Lübnan: Hamas Hizbullah desteğiyle mülteci kamplarında nüfuzunu arttırıyor

Hamas, Hizbullah'ın desteğiyle Lübnan'daki Filistin kamplarında daha büyük bir güvenlik rolü üstlendi

Filistinli grupların liderleri ile Hamas’ın önde gelen yetkilileri Gazze’de Hamas’ın 31.kuruluş yıldönümünü kutlarken (Ahmed Hasebullah)
Filistinli grupların liderleri ile Hamas’ın önde gelen yetkilileri Gazze’de Hamas’ın 31.kuruluş yıldönümünü kutlarken (Ahmed Hasebullah)
TT

Lübnan: Hamas Hizbullah desteğiyle mülteci kamplarında nüfuzunu arttırıyor

Filistinli grupların liderleri ile Hamas’ın önde gelen yetkilileri Gazze’de Hamas’ın 31.kuruluş yıldönümünü kutlarken (Ahmed Hasebullah)
Filistinli grupların liderleri ile Hamas’ın önde gelen yetkilileri Gazze’de Hamas’ın 31.kuruluş yıldönümünü kutlarken (Ahmed Hasebullah)

Hamas’ın Lübnan’daki Filistin mülteci kamplarındaki etkinliği Hizbullah’ın desteğiyle artıyor.
Şarku’l Avsat’a konuşan Filistinli bir kaynak, El Fetih ve Hamas arasında Güney Lübnan’daki Burc eş-Şimali kampında yaşanan olayların ardından geçtiğimiz Aralık ayından bu yana devam eden ihtilafı sona erdirmek amacıyla yeni görüşmelerin yapıldığını aktardı.
Kaynak, kamplarda, Hamas'ın geçtiğimiz yıllarda Lübnan'daki varlığının medya, siyasi, kültürel, sosyal ve kamusal faaliyetlerle sınırlıyken giderek daha fazla askeri olarak örgütlenmeye doğru evrildiğine belirtti.
Tahran'dan Şam'a, Güney Lübnan’a ve Gazze'ye kadar ‘Direniş Meydanları Birimi’ adı altında ortak operasyon odası kurulduğuna dair bilgiler olduğunu söyleyen kaynak, bu durumun Hamas'a Lübnan'da Filistinlilerin kaldığı kamplarında daha büyük bir rol elde etmesini sağladığını söyledi.
Hamas'ın güvenlik ve askeri olarak yükselişi, geçtiğimiz Aralık ayında bir mazot deposunda çıkan yangın sonucunda Filistin mülteci kampı Burc eş-Şimali'de meydana gelen patlamanın ardından ivme kazandı. Yangın, Hamas'a ait mühimmat depolarından birine sıçradı. Ancak Hamas, bunun bir mühimmat deposu değil, Kovid-19 virüsünden korunmaya yönelik malzemelerin konulduğu bir depo olduğunu açıkladı.
Lübnan’da sahasında aktif olan Filistinli kaynak, Hamas'ın Lübnan'da kendisini her zaman askeri bir gruptan uzak bir yapı olarak tanıttığını, ancak güvenlik ve askeri alandaki yeteneklerini güçlendirmesi ve Lübnan ve diğer ülkelerdeki üyelerini eğitmesi nedeniyle durumun tam tersini gösterdiğine dikkati çekti. Hamas Siyasi Büro Başkanı İsmail Heniyye’nin geçtiğimiz günlerde Beyrut'u ziyareti sırasında Burc el-Beracine ve Burc eş-Şimali’de modern silahlarla donatılmış 200'den fazla silahlı adamın ortaya çıktığını belirten kaynak, bu adamların askeri kıyafetler giydiklerini ve iyi eğitimli olduklarının görüldüğünü söyledi.
Kaynak, Şarku'l Avsat'a, Hamas'ın bu konudaki niyetini açıklamamakta ısrar etmesinin, Fetih Hareketi ve Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) gruplarının, kampların güvenliğini sağlamayı başaramamasının ardından birden kamuoyu önüne kampları kontrol edebilecek taraf olarak çıkmasına neden olduğunu ve Ayn el-Helva mülteci kampında son dönemdeki gelişmelerin de bundan kaynaklandığını söyledi. Kaynak, Hamas’ın, Batı Şeria'da uyguladığı bir senaryo olan Fetih Hareketi’nin kampları kontrol edemeyeceğini söyleyerek kampları istikrarsızlaştırmak için her zaman İslami çizgideki isimleri ve grupları finanse ettiğini söyledi.
