Suriye muhalefetinin ABD temasları sürüyor

Washington ve New York’ta Suriye muhalefeti için genişletilmiş istişareler sürüyor

Muhalefet heyetinin Guterres ve Pedersen ile yaptığı görüşme (SMDK Basın Ofisi)
Muhalefet heyetinin Guterres ve Pedersen ile yaptığı görüşme (SMDK Basın Ofisi)
TT

Suriye muhalefetinin ABD temasları sürüyor

Muhalefet heyetinin Guterres ve Pedersen ile yaptığı görüşme (SMDK Basın Ofisi)
Muhalefet heyetinin Guterres ve Pedersen ile yaptığı görüşme (SMDK Basın Ofisi)

Suriye Muhalif ve Devrimci Güçler Ulusal Koalisyonu (SMDK) Başkanı Salim el-Muslat ve beraberindeki heyet, New York’ta Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu’nun 77. yıllık oturumu aralarında düzenlenen toplantıların ardından ABD’nin başkenti Washington DC’de görüşmelerde bulundu.
SMDK Başkanı Muslat ve beraberindeki heyet, Washington DC’de, ABD Dışişleri Bakanı Yakındoğu İşlerinden Sorumlu Yardımcısı Barbara Leaf, ABD Dışişleri Bakanı Yardımcısı Ethan Goldric ve ABD Temsilciler Meclisi Irak ve Suriye Dairesi Genel Müdürü Emily Barendt ile görüştü.
Heyet, BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, BM Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen, Suriye meselesiyle ilgilenen özel bir ekip ve Batı ülkelerinden ve Orta Doğu’dan bazı temsilciler ile bir araya geldi.
Heyette, Muslat’ın yanı sıra Müzakere Heyeti Başkanı Bedr Camus, Anayasa Komitesi Eşbaşkanı Hadi el-Bahra, Komite üyesi Fadva el-Acili, Suriye Geçici Hükümeti Başkanı Abdurrahman Mustafa ve koalisyondaki siyasi organın bazı üyeleri yer aldı. Heyet, ‘temel hizmetler, ekonomik fırsatlar ve kapsamlı idare’ konularında ABD Uluslararası Kalkınma Ajansı (USAID) yetkilileriyle bir toplantı yaptı. Görüşmede ise Suriye’deki ihtiyaç sahiplerine ABD desteğinin ulaştırılmasına ve Suriye’nin kuzeybatı bölgelerindeki istikrarın sağlanmasına yönelik mekanizmalar ele alındı.
Heyet, ABD Dışişleri Bakanlığı Yakın Doğu İşlerinden Sorumlu Müsteşar Yardımcısı Barbara Leaf, Dışişleri Bakanlığı’nda Suriye sorumlusu Ethan Goldrich ve Savunma Bakanlığı (Pentagon) temsilcisi ile ‘Suriye konusundaki gelişmeleri’ masaya yatırdı. Ayrıca heyetin Ulusal Güvenlik Konseyi Suriye Ofisi Direktörü Emily Barnes ile de bir araya gelmesi bekleniyor. Heyetin ziyaretini bugün ‘Atlantik Konseyi’ ile yapacağı toplantıyla tamamlaması planlanıyor. Aynı şekilde Suriye muhalefeti, heyetin Türkiye’nin Washington Büyükelçisi Hasan Murat Mercan ile kapsamlı bir görüşme yaptığını da bildirdi.
ABD Dışişleri Bakanlığı binasında gerçekleşen ve Suriye’deki son askeri ve siyasi gelişmelerin ele alındığı görüşmede, SMDK heyetinde el-Muslat’ın yanı sıra, SMDK Başkan Yardımcıları Abdulhakim Beşşar, Abdulahad Astifo ve Ruba Habbuş ile SMDK Siyasi Kurulu Sekreteri Abdulmecid Bereket ve SMDK Genel Kurul üyesi Dima Musa hazır bulundu.
Taraflar arasında yapılan toplantıda, Suriye’ye ilişkin çözüm sürecinin siyasi bir çıkmaz içine girdiğine dikkat çeken heyet üyeleri, SMDK’nın ABD yönetiminden Suriye meselesine Cenevre bildirgesi ile 2254 sayılı BMGK kararının uygulanması için baskı kurarak yeniden ağırlık vermesini beklediğini vurguladı.
Şarku’l Avsat’ın SMDK’dan aktardığı habere göre toplantıda, Suriye’deki insani durumdan, Esed rejiminin ABD tarafından uygulanan yaptırımlardan kaçış çabalarından ve rejimin Ukrayna krizinde oynadığı rolden bahseden Heyet, Suriye’nin kuzeyindeki özgürleştirilmiş bölgelerdeki saha durumu ile eğitim ve sağlık faaliyetlerini de gündeme getirdi.
PYD’nin Fırat Nehri’nin doğusundaki bölgelerde işlediği ihlallere de dikkat çeken Heyet, PYD kontrolündeki bölgelerden çok sayıda sivilin özgürleştirilmiş bölgelere kaçtığını aktardı.

