Yerinden edilen Suriyelilere göre Esed rejimiyle yaşamak imkânsız

Babüsselam Kampı’nın 2016 yılında alınan görüntü. (Getty)

Suriye'nin kuzeybatısında, muhaliflerin kontrolü altındaki bölgelerde yaşayan Suriyeliler, muhalefeti ve Suriye rejimini uzlaştırmaya yönelik her türlü uluslararası veya bölgesel çabaya ‘kuvvetle’ karşı çıkıyorlar. Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed’in başta azınlıkları korumak ve ülkedeki sivil, askeri ve güvenlik kurumlarını kontrol etme yeteneği olmak üzere çeşitli gerekçelerle iktidarda kalmasına yol açan her türlü uluslararası eğilime de tepki gösteriyorlar.
Suriye rejim güçlerinden kaçan ve Özgür Suriye Ordusu'nda Komutan Albay olan Mustafa Bakur açıklamasında şunları söyledi:
“Esed rejiminin kurtarılan bölgelere yakın şehirlerin çeşitli bölgelerinde uzlaşma komiteleri kurması son zamanlarda çok konuşuluyor.  Her ne kadar son yıllarda rejimle uzlaşma deneyimleri başarısızlıkla sonuçlansa da bunların arasında devrimci muhaliflerin kontrolündeki İdlib’in yanı sıra rejimin güvenlik ve resmi kurumlarının karargahı haline gelen ve yerinden edilmişlerin geri dönüşünü kolaylaştırmak için güvenli bir ortamın sağlanmasından söz ettiği Han Şeyhun şehrindeki komite var.”
Bakur, Suriye rejiminin Suriyelileri evlerine dönmeye ikna etme girişimlerinin başlıca nedenlerini şöyle sıraladı:
1-Esed güçlerinin, güvenlik güçlerinin, şebiha çetelerinin, çok uluslu mezhepçi milislerin ve yabancı paralı askerlerin sivillere yönelik binlerce katliam ve toplu mezarın yanı sıra Suriye topraklarındaki her şehir, köy ve sokakta kullandığı kan nehri bir milyondan fazla masum sivilin şehit olmasına yol açtı. Bu, Suriye Araplarının on yıllar sonra bile intikamını alacağını gerçeği demek.
2-  Sayıları bir milyonu aşkın tutuklu ve Esed güçleri ile destekçilerinin elinde bulunan çok sayıda kayıp kişi var. Tüyler ürpertici hikayelere göre çocukların suç, cinayet, işkence korkularına ek olarak infazlar, Suriye toplumunda kurbanların aileleri ile Esed rejiminin yanında yer alanlar, eylemlerini ve suçlarını haklı çıkaranlar veya bunlara sessiz kalanlar arasındaki çatlağı derinleştiriyor.
3- Esed rejiminin kontrolü altındaki bölgelerde genel olarak aralarında kadınların bulunduğu adam kaçırma olayları yaygın. Kaçırılan kadınların Esed güçleri, güvenlik güçleri, şebiha çeteleri ve paralı milisler tarafından tecavüz edilip öldürüldüğüne dair sızdırılan haberler insanlık suçu olarak değerlendirilirken Esed rejiminin tüm unsurlarına karşı kin ve nefretler artıyor. Ayrıca intikam ruhunu besliyor.
Bakur, kurtarılan bölgelerdeki özgür Suriyelilerin, uzlaşma veya siyasi çözüm şekli ne olursa olsun, Esed rejimi veya onu destekleyen toplum bileşenleri ile hiçbir şekilde bir arada yaşayamayacağına işaret etti. Esed rejiminin devrilmesi, tutukluların serbest bırakılması, yerinden edilenlerin geri dönüşü ve suçluların yargılanmasının Suriye topraklarının ve halkının istikrar, güvenlik ve yönetim ortamında birliğini garanti eden tek çözüm olduğunu vurguladı.
