Scrabble'dan Wordle'a kelime oyunlarında kaybedenler nasıl bir psikolojiyle hareket ediyor?

Wordle, bazı kelimeleri yasaklamasıyla da tepki çekmişti (AFP)
Wordle, bazı kelimeleri yasaklamasıyla da tepki çekmişti (AFP)
TT

Scrabble'dan Wordle'a kelime oyunlarında kaybedenler nasıl bir psikolojiyle hareket ediyor?

Wordle, bazı kelimeleri yasaklamasıyla da tepki çekmişti (AFP)
Wordle, bazı kelimeleri yasaklamasıyla da tepki çekmişti (AFP)

İspanya'nın önde gelen gazetelerinden El Pais'e konuşan uzmanlar, kelime oyunlarında kaybedip öfkelenenlerin nasıl bir psikolojiyle hareket ettiğini değerlendirdi.
Dünyada milyonlarca kişi tarafından oynanan kelime tahmin oyunu Wordle'da her gün çıkacak kelimeleri 27 yaşındaki Sam Ezersky belirliyor. 
ABD'nin tanınmış gazetelerinden New York Times'ın (NYT) bulmaca editörü, nisanda verdiği röportajda e-posta kutusunun her gün tehdit ve öfke dolu mesajlarla taştığını söylemişti.
NYT, ABD'li yazılımcı Josh Wardle tarafından yaratılan oyunu 31 Ocak'ta halka açıklanmayan bir fiyattan satın almıştı. 
Bazı oyuncularsa NYT uygulamayı satın aldığından beri oyunun zorlaştığına dair sosyal medyada yorumlar yapmıştı.
Peki dünyayı kasıp kavuran Wordle'da kaybedenler nasıl bir psikolojiyle hareket ediyor?
Iowa Eyalet Üniversitesi'nin psikoloji bölümünden Douglas Gentile, Wordle gibi oyunların üç temel ihtiyacı karşıladığını söyledi. 
Bunlardan ilki kontrol, ikincisi bir gruba ait hissetme ve üçüncüsü de rekabet ihtiyacı.
Gentile, Wordle'ın bu üç ihtiyacı da karşıladığını ve böyle bir oyunda başarısız olmanın, oyuncuların yetersiz hissetmesine yol açtığını söyledi.
Akademisyen, söz konusu üç özelliğin kişinin kendisini belirlemesinde önem taşıdığına dikkat çekerek, bunlarla ilgili sorun yaşandığında oyuncuların uzun vadede öfkeli hale gelebileceğini belirtti.
Amerikan Üniversitesi'nden klinik psikolog Kelli Dunlap ise oyuncuların belirli bir zorluk dengesi görmek istediğini, bunun bozulduğunu düşünenlerinse sinirlendiğini ifade etti.

"Toplumsal statü göstergesi"
2015'te de ünlü kelime oyunlarından Scrabble'la ilgili benzer bir araştırma yapılmıştı. 
New York Üniversitesi'nden Allison Parish, Scrabble'da kaybetmenin diğer oyunlarda yenilmekle aynı etkiyi yaratmadığını savunmuştu.
Akademisyen, Scrabble gibi oyunları kazanmak için gerekli olan geniş kelime dağarcığı ve imla kurallarına dair bilgilerin, belirli bir toplumsal statüye işaret ettiğini belirtmişti.
Parish, araştırmasında "Scrabble'da iyi bir hamle 'Ben senden daha iyi bir Scrabble oyuncusuyum' demekten daha fazlasını ima ediyor. Bu, aslında 'Ben senden daha iyi biriyim, daha kültürlüyüm' demek" ifadelerini kullanmıştı.

Independent Türkçe, El Pais, The Economist



Trump’tan Küba radyosuna yayın yasağı: Castro kardeşlerin yapamadığını gerçekleştirdi

Trump ilk döneminde de radyonun fonunda kesintiye gitmişti (Reuters)
Trump ilk döneminde de radyonun fonunda kesintiye gitmişti (Reuters)
TT

Trump’tan Küba radyosuna yayın yasağı: Castro kardeşlerin yapamadığını gerçekleştirdi

Trump ilk döneminde de radyonun fonunda kesintiye gitmişti (Reuters)
Trump ilk döneminde de radyonun fonunda kesintiye gitmişti (Reuters)

ABD Başkanı Donald Trump, Florida’dan Küba'ya İspanyolca haber akışı sağlayan Radyo Marti’nin faaliyetlerine son verdi.  

