Lübnan: Hamas Hizbullah desteğiyle mülteci kamplarında nüfuzunu arttırıyor

Hamas, Hizbullah'ın desteğiyle Lübnan'daki Filistin kamplarında daha büyük bir güvenlik rolü üstlendi

Filistinli grupların liderleri ile Hamas’ın önde gelen yetkilileri Gazze’de Hamas’ın 31.kuruluş yıldönümünü kutlarken (Ahmed Hasebullah)
Filistinli grupların liderleri ile Hamas’ın önde gelen yetkilileri Gazze’de Hamas’ın 31.kuruluş yıldönümünü kutlarken (Ahmed Hasebullah)
TT

Lübnan: Hamas Hizbullah desteğiyle mülteci kamplarında nüfuzunu arttırıyor

Filistinli grupların liderleri ile Hamas’ın önde gelen yetkilileri Gazze’de Hamas’ın 31.kuruluş yıldönümünü kutlarken (Ahmed Hasebullah)
Filistinli grupların liderleri ile Hamas’ın önde gelen yetkilileri Gazze’de Hamas’ın 31.kuruluş yıldönümünü kutlarken (Ahmed Hasebullah)

Hamas’ın Lübnan’daki Filistin mülteci kamplarındaki etkinliği Hizbullah’ın desteğiyle artıyor.
Şarku’l Avsat’a konuşan Filistinli bir kaynak, El Fetih ve Hamas arasında Güney Lübnan’daki Burc eş-Şimali kampında yaşanan olayların ardından geçtiğimiz Aralık ayından bu yana devam eden ihtilafı sona erdirmek amacıyla yeni görüşmelerin yapıldığını aktardı.
Kaynak, kamplarda, Hamas'ın geçtiğimiz yıllarda Lübnan'daki varlığının medya, siyasi, kültürel, sosyal ve kamusal faaliyetlerle sınırlıyken giderek daha fazla askeri olarak örgütlenmeye doğru evrildiğine belirtti.
Tahran'dan Şam'a, Güney Lübnan’a ve Gazze'ye kadar ‘Direniş Meydanları Birimi’ adı altında ortak operasyon odası kurulduğuna dair bilgiler olduğunu söyleyen kaynak, bu durumun Hamas'a Lübnan'da Filistinlilerin kaldığı kamplarında daha büyük bir rol elde etmesini sağladığını söyledi.
Hamas'ın güvenlik ve askeri olarak yükselişi, geçtiğimiz Aralık ayında bir mazot deposunda çıkan yangın sonucunda Filistin mülteci kampı Burc eş-Şimali'de meydana gelen patlamanın ardından ivme kazandı. Yangın, Hamas'a ait mühimmat depolarından birine sıçradı. Ancak Hamas, bunun bir mühimmat deposu değil, Kovid-19 virüsünden korunmaya yönelik malzemelerin konulduğu bir depo olduğunu açıkladı.
Lübnan’da sahasında aktif olan Filistinli kaynak, Hamas'ın Lübnan'da kendisini her zaman askeri bir gruptan uzak bir yapı olarak tanıttığını, ancak güvenlik ve askeri alandaki yeteneklerini güçlendirmesi ve Lübnan ve diğer ülkelerdeki üyelerini eğitmesi nedeniyle durumun tam tersini gösterdiğine dikkati çekti. Hamas Siyasi Büro Başkanı İsmail Heniyye’nin geçtiğimiz günlerde Beyrut'u ziyareti sırasında Burc el-Beracine ve Burc eş-Şimali’de modern silahlarla donatılmış 200'den fazla silahlı adamın ortaya çıktığını belirten kaynak, bu adamların askeri kıyafetler giydiklerini ve iyi eğitimli olduklarının görüldüğünü söyledi.
Kaynak, Şarku'l Avsat'a, Hamas'ın bu konudaki niyetini açıklamamakta ısrar etmesinin, Fetih Hareketi ve Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) gruplarının, kampların güvenliğini sağlamayı başaramamasının ardından birden kamuoyu önüne kampları kontrol edebilecek taraf olarak çıkmasına neden olduğunu ve Ayn el-Helva mülteci kampında son dönemdeki gelişmelerin de bundan kaynaklandığını söyledi. Kaynak, Hamas’ın, Batı Şeria'da uyguladığı bir senaryo olan Fetih Hareketi’nin kampları kontrol edemeyeceğini söyleyerek kampları istikrarsızlaştırmak için her zaman İslami çizgideki isimleri ve grupları finanse ettiğini söyledi.
