Irak’ta Basra ve Zikar’daki çatışmaların kontrol altına alınması için askeri takviyeler yapıldı

Bağdat’tan üst düzey bir askeri heyet, Zikar ve Basra illerini ziyaret etti

Irak Genelkurmay Başkanı ve beraberindeki heyet, dün Zikar’da güvenlik liderleriyle bir araya geldi (Nasiriyah News)
Irak Genelkurmay Başkanı ve beraberindeki heyet, dün Zikar’da güvenlik liderleriyle bir araya geldi (Nasiriyah News)
TT

Irak’ta Basra ve Zikar’daki çatışmaların kontrol altına alınması için askeri takviyeler yapıldı

Irak Genelkurmay Başkanı ve beraberindeki heyet, dün Zikar’da güvenlik liderleriyle bir araya geldi (Nasiriyah News)
Irak Genelkurmay Başkanı ve beraberindeki heyet, dün Zikar’da güvenlik liderleriyle bir araya geldi (Nasiriyah News)

Irak Genelkurmay Başkanı Korgeneral Abdulemir Yarallah, beraberindeki büyük bir askeri heyet eşliğinde dün, protestocuların, Zikar vilayetinin kent merkezi Nasıriye'de valilik binasını ateşe verdiği uzun bir gecenin ardından başkent Bağdat’tan çıkarak ülkenin güneyindeki Zikar ve Basra vilayetlerini ziyaret etti. Basra’daki cumhurbaşkanlığı sarayları kompleksi yakınlarında bağlı bazı aşiretler ile bölgenin güvenliğini üslenen Haşdi Şabi’ye bağlı silahlı gruplar arasında roketatarlar ve orta menzilli silahlarla şiddetli çatışmalar yaşandı.
Zikar Valisi Muhammed Hadi el-Gizzi, askeri heyetin gelişinin ardından yaptığı açıklamada, “Vilayetin güvenliğini güçlendirmek, sabotajcıları takip etmek, Nasıriye'de güvenlik ve istikrarı bozmaya yönelik her türlü girişimi engellemek için askeri takviyelerde bulunuldu. Dün gece çıkan olaylarda suçüstü yakalanan 30 sabotajcının tutuklandığını ve diğer şüpheliler hakkında bugün 20 yeni tutuklama emri çıkarılarak adil bir cezaya çarptırılmak üzere adli makamlara sevk edildi” dedi.
Nasıriye'de yaşananlardan halk hareketi gruplarını sorumlu tutanlar ile valilik koltuğunu elde etmek isteyen Koordinasyon Çerçevesi’ndeki siyasi grupları sorumlu tutanlar, kentte olup bitenle ilgili birbiriyle çelişen haberler aktardılar. Şarku’l Avsat’a konuşan Zikar'daki yerel yönetime yakın bir kaynak, “Koordinasyon Çerçevesi grupları ve İmtidad Hareketi milletvekilleri, Zikar Valisi Muhammed Hadi'yi Sadr Hareketi’ne bağlı olduğu için devirmek amacıyla Pazartesi günü Sümer Devlet Üniversitesi binasında bir toplantı düzenlediler. Sadr Grubu milletvekillerinin Meclis’ten istifa etmelerinden sonra Meclis’te çoğunluğu ellerinde bulundurmaları nedeniyle valiliği daha fazla hak ettiklerine inanıyorlar” ifadelerini kullandı. Kimliğinin açıklanmasını istemeyen kaynak, “Tişrin (Ekim Protestoları) Hareketi’nin önde gelen isimlerinin çoğunun Pazartesi gecesi yaşanan olaylara katılmadıklarını vurguladılar. Güvenlik güçleriyle çatışmanın uydurulduğuna ve ildeki ve çevresindeki binaların yakıldığı olaylar için il dışından ve Koordinasyon Çerçevesi güçleriyle bağlantılı gruplar getirilmiş olabileceğine inanılıyor” ifadelerini kullandı.
Bu düşünce Tişrin Hareketi’nden ortaya çıkan Ulusal Ev Partisi lideri ve aktivist Hüseyin el-Gurabi tarafından da teyit edildi. Gurabi, “Sadr Grubu’nun toplu istifasından sonra yerlerini alan Koordinasyon Çerçevesi milletvekilleri, Nasıriye’nin istikrarı ile oynuyorlar” dedi.
