Libya Parlamentosu’ndan Başağa’ya bir sonraki oturuma katılma çağrısı

Hafter, bir kez daha ‘vatana komplo kuran kurumlara karşı halk ayaklanması’ çağrısı yaptı.

Dibeybe hükümetinde Genelkurmay Başkanı Muhammed el-Haddad, Zaviye’nin ileri gelenleri ile görüştü.
Dibeybe hükümetinde Genelkurmay Başkanı Muhammed el-Haddad, Zaviye’nin ileri gelenleri ile görüştü.
TT

Libya Parlamentosu’ndan Başağa’ya bir sonraki oturuma katılma çağrısı

Dibeybe hükümetinde Genelkurmay Başkanı Muhammed el-Haddad, Zaviye’nin ileri gelenleri ile görüştü.
Dibeybe hükümetinde Genelkurmay Başkanı Muhammed el-Haddad, Zaviye’nin ileri gelenleri ile görüştü.

Libya Temsilciler Meclisi Başkanı Akile Salih, paralel İstikrar Hükümeti Başkanı Fethi Başağa’nın ‘katılmak istediğini belirtmesi’ sonrasında bir sonraki meclis oturumuna çağrıldığını açıkladı. Aynı şekilde Libya Ulusal Ordusu (LUO) Başkomutanı Mareşal Halife Hafter, geniş ve barışçıl bir ‘halk ayaklanması’ çağrısını yinelerken, ordunun ‘çöküşü sonlandıracak tek garantör’ olduğunu vurguladı.
Meclis Başkanı Salih, 27 Eylül’de ülkenin doğusundaki Bingazi şehrinde bir meclis toplantısı sırasında, kontrol organlarının başkanlarının bir sonraki oturuma çağrılması gerektiğini söyledi. Salih ayrıca Merkez Bankası Yönetim Kurulu’na da döviz kurunu yeniden gözden geçirmesi çağrısı yaptı.
Başsavcı’nın, kontrol organlarının raporlarında adı geçenler hakkında dava açılması gerektiğini söylemesi üzerine Salih, bir adayı ‘sahtecilikle’ suçlaması nedeniyle Temsilciler Meclisi’nin ikinci başkan yardımcısının seçileceği oturumdan uzak durduğunu dile getirdi. Akile Salih, güneyden 15 milletvekilinin seçimlerin ertelenmesini istemesinin ardından konunun bir sonraki oturuma taşınacağını bildirdi.  
Diğer yandan Devlet Yüksek Konseyi Başkanı Halid el-Mişri, ertelenen cumhurbaşkanlığı ve parlamento seçimlerinin anayasal temeli konusunda Temsilciler Meclisi ile süregelen görüş ayrılıklarına işaret etti. Çifte vatandaşların cumhurbaşkanlığı seçimlerine adaylığının, Temsilciler Meclisi’nde halen bir anlaşmazlık noktası olduğunu belirten Mişri, geçen pazartesi akşamı başkent Trablus’ta düzenlediği bir toplantıda, Meclis Başkanı Akile Salih’in önerilerine rağmen anlaşmazlığı çözmek için hiçbir formül üzerinde anlaşmaya varılmadığını dile getirdi.
Devlet Yüksek Konsey üyeleri de Temsilciler Meclisi’nde görüşülen ‘anayasal kural’ maddelerini oylamaya başlamıştı. Bu çerçevede konsey tarafından yapılan açıklamada görüşmelerin, nihai bir nüsha üzerinde bir anlaşmaya varılıncaya kadar devam edeceği, daha sonra Temsilciler Meclisi’ne havale edileceği belirtildi.
Diğer yandan LUO Komutanı Mareşal Halife Haftergeçen pazartesi akşamı (bölgenin ileri gelenlerinin daveti üzerine) ziyaretini kutlayan Berek eş-Şati bölgesi halkına yaptığı bir konuşmada, ‘vatana komplo kuran kurumlara karşı ayaklanmayı’ desteklediğini vurguladı. Terörü hezimete uğratan ordunun, güvenilmeyi hak ettiğini belirten Hafter, yıllardır ‘uzlaşı, kapsamlı bir anlaşma ve milletin çıkarlarını her şeyin üstünde tutma’ konusunda hiçbir çabadan kaçınmadığını vurguladı.