New York Times (NYT), Trump yönetiminin cumartesi günü gönderdiği bir e-postayla 40 yıllık Radyo Marti’nin faaliyetlerinin sonlandırılacağını duyurduğunu aktarıyor.

ABD’de yaşayan ve 2021’de Küba’da patlak veren protestoları destekleyen Ramon Saul Sanchez, bu haberin radyo çalışanlarının kendisiyle söyleşi yapmayı planladığı sırada geldiğini belirtiyor:

Kafaları çok karışmıştı. Bana ‘İşimize son verildiğini öğrendik. Gitmemiz gerekiyor’ dediler.

Trump, başta Amerika’nın Sesi (VOA) olmak üzere federal hükümet tarafından finanse edilen bazı medya kuruluşlarında bütçe ve personel sayısının azaltılması kararını vermişti.

Kararda, VOA, Özgür Avrupa ve Asya Radyosu’yla Küba'ya İspanyolca haber akışı sağlayan Radyo Marti'ye ev sahipliği yapan ABD Küresel Medya Ajansı'nın fonksiyonlarının minimum seviyeye çekilmesi yönünde talimatlar yer almıştı.

VOA çalışanları ve bazı medya örgütleri, “hukuka aykırı” olduğu gerekçesiyle kararı mahkemeye taşımıştı.

ABD Kongresi’ndeki Küba kökenli üç siyasetçiden biri olan Mario Diaz-Balart, Trump’la görüşerek radyonun faaliyetlerinin yeniden başlamasını talep edeceğini belirtiyor.

ABD Dışişleri Bakanlığı ise “durumun karmaşık ve değişken olduğunu” bildiriyor. Trump’ın atadığı Dışişleri Bakanı Marco Rubio da Küba kökenli. Cumhuriyetçi liderin Latin Amerika Özel Temsilcisi Mauricio Claver-Carone sınırlı da olsa radyonun faaliyetlerini sürdüreceğini düşündüğünü ifade ediyor.

Radyo, 1983’te dönemin ABD Başkanı Ronald Reagan tarafından kurulmuştu. Fidel Castro ve Küba Komünist Partisi karşıtı lobicilik faaliyetleriyle tanınan Küba kökenli iş insanı Jorge Mas Canosa’nın talebiyle hayata geçirilen radyo, Soğuk Savaş’ta adaya sansürsüz yayın yapmayı hedefliyordu.

NYT, Trump’ın bu kararla “Castro kardeşlerin 40 yıldır yapamadığını tek hamlede gerçekleştirdiğini” yazıyor.

Diğer yandan Radyo Marti, Soğuk Savaş'tan kalma modası geçmiş bir yayın kuruluşu olarak da görülüyordu. Radyoyu eleştirenler, Küba’daki komünist yönetim hakkında tek taraflı yayınlar yapıldığına dikkat çekiyor. Radyo, defalarca Kongre raporlarına konu olan yolsuzluk skandallarına da karışmıştı. Kuruluşa bağlı televizyon kanalı TV Marti ise Küba’da o kadar sık engellendi ki adada “Görünmeyen TV” diye adlandırılıyor.

ABD'nin Küba'ya yönelik ambargoları ilk kez 1960'da başlatıldı ve ilerleyen yıllarda kapsamı daha da genişletildi. Öte yandan ABD'nin Küba'ya yönelik ambargosunu kaldırmasına dair karar tasarısı 2012'den bu yana her yıl Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda (BMGK) kabul ediliyor. Fakat bağlayıcılığı bulunmayan BMGK kararı sadece tavsiye niteliği taşıyor ve uluslararası toplumun tutumunu gösteriyor.

Independent Türkçe, New York Times, El Pais