Zikar Vali Yardımcısı Abbas el-Huzai, Zikar ve Basra'da yaşananlar hakkında yorum yaparken, tablonun çok puslu ve tehlikeli olduğunu ve taraflar arasındaki çatışmaların özellikle güney illerinde en yüksek seviyede olduğunu söyledi. Her ilde niteliğine göre durumu daha da kötüleştirmeye yönelik çabalar olduğunu belirten Vali Yardımcısı, “Örneğin Zikar'da bazı gençlerin ihtiyaçları istismar ediliyor. Devam etmesi düşünülen bir krizi ateşlemeye zorlanıyorlar. Basra'da aşiretler silahlı çatışmalar için kullanılıyor. Birçok ilde de durum aynı” şeklinde konuştu. Huzai, yaptığı uzun açıklamada, Irak genelinde ve özelde Zikar'da politikacıların, yetkililerin ve iş adamlarının çoğunluğunun son dönemde, güç ya da (işletmeler ve diğerleri gibi) maddi kazanımları için protestocu gençlerin içinde bulundukları koşulları ve enerjilerini sömürdüklerini söyledi. Huzai, partiler, akımlar ve yetkililer tarafından Tişrin Hareketi’ni ve protestoları asıl amacından saptırmak için yeni ve üzerinde iyi çalışılmış mekanizmalar olduğunu ve bunun büyük siyasi boyutları olduğunu vurguladı. Şarku’l Avsat’a konuşan Zikar’daki kaynakla, göstericilerin arasına karışan maskeli kişiler, güvenlik güçlerine molotof kokteyli ile saldırdığını ve güvenlik güçlerinin de kalabalığı dağıtmak için gerçek mermilerle karşılık verdiğini söylediler.
Irak Güvenlik Medya Hücresi, ‘göstericiler arasına sızan unsurların’ Zikar Valiliği binasını ateşe verdiklerini açıklarken göstericileri barışçıl kalmaya ve şiddete sürüklenmemeye çağırdı. Şarku'l Avsat'a konuşan bir subay, güvenlik güçlerinin 15'ten fazla üyesinin yaralandığını söylerken, Zikar’dan tıbbi bir kaynak ve bir eylemci, onlarca protestocunun yaralandığını, birçoğunun hastaneye kaldırıldığını, ancak çoğunun haklarında soruşturma başlatılması korkusuyla güvenli yerlerde tedavi olmayı tercih ettiklerini belirttiler.
Genelkurmay Başkanı başkanlığındaki askeri bir heyet, dün öğleden sonra başkent Bağdat’ın 540 kilometre güneyinde yer alan ve pazartesi gecesi Haşdi Şabi tarafından kontrol edilen cumhurbaşkanlığı sarayları kompleksi yakınlarında bazı aşiretler ile Asaib Ehl-i Hak üyeleri arasında çeşitli silahlarla yaşanan şiddetli çatışmalar sonucunda bölge sakinlerinin dehşeti yaşadıkları Basra’ya geldi. Bölgedeki kaynaklar, Asaib Ehl-i Hak üyelerinden birinin, bölgedeki aşiretlerden bir gencin öldürülmesi olayına karışmasının ardından aşiret üyelerinin cumhurbaşkanlığı sarayları kompleksine saldırdıklarını söylediler.
Ancak Asaib Ehl-i Hak ve Haşdi Şabi'ye yakın haber siteleri tarafından aktarılan bir başka anlatıya göre Sadr Hareketi’nin Saraya es-Selam milisleri, bölgedeki Haşdi Şabi karargahını bombaladılar.
Basra’nın yerel radyo kanalı el-Mirbad, ilin merkezindeki el-Baradiye bölgesi sakinlerinin, yerel ve federal yetkililere, bölgedeki cumhurbaşkanlığı sarayları kompleksi çevresinde geceleri meydana gelen silahlı çatışmalara bir çözüm bulunması için çağrıda bulunduklarını aktardı. El-Mirbad Radyosu, bölgeye atılan havan mermileri ve füzeler nedeniyle bölge sakinlerinin korku içinde yaşadıklarını ve evlerde maddi hasar oluştuğunu bildirdi.
Şarku’l Avsat, geçtiğimiz Cumartesi günü, saha göstergelerinin, Bağdat'taki siyasi krizin bir yansıması olarak Sadr Hareketi'ne bağlı iki grup ile Basra'daki Asaib Ehl-i Hak arasında henüz ilan edilmemiş bir savaş olduğuna işaret ettiğini aktarmıştı.