Mareşal Halife Hafter açıklamasında “Siyasi liderlerin siyasi çıkmaza son vermeyi kabul etmeleri için olanak sağladık ancak başarısız oldular. Bugün siyasi süreçte bir çıkmaza girdik” dedi. Tekrarlanan başarısızlıkların sebeplerine de değinen Hafter, bu durumun halkın yokluğundan ve kendi kaderlerini kendilerinin tayin etmemesinden kaynaklandığını vurguladı. Mareşal Halife Hafter sözlerini şöyle sürdürdü:
“Bu yüzden halkın karşısında alarm zilini çalıyoruz. Halkı işlerini kontrol altına almaya ve sivil bir devlet inşa etmeye çağırıyoruz. Çünkü halk, düşmanını biliyor. Yolsuzluğa ve tiranlığa son vermek için sorunu kararlı bir mücadeleyle, halkla çözmek fayda sağlar.”
Hafter ayrıca Libya’nın ‘halkın yokluğundan ve ulusal rollerini görmezden gelen ve güvene ihanet eden kurumlara bağlılıktan’ mustarip olduğuna dikkat çekti.
Hafter ayrıca siyasi kotalara dayalı fabrikasyon çözümlerin başarısızlıklarını kanıtladığını ve yalnızca üreticilerine hizmet ettiklerini söylerken, ‘halkın iradesini dayatmak için ayağa kalkması ve yolsuzluk ve ihanetin sembollerini sona erdiren, vatanseverleri ve onurlu insanları açığa çıkaran yeni bir gerçeklik yaratması’ gerektiğini vurguladı.
Diğer yandan Abdulhamid Dibeybe hükümetine bağlı ‘Terör ve Organize Suçla Mücadele İçin Caydırıcılık Birimi’, İçişleri Bakanlığı’na bağlı ‘Sifav Grubu’ unsurlarından Muaz Bilal’in teslim olduğunu duyurdu. Bilal, Zaviye şehrinin tanık olduğu çatışmalarda aranan isimlerden biriydi. Söz konusu çatışmalar, beş kişinin ölümüne yol açmış ve şehirdeki durumu daha da kötüleştirmişti.
Birim, geçen pazartesi akşamı yaptığı açıklamada, ‘sürmekte olan anlaşmazlığın nihai şekilde durdurulması için’ adli makamların son sözü söylemesi şartıyla, soruşturmanın ilgili makamlarla koordineli olarak fiilen başladığını açıkladı. Açıklamada, söz konusu adımın çatışmayı çözmek ve mevcut savaşı sona erdirmek için birçok tarafın müdahalesinden sonra (Başkanlık Konseyi, İçişleri Bakanı, Batı Sahili Askeri Bölge Komutanı ve Zaviye Güvenlik Müdürü’nün takibiyle) atıldığına dikkat çekti.
Dibeybe hükümetinde Genelkurmay Başkanı Muhammed el-Haddad, geçen pazartesi günü Zaviye şehrinden bir heyetle bir araya geldi. Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre görüşme sırasında ‘çatışma taraflarıyla iletişim kurma, toplumsal durumu çözme, zararları en aza indirme, güvenliği sağlamak için ortak gücü harekete geçirme’ amacıyla komiteler oluşturma konusu ele alındı. Haddad’ın ofisinden yapılan açıklamada, aranan bir ismin Başkanlık Konseyi ve İçişleri Bakanlığı ile koordineli olarak, caydırıcılık birimine teslim edildiğini ve şehirde nihai ateşkes anlaşmasına varıldığı duyuruldu.
Yerel kaynaklar, şehirdeki silahlı çatışmaların sona erdiğini ve aranan bir kişinin teslim edilmesi konusunda uzlaşı sağlandıktan sonra iki tarafın güçlerinin de geri çekildiğini doğruladı. Gelişmeyle eş zamanlı olarak Başkanlık Konseyi üyesi Abdullah el-Lafi’nin güvenlik ve askeri yetkililerle bir araya geleceği bilgisi paylaşıldı.