Hamas'ın gücü ve rolü özellikle Lübnan'ın güneyinde yer alan Tire bölgesindeki Burc eş-Şemali ve el-Bus mülteci kamplarında arttığını ve başkent Beyrut'taki Burc el-Beracine ve yine güneydeki Ayn el-Helva kamplarında ise varlığı her geçen gün büyüyor.
Tatvir Araştırmalar Merkezi Müdürü ve Filistinli Araştırmacı Hişam Dibsi, Hamas'ın kamplardaki durumunun bir süredir dramatik gelişmelere tanık olmadığına, çünkü Filistinli siyasi güçlerin isteksizliğinde bir dereceye kadar istikrar olduğuna dikkati çekti. Politikalarının tüm boyutlarının ortaya çıkmasından sonra Hamas'ın son on yılda yararlandığı İslami çizgideki akımların tanık olduğu yükselişin neredeyse sona erdiğine işaret eden Dibsi, “Halk artık direniş, muhalefet ve tüm Filistin topraklarının kurtarılacağı söylemine kanmıyor” dedi.
Dibsi, Şarku’l Avsat’a yaptığı değerlendirmede, Hamas’ın yine de kamplarda askeri ve güvenlik rolünü güçlendirdiğini, aynı zamanda çeşitli alanlardan sivil kurumlar kurduğunu ve ayrıca sendika gruplarının da Filistin Kurtuluş Örgütü'ne bağlı Filistinli sendikaları tanımadıklarını söyledi.
Dibsi, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Hamas’ın Lübnan’daki artan rolüne ve gücüne rağmen hiçbir kampta kendi ağırlığına göre karar veremez. Sadece kamplardaki askeri güç açısından değil, toplumsal temsil açısından da Fetih Hareketi’ni geçemez. Hamas’ın tüm kamplarda varlığı söz konusu ve hem Lübnanlı hem de Lübnanlı olmayan müttefikleri tarafından son derece organize bir şekilde ve silahlı unsurlarla gövde gösteri yapıyor.”
Hamas ve Hizbullah arasındaki ilişkiye değinen Dibsi, “Hamas ve Hizbullah arasındaki ilişki, bugün en iyi seviyesinde ve İran'ın Suriye rejimiyle Hamas’ı bir birine yaklaştırma çabası ve Hizbullah'ın son seçimlerde politikalarına sadık hiçbir milletvekili çıkaramadığı Sünni arenadaki kayıplarını telafi etmek için Lübnan'da silahlı bir Sünni yapıya ihtiyaç duyması nedeniyle günden güne daha da gelişiyor” yorumunda bulundu.
Tahran'dan Şam'a, Lübnan’ın güney banliyölerinde ve Gazze'ye uzanan ‘Direniş Meydanları Birimi’ adı altında ortak operasyon odası kurulmasının Hamas'a kamplardaki varlığı konusunda ivme kazandırdığına ve Filistin davasında daha yüksek bir siyasi ağırlık kazandırdığına dikkati çeken Dibsi, buna karşın Hamas’ın kamplardaki gerçek güç dengesi üzerinde etkisinin olmadığını belirterek “Hamas ve Hizbullah bugün birbirlerine ihtiyaç duyuyorlar” şeklinde konuştu.
Daha derinlerde ise Hamas’ın bu formülün devam edip etmeyeceğinde henüz ikna olmadığını söyleyen Dibsi, “Hizbullah da Hamas ile arasında derin güven köprüleri olduğuna ikna olmuş değil. Çünkü tecrübeleri, Hamas’ın başını çektiği siyasi oyunlar, güçlerin, eksenlerin ve ülkelerin çelişkilerinden yararlanarak, doğrudan kazanımlar elde ederken stratejik kayıplara neden olduğunu gösterdi” dedi.
Hizbullah'a yakınlığıyla bilinen gazeteci yazar Kasım Kasir, Hamas'ın Lübnan'da otuz yıldır var olduğunu ve daha önce Lübnan'daki Cemaat-i İslami’ye bağlı olduğunu söyledi. Hamas’ın basın, kültür ve sosyal alanlarda bir varlığı olduğunu belirten Kasir, Hamas’ın Suriye'ye bağımlı olduktan sonra koridor olarak Lübnan'dan yararlansa bile doğrudan bir askeri varlığa sahip olmamaya çalıştığını söyledi. Kasir, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, “Hamas, büyük bir halk desteğine sahip ve Hizbullah ile ilişkisi çok güçlü. Aralarında siyaset ve basın alanlarında, özellikle de herhangi bir askeri gelişme olduğunda sıkı bir koordinasyon ve iş birliği var” şeklinde konuştu.



