Mısır ve Türkiye ilişkilerinde herhangi bir gelişme var mı?

Mısır ile Türkiye arasında geçen yıl Kahire’de yapılan görüşmelerin ilk turu (Mısır Dışişleri Bakanlığı)
Mısır ile Türkiye arasında geçen yıl Kahire’de yapılan görüşmelerin ilk turu (Mısır Dışişleri Bakanlığı)
TT

Mısır ve Türkiye ilişkilerinde herhangi bir gelişme var mı?

Mısır ile Türkiye arasında geçen yıl Kahire’de yapılan görüşmelerin ilk turu (Mısır Dışişleri Bakanlığı)
Mısır ile Türkiye arasında geçen yıl Kahire’de yapılan görüşmelerin ilk turu (Mısır Dışişleri Bakanlığı)

Mısırlı ve Türk yetkililerin bir araya geldiği, Eylül 2021’de Ankara’nın ev sahipliğinde gerçekleşen son istikşafi görüşmelerin üzerinden bir yıldan fazla bir süre geçmesine rağmen kayda değer bir gelişme olmadı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Mısır ile ilişkilerin karşılıklı çıkar temelinde gelişeceğini söylerken, Mısır eski Dışişleri Bakanı Muhammed el-Urabi ‘bu bağlamda gözlemlenen bir gelişme yok’ açıklmasında bulundu.
Anadolu Ajansı’nın (AA) haberine göre, Cumhurbaşkanı Erdoğan, Meclis’in 27. Dönem 6. Yasama Yılı’nın açılışı dolayısıyla TBMM Genel Kurulu’nda milletvekillerine hitap ettiği konuşmada şu ifadeleri kullandı;
“Birleşik Arap Emirlikleri, Suudi Arabistan ve İsrail ile ilişkilerimiz karşılıklı çıkar temelinde gelişiyor, Mısır ile de benzer bir süreç işliyor.”
Türkiye ile Mısır arasındaki ilişkiler, 2013 yılında Ankara’nın Müslüman Kardeşler yönetimine müdahaleye karşı duruşu nedeniyle gerginleşirken, karşılıklı büyükelçilerin çekilmesine rağmen iki ülkenin büyükelçilikleri kapılarını kapatmadı. Geçtiğimiz yıllarda Maslahatgüzar düzeyinde ve düşük bir temsille çalışmaya devam edildi. Ticari ve ekonomik düzeyde ise iki ülke arasında ilişki devam etti.
Türkiye’de son iki yılda ‘ilişkileri yeniden başlatma’ arzusuyla ilgili belirtiler ortaya çıktı. Bunu, Ankara’nın Müslüman Kardeşler’e bağlı veya yakın olan bazı televizyon kanallarının çalışmalarını durdurma girişimleri izledi. Kahire bu adımları ‘olumlu’ olarak nitelendirdi.
Kahire ve Ankara, iki ülkenin dışişleri bakan yardımcılarının başkanlığında ‘iki taraf arasındaki ilişkileri ve bir dizi bölgesel dosyayı’ tartışmak üzere iki istikşafi görüşmeye ev sahipliği yaptı.
Mısır eski Dışişleri Bakanı Muhammed el-Urabi, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, “Mısır-Türkiye ilişkileri bir süredir yeni bir şey olmadan aynı hızda ilerliyor ve şu an keşif görüşmelerinin bir yıl önce durduğu noktada” dedi.
Urabi açıklamasını şöyle sürdürdü;
“Özellikle iki taraf arasındaki merkezi konularda önemli bir gelişme olmadığı için herhangi bir gelişmeyi izlemek mümkün değil. Bunlar Doğu Akdeniz’deki çatışmaların yanı sıra, Türkiye’nin Libya, Suriye ve Irak’taki faaliyetleriyle ilgili. Bunlar, Türkiye’nin daha fazla çaba göstermesi gereken, Mısır’ın güvenliğini bu belge üzerinden izlediğini teyit eden konulardır.
Mısır Dışişleri Bakanı Samih Şukri, Kahire’nin Ankara’nın Mısır’ın çıkarlarıyla ilgili politikalarına ilişkin görüşlerini de göz önünde bulundurarak, Haziran 2021’de ülkesinin Türkiye ile ‘yaklaşımı değiştirerek’ ‘ilişkileri normalleştirme’ yolunu taahhüt etti.
Şukri, istikşafi görüşmeler sırasında Türkiye’nin politikalarına ilişkin tüm görüşlerini ve ilişkiler yeniden normalleşene kadar bir yaklaşım değişikliğinden ne beklediklerini dile getirdi.
Urabi, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın bu dönemde Mısır ile ilişkileri normalleştirme konusuna yeniden dönme nedenine değinerek, “Bölgeyle ilgili sorunları azaltma konusunda dış politikasının başarısını ülke içinde vurgulamak için Körfez ile ilişkilerinin gelişmesinden faydalanmaya ve bazı Arap ülkeleriyle ayrılık noktalarını çözmeye çalışıyor olabileceğine inanıyorum” diye konuştu.