Fas’a tepki yağıyor: Z kuşağı aktivistlerine korkunç muamele

Gençlerin başını çektiği eylemlerde Fas kralı ve başbakanının istifası istenmişti (AP)
Gençlerin başını çektiği eylemlerde Fas kralı ve başbakanının istifası istenmişti (AP)
TT

Fas’a tepki yağıyor: Z kuşağı aktivistlerine korkunç muamele

Gençlerin başını çektiği eylemlerde Fas kralı ve başbakanının istifası istenmişti (AP)
Gençlerin başını çektiği eylemlerde Fas kralı ve başbakanının istifası istenmişti (AP)

Fas'taki Z kuşağı protestolarında gözaltına alınan gençlere kötü muamele edilmesi tepki çekti.

Guardian'ın irtibata geçtiği aile ve avukatlar, gözaltındaki gençlerin polis merkezlerinde dövüldüğünü, saatlerce yiyecek ve su verilmeden tutulduğunu ve bazı durumlarda kendilerine zorla ifade imzalatıldığını savunuyor.

Kimliğinin paylaşılmaması şartıyla konuşan bir anne, 18 yaşındaki oğlunun protestolara katılmamasına rağmen iki aydan uzun süredir gözaltında tutulduğunu söylüyor:  

Oğlum bir eyleme bile katılmamıştı. Bir büfede yemek yerken gözaltına alındı. Tutuklanırken o kadar kötü dövüldü ki bazı dişleri kırıldı.

Anne, oğlunun polis merkezinde ifade tutanaklarını imzalamayı reddettiği için yeniden dövüldüğünü de sözlerine ekledi. 

Sivil toplum kuruluşu (STK) Fas İnsan Hakları Derneği (AMDH) de bazı kadın protestocuların taciz, hakaret ve cinsiyetçi söylemlere maruz kaldığını aktarıyor.  

Haberde, Agadir yakınlarındaki Lqliaa kasabasında 1 Ekim'de düzenlenen gösterilerde üç protestocunun güvenlik güçleri tarafından vurularak öldürüldüğü iddiası da paylaşılıyor. 

Olayda 12 yaşındaki çocuklar da dahil 14 protestocunun yaralandığı belirtiliyor. Yetkililerse bir grup eylemcinin polis karakoluna saldırdığını, ekiplerin de buna karşılık verdiğini savunuyor. 

Uluslararası Af Örgütü'ne göre şimdiye dek protestolarla bağlantılı olarak 2 bin 400'den fazla kişi hakkında hukuki işlem başlatıldı. 

AMDH, duruşmalarda avukatların bulunmadığına, soruşturmaların yetersiz yürütüldüğüne ve masumiyet karinesinin uygulanmadığına dikkat çekiyor. Onlarca kişiye 15 yıla varan hapis cezaları verildiği aktarılıyor. Çocuklar da dahil birçok göstericinin davası sürüyor.

STK'nin Marakeş şubesinden Mustapha Elfaz, "Gençlerin polis gözetiminde işkence gördüklerine dair korkunç tanıklıklar duyduk" diyor.

İnsan Hakları İzleme Örgütü'nden Ahmed Benchemsi şunları söylüyor: 

Hükümet açıkça korktu ve herhangi bir muhalefet biçimine müsamaha göstermeyecekleri yönünde güçlü bir mesaj vermek için böyle bir baskıya başvurdu.

Eylülde patlak veren eylemlerde halk, en az 11 kentte yolsuzluğu protesto etmek için sokaklara dökülmüştü.

Göstericiler, Rabat yönetiminin sağlık ve eğitimi önemsemeyip uluslararası spor organizasyonlarına para akıttığını savunuyor. İspanya ve Portekiz'le birlikte 2030 FIFA Dünya Kupası'na ev sahipliği yapmaya hazırlanan ülkede "Stadyumlar burada, hastaneler nerede?" sloganları duyulmuştu. 

Z Kuşağı 212 ve Fas Gençliğinin Sesleri gibi örgütlerin liderlik ettiği protestolar barışçıl başlasa da güvenlik güçleriyle çatışmalar nedeniyle üç kişi yaşamını yitirmiş, 600'den fazla kişi yaralanmıştı.