ABD, Suriye'nin Washington'daki büyükelçiliğinde operasyonlara yeniden başlamasına izin veriyor

Washington'daki Suriye Büyükelçiliği binasına yeni Suriye bayrağı çekildi (Arşiv)
Washington'daki Suriye Büyükelçiliği binasına yeni Suriye bayrağı çekildi (Arşiv)
TT

ABD, Suriye'nin Washington'daki büyükelçiliğinde operasyonlara yeniden başlamasına izin veriyor

Washington'daki Suriye Büyükelçiliği binasına yeni Suriye bayrağı çekildi (Arşiv)
Washington'daki Suriye Büyükelçiliği binasına yeni Suriye bayrağı çekildi (Arşiv)

Suriye Devlet Başkanı Ahmed eş-Şara'nın Washington ziyareti sırasında AFP'ye konuşan ve isminin açıklanmasını istemeyen bir ABD'li yetkili, Suriye'nin ABD öncülüğündeki DEAŞ karşıtı uluslararası koalisyona (DMUK) katılacağını söyledi.

Yetkili, "Suriye böylece DMUK’un 90. üyesi olacak ve ABD ile iş birliği yaparak son DEAŞ kalelerini ortadan kaldıracak ve yabancı savaşçı akışını durduracak" ifadelerini kullandı.

ABD'li yetkili, "ABD, terörle mücadele, güvenlik ve ekonomi alanlarında koordinasyonu artırmak amacıyla Suriye'nin Washington'daki büyükelçiliğinde operasyonlara yeniden başlamasına izin vereceğini" ifade etti.


Suriye, DEAŞ’la Mücadele Uluslararası Koalisyonu’na resmen katıldı

Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera, ABD Başkanı Donald Trump ile görüşmek üzere Beyaz Saray'a geldi. (EPA)
Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera, ABD Başkanı Donald Trump ile görüşmek üzere Beyaz Saray'a geldi. (EPA)
TT

Suriye, DEAŞ’la Mücadele Uluslararası Koalisyonu’na resmen katıldı

Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera, ABD Başkanı Donald Trump ile görüşmek üzere Beyaz Saray'a geldi. (EPA)
Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera, ABD Başkanı Donald Trump ile görüşmek üzere Beyaz Saray'a geldi. (EPA)

Suriye, DEAŞ’la Mücadele Uluslararası Koalisyonu’na (DMUK) katıldığını açıkladı. Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera, terör örgütü DEAŞ’ın kalıntılarını tamamen ortadan kaldırmak amacıyla ABD ile iş birliği yapma sözü verdi. Şera, Şam ile Washington arasında yabancı savaşçılarla ilgili istihbarat paylaşımı ve terör ağlarının Suriye’de güvenli sığınaklar oluşturmasını engelleme konularında koordinasyon sağlanacağını belirtti. Şera, özellikle DEAŞ militanları tarafından kendisine yönelik iki suikast girişiminin başarısızlığa uğratılmasının ardından, hükümetinin imajını bölgesel terörle mücadelede kilit bir aktör olarak yeniden konumlandırmaya çalışıyor.

Suriye Enformasyon Bakanı Hamza el-Mustafa, ülkesinin DMUK’la siyasi iş birliği bildirisi imzaladığını duyurdu.

ABD Başkanı Donald Trump, Şera’yı dün sabah Beyaz Saray’da kabul etti. Tarihi nitelikteki bu diplomatik görüşme, sıkı güvenlik önlemleri altında gerçekleşti. Görüşme sırasında Trump’ın Şera’yı karşıladığı anlara ilişkin fotoğraf çekimine izin verilmedi. Ayrıca gazeteciler de Oval Ofis’e alınmadı.

Diplomatik kaynaklar, görüşmede ABD’nin Sezar Yasası kapsamındaki yaptırımların kaldırılması yönünde olumlu sinyaller verdiğini aktardı. Başkan Trump’ın, Suriye’ye ‘büyüme, yabancı yatırımları çekme, ülkenin yeniden inşası ve Ortadoğu’da barış ile refahı sağlama’ fırsatı tanıyacağını taahhüt ettiği bildirildi.