Diğer yandan Suriye’nin merkezindeki Hama Valiliği’nden muhalefet aktivisti Bakar Hamidi şu açıklamada bulundu:
“Bazı partilerle Esed rejimi arasındaki yakınlaşma görüşmeleri sıklaştı ve bazıları sözde bu yakınlaşma bağlamında Suriyeli devrimcileri entegre etmeye çalıştı. Belli pozisyonlar arayan bir muhalefet olmadığımızı teyit ediyoruz. Suriye'de (suçlu) Beşşar Esed iktidarda olduğu sürece bu meselenin kabul edilmeyeceğini, hatta siyasi koridorlarda gündeme getirilmeyeceğini bildiriyoruz. Suriye halkının geri kalanına gelince; biz kendi içinde hiçbir mezhebe karşı değiliz. Daha ziyade insanlarımızı öldüren, yerlerinden eden, mallarını yağmalayan, Suriye'yi ve kaynaklarını Ruslara ve İranlılara satan bu rejimle yakınlaşmaya karşıyız.”
Suriye'nin çeşitli bölgelerinden yaklaşık bir milyon yerinden edilmiş kişiyi barındıran İdlib'in kuzeyi ve Türkiye sınırına yakın Atma kamplarındaki binlerce kişi son zamanlar gösteri düzenleyerek bazı uluslararası ve bölgesel partilerin Suriye rejimi ile muhalefet arasındaki uzlaşma ve yakınlaşma hakkında söylenenleri protesto etti.
Doğu Guta’dan Ebu Hasan gösterilerde Türkiye'ye, siyasi muhalefete ve askeri gruplara Suriye rejimiyle uzlaşmaya zorlamaması için çağrıda bulunulduğu bildirdi.
Şam kırsalındaki İrpin bölgesinde dört yıldır faaliyet gösteren el Emel Kampı’nda ikamet eden 55 yaşındaki Ebu Hasan açıklamasında şu ifadeleri kullandı:
“Suriye'nin kuzeyindeki her Suriyelinin, ülkemizi mahveden, çocuklarımızı katleden, gözümüzün önünde kadınlarımıza tecavüz eden Esed rejimi ve onun güvenlik ve askeri kurumlarıyla yeniden bir arada yaşaması mümkün değil. Şam kırsalındaki mahallelerimiz ve şehirlerimiz son altı yılda rejim askerleri tarafından gerçekleştirilen askeri operasyonlar ve baskınlar ile gerçekleştirilen en menfur katliamlara tanık oldu. Elektriksiz, susuz ve yeterli yiyecek olmayan çadırlarda yaşamak, hiçbir Suriye vatandaşına merhamet etmeyen şebiha ve mezhepçi milislerin insafı altında yaşamaktan çok daha iyi. Suriye rejimi ve istihbaratının olduğu bölgelerine dönerek rejimin istihbarat servislerinin bodrumlarında ölmektense açlık ve hastalıktan kamplarda ölmeyi tercih ederiz.
İdlib'in güneyindeki Han Şeyhun şehrinden yerinden edilen ve İdlib'in kuzeyindeki Deir Hasan kampında yaşayan 46 yaşındaki Ümmü Mahmud a şunları söyledi:
“4 Nisan 2017 sabahı Esed güçlerinin İdlib'in güneyindeki Han Şeyhun şehrini bombalamak için kullandığı sarin gazıyla boğularak ölen dokuz yaşındaki çocuğunun görüntüsünü unutmayacağım. O dönem onlarcası çocuk olmak üzere 100’den fazla sivil yaşamını yitirdi. Bu trajedi Esed rejimin yol açtığı sayısız trajedilerden. Esed rejimin ülkede hakim olduğu müddetçe onlarla bir arada yaşamanın mümkün olmadığı kanaatini zihinlerde oluşturmak yeterliydi. Havadan, karadan, şebbiha satırları veya sarin gazıyla çocuklarını kaybeden tüm Suriyeli anneler için rejimin adil yargılanmadan bırakılması uluslararası toplum için utanç kaynağıdır.”