Tunus'ta Nahda Hareketi'nin genel seçimlere yönelik tavrı ne olacak?

Nahda Hareketi lideri Raşid Gannuşi (EPA)
Nahda Hareketi lideri Raşid Gannuşi (EPA)
TT

Tunus'ta Nahda Hareketi'nin genel seçimlere yönelik tavrı ne olacak?

Nahda Hareketi lideri Raşid Gannuşi (EPA)
Nahda Hareketi lideri Raşid Gannuşi (EPA)

Tunus muhalefet koalisyonu Ulusal Kurtuluş Cephesi, 17 Aralık’ta gerçekleştirilmesi planlanan parlamento seçimlerini boykot ettiğini duyururken, Nahda Hareketi’nin liderleri bir sonraki seçimlere katılmayı kesin olarak reddettiklerine yönelik bir açıklamada bulunmadı.
Şarku’l Avsat’a konuşan Nahda’ya yakın kaynaklar, partide baskın iki eğilimin olduğunu belirtiyor. Birinci eğilim, yasama seçimlerine katılmama ve mevcut Cumhurbaşkanı Kays Said tarafından yönetilen tüm siyasi ve seçim sürecini tanınmamasını öneriyor. Bazı önde gelen siyasi liderler tarafından temsil edilen ikinci eğilim ise, mevcut aşamanın gereklilikleri ile başa çıkma yolunun değiştirilmesinin yanı sıra 2022 anayasasının Meclis’ten geçişinden sonra bir emrivaki haline gelmesi sebebiyle partinin tüm seçimlere iyi hazırlanmasını talep ediyor. Seçim listeleri yerine bireysel oylamanın benimsenmesinin ardından tüm büyük siyasi partilerin düştüğü mevcut siyasi çıkmazı aşmanın çözümlerinden birinin, dolaylı katılım olabileceğine inanılıyor.
Bu bağlamda, Nahda Hareketi Sözcüsü İmad el-Hamiri, partinin yıl sonunda yapılması planlanan parlamento seçimleri ile ilgilenmediğini belirtirken, Nahda’nın desteklediği Ulusal Kurtuluş Cephesi’nin benimsediği seçeneğe bağlılık çerçevesinde seçimleri boykot edeceğini de vurguladı. Nahda Hareketi Yönetim Ofisi üyesi ve hareketin aktif liderlerinden biri olan Muhammed el-Kumani ise, hareketin hızlı siyasi gelişmelerden sonra, seçimler de dahil olmak üzere bu gelişmelere olumlu yaklaşması gerektiğini ve seçimlere yönelik tutumunun henüz netleşmemiş olduğunu belirtti.
Gözlemciler, seçimlere katılma veya boykot edilmesine yönelik kararın, hareketin lideri Raşid Gannuşi’ye ait olduğuna inanıyor zira Şura Meclisi başta olmak üzere Nahda içerisinde seçilmiş yapıların benimseyeceği tutumun kabul edilmesine yönelik partinin temel politikalarını Gannuşi belirliyor. Gözlemciler, Gannuşi’nin Hareket’in seçim yarışına girmesine ilişkin iç mutabakat konusunda zemin hazırladığını belirtiyor.
Aynı bağlamda, yerel siyasi meselelerin takipçileri, Nahda Hareketi’nin sadece görüntüde bile, seçilmiş organların dışında kalmaya razı olmayacağını vurguladı. Ayrıca, Nahda Hareketi’nin parlamento sahnesinden tamamen yok olmayı göze almayacağını, seçim meşruiyetine sahip olmak amacıyla her şekilde yasama otoritesine geri dönmeye çalışacağını ve Cumhurbaşkanı Said’in yeni parlamentonun çatısı altında siyasi projesine karşı mücadelede Hareket’in tarafında olabileceğini düşünüyorlar. Bu bağlamda, Nahda Hareketi liderlerinden el-Acemi el-Vurimi bir basın açıklamasında, Cumhurbaşkanı Said tarafından hazırlanan yeni seçim yasası ile ilgili olarak “Siyasi partilerin seçim listeleri aracılığıyla adaylığını sona erdirdi ve küçük seçim çevrelerinde bireyler arasında rekabeti oluşturdu, bu da pratikte partilerin adaylığını imkansız hale getirdi” ifadelerini kullandı.
Vurimi yeni seçim yasası ile ilgili olarak “Partiye bağlı üyelerin aday olmasını engellemiyor aynı şekilde siyasi partilerin adayları benimsemesini veya desteklemesini de engellemiyor ancak sonuç aynı ve o da partilerin dışlanmasıdır. Bu, gerek adaylık ve seçim yarışında gerekse parlamento blokları düzeyinde, seçim süreci üzerinde sahip oldukları tüm yetkileri sona erdirerek, bir sonraki parlamentoda tüm yetkilerini kaybetmelerine neden olur” ifadelerini sözlerine ekledi.
Öte yandan, Cumhurbaşkanı Kays Said seçim kampanyasının eski bir üyesi olan Fevzi ed-Daas, siyasi partilerin sahneden çıkarılmasını reddederek, yeni seçim yasasının, partilerin yeni seçim bölgelerinde adayları aracılığıyla meclise girmesine engel olmadığını vurguladı.