Rusya krizin müsebbibi
Konuşmalarında, Rusya’nın Suriye’de ihlallerini ve siyasi çözüm sürecini akamete uğratmayı sürdürdüğünü belirten Heyet üyeleri, bu durumun Suriye halkının yaşadığı mağduriyetlerin en büyük sebeplerinden biri olduğunun altını çizdi.
Heyet, toplantıda ayrıca, Esed rejimi hapishanelerindeki tutuklu ve kayıpları da gündeme getirdiği toplantıda, tutukluların serbest bırakılması için yürütülen çabalardan bahsetti.
Toplantıda söz alan SMDK Başkanı Salim el-Muslat ise ABD’nin Suriye’de BMGK kararlarının uygulanmasına yönelik girişimlerde bulunması gerektiğini belirterek, mültecilerin Suriye’ye geri dönmesinin uluslararası kararlar çerçevesindeki siyasi çözüm sürecinin başarısına bağlı olduğunu vurguladı.
ABD tarafından Suriye’ye ilişkin çıkarılan Sezar Yasası da toplantıda gündeme gelirken, konuya ilişkin söz alan SMDK Siyasi Kurulu Sekreteri ve Sezar Yasası’nı Takip Ekibi Koordinatörü Abdulmecid Bereket, Esed rejiminin çok sayıda milis liderini yaptırımlardan muaf tutulmalarına karşılık Ukrayna’ya gitmeye zorladığını ifade etti. Bu militanların bir çoğunun rejim tarafından hapse atılanlardan oluştuğunu kaydetti.
Toplantıda, Esed rejimi ile normalleşme çabaları da gündeme gelirken SMDK Heyeti, normalleşme girişimlerinin engellenmesi ve Suriye’de siyasi çözüme ulaşılarak halkın özgürlük, adalet ve demokrasi talepleri gerçekleştirilmeden yeniden imara destek verilmemesinin büyük önem taşıdığını ifade etti.
Heyet, Suriye’nin güneyinde Suriye-Ürdün-Irak sınır üçgenindeki çöl arazisinde yer alan el-Rekban mülteci kampında Esed rejiminin kuşatması altında yaşayan sivillerin durumuna da işaret ederek, rejimin kamp sakinlerini açlığa mahkum ettiğini aktardı.
Öte yandan, toplantıda söz alan ABD’li yetkililer ise ülkelerinin Suriye’ye ilişkin uluslararası kararların uygulanmasını desteklediğini ve diğer yandan da Esed rejimi ve Rusya’ya baskı kurma yollarını aradığını dile getirdi. ABD yönetiminin siyasi çözüm konusundaki tavrının net olduğunu belirterek, uluslararası kararların uygulanması için gerçek bir uluslararası irade gösterilmesi için çabaladığını kaydetti.
Benzeri toplantıların daha fazla sıklaştırılması için SMDK’nın New York ve Washington’daki varlığının sürekli hale getirilmesi gerektiğine vurgu yapan yetkililer, SMDK ile ABD Dışişleri Bakanlığı yetkililerinin Suriye meselesinde istişare halinde olması gerektiğini de sözlerine ekledi.



El-Hakim, silahların devletle sınırlandırılmasını istiyor

Irak güvenlik güçleri, Suriye topraklarında bir operasyon düzenlediklerini ve DEAŞ liderlerini tutukladıklarını açıkladı (Hükümet medyası)
Irak güvenlik güçleri, Suriye topraklarında bir operasyon düzenlediklerini ve DEAŞ liderlerini tutukladıklarını açıkladı (Hükümet medyası)
TT

El-Hakim, silahların devletle sınırlandırılmasını istiyor

Irak güvenlik güçleri, Suriye topraklarında bir operasyon düzenlediklerini ve DEAŞ liderlerini tutukladıklarını açıkladı (Hükümet medyası)
Irak güvenlik güçleri, Suriye topraklarında bir operasyon düzenlediklerini ve DEAŞ liderlerini tutukladıklarını açıkladı (Hükümet medyası)

Irak'taki "Koordinasyon Çerçevesi" ittifakının liderlerinden Ammar el-Hakim, devletin güç kullanımında tekel sahibi olması gerektiğini belirterek, silahların ülkedeki karar vericiler üzerinde baskı aracı olarak kullanılmaması gerektiğini vurguladı.