Hamas'ın gücü ve rolü özellikle Lübnan'ın güneyinde yer alan Tire bölgesindeki Burc eş-Şemali ve el-Bus mülteci kamplarında arttığını ve başkent Beyrut'taki Burc el-Beracine ve yine güneydeki Ayn el-Helva kamplarında ise varlığı her geçen gün büyüyor.
Tatvir Araştırmalar Merkezi Müdürü ve Filistinli Araştırmacı Hişam Dibsi, Hamas'ın kamplardaki durumunun bir süredir dramatik gelişmelere tanık olmadığına, çünkü Filistinli siyasi güçlerin isteksizliğinde bir dereceye kadar istikrar olduğuna dikkati çekti. Politikalarının tüm boyutlarının ortaya çıkmasından sonra Hamas'ın son on yılda yararlandığı İslami çizgideki akımların tanık olduğu yükselişin neredeyse sona erdiğine işaret eden Dibsi, “Halk artık direniş, muhalefet ve tüm Filistin topraklarının kurtarılacağı söylemine kanmıyor” dedi.
Dibsi, Şarku’l Avsat’a yaptığı değerlendirmede, Hamas’ın yine de kamplarda askeri ve güvenlik rolünü güçlendirdiğini, aynı zamanda çeşitli alanlardan sivil kurumlar kurduğunu ve ayrıca sendika gruplarının da Filistin Kurtuluş Örgütü'ne bağlı Filistinli sendikaları tanımadıklarını söyledi.
Dibsi, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Hamas’ın Lübnan’daki artan rolüne ve gücüne rağmen hiçbir kampta kendi ağırlığına göre karar veremez. Sadece kamplardaki askeri güç açısından değil, toplumsal temsil açısından da Fetih Hareketi’ni geçemez. Hamas’ın tüm kamplarda varlığı söz konusu ve hem Lübnanlı hem de Lübnanlı olmayan müttefikleri tarafından son derece organize bir şekilde ve silahlı unsurlarla gövde gösteri yapıyor.”
Hamas ve Hizbullah arasındaki ilişkiye değinen Dibsi, “Hamas ve Hizbullah arasındaki ilişki, bugün en iyi seviyesinde ve İran'ın Suriye rejimiyle Hamas’ı bir birine yaklaştırma çabası ve Hizbullah'ın son seçimlerde politikalarına sadık hiçbir milletvekili çıkaramadığı Sünni arenadaki kayıplarını telafi etmek için Lübnan'da silahlı bir Sünni yapıya ihtiyaç duyması nedeniyle günden güne daha da gelişiyor” yorumunda bulundu.
Tahran'dan Şam'a, Lübnan’ın güney banliyölerinde ve Gazze'ye uzanan ‘Direniş Meydanları Birimi’ adı altında ortak operasyon odası kurulmasının Hamas'a kamplardaki varlığı konusunda ivme kazandırdığına ve Filistin davasında daha yüksek bir siyasi ağırlık kazandırdığına dikkati çeken Dibsi, buna karşın Hamas’ın kamplardaki gerçek güç dengesi üzerinde etkisinin olmadığını belirterek “Hamas ve Hizbullah bugün birbirlerine ihtiyaç duyuyorlar” şeklinde konuştu.
Daha derinlerde ise Hamas’ın bu formülün devam edip etmeyeceğinde henüz ikna olmadığını söyleyen Dibsi, “Hizbullah da Hamas ile arasında derin güven köprüleri olduğuna ikna olmuş değil. Çünkü tecrübeleri, Hamas’ın başını çektiği siyasi oyunlar, güçlerin, eksenlerin ve ülkelerin çelişkilerinden yararlanarak, doğrudan kazanımlar elde ederken stratejik kayıplara neden olduğunu gösterdi” dedi.
Hizbullah'a yakınlığıyla bilinen gazeteci yazar Kasım Kasir, Hamas'ın Lübnan'da otuz yıldır var olduğunu ve daha önce Lübnan'daki Cemaat-i İslami’ye bağlı olduğunu söyledi. Hamas’ın basın, kültür ve sosyal alanlarda bir varlığı olduğunu belirten Kasir, Hamas’ın Suriye'ye bağımlı olduktan sonra koridor olarak Lübnan'dan yararlansa bile doğrudan bir askeri varlığa sahip olmamaya çalıştığını söyledi. Kasir, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, “Hamas, büyük bir halk desteğine sahip ve Hizbullah ile ilişkisi çok güçlü. Aralarında siyaset ve basın alanlarında, özellikle de herhangi bir askeri gelişme olduğunda sıkı bir koordinasyon ve iş birliği var” şeklinde konuştu.