Independent Türkçe, Guardian, News International


İsrail gaz hamlesiyle Trump-Sisi-Netanyahu görüşmesine zemin mi hazırlıyor?

Sisi ve Netanyahu’nun 2017’de BM Genel Kurulu sırasında gerçekleştirdiği görüşmeden bir kare (Reuters)
Sisi ve Netanyahu’nun 2017’de BM Genel Kurulu sırasında gerçekleştirdiği görüşmeden bir kare (Reuters)
TT

İsrail gaz hamlesiyle Trump-Sisi-Netanyahu görüşmesine zemin mi hazırlıyor?

Sisi ve Netanyahu’nun 2017’de BM Genel Kurulu sırasında gerçekleştirdiği görüşmeden bir kare (Reuters)
Sisi ve Netanyahu’nun 2017’de BM Genel Kurulu sırasında gerçekleştirdiği görüşmeden bir kare (Reuters)

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun aylarca beklettikten sonra Mısır ile yapılan en büyük doğal gaz anlaşmasına onay vermesi, iki lider arasında olası bir zirveye ilişkin İsrail basınında yeni iddialar doğurdu. Ancak Kahire cephesi sessizliğini koruyor.

Şarku’l Avsat’ın CNN’den aktardığı bilgilere göre Netanyahu ile Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi arasında ABD’de bir görüşme düzenlenmesi gündemde. Ancak sürece yakın Mısırlı bir kaynak, böyle bir buluşmanın kolay olmayacağını belirterek, “Gaz anlaşması tek başına bunu sağlamaz. İsrail’in Gazze anlaşmasını uygulamada ilerleme göstermesi ve Mısır’ın güvenliğini garanti etmesi gerekir. Bölgedeki tansiyon bitmiş değil ve ekonomik çıkar niteliğindeki bir gaz anlaşması bu durumu değiştirmez” değerlendirmesinde bulundu.

CNN’e konuşan bir İsrailli kaynak, Netanyahu’nun gaz anlaşmasına yönelik ilanının “olası Netanyahu–Sisi görüşmesi için hazırlıkların bir parçası” olduğunu aktardı.

Netanyahu’nun bu ay içinde ABD’ye giderek Başkan Donald Trump ile Florida’daki Mar-a-Lago’da görüşmesi bekleniyor. Aynı kaynaklara göre, İsrail hükümeti anlaşmaya resmi onayı aylarca geciktirdikten sonra, sonunda Trump yönetiminin baskısıyla onay verdi. Washington yönetimi, Netanyahu ile Sisi’yi bir araya getirerek bölgesel barış girişimlerini ve “İbrahim Anlaşmaları”nın kapsamını genişletmek istiyor.

Netanyahu çarşamba gecesi yaptığı televizyon konuşmasında, “İsrail tarihindeki en büyük gaz anlaşmasına onay verdim. Anlaşmanın değeri 112 milyar şekel (34.7 milyar dolar). Bunun 58 milyar şekeli (18 milyar dolar) devlet hazinesine girecek” açıklamasını yaptı ve anlaşmanın Amerikan Chevron şirketi ile İsrailli ortaklar üzerinden Mısır’a gaz ihracatını içerdiğini söyledi.

wscf
Deyr el-Belah’taki geçici Filistinli kampından bir kare (AFP)

İsrail ve Mısır, 1979’da barış anlaşması imzalamış olsa da iki lider yaklaşık on yıldır kamuoyu önünde görüşmedi. Kahire’den ise söz konusu iddialara ilişkin henüz resmi bir açıklama yapılmadı.

Mısırlı düşünür Abdülmünim Said, olası zirveye dair, “Benim için geçerli olan sadece Kahire’den gelen açıklamalardır” diyerek, gaz onayının barış sürecini canlandırıp canlandıramayacağının belirsiz olduğunu ifade etti. Said, “Bu durum sadece ekonomik bir anlaşma olarak kalabilir ve siyasi sonuç doğurmayabilir” dedi.

