Rusya ve ABD’nin Sudan polemiği

Rusya’nın Hartum Büyükelçiliği, ABD’nin Hartum Büyükelçisi John Godfrey’nin yerel bir gazeteye verdiği röportaja tepki gösterdi. ABD Büyükelçisi’nin, Rusya’nın izolasyonu hakkındaki ifadelerini ‘saçma’ olarak nitelendirdi.

Rusya’nın Hartum Büyükelçiliği tarafından yapılan yazılı açıklamada, “Yakın zamanda Hartum’a atanan Godfrey’in Tayyar gazetesine verdiği röportajda, Sudan hakkındaki yüzeysel bilgisini şüpheli ‘kaynaklarla’ tamamlamaya çalıştığı ve Rusya-Sudan ilişkilerine müdahele ettiği” ifade edildi.

ABD Büyükelçisi söz konusu röportajda, Rusya ve Sudan arasındaki ilişkilerin ilerlemesine yanıt olarak “Ukrayna’ya yönelik haksız işgal girişimi nedeniyle Rusya Federasyonu ve Devlet Başkanı Vladimir Putin etrafındaki uluslararası izolasyonun şu anda arttığını söylemek önemlidir” ifadelerini kullanmıştı.

Büyükelçi “Sudan Hükümeti, Rus askeri tesisini kurmaya veya bu konuyu yeniden müzakere etmeye karar verirse, bu Sudan’ın çıkarlarına zarar verir ve çoğu Sudanlının uluslararası topluma daha yakın olmak istediği bir zamanda Sudan’ın daha fazla izole edilmesine yol açar” ifadelerini kullandı. Büyükelçi Godfrey, “Tüm ülkeler, hangi ülkelerle ortak olacağına karar verme konusunda egemen bir hakka sahiptir ancak bu tercihlerin elbette sonuçları olacaktır” ifadelerini de sözlerine ekledi.

Rus Büyükelçiliği yaptığı açıklamada “ABD Büyükelçisi, selefleri gibi, Sudan halkına karşı Hartum’un dış politikasındaki egemenliği ile ilgili olarak tehdit ve ültimatom diliyle konuşmaya çalışıyor. Görünüşe göre, tecrübesinin azlığı ve ABD Dışişleri Bakanlığı’nın kibirli ilişkilerini taklit etmesi nedeniyle, kendisi diplomatik uygunluktan oldukça uzak” ifadelerine yer verildi.

Büyükelçilik röportaj hakkındaki yorumlarında “ABD Büyükelçisi’nin mevcut dünya düzeniyle ilgili argümanları saçma görünüyor. Daha da gülünç olanı, ‘Rusya’nın izolasyonu’ olarak nitelendirdiği durum hakkındaki açıklamalarıdır” ifadelerini kullandı. Rusya Büyükelçiliği, ülkesinin ‘Sudan ile saygı ve karşılıklı fayda ilkeleri üzerinde art arda gelişen iş birliğini, geliştirme kararlılığını dile getirirken bu ilkelerin “Ne yazık ki Washington tarafından sıklıkla unutulduğunu” ifade etti.

Büyükelçilik yorumlarını “ABD Büyükelçisine, yüksek makamında çalıştığı sırada tüm bunları dikkate almasını tavsiye ediyoruz” ifadelerini ile tamamladı.

ABD-Sudan arasında temsilciliğin maslahatgüzar seviyesinde olduğu 25 yıllık uzaklaşmasının ardından, Godfrey ABD’nin Sudan’daki ilk büyükelçisi olarak Ağustos ayında Hartum’a geldi.

2021 yılı Nisan ayında Sudan, ABD’nin yoğun baskısının ardından Rusya ile Kızıldeniz’de askeri üssün kurulmasına ilişkin anlaşmasını dondurdu ve bölge Rus araç ve askerlerinden arındırıldı.

Aynı ay Sudan Genelkurmay Başkanı Orgeneral Muhammed Osman Hüseyin, Rusya ile Kızıldeniz’de bir deniz üssü kurulması konusunda tam bir anlaşma olmadığını vurguladı, ancak iki ülke arasında genişletilmiş bir askeri iş birliği olduğunu belirtti.

Sudan Egemenlik Konseyi Başkan Yardımcısı Muhammed Hamdan Daklu (Hamideti), Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik işgal denemesinin başlangıcına denk gelen Mart ayında Moskova’ya yaptığı ziyaretin ardından, “Sudan’ın çıkarınaysa Kızıldeniz’de Rus askeri üsleri kurulmasına bir sorun yok. Kızıldeniz’de 730 kilometrelik alana sahibiz. Herhangi bir ülke askeri üs kurmak isterse, bizim çıkarımıza ise ve ulusal güvenliğimizi tehdit etmiyorsa, Rusya veya diğer ülkeler ile anlaşma da bir sorunumuz yok” ifadelerini kullandı.

Sudan’da devrik Devlet Başkanı Ömer el-Beşir yönetiminde 2017 yılında bir Rus askeri tesisi kurulması konusunda anlaşmaya varılmıştı.