Trump’ın açıklaması ateşkesi tehlikeye mi attı? 17. Maddeyle Gazze'de fiili bölünme ihtimali masada mı?

Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında kaplarını suyla dolduruyor (AFP)
Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında kaplarını suyla dolduruyor (AFP)
TT

Trump’ın açıklaması ateşkesi tehlikeye mi attı? 17. Maddeyle Gazze'de fiili bölünme ihtimali masada mı?

Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında kaplarını suyla dolduruyor (AFP)
Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında kaplarını suyla dolduruyor (AFP)

ABD Başkanı Donald Trump’ın, Gazze’deki ateşkes anlaşmasının “ikinci aşamasının değiştirileceği” yönündeki kısa ve belirsiz açıklaması, bu değişikliğin ne anlama geldiğine ilişkin soruları gündeme taşıdı.

Uzmanlara göre Trump’ın işaret ettiği değişiklik, anlaşmanın uygulanma biçiminde bir revizyon anlamına geliyor. Buna göre, İsrail’in hâlihazırda yüzde 55’ini kontrol ettiği Gazze’den çekilmesi ve Hamas’ın silahsızlandırılmasına geçilmesi yerine, 17. maddenin devreye alınması söz konusu olabilir. Bu madde, barış planının taraflardan biri kabul etmese bile tek taraflı olarak ilerletilmesine imkân tanıyor.

10 Ekim’de yürürlüğe giren ateşkes anlaşmasındaki 17. madde, Hamas’ın öneriyi geciktirmesi veya reddetmesi halinde, “yardımların genişletilmesi dahil, planın belirtilen unsurlarının, İsrail ordusunun terörden arındırılmış olarak uluslararası istikrar gücüne devrettiği bölgelerde uygulanacağını” düzenliyor.

Geçen ekim ayında Hamas ile İsrail arasında imzalanan “barış belgesi” sadece birinci aşamayla ilgili maddeleri içeriyordu. Bu aşama; ilk ateşkes, İsrail güçlerinin geri çekilmesi, esir takası ve insani yardım girişlerinin kolaylaştırılmasını kapsıyor. Ancak savaş sonrası Gazze’nin yönetimine ilişkin “ikinci aşama” konusunda resmî bir mutabakat sağlanmış değil.

Perşembe günü yaptığı açıklamada Trump, planın ikinci aşamasının “çok yakında değiştirileceğini” söyledi. Açıklama, sürecin tıkanması ve sahadaki ilerlemenin sınırlı kalması nedeniyle endişelerin arttığı bir döneme denk geldi; ancak Trump değişikliğin içeriğine dair ayrıntı vermedi.

Görsel kaldırıldı.
Filistinli bir kadın, İsrail'in Han Yunus'ta düzenlediği bir baskın sonucu akrabalarından birinin öldürülmesine tepki gösteriyor (AFP)

Ahram Siyaset ve Strateji Merkezi İsrail Çalışmaları uzmanı Dr. Said Okaşa, (Saeed Okasha) Trump’ın sözünü ettiği değişikliğin büyük olasılıkla 17. maddeye dayanacağını belirtiyor. Okaşa’ya göre bu adım, “eski Gazze” ve “yeni Gazze” ayrımını güçlendirecek bir fiili bölünmeye kapı aralayabilir. Bu yaklaşımı geçen ay ABD’nin bölge özel temsilcisi Steve Witkoff’un da çeşitli görüşmelerde dile getirdiğini hatırlattı.

Okkaşa, anlaşmanın geçen ay Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi tarafından onaylandığını anımsatarak, Hamas’ın silahsızlanma sürecine yanıt vermemesi gibi gerekçelerle 17. maddenin yeniden devreye sokulmasının mümkün olduğunu söyledi. Uzman, böyle bir senaryonun Gazze’de “ne savaş ne barış” şeklinde sürecek bir çıkmaz yaratabileceğini ifade etti.

Görsel kaldırıldı.
Filistinliler, Cebaliye'de yıkılan binaların enkazı arasında sokaklara kurulmuş çadırların yanından geçiyor (AFP)

Filistinli siyaset analisti Dr. Ayman el-Rakkab da, Trump’ın değişiklik açıklamasının içeriğinin belirsizliğine işaret ederek, “İsrail’in bölgede kalma isteğiyle birleştiğinde, Gazze’nin fiilen ikiye bölünmesi ihtimali güçleniyor” değerlendirmesinde bulundu.