El-Hakim dün yaptığı konuşmada, "Silahlar, anayasaya uygun olarak, Irak halkının ve siyasi partilerinin iradesiyle, dışarıdan dayatmalarla değil, devletin elinde olmalıdır" dedi.

Hikmet Hareketi partisinin lideri el-Hakim, karar vericiler üzerinde baskı kurmak için devlet dışında silah kullanılmasına karşı olduğunu ifade etti.

El-Hakim'in partisinin liderlerinden Fahd el-Cuburi, "Washington, yeni hükümette grupların yer alması konusunda çekincelerini dile getirdi" dedi.

Son dönemde parlamentoda birkaç sandalye kazanan ve silahlı bir fraksiyon olan İmam Ali Tugayları ise "devletin elindeki silahların tekelleştirilmesini ve Haşdi Şabi Güçlerinin güçlendirilmesini" savundu. Tugayların genel sekreteri Şibl el-Zaidi, yaptığı açıklamada, "fraksiyonel güçlerin seçimlerdeki önemli zaferi, onları önemli bir sınavın önüne koyuyor" ifadelerini kullandı.


Lübnan-İsrail müzakereleri için güvenlik-ekonomik bir yol

Avichai Adraee'nin "X" sitesindeki paylaşımına göre "Hizbullah'ın gizli deniz kuvvetleri dosyasının komuta yapısı"
Avichai Adraee'nin "X" sitesindeki paylaşımına göre "Hizbullah'ın gizli deniz kuvvetleri dosyasının komuta yapısı"
TT

Lübnan-İsrail müzakereleri için güvenlik-ekonomik bir yol

Avichai Adraee'nin "X" sitesindeki paylaşımına göre "Hizbullah'ın gizli deniz kuvvetleri dosyasının komuta yapısı"
Avichai Adraee'nin "X" sitesindeki paylaşımına göre "Hizbullah'ın gizli deniz kuvvetleri dosyasının komuta yapısı"

Lübnan ile İsrail arasındaki müzakereler güvenlik-ekonomi yönüne doğru kayarken, Tel Aviv Hizbullah'ın kapasitesini “abartma” politikası izliyor ve bu Lübnan'da, yeni bir saldırıya zemin hazırladığı endişelerini artırıyor.

Lübnan ve İsrail arasındaki düşmanlıkların sona ermesini izlemekle görevli komite, sivillerin de katılımıyla ikinci toplantısını Lübnan'ın güneyindeki Nakura'da gerçekleştirdi. Beyrut'taki ABD Büyükelçiliği'nden yapılan açıklamada, görüşmelerin "sınırın her iki tarafındaki sakinlerin evlerine dönmesinin önemi" üzerinde yoğunlaştığı belirtildi. Bu arada, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun ofisi, toplantıda Hizbullah'ın silahsızlandırılmasının yanı sıra, Hizbullah tehdidinin ortadan kaldırılması ve sınırın her iki tarafındaki sakinlerin kalıcı güvenliğinin sağlanması konusunda ortak çıkarı göstermek amacıyla ekonomik projelerin güçlendirilmesinin de ele alındığını duyurdu.

Bu arada, İsrail ordusu, bir yıl önce Kuzey Lübnan'da bir komando operasyonunda kaçırılan ve Hizbullah subayı olarak tanıtılan İmad Amhaz'ın video kayıtlarını yayınladı. Kayıtlarda Amhaz, hem Hizbullah'a hem de İran'a ait deniz kuvvetlerine liderlik ettiğini itiraf ediyor; bu da Tel Aviv'in Washington'u "Hizbullah'a saldırmanın gerekliliğine" ikna etme kampanyasının bir parçası olabileceği endişelerini artırdı.

Buna karşılık, Lübnan'la ilgili Paris toplantıları, ilgili üç başkentin (Paris, Washington ve Riyad) ordunun performansından ve silah kontrol planının ilk aşamasını bu yılın sonuna kadar tamamlama taahhüdünden memnun kalmasıyla sonuçlandı. Şarku’l Avsat’ın aldığı bilgiye göre toplantıda, orduyu desteklemek amacıyla önümüzdeki şubat ayında uluslararası bir konferans düzenlenmesi konusunda anlaşmaya varıldı.