Gazze halkı, savaşın neden olduğu yıkımın ardından kültürel mirasını korumak için zamanla yarışıyor

Gazze şehrinde yaşanan savaş sırasında İsrail bombardımanı sonucu hasar gören Büyük Ömer Camii'nin iç restorasyon çalışmaları sırasında çekilmiş bir fotoğraf, 17 Kasım 2025 (Reuters)
Gazze şehrinde yaşanan savaş sırasında İsrail bombardımanı sonucu hasar gören Büyük Ömer Camii'nin iç restorasyon çalışmaları sırasında çekilmiş bir fotoğraf, 17 Kasım 2025 (Reuters)
TT

Gazze halkı, savaşın neden olduğu yıkımın ardından kültürel mirasını korumak için zamanla yarışıyor

Gazze şehrinde yaşanan savaş sırasında İsrail bombardımanı sonucu hasar gören Büyük Ömer Camii'nin iç restorasyon çalışmaları sırasında çekilmiş bir fotoğraf, 17 Kasım 2025 (Reuters)
Gazze şehrinde yaşanan savaş sırasında İsrail bombardımanı sonucu hasar gören Büyük Ömer Camii'nin iç restorasyon çalışmaları sırasında çekilmiş bir fotoğraf, 17 Kasım 2025 (Reuters)

Gazze Şeridi’nde 70 bin kişinin hayatını kaybetmesi, çok sayıda kişinin yaralanması, yüz binlerce insanın yerinden edilmesi ve neredeyse bütün mahallelerin yok olmasının ardından, yeniden inşa artık hayal gücünü zorlayan, neredeyse tasavvur edilemez bir görev haline geldi.

Buna rağmen, bölgede en değerli tarihi yapılar arasında yer alıp ağır hasar gören az sayıdaki noktada, işçiler şimdiden çalışmaya başladı. Amaç, geçmişten geriye kalan az sayıdaki kalıntıyı toprak altından çıkarmak.

Bu alanlar arasında, Gazze’nin eski kent merkezinde bulunan ve savaş sırasında İsrail güçlerinin hedef aldığı en önemli kültürel miras olan Büyük Ömer Camii de bulunuyor. İsrail ordusu, avlularının altında savaşçılar tarafından kullanılan bir tünel bulunduğunu öne sürerek yapıyı bombaladığını açıklamıştı. Filistinliler ise böyle bir tünelin varlığını reddediyor ve saldırının Gazze’nin dini ve kültürel mirasını yok etmeye yönelik olduğunu savunuyor.

dfrgt
Gazze şehrinde bulunan Büyük Ömer Camii'nin içindeki enkazı temizleyen bir işçi, 17 Kasım 2025 (Reuters)

Batı Şeria’daki Beytüllahim’de bulunan Miras Koruma Merkezi’nde mimar ve kültürel miras uzmanı olarak görev yapan ve şu anda savaşta zarar gören alanları kurtarmak için Gazze’de çalışan Hammude ed-Dehdar, İsrail’in bu yapıların yıkımının Filistin tarihini silebileceğini düşünerek ‘yanıldığını’ söyledi.

Dehdar, Gazze’de Reuters’a yaptığı açıklamada, bu yapıların kadim bir halkın ortak hafızasını temsil ettiğini belirterek, “Bu miras, korunması ve savunulması için ortak çaba gerektiren bir bellektir” dedi.

İsrail ordusu ise Hamas hedeflerine yönelik her saldırının, bu tür alanları tehlikeye atabilecek olması nedeniyle sıkı bir onay sürecinden geçtiğini açıkladı.

fgt
Gazze şehrinde savaş sırasında hasar gören tarihi Paşa Sarayı'nda restorasyon çalışmaları yürüten işçiler, 11 Kasım 2025 (Reuters)

İsrail ordusu tarafından yapılan açıklamada, “İsrail ordusu, kültürel miras alanları ile tarihi ve kültürel önemi bulunan mekânlara azami hassasiyetle yaklaşmaktadır. Bu alanlar ve sivillerin zarar görmesini en aza indirmek, saldırı planlamasında temel bir önceliktir” ifadeleri yer aldı.