Bu belirsizlik sürerken, Axios haber sitesi Trump’ın 25 Aralık’tan önce Gazze’de barış sürecinin ikinci aşamasına geçileceğini açıklamayı planladığını duyurdu. Habere göre Washington, Gazze’de oluşturulacak yeni yönetim yapısı ve uluslararası istikrar gücünün son hazırlıklarını tamamlıyor. ABD Başkanı’nın, bu adımları görüşmek üzere İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile ay sonundan önce bir araya gelmesi bekleniyor.

İkinci aşamanın önünde ciddi engellerin olduğunu ifade eden Rakkab: “Barış Konseyi ile teknokrat hükümet henüz kurulmadı. Güvenliği devralacak polis gücü ve uluslararası istikrar kuvveti oluşturulmadı. Bu nedenle somut bir hareketin en erken ocak ayında mümkün olabileceğini düşünüyorum” dedi.

Okaşa, yakın vadede İsrail’in kontrolde tuttuğu bölgeyi yüzde 60 seviyesine çıkarmaya çalışabileceğini, ancak anlaşmanın genel çerçevesinde büyük bir tırmanış beklemediğini belirtti.

Geçtiğimiz günlerde Yedioth Ahronoth, İsrail’in yaklaşık iki milyon Filistinliyi sarı çizginin doğusunda İsrail kontrolündeki yeni bölgelere yeniden yerleştirmeyi, Hamas kontrolündeki bölgeleri tamamen sivillerden boşaltmayı ve Hamas unsurlarını bu bölgelerde aşamalı şekilde takip etmeyi içeren bir plan hazırladığını yazmıştı. Şarku’l Avsat’ın  Telegraph gazetesinin Batılı diplomatlara dayandırdığı haberinden aktardığı bilgilere göre ABD planının Gazze’nin kalıcı biçimde ikiye ayrılması riskini barındırdığını bildirmişti.

Mısır Dışişleri Bakanı Bedr Abdulati ise geçtiğimiz günlerde Barselona’da AB Dış Politika Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas ile yaptığı görüşmede, Gazze ile Batı Şeria’nın birliğinin korunması gerektiğini vurgulayarak, ayrıntıları tartışılan hiçbir adımın “bölünmeyi pekiştirmesine” izin verilemeyeceğini söyledi. Abdulati, çarşamba günü yaptığı başka bir açıklamada da, “Gazze’nin bölünmesini konuşmak dahi mümkün değildir. Gazze, Doğu Kudüs dâhil olmak üzere, kurulacak Filistin devletinin ayrılmaz bir parçasıdır” dedi.

Uzman Okaşa’ya göre Mısır, hem Gazze’nin bölünmesini hem de anlaşmayı zayıflatacak her türlü değişikliği engellemek için diplomatik çabalarını sürdürecek. Buna karşın, Trump’ın planı etrafındaki belirsizlik nedeniyle önümüzdeki döneme ilişkin tüm senaryolar hâlâ masada.


Avn, BM Güvenlik Konseyi heyetinden İsrail'e ateşkes ve geri çekilme anlaşmasını uygulaması için baskı yapmasını istedi

Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn'ın bugün Baabda'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi temsilcilerinden oluşan bir heyetle yaptığı görüşmeden (Lübnan Cumhurbaşkanlığı’nın resmi X hesabı)
Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn'ın bugün Baabda'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi temsilcilerinden oluşan bir heyetle yaptığı görüşmeden (Lübnan Cumhurbaşkanlığı’nın resmi X hesabı)
TT

Avn, BM Güvenlik Konseyi heyetinden İsrail'e ateşkes ve geri çekilme anlaşmasını uygulaması için baskı yapmasını istedi

Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn'ın bugün Baabda'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi temsilcilerinden oluşan bir heyetle yaptığı görüşmeden (Lübnan Cumhurbaşkanlığı’nın resmi X hesabı)
Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn'ın bugün Baabda'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi temsilcilerinden oluşan bir heyetle yaptığı görüşmeden (Lübnan Cumhurbaşkanlığı’nın resmi X hesabı)

Lübnan Cumhurbaşkanlığı, Cumhurbaşkanı Joseph Avn’ın bugün ülkede bulunan Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi temsilcilerinden oluşan bir heyetle bir araya geldiğini açıkladı. Görüşmede Avn, Lübnan ordusunun görevini tamamlaması için destek çağrısında bulunarak, İsrail’in Güney Lübnan’dan çekilmesi için baskı yapılmasını talep etti.