Yetkililere göre Trump, Sezar Yasası’nın uygulanmasını 180 gün süreyle askıya alan bir kararname yayımlamaya hazırlanıyor. Ayrıca, Kongre’nin yaptırımların tamamen kaldırılması için çalışmalara başlaması bekleniyor.

ABD’nin talepleri

Görüşmelerde, ABD tarafından sunulan bir dizi talep de gündeme geldi. Bu talepler arasında, Suriye’nin İran ile olan bağlarını koparması, terörle mücadelede ciddi adımlar atması ve İran destekli milislerin Suriye’de varlıklarını sürdürmemesi uyarısı yer aldı. Washington yönetimi, Şera hükümetinden İran Devrim Muhafızları Ordusu’nun (DMO), Hizbullah’ın ve bağlantılı milis güçlerin hareket alanlarını sınırlamasını talep etti. Trump yönetimi, Suriye ekonomisini çökerten ve yeniden inşa sürecini felce uğratan Sezar Yasası kapsamındaki yaptırımların kaldırılmasını, İsrail’le güvenlik düzenlemeleri ve siyasi anlaşmalar içeren adımlarla ilişkilendirdi. Yönetim, Suriye’nin Arap dünyasıyla diplomatik olarak yeniden bütünleşmesini memnuniyetle karşıladığını belirtirken, aynı zamanda İsrail’i geniş çaplı bir bölgesel çatışmaya sürükleyebilecek eylemlerden kaçınılması için güçlü önlemler alınmasını istedi. Buna karşılık Şera, Trump yönetiminden İsrail’in hava saldırılarını durdurması için baskı yapılmasını talep etti.

Amerikan siyasi çevreleri, bu gelişmeleri, Washington’ın Suriye’ye bakışında köklü bir dönüşüm olarak değerlendirdi. Uzun yıllar süren diplomatik izolasyonun ardından, ABD’nin Şam yönetimine yönelik tutumunda yeni bir sayfa açıldığı vurgulandı.

Trump yönetimi ayrıca, Suriye Demokratik Güçleri’nin (SDG) Suriye ordusuna entegre edilmesi ve Kürt unsurların ordu saflarına dahil olması yönündeki isteğini dile getirdi.

Suriye hükümeti ile SDG arasında Mart 2025’te ön anlaşma yapılmış olsa da, uygulama aşamasında aksaklıklar, gerginlikler ve çatışmalar yaşandığı bildirildi.

Amerikan siyasi çevreleri, Şera’nın ABD ziyaretini, Aralık 2024’te Beşşar Esed rejiminin çöküşü ve Şera’nın iktidara yükselmesinin ardından Suriye siyasetinde yaşanan yeniden yapılanmanın doruk noktası olarak nitelendirdi.

Göreve geldiği 11 ay boyunca Şera, hükümetine uluslararası ve bölgesel meşruiyet kazandırmak amacıyla Avrupa ve Arap başkentlerine diplomatik turlar gerçekleştirdi. Ayrıca Rusya’nın başkenti Moskova’ya tarihi bir ziyaret yaptı ve ABD’ye iki kez gitti. İlk ziyareti, geçtiğimiz eylül ayında Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu sırasında gerçekleşti ve Şera, 58 yıl aradan sonra BM Genel Kurulu’nda konuşma yapan ilk Suriye lideri oldu. İkinci ziyareti ise bu hafta Beyaz Saray’da Trump ile yaptığı görüşmeydi.

Trump yönetimi, Şera’nın Beyaz Saray ziyareti öncesinde bir dizi diplomatik adım attı. ABD Dışişleri Bakanlığı, geçtiğimiz cuma günü, Şera ile İçişleri Bakanı Enes Hattab’ın isimlerini terör listelerinden çıkardı. Bir gün önce, BM Güvenlik Konseyi de Şera’nın adını terör örgütü üyeleri listesinden çıkarma kararı aldı. Trump yönetimi, bu gelişmelerle birlikte Suriye’ye yönelik yaptırımların hafifletilmesi yönündeki çabalarını hızlandırdı.

Ziyaret programı

Şera, cumartesi akşamı geç saatlerde Washington’a ulaştı. Pazar sabahı ABD’deki Suriyeli kuruluşların temsilcileriyle bir araya gelen Şera, akşam saatlerinde ise Suriye diasporasından bir heyetle buluştu. Görüşmeye Suriye Dışişleri Bakanı Esad Hasan eş-Şeybani de katıldı. Şeybani, gazetecilere yaptığı açıklamada, Başkan Trump ile yapılacak görüşmenin ana gündeminin Suriye’nin yeniden inşası olacağını belirtti. Ayrıca Suriye hükümetinin terörle mücadeledeki rolüne vurgu yaparak, Şam ve bazı diğer vilayetlerde gerçekleştirilen geniş çaplı operasyonlarda bazı DEAŞ üyelerinin öldürüldüğünü, onlarcasının ise yakalandığını açıkladı.