Komutanı tarafından Gazze'ye girmeye zorlanan İsrail askeri intihar girişiminde bulundu

Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
TT

Komutanı tarafından Gazze'ye girmeye zorlanan İsrail askeri intihar girişiminde bulundu

Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)

İsrail medyası, Gazze Şeridi'ne yönelik savaşın zorlukları nedeniyle sadece bir hafta içinde dört İsrail askerinin intihar ettiğini bildirdi. İsrail Kamu Yayın Kuruluşu KAN, komutanlarının sorumsuz davranışlarına karşı çıkan birlikteki arkadaşlarının uyanıklığı olmasaydı neredeyse listeye katılacak olan beşinci bir askerin hikayesini açıkladı.

Muhabir Carmela Menashe, askerlerden alıntı yaparak, arkadaşlarının ‘Gazze'ye girmeyi reddettiğini, ancak komutanının onu zorladığını, bunun üzerine askerin silahın namlusunu ağzına dayadığını ve kendini vurmakla tehdit ettiğini, bunun üzerine komutanın onu hafta sonu izninden men ederek cezalandırmaya karar verdiğini’ anlattı.

dfgthy
Meslektaşlarının cenaze töreni için mezarlığa giden yaralı İsrail askerleri, 8 Temmuz 2025 (AP)

İsrailli muhabire göre, ‘asker başlangıçta kabul etti ve Gazze'ye girdi. Ancak sonra geri döndü ve tekrar dışarı çıkmak istedi; komutana orada kalamayacağını açıklamaya çalıştı. Komutan onu hafife aldı ve onu başka cezalarla tehdit etti. Birlikteki arkadaşları son anda devreye girerek intihar etmesini engelledi ve onu psikolojik destek subayıyla görüşmeye zorladı.’

Psikolojik destek subayı, askerin durumunun Gazze Şeridi'ne girmesine izin vermediğine karar vererek onu birlik dışında tedavi görmesi için göndermiş; psikolojik durumunun ciddi olduğu teşhis edilmiş ve askerin ordudan tamamen terhis edilerek tedavi altına alınmasına karar verilmiş.

Muhabir, “Askerin durumu benzersiz değil; savaş binlerce askeri travmatize ediyor. Zamanında gerekli tedaviyi görmeyenler kendilerini ciddi bir depresyon içinde buluyor ve bu da aşırı durumlarda intihara yol açabiliyor” dedi.

4 asker intihar etti

Tel Aviv medyası sadece geçen hafta dört askerin intihar ettiğini ve savaşın başladığı 7 Ekim 2023 tarihinden bu yana intihar eden asker sayısının 44'e yükseldiğini duyurdu.

İntihar eden askerlerin çoğunluğunun aktif görevdeki yedek askerler olduğunu belirten Haaretz gazetesi, İsrailli askeri kaynaklara dayandırdığı haberinde intihar eden askerlerin büyük bir kısmının savaş sırasında psikolojik durumlarını önemli ölçüde etkileyen durumlara maruz kaldıklarını aktardı.

xcvfgbh
Temmuz 2025'te Gazze Şeridi'nde öldürülen meslektaşlarının cenaze töreninde ağlayan İsrailli askerler (AFP)

Gazete, orduda aktif görevde olan İsrailli askerlerin intihar oranlarının önceki yıllara göre artış gösterdiğini doğruladı.

Kaynaklar, intiharların bazen iç raporlarda ‘çatışma dışı ölüm’ veya ‘soruşturma altındaki durumlar’ gibi muğlak etiketler altında kategorize edilmesi nedeniyle gerçek sayının daha yüksek olabileceğini tahmin ediyor.

Şarku’l Avsat’ın Haaretz'den aktardığına göre İsrail ordusu, 2024 yılının başından bu yana yaklaşık bin 600 askerin travma sonrası stres semptomlarından mustarip olduğunu kabul ediyor ve bu da yaklaşık 250 askeri ruh sağlığı nedenleriyle terhis etmesine neden oldu.

Veriler intihar eden askerlerin çoğunun geçtiğimiz mart ayında yeniden başlayan savaştan bu yana çatışmaların devam ettiği Gazze'deki çatışmalara katıldığını gösteriyor.

cdfgthy
Temmuz ayında Gazze'de öldürülen bir İsrail askerinin cenaze töreninden (EPA)

Cepheden dönen askerlerin psikolojik olarak yalnızlaştığı ve özellikle muharebe tugaylarına yeni katılanlar ile dışlanmış sosyal sınıflara mensup askerlere yeterli psikolojik bakım sağlanmadığı belirtiliyor.

Ordu, sahadan dönen askerlerle ilgili sessiz bir iç krizle karşı karşıya; bu askerler fiziksel yaralanmaların ötesinde derin psikolojik yaralar da taşıyor ve bu da bazılarının son bir kaçış olarak intiharı seçmesine neden oluyor.

Gözlemciler Gazze savaşının sadece Filistinlileri tüketmekle kalmadığını, aynı zamanda İsrail'in iç cephesinde de giderek artan bir çatlağa neden olduğunu, askerlerin karada savaşırken psikolojik kaderlerinin havada asılı kaldığını düşünüyor.