Cumhurbaşkanlığı, heyetin ‘uluslararası kararların uygulanması yoluyla Lübnan’da istikrarı destekleme ve ülkelerin Lübnan ordusuna yardım ederek birliklerini tamamlamaya ve silah tekelini sağlamaya hazır olduklarını’ belirttiğini duyurdu.

Açıklamada Avn’ın, Lübnan’ın uluslararası kararları uygulama taahhüdünü yinelediği ve “İsrail tarafını ateşkesi uygulamaya ve çekilmeye zorlamamız gerekiyor; bu konuda sizden destek bekliyoruz” ifadelerini kullandığı kaydedildi.

Geçen yıl kasım ayında, ABD arabuluculuğunda İsrail ile Hizbullah arasında bir ateşkes sağlanmıştı. Bu ateşkese rağmen, İsrail hâlâ Güney Lübnan’daki bazı noktalarda kontrolünü sürdürüyor ve ülkenin doğusu ile güneyine yönelik saldırılarını devam ettiriyor.


Ukrayna: Rusya ile taviz değil, gerçek barış peşindeyiz

Ukrayna'nın güneydoğusunda Rus araçları ve askerleri (Reuters)
Ukrayna'nın güneydoğusunda Rus araçları ve askerleri (Reuters)
TT

Ukrayna: Rusya ile taviz değil, gerçek barış peşindeyiz

Ukrayna'nın güneydoğusunda Rus araçları ve askerleri (Reuters)
Ukrayna'nın güneydoğusunda Rus araçları ve askerleri (Reuters)

Ukrayna Dışişleri Bakanı Andriy Sibiga, dün Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı'na (AGİT) yaptığı açıklamada, Ukrayna'nın Rusya ile "taviz değil, gerçek barış" istediğini söyledi.

Güvenlik ve insan haklarına odaklanan bir kuruluş olan AGİT, savaş sonrası Ukrayna'da rol oynamayı hedefliyor.

ABD Başkanı Donald Trump, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile ABD elçileri arasında "oldukça iyi" olarak nitelendirdiği görüşmelerin ardından çarşamba günü yaptığı açıklamada, barış görüşmelerine giden yolun şu anda belirsiz olduğunu söyledi.

Sibiga, örgütün yıllık bakanlar kurulu toplantısından önce, "Münih'te gelecek nesillere ihanet edenlerin isimlerini hâlâ hatırlıyoruz" diyerek, "Bu bir daha asla olmamalı. İlkelerden taviz verilmemeli ve uzlaşmaya değil, gerçek barışa ihtiyacımız var" ifadelerini kullandı.

devfdr
Rus askerleri Kursk bölgesindeki Sudzha’da devriye geziyor (Arşiv- AP)

Bakan, görünüşe göre İngiltere, Fransa ve İtalya'nın Adolf Hitler'in o dönem Çekoslovakya olan toprakları ilhak etmesini kabul ettiği 1938 tarihli Nazi Almanyası anlaşmasına atıfta bulunuyordu. Bu anlaşma, tehditkâr bir güçle yüzleşmemenin işareti olarak yaygın olarak kullanılıyor.

Sibiga, ABD'ye barışı sağlama çabalarından dolayı teşekkür etti ve Ukrayna'nın "bu savaşı sona erdirmek için mümkün olan her fırsatı değerlendireceğine" söz verdi. "Avrupa geçmişte çok fazla adaletsiz barış anlaşması imzaladı. Hepsi yeni felaketlere yol açtı" diye ekledi.

Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy dün, ekibinin Amerika Birleşik Devletleri'ndeki toplantılara hazırlandığını ve Trump'ın temsilcileriyle diyaloğun devam edeceğini söyledi.

Amerika Birleşik Devletleri, Kanada, Rusya ve Avrupa ile Orta Asya'nın büyük bir bölümünü içeren 57 üye ülkeyi kapsayan Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT), Soğuk Savaş döneminde Doğu-Batı diyaloğu için kilit bir forum olarak ortaya çıktı.

Örgüt son yıllarda, Rusya'nın kilit kararların uygulanmasını engellemesi ve örgütü Batı kontrolü altında olmakla suçlamasıyla sık sık çıkmaza giriyor. Rusya, açıklamasında Ukrayna'nın AGİT gündemine "tamamen hakim olmasından" şikayet etti.