Lübnan ordusunu desteklemek için düzenlenen Paris toplantısının sonuçlarına Fransız bakışı

Duman
Duman
TT

Lübnan ordusunu desteklemek için düzenlenen Paris toplantısının sonuçlarına Fransız bakışı

Duman
Duman

Paris, Fransız başkentinde yapılan üç ayrı toplantının başarılı geçtiğini ve bu görüşmelerin en önemli sonucunun, Fransa, ABD ve Suudi Arabistan’ın Lübnan makamları ile Lübnan ordusuna yönelik ortak ve tam desteklerinin teyit edilmesi olduğunu bildirdi. Bu kapsamda, Savunma Bakanlığı’nda Lübnan Ordu Komutanı Rudolf Heykel ile Fransa Genelkurmay Başkanı Fabien Mandon arasında görüşme yapılırken, ardından üç ülkenin özel temsilcileri bir araya geldi. Son olarak bu temsilcilerle Heykel, Elysee Sarayı’nda görüşmelerini sürdürdü. Paris’e göre ilgili üç başkent (Paris, Washington ve Riyad), Lübnan ordusunun performansını ve devletin silahların yalnızca devletin elinde toplanmasını öngören planın ilk aşamasını yıl sonuna kadar tamamlama konusundaki kararlılığını olumlu değerlendiriyor. Elde edilen sonuçların tatmin edici bulunması üzerine, Lübnan ordusuna destek amacıyla planlanan uluslararası konferansın gelecek yıl şubat ayında düzenlenmesi konusunda mutabakata varıldı. Paris, konferans hazırlıkları için üçlü bir komite kurulmasının, Lübnan ordusunun attığı adımlara duyulan ciddiyeti ve Lübnan makamlarına olan güveni yansıttığını vurguladı.

Fransa’ya göre üç ülke, planlanan konferansın başarıya ulaşması için gerekli koşulları oluşturmayı hedefliyor. Konferansın, Lübnan devletinin egemenliğini yeniden tesis etmesine katkı sağlaması, siyasi ve mali destek sunması, aynı zamanda orduya ve Lübnan makamlarına duyulan güvenin bir göstergesi olması amaçlanıyor. Bu çerçevede, Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi’nin 1701 sayılı kararının uygulanmasına yönelik hedeflere de destek verilmesi öngörülüyor.

Öte yandan, Fransız girişimiyle üç başkent, Paris’in çağrısı doğrultusunda Lübnan ordu birliklerinin sahadaki faaliyetlerine daha fazla dikkat çekilmesi, bu faaliyetlerin belgelenmesi ve mevcut tüm imkânlarla kamuoyuna yansıtılması konusunda uzlaştı. Bu amaçla Birleşmiş Milletler Lübnan Geçici Görev Gücü’nün (UNIFIL) imkânlarından da yararlanılması planlanıyor. Böylece ordunun, özellikle Litani Nehri’nin güneyinde silahların devlet tekelinde toplanmasını öngören ilk aşamadan başlayarak, kendisine verilen görevleri yerine getirdiğinin ortaya konulması ve planın sonraki aşamalarının hayata geçirilmesinin sağlanması hedefleniyor.

Paris’te yapılan görüşmelerde Rudolf Heykel’in, planın ilk aşamasına ilişkin hedeflerin yüzde 95’inin gerçekleştirildiğini ve belirlenen sürenin uzatılmasını talep etmediğini vurgulaması dikkat çekti. Ancak üç başkent, gerekli görülmesi hâlinde sürenin birkaç hafta uzatılmasına engel bir durum olmadığı görüşünde. Heykel’in, kuvvetlerinin elde ettiği sonuçları ayrıntılı verilerle aktardığı, ayrıca özellikle UNIFIL güçlerinin Güney Lübnan’dan çekilmeye başlamasıyla birlikte üstleneceği ilave görevler doğrultusunda silah ve mali desteğe duyulan ihtiyacı dile getirdiği belirtildi. Paris, uluslararası konferans kapsamında Lübnan’a sağlanacak desteğin yalnızca orduyla sınırlı kalmayacağını, diğer güvenlik güçlerini de kapsayacağını, böylece ordunun temel görevlerine odaklanırken, iç güvenliğin, iç güvenlik birimlerince sağlanmasının hedeflendiğini ifade ediyor.