Zamansız hikayeler

Nüfusunun büyük bölümü, bugün İsrail sınırları içinde kalan şehir ve köylerden zorla göç ettirilmiş mülteciler ya da onların çocuklarından oluşan Gazze Şeridi’nde, Büyük Ömer Camii, Gazze halkını kendi kültürel mirasına ve Ortadoğu’nun zengin mimari tarihine bağlayan temel unsurlardan biriydi.

Halk arasında anlatılan geleneksel hikâyelere göre Samson’un onu esir alanların üzerine tapınağı yıktığı yer olduğu söylenen bu alan, İslam’ın 7. yüzyılda Halife Ömer bin Hattab döneminde Akdeniz’e ulaşmasından önce bir Bizans kilisesine de ev sahipliği yapıyordu. Bölge İslam hâkimiyetine girdikten sonra yapı camiye dönüştürüldü.

Sonraki yüzyıllar boyunca yapı; Memlükler, Haçlılar ve Osmanlılar tarafından pek çok kez yeniden şekillendirildi ve Orta Çağ’da bölgenin mimari harikalarından biri olarak ün kazandı.

Caminin minaresi, Gazze siluetinin en belirgin unsurlarından biriydi. Cemaat, kubbeli tavanlar altında ve cilalı taşlarla döşeli avlularda ibadet eder; namazın ardından caminin görkemli cephesinin önünden geçerek kapılarından dışarı çıkar ve eski kentin çevresindeki çarşı sokaklarına doğru akardı.

frgt
Gazze şehrinde savaş sırasında hasar gören tarihi Paşa Sarayı'nda restorasyon çalışmaları yürüten işçiler, 11 Kasım 2025 (Reuters)

Yakındaki Kayseriyye Çarşısı, dükkânlarıyla ünlüydü; esnafı ve komşuları, âşıkların düğün takılarından kıskanç kayınvalidelerin hikâyelerine uzanan unutulmaz öyküler anlatırdı. Bugün bunlardan geriye neredeyse hiçbir iz kalmadı.

Ağır hasar gören bir diğer yapı da 13. yüzyıla uzanan tarihi Paşa Sarayı oldu. Bir müzeye ev sahipliği yapan yapının sergilediği eserler artık kayıp.

Dehdar, kültür ve miras söz konusu olduğunda bunun yalnızca eski bir bina ya da tarihi taşlardan ibaret olmadığını vurgulayarak, “Her taş bir hikâye anlatır” dedi.

Filistin’in Batı Şeria merkezli Turizm ve Eski Eserler Bakanlığı Müsteşarı Cihad Yasin ise Filistinli yetkililer ve Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü’nün (UNESCO) tarihi alanların restorasyonu için üç aşamalı bir plan hazırladığını, ilk maliyetin 133 milyon dolar olarak öngörüldüğünü belirtti.

Yasin, önceliğin çökme riski taşıyan yapıların hızlı müdahaleyle desteklenmesi olduğunu söyledi. Ancak beyaz çimento ve alçı sıkıntısı yaşandığını, Gazze’deki kaynakların sınırlı olduğunu ve restorasyon malzemelerinin fiyatlarının ciddi şekilde arttığını ifade etti.

sdfgt
Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta İsrail hava saldırıları sırasında hasar gören, kısmen yıkılmış Berkuk Kalesi, 16 Kasım 2025 (Reuters)

Gazze Şeridi’nde kültürel mirasın yıkımı, evlerini ve geçim kaynaklarını kaybetmiş yaslı aileler arasında bile ayrı bir acı yaratmaya devam ediyor.

Münzir Ebu Asi, küçük kızı Kenzi’nin Büyük Ömer Camii’nin vurulduğunu duyunca hissettiği derin üzüntü nedeniyle onu teselli etmek zorunda kaldığını söyledi.

Ebu Asi, “Küçük kızım Kenzi çok üzüldü. Camiye saldırı haberini duyduğumuzda biz de şaşırdık; neden böyle bir şey yapıldı?” dedi.

Sözlerini sürdüren Ebu Asi, Paşa Sarayı’nın da bombalanmasının ardından artık kesin bir kanaate vardıklarını belirterek, “Bu işgalin, Filistin kimliğini yok etmek, her türlü Filistin eserini silmek istediği artık bizim için kesinleşti” ifadesini kullandı.


