Oxfordlu profesör uçak yemeklerinin tadını güzelleştirmenin yolunu buldu

Akademisyen, uçak yemeğini lezzetlendirmek için tek bir nesnenin gerektiğini söyledi

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters
TT

Oxfordlu profesör uçak yemeklerinin tadını güzelleştirmenin yolunu buldu

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters

Bir Oxford profesörü, uçak yemeklerinin tadını daha iyi hale getirmenin yeni bir yolunu keşfetti: Gürültü önleyici kulaklık takmak.
Oxford Üniversitesi'nde deneysel psikoloji profesörü Charles Spence'e göre, bir uçağın motorundan gelen sürekli gürültü gibi düşük perdeli sesler yiyeceklerin tadını yüzde 10'a kadar daha acı hissettirebilir.
The Boston Globe'da yazan Profesör Spence, "Düşük kabin basıncı, kuru kabin havası ve yüksek motor sesinin, yiyecek ve içeceklerin hem tadını hem de kokusunu alamamamızda payı var" dedi.
The Independent'ta yer alan habere göre Heston Blumenthal'ın Birleşik Krallık'ın Bray bölgesindeki restoranı Fat Duck'ın şefleri, dış seslerin tat algısını nasıl değiştirebileceğini görmek için bir dizi deneyde Spence'le çalıştı.
Çınlayan, tiz notaları dinlemenin tatlılık algınızı yüzde 10 artırabileceğini buldular.
Ayrıca düşük perdeli seslerin acı algısını yüzde 10'a kadar güçlendirdiğini keşfettiler.
The Boston Globe'un haberinde, "Bu tür bir çalışmada gönüllüler, bakır nefesli çalgılar düşük perdede dinlerken acı tatlı bir şeker olan bal peteği şekerlemesini daha acı, çınlayan bir piyanoyu yüksek perdede dinlerkense daha tatlı olarak değerlendirdi" açıklamasına yer verildi.
Spence, "Etkileri... devasa değildi, ancak havadayken tadım deneyiminde muhtemelen fark yaratacak kadar büyüktü" dedi.
Spence bunun, bir çift gürültü önleyici kulaklık veya hatta kulak tıkacı takmanın, 35 bin fit yükseklikte yenilen yemeğin tadının daha lezzetli olmasını sağlayabileceği anlamına geldiğini söyledi.
Bu haber, uçak yemeklerini sertçe eleştirmeye devam edenleri mutlu edecek.
Yakın zamanda British Airways'ten bir yolcu, yanık görünen peynir ve domatesli tost ikram edildikten sonra business class kahvaltısını "iğrenç" olarak nitelendirmişti.
Bu sırada bir Ryanair yolcusu, yakın zamanda bir uçuşta kendisine ikram edilen "gelmiş geçmiş en bulamaç gibi ve üzücü" olduğunu iddia ettiği lazanyayı eleştirmişti.
 



İlk kez "eceline susamış bir gezegen" keşfedildi

HIP 67522 b, manyetik alan çizgileri boyunca yıldızının yüzeyine doğru enerji dalgası göndererek patlamaları tetikliyor (Danielle Futselaar)
HIP 67522 b, manyetik alan çizgileri boyunca yıldızının yüzeyine doğru enerji dalgası göndererek patlamaları tetikliyor (Danielle Futselaar)
TT

İlk kez "eceline susamış bir gezegen" keşfedildi

HIP 67522 b, manyetik alan çizgileri boyunca yıldızının yüzeyine doğru enerji dalgası göndererek patlamaları tetikliyor (Danielle Futselaar)
HIP 67522 b, manyetik alan çizgileri boyunca yıldızının yüzeyine doğru enerji dalgası göndererek patlamaları tetikliyor (Danielle Futselaar)

Bilim insanları ilk kez "eceline susamış bir gezegen" keşfetti. İlk kez bir gezegenin, yıldızını bu şekilde etkilediği gözlemlendi. 

Dünya'dan yaklaşık 400 ışık yılı uzaktaki HIP 67522 adlı yıldız ve yörüngesindeki iki gezegen uzun zamandır takip ediliyor. Sadece 17 milyon yaşındaki yıldız, 4,5 milyar yaşındaki Güneş'e kıyasla daha büyük ancak daha soğuk. 

