelişme sürecindeki vücutları kimyasallarla başa çıkacak mekanizmalardan yoksun olduğu için daha savunmasız.
Uche "sonsuz kimyasalların" zorunlu olmayan haller dışında yasaklanması gerektiğini savundu.
PFAS su geçirmez giysi, kozmetik ürünleri ve yangın tüpü gibi pek çok eşyada kullanılıyor.
Yaklaşık 12 bin türü olan PFAS, doğada çok uzun süre kalabildiği ve insan vücuduyla çevrede birikebildiği için "sonsuz kimyasallar" adıyla anılıyor.
ABD'lilerin kanının yüzde 98'inde bu kimyasalların bulunduğu tahmin ediliyor.
Stockholm Üniversitesi'nden bilim insanlarının yayımladığı bir araştırmada, Dünya'nın her bir köşesinde yağmur suyunun PFAS'la kirlendiği tespit edildi. Ayrıca ABD'de et, balık, süt ürünleri ve işlenmiş gıdalarda yüksek seviyelerde bulundu.
Bu kimyasalların hamilelik sorunları, kanser ve diğer hastalıklarla bağlantısı bilimsel araştırmalarla kanıtlandı. PFAS ayrıca üreme ve bilişsel kabiliyeti de etkiliyor.
Independent Türkçe, Guardian, Environmental Working Group