Fransız çevreler, Lübnan’da savaşın yeniden patlak verme riskinin ortadan kaldırılmasının hayati önem taşıdığına dikkat çekiyor. Bu nedenle, Vatan Kalkanı planının ilk aşamasının tamamlanmasıyla birlikte Lübnan makamlarının Litani Nehri’nin güneyinde tam denetimi yeniden tesis edebilmesinin, ikinci aşamanın önünü açacağı vurgulanıyor. Böyle bir gelişmenin, bir yandan uluslararası toplumun beklentilerine yanıt oluşturacağı, diğer yandan da planlanan konferansta Lübnan’a destek verilmesinin temel gerekçelerinden biri olacağı değerlendiriliyor. Bu yaklaşımın, uluslararası toplumun niyet beyanlarından ziyade somut sonuçlara odaklanma anlayışıyla örtüştüğü belirtiliyor.

Lübnan ordusuna yönelik desteğin, ekonomik destek ve Lübnan’dan talep edilen reformlarla bağlantılı olarak düzenlenmesinin öngörülen yeniden imar konferansı için de geçerli olduğu kaydediliyor.

Lübnan içinde ve dışında, ordunun sahadaki faaliyetlerinin doğrulanmasına yönelik ek mekanizmalar konusunda çok sayıda soru gündeme geliyor. Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgiye göre bu sorular arasında özellikle iki başlık öne çıkıyor: Denetim sürecinin bireysel konutları kapsayıp kapsamayacağı ve UNIFIL birliklerinin Lübnan ordu birliklerine sistematik ve kapsamlı şekilde eşlik edip etmeyeceği. Paris, Litani’nin güneyindeki tüm konut ve özel mülklerin aranmasının kesinlikle gündemde olmadığını vurguluyor. Buna göre arama işlemleri, yalnızca mekanizmanın mevcut bir tehdit ve geçen yıl kasım ayında varılan ateşkes anlaşmasının ihlal edildiğini teyit etmesi durumunda söz konusu olacak ve bu durumda Lübnan ordusundan arama yapması istenecek. Paris, bu yaklaşımın güneyde yaşayan halkın endişelerini gidermeyi amaçladığını ifade ediyor.

Paris, mevcut mekanizmanın yanına yeni bir mekanizma ekleme niyeti olmadığını vurguluyor; aksine, şu ana kadar uygulanan mekanizmadan azami derecede yararlanmanın, Lübnan askerî birimlerinin çalışmalarını mevcut imkânlarla destekleyecek bir kaynak oluşturacağı değerlendiriliyor. UNIFIL’in Lübnan ordusunun operasyonlarına katılımına gelince, Paris bunun hâlihazırda gerçekleştiğini belirtiyor ve UNIFIL birliklerinin ordunun faaliyetlerini destekleyici veya gözlemci rolü üstlenebileceğini, böylece ordunun kendisine verilen görevleri yerine getirdiğinin gösterilmesinin sağlanacağını ifade ediyor. Bu durum, özellikle İsrail kaynaklı anlatının tersine ordunun görevlerini yerine getirdiğini vurgulamayı amaçlıyor. Fransız kaynaklar, üç başkent arasında bu konuda tam bir uyum bulunduğunu ve bunun, ordunun desteklenmesine yönelik konferansın şubat ayında düzenlenmesini kolaylaştırdığını belirtiyor. Toplantı tarihinin kesin olarak belirlenmemesi ise o ay içinde gerçekleşecek çeşitli etkinlikler ve takvimler dikkate alınarak en yüksek katılımın sağlanacağı uygun tarihin seçilmesine yönelik bir tedbir olarak açıklanıyor. Paris’in bu yaklaşımı, ABD’nin Lübnan makamlarının 1701 sayılı kararı ve ordunun planını ne ölçüde ciddiyetle uygulayacağı konusundaki şüpheleriyle bağlantılı.

Paris, Vatan Kalkanı planının birinci aşamasından ikinci aşamasına geçişin büyük zorluklarla karşılaşacağını öngörüyor. Bunun başlıca nedeni, Hizbullah’ın silahlarını teslim etmeyi reddetmesi ve üzerinde mutabık kalınan ateşkesin yalnızca Litani Nehri güneyini kapsadığı görüşünde olması. Bu nedenle, iki ay içinde düzenlenecek orduya destek konferansının, Lübnan makamlarının ikinci aşamaya geçişi için güçlü bir ivme sağlayacağı değerlendiriliyor.

Sonuç olarak, Paris’te yapılan toplantılar, orduya ilişkin ortak anlayışın ve ilave desteğin sağlanması yönünde hedeflenen amaca ulaştı. Aynı zamanda, uluslararası konferansın düzenlenmesi, Lübnan makamlarına, İsrail baskısı ve Hizbullah’ın etkisi arasında sıkışmış durumda oldukları bir ortamda destek sağlanması anlamına geliyor.