Etiyopya, Mısır'ı Afrika Boynuzu'nda ‘istikrarsızlaştırma kampanyası’ yürütmekle suçluyor

Rönesans Barajı (Reuters)
Rönesans Barajı (Reuters)
TT

Etiyopya, Mısır'ı Afrika Boynuzu'nda ‘istikrarsızlaştırma kampanyası’ yürütmekle suçluyor

Rönesans Barajı (Reuters)
Rönesans Barajı (Reuters)

Etiyopya Dışişleri Bakanlığı dün yaptığı açıklamada, Mısır’ı Afrika Boynuzu bölgesinde ‘Etiyopya’yı hedef alan bir istikrarsızlaştırma kampanyası yürütmekle’ ve ‘gerilimi artırmaya zemin hazırlamakla’ suçladı.

İki ülke arasında Mavi Nil üzerindeki Rönesans Barajı konusunda süren anlaşmazlığa atıfta bulunan bakanlık, açıklamasında Mısır’ın ‘Afrika Boynuzu’nda Etiyopya’yı merkeze alan, ancak onunla sınırlı olmayan bir istikrarsızlaştırma kampanyası yürüttüğünü’ savundu.

Bakanlık, Mısır’ın ‘diyaloğu reddettiğini ve gerilimi artırma niyetini açıkça ortaya koyan düşmanca söylemini yoğunlaştırdığını’ iddia etti.

Mısır Dışişleri Bakanı Bedr Abdulati ise dün yaptığı açıklamada, ülkesinin Etiyopya’nın Rönesans Barajı’na ilişkin tek taraflı adımlarını reddettiğini yineleyerek, “Etiyopya’nın uygulamaları tüm Afrika kıtasının istikrarını tehdit eden ciddi bir tehlike oluşturuyor” dedi.

Mısır Su Kaynakları ve Sulama Bakanlığı da geçen ay yaptığı açıklamada, Etiyopya’nın baraj yönetiminde ‘tek taraflı ve kontrolsüz uygulamalarını’ sürdürdüğünü, bunun ‘havza ülkelerinin hak ve çıkarlarını tehdit eden ciddi riskler barındırdığını’ vurguladı.

Etiyopya, milyarlarca dolara mâl olan dev Rönesans Barajı’nın inşasına Nil Nehri üzerinde 2011 yılında başladı. Mısır ise projeyi, Afrika’nın en uzun nehrindeki tarihi su haklarını tehdit eden bir girişim olarak görüyor.

Afrika Birliği (AfB) arabuluculuğunda Mısır ile Etiyopya arasında yürütülen müzakereler Nisan 2021’de sonuçsuz kalmış; bunun üzerine Kahire, Addis Ababa’ya baskı uygulanması için konuyu Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi’ne taşımıştı.


İsrail, Gazze’nin güneyine düzenlediği hava saldırılarında 2’si çocuk 6 Filistinli hayatını kaybetti

İsrail'in Gazze Şehri'nin doğusunda düzenlediği hava saldırılarının ardından dumanlar yükseliyor (AFP)
İsrail'in Gazze Şehri'nin doğusunda düzenlediği hava saldırılarının ardından dumanlar yükseliyor (AFP)
TT

İsrail, Gazze’nin güneyine düzenlediği hava saldırılarında 2’si çocuk 6 Filistinli hayatını kaybetti

İsrail'in Gazze Şehri'nin doğusunda düzenlediği hava saldırılarının ardından dumanlar yükseliyor (AFP)
İsrail'in Gazze Şehri'nin doğusunda düzenlediği hava saldırılarının ardından dumanlar yükseliyor (AFP)

Filistin merkezli Ma'an haber ajansının bildirdiğine göre, dün akşam (Çarşamba) Gazze Şeridi’nin güneyine düzenlenen İsrail hava saldırılarında 6 Filistinli hayatını kaybetti, çok sayıda kişi de yaralandı.

Ajans, İsrail ordusunun Han Yunus kentinin batı bölgelerini en az dört füzeyle vurduğunu aktardı.

Filistinli sağlık kaynakları, “aralarında iki çocuğun da bulunduğu 6 kişinin İsrail bombardımanında yaşamını yitirdiğini” bildirdi.

Saldırının, Han Yunus’un batısındaki Mevasi bölgesinde bulunan bir çadırı hedef aldığı belirtilirken, gelişmenin İsrail ordusunun gün içinde Refah’ın güneyinde yaşanan çatışmalarda 5 askerinin yaralandığını duyurmasının ardından geldiği ifade edildi.