İsrail medyası ise iddiayı güçlendiren haberlerle çıktı. İsrail Kamu Yayın Kurumu, anlaşmanın Netanyahu ile Sisi arasında bu ay sonunda Florida’da bir görüşme ihtimalini doğurduğunu yazdı. Yedioth Ahronoth ve Kanal 12 de anlaşmanın Netanyahu–Trump–Sisi üçlü zirvesinin önünü açabileceğini aktardı; ayrıca Mısırlı tarafın, görüşmeye katılmak için anlaşma onayını şart koştuğunu belirtti.

Haberlere göre iki lider savaşın başlangıcından bu yana kamuoyuna açık şekilde konuşmadı ve taraflar arasındaki ilişkiler oldukça gergin. Kanal 12, Sisi’nin Temmuz ayında iç ve dış eleştirilere rağmen anlaşmayı kabul ettiğini, ancak İsrail hükümetinin beş ay boyunca süreci geciktirdiğini yazdı.

Aynı kaynaklara göre Mısır, Gazze’deki ateşkes sürecinde ilerleme sağlanmadan ve İsrail’in Gazze–Mısır sınır hattı olan Filadelfi Koridoru’ndan ve Nitsarim bölgesinden çekilmeden zirveye sıcak bakmıyor. Jerusalem Post da, gaz anlaşmasının üçlü zirve için gerekli siyasi tavizlerden yalnızca biri olduğunu kaydetti.

Mısırlı parlamenter Mustafa Bekri ise, gaz anlaşması ile olası liderler zirvesi arasında bağ kurulmasını reddetti. Bekri, İsrail kaynaklarından gelen iddialara itibar edilmemesi gerektiğini, esas olanın resmi Mısır tutumu olduğunu belirterek, “Mısır’ın pozisyonu nettir: Filistin halkının haklarının korunması ve Mısır’ın güvenliğinin garanti altına alınması vazgeçilmezdir” dedi.


Şam ve SDG yıl sonu yaklaşırken entegrasyon sürecini hızlandırmaya çalışıyor

Kamışlı’da gerçekleştirilen törende görüntülenen SDG unsurları (Arşiv – Reuters)
Kamışlı’da gerçekleştirilen törende görüntülenen SDG unsurları (Arşiv – Reuters)
TT

Şam ve SDG yıl sonu yaklaşırken entegrasyon sürecini hızlandırmaya çalışıyor

Kamışlı’da gerçekleştirilen törende görüntülenen SDG unsurları (Arşiv – Reuters)
Kamışlı’da gerçekleştirilen törende görüntülenen SDG unsurları (Arşiv – Reuters)

Suriye hükümeti ile Ana omurgasını YPG’nin oluşturduğu Kürtlerin liderliğindeki Suriye Demokratik Güçleri (SDG) arasında yürütülen entegrasyon görüşmelerine ilişkin kaynaklar, tarafların yıl sonunda dolacak süre öncesinde tıkanan anlaşmayı ilerletmek için yoğun çaba gösterdiğini aktardı.

Şarku'l Avsat'ın sürece yakın Suriyeli, Kürt ve Batılı kaynaklardan edindiği bilgilere göre taraflar son günlerde temaslarını yoğunlaştırdı. Ancak görüşmelerdeki gecikmelerin yarattığı memnuniyetsizlik dikkat çekiyor. Kaynaklar, mevcut şartlarda anlaşmayı ileriye taşıyacak büyük bir sıçrama beklentisinin zayıf olduğunu belirtiyor.

Beş farklı kaynağa göre, geçici Suriye hükümeti, kuzeydoğu bölgesini kontrol eden Kürt güçlerine bir öneri sundu. Kaynaklar Şam yönetiminin söz konusu öneride, yaklaşık 50 bin savaşçıdan oluşan SDG’nin üç ana tümen ve daha küçük birlikler halinde yeniden yapılandırılmasına kapı araladığı bilgisini verdi.

Öneriye göre SDG, komuta zincirinin bir bölümünden vazgeçecek ve kontrol ettiği bölgeleri Suriye ordu birliklerine açacak.

Ancak kaynaklar, bu planın hayata geçip geçmeyeceğinin belirsiz olduğunu vurguladı. Birçok yetkili, yıl sonuna kısa süre kalmışken kapsamlı bir anlaşmaya varma ihtimalinin zayıf olduğunu, daha fazla müzakereye ihtiyaç duyulduğunu ifade etti.