2022 Nobel Edebiyat Ödülü'nü Fransız yazar Annie Ernaux kazandı

Fransız yazar Annie Ernaux (AFP)
Fransız yazar Annie Ernaux (AFP)
TT

2022 Nobel Edebiyat Ödülü'nü Fransız yazar Annie Ernaux kazandı

Fransız yazar Annie Ernaux (AFP)
Fransız yazar Annie Ernaux (AFP)

Bu yılın Nobel Edebiyat Ödülü, Fransız yazar Annie Ernaux'ya verildi.
İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi ve Norveç Nobel Komitesi, yazarın bu ödüle "kişisel hafızanın köklerini, yabancılaşmasını ve kolektif kısıtlamalarını cesaretle ve klinik bir netlikle ortaya koyduğu için" layık görüldüğünü açıkladı.
82 yaşındaki yazar, 1940'ta Fransa'nın kuzeyindeki Normandiya bölgesinde doğdu.
Erneaux, üniversitede sınıf öğretmenliği okuduktan sonra Modern Edebiyat alanında yüksek lisans diploması aldı.
Fransız yazar, edebi kariyerine 1974'te yazdığı otobiyografik romanı Boş Dolaplar'la (Can Yayınları, Çeviri: Siren İdemen / Orijinal adı: Les Armoires Vides) başladı. 
Eserlerinde otobiyografik ögelere yer veren Ernaux, sınıf atlama, evlilik, kadın özgürlüğü, cinselllik, kürtaj, hastalık, yaşlılık ve ölüm gibi meseleleri kendi deneyimleriyle kaleme alırken toplumsal yaşama da ayna tuttu.
1984'te basılan babasıyla ilişkisini ve Fransa'nın küçük bir kasabasında geçen hayatını ele aldığı bir diğer otobiyografik romanı Babamın Yeri'yle (Can Yayınları, Çeviri: Siren İdemen / Orijinal adı: La Place - 1984) Renaudot Ödülü'nü kazandı.



Nobel Edebiyat Ödüllü Japon yazar Kenzaburo hayatını kaybetti

Japon yazar Kenzaburo Oe (Şarku'l Avsat)
Japon yazar Kenzaburo Oe (Şarku'l Avsat)
TT

Nobel Edebiyat Ödüllü Japon yazar Kenzaburo hayatını kaybetti

Japon yazar Kenzaburo Oe (Şarku'l Avsat)
Japon yazar Kenzaburo Oe (Şarku'l Avsat)

Nobel Edebiyat Ödülü sahibi Japon yazar Kenzaburo Oe, 88 yaşında öldü.
Japon yayınevi Kodansha'dan yapılan açıklamaya göre, Ocak 1935'te batıdaki Ehime eyaletinde doğan Kenzaburo yaşamını yitirdi.
Tokyo Üniversitesi'nde Fransız edebiyatı eğitimi alan ve 1957'de ilk eseri yayımlanan Kenzaburo, ertesi yıl 23 yaşındayken ülkesinde "Akutagawa Edebiyat Ödülü"nü kazandı.
Kenzaburo, "şiirsel bir güçle, yaşam ve masalın, günümüz insanının içinde bulunduğu çıkmazın rahatsız edici bir resmini oluşturmak için yoğunlaştığı hayali bir dünya oluşturduğu" değerlendirmesiyle 1994'te Nobel Edebiyat Ödülü'ne layık görülen ikinci Japon yazar oldu. Kawabata Yasunari, 1968'de Nobel Edebiyat Ödülü aldı.
Japon yazarın rapor niteliğinde kabul edilen, 1965'te yayımlanan "Hiroşima Notları" ve 1970'te yayımlanan "Okinawa Notları" eserlerinde savaşın ve nükleer silahların korkunçluğuna dikkati çektiği biliniyor.

Sosyal ve siyasi aktivist
Aktif yazarlığının yanı sıra sosyal ve siyasi olayların içinde de yer alan Kenzaburo, Japonya'da barışçıl anayasa taraftarlığı ve nükleer güç karşıtı görüşleriyle tanındı.
2004 yılında savaş karşıtı "Madde 9 Birliği" sivil hareketini kuran Kenzaburo, ülkesinin savaş karşıtı anayasasının muhafaza edilmesi için Japon hükümetine çağrı yaptı.
Kenzaburo, 20 bin kişinin hayatını kaybettiği Mart 2011'deki Tohoku depremi ve Fukuşima Dai-içi Nükleer Santrali'ndeki sızıntı sonrası, nükleer santrallerin kaldırılması talebiyle milyonlarca kişinin imza verdiği kampanyanın temsilcilerinden biri oldu.
Japon yazar, felaketin ardından ABD merkezli The New Yorker dergisindeki yazısında "Nükleer reaktörlerin inşası yoluyla insan yaşamına aynı saygısızlığı sergileyerek hataları tekrarlamak, Hiroşima kurbanlarının hatırasına en kötü ihanet." ifadesini kullandı.
Kenzaburo Oe, İkinci Dünya Savaşı sonrası dönemde Japonya'nın en ünlü modern edebiyatçılarından biri kabul ediliyor.
Yazarın öne çıkan eserlerinin arasında 1964'te yayımladığı, engelli doğan bir bebeğin babasının yaşadığı bunalımı anlatan ve yarı otobiyografi şeklinde nitelendirilen "Kişisel bir Sorun" ile 1967'de yayımladığı, iki erkek kardeşin çocukluklarını geçirdiği, atalarının ormanlık evine geri dönmeleri sonrası yaşadıkları huzursuz ilişkileri kaleme aldığı "Sessiz Çığlık" bulunuyor.