Şarku’l Avsat kaynakları: Hamas Türkiye'den anlaşmayı Trump'a iletmesini istedi

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan pazar günü Hamas liderleriyle bir araya geldi (Türkiye Dışişleri Bakanlığı)
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan pazar günü Hamas liderleriyle bir araya geldi (Türkiye Dışişleri Bakanlığı)
TT

Şarku’l Avsat kaynakları: Hamas Türkiye'den anlaşmayı Trump'a iletmesini istedi

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan pazar günü Hamas liderleriyle bir araya geldi (Türkiye Dışişleri Bakanlığı)
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan pazar günü Hamas liderleriyle bir araya geldi (Türkiye Dışişleri Bakanlığı)

Şarku’l Avsat’a konuşan iki kaynak, Hamas’ın Gazze Şeridi'nde yeni bir ateşkes için girişimde bulunmaya çalıştığını ve ateşkes önerisini ABD Başkanı Donald Trump yönetimine iletmek için Türkiye'den destek talep ettiğini söyledi.

Kimliklerinin gizli kalması koşuluyla ayrı ayrı konuşan iki kaynak, Hamas yönetiminin, Hamas Hareketi tarafından önerilen ‘kapsamlı anlaşma’ ya da diğer adıyla ‘paket anlaşmasının’ Türkiye ile ABD arasındaki ’iyi ilişkilerden’ dolayı Türk yetkililer tarafından Trump yönetimine iletilebileceğine inandığını söyledi.

Hamas'ın önerisi, üzerinde mutabık kalınan sayıda Filistinli mahkûmun salıverilmesi karşılığında tüm İsrailli rehinelerin serbest bırakılmasını, savaşın durdurulmasını ve İsrail'in Gazze Şeridi'nin tüm bölgelerinden çekilmesini öngörüyor.

Hamas Liderlik Konseyi Başkanı Muhammed Derviş başkanlığındaki heyet, pazar günü Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ile görüştü. Derviş, Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) Başkanı İbrahim Kalın ile de bir araya gelerek savaşın durdurulmasıyla ilgili görüşün yanı sıra, Filistin'in iç durumuna ve diğer konulara değindi.

Kaynaklardan biri Hamas'ın Türkiye'nin desteğini istemesiyle ilgili tutumunu, Hamas'ın tüm İsrailli rehineleri teslim etmesi halinde savaşın durmasını garanti edeceğini söyleyen ABD Rehine İşleri Özel Temsilcisi Adam Boehler’in açıklamalarına dayandırdığını, ancak İsrail'in bu girişimi reddettiğini açıkladı. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve hükümetindeki bazı bakanlar tarafından yapılan açıklamalar da bu tutumu teyit ediyor.

Kaynaklardan diğeri ise şunları söyledi:

“Türkiye'deki görüşmeler, Türk yetkililere, Hamas’ın vizyonunu Washington'a iletmek için mevcut ABD yönetimiyle olan iyi ilişkilerini kullanmaları gerektiği mesajını vermeyi amaçlıyordu.”

İki kaynak da ABD'nin bu öneriyi kabul etmesi için İsrail'e baskı yapılmasında daha büyük bir rol oynaması amacıyla, arabulucu Katar da dahil olmak üzere Donald Trump yönetimindeki yetkililere mesajın iletilmesi için şimdiye kadar başka araçların da kullanıldığı konusunda hemfikir.

Kaynakların aktardıklarına göre Hamas, Gazze'deki savaş devam ederken gerçekleşmesini istediği anlaşılan Trump'ın bölgeye yapacağı ziyaret öncesinde bir anlaşmaya varılması için ABD’nin tutumuna güveniyor. Kaynaklardan biri Trump'ın İran ile nükleer programı konusunda geçici de olsa bir çözüme ulaşmayı istediğini söyledi.

Hamas’tan kaynakların birkaç gün önce Şarku’l Avsat'a yaptığı açıklamaya göre Hamas’ın vizyonu ‘bölgesel ve uluslararası garantilerle beş yıl sürecek uzun bir ateşkese’ hazır ve açık olmasına dayanıyor.

Hamas, herhangi bir ateşkes anlaşmasının İsrail güçlerinin Gazze'den çekilmesini ve belirli bir insani protokol uyarınca insani yardımların Gazze Şeridi’ne girişini de kapsamasını istiyor. Hamas ayrıca Arap, Müslüman ve Avrupa ülkelerinin desteğini alan Mısır'ın önerisi doğrultusunda, Gazze'yi tam yetki ile yönetecek, bağımsız ve fraksiyona bağlı olmayan kişilerden oluşan bir Filistin komitesinin kurulmasını kabul ettiğini de açıkladı.