Yıldızın HIP 67522 b adlı gezegeni, şaşırtıcı derecede yakın bir yörüngede dönüyor. Ötegezegen yıldızın etrafındaki bir turunu sadece 7 günde tamamlıyor; yani gezegende bir yıl, Dünya zamanıyla sadece bir hafta sürüyor.

Hollanda Radyo Astronomi Enstitüsü'nden Ekaterina Ilin, "Daha önce HIP 67522 gibi bir sistem görmemiştik; gezegen bulunduğunda, yıldızının yörüngesinde 10 günden daha kısa bir sürede döndüğü bilinen en genç gezegendi" diyor.

Ilin ve ekip arkadaşları bu nedenle NASA'nın Geçiş Halindeki Ötegezegen Araştırma Uydusu (Transiting Exoplanet Survey Satellite / TESS) ve Avrupa Uzay Ajansı'nın ötegezegen uydusu CHEOPS'u kullanarak sistemi daha yakından incelemeye karar verdi. 

Araştırmacılar HIP 67522 b'nin yıldızıyla  kurduğu sıkı etkileşim nedeniyle kendi sonunu hazırladığını tespit etti. 

Devasa plazma topları olan yıldızların yüklü parçacıkları, yüzeydeki hareketleriyle güçlü manyetik alanlar yaratıyor. Manyetik alan çizgileri birbirini kesemediğinden, bazen bunlar düğümlenip aniden koparak güneş patlamaları adı verilen radyasyon patlamalarına yol açıyor.

Bilim insanları, Dünya gibi pek çok gezegenin de manyetik alanı olduğu için yıldızına yakın gezegenlerin, yıldızlardaki manyetik alan patlamalarını tetikleyip tetiklemediğini merak ediyordu. 

HIP 67522 sistemini inceleyen ekip, yıldızdaki patlamaların gezegen onun önünden geçerken sıklaştığını saptadı. Araştırmacılar bu nedenle patlamaları gezegenin tetiklediği sonucuna vardı. 

Normalde yıldızların, yörüngelerindeki gezegenlerden etkilenmediği düşünülüyordu. Ancak araştırmacılar HIP 67522'nin yaşı nedeniyle ve güçlü bir manyetik alanı olması durumunda bunun mümkün olduğunu söylüyor.

Bulguları hakemli dergi Nature'da dün (2 Temmuz) yayımlanan çalışmaya göre gezegen yakın yörünge dönüşü sırasında enerji biriktiriyor ve bunun bir kısmını, yıldızın manyetik alan çizgileri boyunca bir kırbaç misali, dalgalar halinde geri gönderiyor. Bu şok dalgası, manyetik alandan yıldızın yüzeyine geçtiğinde muazzam bir patlama yaşanıyor.

Ancak bu güçlü kozmik ışınların büyük bir kısmı uzaya savrulmak yerine gezegene geri dönüyor. Bilim insanları HIP 67522 b'nin bugüne kadar bulunan ilk "eceline susamış gezegen" olduğunu söylüyor. 

Ilin "Gezegen özellikle enerji yüklü patlamaları tetikliyor gibi görünüyor" diyerek ekliyor: 

Gezegenin, yıldızın manyetik alan çizgileri boyunca gönderdiği dalgalar belirli anlarda patlamaları başlatıyor. Ancak patlamaların enerjisi dalgaların enerjisinden çok daha yüksek. Dalgaların oluşmaya hazır patlamaları tetiklediğini düşünüyoruz.

Araştırmacılar halihazırda yaklaşık Jüpiter büyüklüğündeki HIP 67522 b'nin, 100 milyon yıl içinde Neptün'e yakın bir boyuta geleceğini tahmin ediyor.

Bilim insanları sistemi incelemeye devam ederek patlamalarda ne tür enerji salındığını anlamayı umuyor. Ayrıca bu türden benzer sistemlerin var olup olmadığını araştırmak için çalışmalarını genişletmeyi planlıyorlar.

Ilin, "Aklımda milyonlarca soru var çünkü bu tamamen yeni bir fenomen, dolayısıyla ayrıntılar hâlâ net değil" diyor.

Independent Türkçe, Popular Science, Live Science, NASA, Nature