FKÖ Sekreteri Şeyh’in Washington temasları, Ramallah’taki etkisini güçlendiriyor

Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) Yürütme Komitesi Sekreteri Hüseyin eş-Şeyh, iki gün boyunca Washington’da bir araya geldiği ABD’li yetkililere çeşitli talepler sundu. Talepler, siyasi, güvenlik ve güncel gerçeklik ve bu tünelden çıkmak için ne yapılması gerektiği konusunda otoritenin bakış açısını da yansıtıyor.

Görüşmeleri takip eden bir kaynak, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada Şeyh’in Washington’da birçok konuyu gündeme getirdiğini söyledi. Kaynağa göre Filistinli yetkili, İsrail’i barış müzakerelerini başlatmaya zorlamak için daha net bir ABD eylemine ihtiyaç duyulduğunu, İsrail’in mevcut gerginliğine son verilmesi, anlaşmalara ve sahada bir Filistin Otoritesi’nin varlığına saygı duyulması için baskı yapılması gerektiğini söyledi. Ayrıca Kudüs’teki ABD Konsolosluğu’nun yeniden açılması, Washington’daki FKÖ ofisinin yeniden açılması ve örgütün terör listelerinden kesin olarak çıkarılması çağrısı yapan Hüseyin eş-Şeyh, Ramallah yönetimine mali ve güvenlik desteğini yoğunlaştırma yollarını ve gerekliliğini ele aldı.

Kaynağa göre görüşmede ayrıca Filistin ekonomisini destekleme yolları ve kısa ve uzun vadede otoriteye sağlanması gereken kolaylıkların niteliği de masaya yatırıldı. Şeyh, geçen salı günü Washington’da ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan, ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Wendy Sherman, ABD Ulusal Güvenlik Konseyi Orta Doğu ve Kuzey Afrika Koordinatörü Brett McGurk, ABD Dışişleri Bakanlığı Yakın Doğu İşlerinden Sorumlu Müsteşar Yardımcısı Barbara Leaf, ABD'nin Yakın Doğu İşlerinden Sorumlu Dışişleri Bakan Yardımcısı Yael Lambert ve Filistin ve İsrail İşlerinden Sorumlu Dışişleri Bakan Yardımcısı Hadi Amr ile de görüştüğünü belirtti.

Şeyh, Twitter üzerinden yaptığı açıklamada “Bu toplantılarda son gelişmeler, iki devletli çözümün korunması, siyasi bir ufkun başlatılması ve bu çözümü yok eden tüm tek taraflı önlemlerin durdurulması gerekliliğine dair kapsamlı bir görüşme yapıldı. Filistin- ABD ikili ilişkilerindeki çeşitli konular da ele alındı” ifadelerine yer verdi.

Hüseyin eş-Şeyh, 2017’den bu yana Washington’da ABD’li yetkililerle resmi görüşmeler yapan ilk Filistinli yetkili oldu. Gerçekleştirilen görüşmeler, barış çabalarının ilerletilmesiyle ilgili ana konularda önemli ilerlemeler sağlamadı. Bu başarısızlık, Washington’un gelecek ayın başlarında yapılması planlanan seçimlerin ardından İsrail hükümeti kurulmadan hiçbir adım atılamayacağı inancından kaynaklanıyor. Ancak bu ziyaret, Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas’ın olası halefi olan Şeyh’in bir Filistinli olarak etkisini güçlendirdi.

Şeyh’in ziyareti, ABD Başkanı Joe Biden’in geçen Temmuz ayında Beytüllahim’i ziyaretinden kısa bir süre sonra kararlaştırıldı. İsrail gazetesi Haaretz’e konuşan Filistinli yetkililer, Şeyh’in ziyaretinin ABD yönetimi tarafından ‘meşruiyet’ sağladığı anlamına geldiğini ve Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas’ın yakın çevresindeki etkisinin ek bir göstergesi olduğunu belirtti.

Geçen Şubat ayında Hüseyin eş-Şeyh, Saib Ureykat yerine Fetih Hareketi’nin merkezi bir üyesi olarak şeçildi. Bu konum, FKÖ Yürütme Komitesi’ndeki en önemli pozisyon olan ‘otorite başkanlığına’ hazırlık için en önemli adım sayılıyor.

Fetih anlayışına göre Filistin Devlet Başkanı, Fetih Hareketi Merkez Komitesi Başkanı ve FKÖ Yürütme Komitesi Başkanı da olmalı. Herhangi bir nedenle başkanlık boşluğu oluşursa Şeyh, Azzam el-Ahmed ile birlikte bu iki komiteyi birleştiren tek kişiler olacak.

Mayıs ayı sonunda Abbas, Şeyh’e doğru ikinci adımı atarak, Şeyh’i FKÖ Yürütme Konseyi Genel Sekreterliği görevine atayan bir karar yayınladı. Devlet Başkanı Abbas, hareket tarafından Başkan Yaser Arafat’ın halefi olarak aday olarak seçilmeden önce, Yürütme Komitesi’nin merkezi bir üyesi ve sekreteriydi.

Şeyh, iki intifada döneminde hareketin kadrolarından biri olarak Fetih hareketindeki hayatına başladı. İkinci İntifada sırasında hareketin Ramallah’taki sekreteri de dahil olmak üzere çeşitli konumlarda bulundu. Daha sonra Sivil İşler Bakanı olarak üst düzey görevlere yükseldi. Bu pozisyon, Filistinlilerle ilgili sivil ilişkilerde İsrail ile en çok temas halinde olan kanal. Kendisi aynı zamanda Fetih hareketinin merkezi komitesinin bir üyesiydi.

Hüseyin eş-Şeyh, Abbas’a en yakın isimlerden biri olarak kabul ediliyor ve son iki yılda Abbas’ın mutlak güvenini kazandı. Filistin siyasetinde önemli bir rol oynadı ve çeşitli diplomatik görevler üstlendi. Sık sık ABD’li ve Avrupalı diplomatlarla bir araya geldi. Abbas’a en önemli toplantılarında ve yurt dışı seyahatlerinde eşlik etti.

Şeyh, sonuna kadar Abbas’ın halefi olarak öne itilmesi halinde, 86 yaşına ulaşmış bir adamın halefi olarak üst düzey isimlerle rekabete girecek. Abbas’ın güveninin yanı sıra Hüseyin eş-Şeyh, İsrailliler, ABD’liler ve bölge ile iyi ilişkilere sahip.

Yönetimin İsrail ile siyasi ve güvenlik anlaşmalarına bağlı olduğu, ABD, Avrupa Birliği (AB) ve bölge ülkelerinden destek aldığı göz önüne alındığında tarafların Filistin’in bir sonraki devlet başkanının kim olacağı konusunda önemli bir görüşü olduğu biliniyor. Öte yandan muhalifler ise Şeyh’in hiçbir meşruiyete sahip olmadığına ve hiçbir zaman yüksek bir göreve seçilmediğine inanıyor.

Ama günün sonunda Şeyh’e yakın isimler, olası bir devlet başkanının doğrudan bir oylama ile seçileceğini söylüyor. Bu da herhangi bir yetkili, devlet veya partinin değil, Filistin halkının karar vereceği bir şey.