Cumartesi günü sosyal medyada paylaşılan videolarda, Şera ve Şeybani’nin, ABD Merkez Kuvvetler Komutanlığı (CENTCOM) Komutanı Brad Cooper ve DMUK Komutanı Kevin Lambert ile basketbol oynadığı görüntüler yer aldı. Videonun başlığı dikkat çekiciydi: “Çok çalış, daha çok oyna.”

Ziyaret kapsamında Şera’nın ayrıca, ABD Ticaret Odası üyeleri ve Amerikalı yatırımcılarla bir araya gelmesi planlanıyor. Görüşmelerde, Suriye’nin sunduğu yatırım fırsatları ve yeniden yapılanma süreci ele alınacak.

Sezar Yasası

2019 yılında kabul edilen Sezar Yasası yürürlükte kalmaya devam ediyor. Yasa, Suriye hükümetine ve Beşşar Esed rejimini destekleyen kişi ile kurumlara, insan hakları ihlalleri suçlamasıyla ekonomik yaptırımlar uygulanmasını öngörüyor. Aralık 2024’te Esed rejiminin devrilmesine rağmen, bu yaptırımların kaldırılması, ABD Kongresi’nin yasama sürecini gerektiriyor. Bunun için hem Temsilciler Meclisi hem de Senato’nun çoğunluk onayı gerekiyor. ABD Senatosu Dış İlişkiler Komitesi’nin önde gelen Demokrat üyesi Senatör Jeanne Shaheen, Sezar yaptırımlarının tamamen kaldırılması için yürütülen girişimlerin başını çekiyor. Öte yandan bazı Kongre üyeleri, Şera hükümetinin demokrasiye bağlılığı, dini ve etnik azınlıkların korunması gibi alanlardaki ilerlemelere göre, yaptırımların kademeli olarak hafifletilmesi gerektiğini savunuyor.


Irak: İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü’nün seçimlere ilişkin açıklamaları kabul edilemez bir müdahale

İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü İsmail Bekayi (IRNA)
İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü İsmail Bekayi (IRNA)
TT

Irak: İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü’nün seçimlere ilişkin açıklamaları kabul edilemez bir müdahale

İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü İsmail Bekayi (IRNA)
İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü İsmail Bekayi (IRNA)

Irak Dışişleri Bakanlığı tarafından dün yapılan açıklamada, İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü İsmail Bekayi’nin Irak'taki seçimlerle ilgili açıklamalarının ‘şaşkınlık yarattığı’ belirtilirken açıklamalar, ‘kışkırtıcı ve iç işlerine açık ve kabul edilemez bir müdahale’ olarak nitelendirildi.

Reuters'ın haberine göre Bakanlığın açıklamasında, seçim sürecinin tamamen ulusal bir mesele olduğu ve yalnızca Irak halkının ve anayasal kurumlarının iradesine tabi olduğunu belirtildi.

Basın, İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü İsmail Bekayi’nin dün düzenlediği basın toplantısında, ABD'nin Irak seçimlerine müdahale ettiğini ve bu müdahalenin ‘şüphesiz zararlı’ olduğunu söylediğini aktardı. Bekayi, Irak'taki seçimlerin Irak halkının kaderini belirlemede özel bir öneme sahip olduğunu ve bu sürece dışarıdan yapılacak herhangi bir müdahalenin kabul edilemez ve kınanması gereken bir durum olduğunu da sözlerine ekledi.

Irak Dışişleri Bakanlığı, Irak'ın komşularıyla, egemenliğe karşılıklı saygı ve diğer ülkelerin iç işlerine karışmama ilkesine dayalı dengeli ilişkiler sürdürdüğünü vurguladı. Bakanlık ayrıca iyi komşuluk ilişkilerinin sürdürülmesi için bu ilkelere sıkı sıkıya bağlı kalınması ve Irak'ın egemenliğini zedeleyebilecek veya iç işlerine müdahale edebilecek herhangi bir açıklama yahut tutumdan kaçınılması gerektiğinin altını çizdi.