Türkiye Libya'ya yeni bir grup ‘paralı asker’ gönderdi

Türk subaylarının gözetiminde Trablus'un eteklerinde Libya kuvvetlerine verilen askeri eğitimden bir kare (Şark’ul Avsat)
Türk subaylarının gözetiminde Trablus'un eteklerinde Libya kuvvetlerine verilen askeri eğitimden bir kare (Şark’ul Avsat)
TT

Türkiye Libya'ya yeni bir grup ‘paralı asker’ gönderdi

Türk subaylarının gözetiminde Trablus'un eteklerinde Libya kuvvetlerine verilen askeri eğitimden bir kare (Şark’ul Avsat)
Türk subaylarının gözetiminde Trablus'un eteklerinde Libya kuvvetlerine verilen askeri eğitimden bir kare (Şark’ul Avsat)

Türkiye, bakanlık heyetinin geçen Pazartesi günü Trablus'a yaptığı ziyaretin ardından kuzey Suriye'deki kendisine sadık muhalif gruplardan yeni bir grup paralı askeri Batı Libya'ya naklettiği iddia edildi.
Suriye İnsan Hakları Gözlemevi (SOHR), bir Türk askeri uçağının yeni bir grup Suriyeli paralı askeri Libya'ya naklettiğini iddia etti. SOHR’a göre uçak dün Ankara'dan, Türk istihbaratı tarafından Libya'da görevlendirilmek üzere birliğe alınan yeni bir grup Suriyeli paralı askerle birlikte havalandı Misurata'ya geldi. SOHR daha önce 13 Eylül'de yaptığı açıklamada, Libya'daki Suriyeli paralı askerler arasında liderler ve unsurlar arasındaki ayrım nedeniyle memnuniyetsizlik ve öfkenin hüküm sürdüğünü belirtmişti.
Diğer yandan Türkiye'nin desteklediği gruplardan biri olan "Sultan Murad" grubu saflarında yer alan Suriyeli bir gencin cenazesi, Suriye'nin kuzeybatısındaki ailesinin yerinden edildiği bölgeye defnedilmek üzere nakledilmesi ertelendi. Türk kuvvetleri, gencin cesedini yaklaşık bir hafta morgda tuttu.
SOHR, geçen Ağustos ayında Türkiye'nin Suriyeli paralı askerleri transfer etme operasyonlarına yeniden başladığını bildirdi. Türkiye geçen Haziran ayında paralı asker transferini ve mübadelesini yıl sonuna kadar durdurduğunu açıkladıktan sonra 420 paralı asker transfer etmişti.
SOHR tarafından daha önce yayınlanan bir raporda, Türk istihbaratının kendisine sadık grupların liderlerinden, üyelerini tam olarak hazır tutmalarını ve istenmesi halinde yeni grupların Libya'ya gönderilmesini istediği belirtildi.
Türkiye, Fayiz es-Serrac başkanlığındaki eski Ulusal Mutabakat Hükümeti'ne bağlı batı Libya güçlerinin safında savaşmak için Suriye'de desteklediği gruplardan binlerce paralı askerle birlikte binlerce kuvvetini Libya’ya gönderdi. Bu adım Türkiye ve Libya arasında, Akdeniz'de deniz yetki alanlarının tanımlanması hakkındaki mutabakat zaptı'na ek olarak 27 Kasım 2019 tarihinde İstanbul'da imzalanan askeri ve güvenlik iş birliğine ilişkin mutabakat zaptı uyarınca atıldı. Libya Temsilciler Meclisi şu ana kadar bu iki mutabakat zaptını onaylamadı.
Bu arada, savaş uçaklarının Akdeniz üzerindeki hareketini takip etme konusunda uzmanlaşmış "Itmal Radar" internet sitesi, Ankara'dan Libya'nın batısındaki Misurata ve El-Vatiyye hava üslerine havalanan 3 uçağı izlediğini ancak aynı yönde hareket eden diğer 3 uçağı izleyemediğini açıkladı.
Türkiye, Libya'daki askeri varlığına ilişkin Libya hükümeti hariç diğer taraflarla herhangi bir görüşme yapmayı reddediyor. Ankara, ülkenin doğusundaki ve batısındaki tüm güçleri tek bir çatı altında toplayan birleşik bir ordunun kurulmasında Libya'ya yardım etmek istediğini söylüyor. Şarku'l Avsat'ın edindiği bilgiye göre Türk parlamentosu, hükümetin Libya'da görev yapan güçlerin en son 2 Temmuz'dan itibaren 18 ay süreyle kalış süresinin uzatılması talebini onaylamıştı.



Suriye'deki yeni yönetimin lideri Şera ile görüşen Fransa ve Almanya Dışişleri Bakanları kapsayıcı bir geçiş çağrısında bulundu

TT

Suriye'deki yeni yönetimin lideri Şera ile görüşen Fransa ve Almanya Dışişleri Bakanları kapsayıcı bir geçiş çağrısında bulundu

Suriye'deki yeni yönetimin lideri Şera ile görüşen Fransa ve Almanya Dışişleri Bakanları kapsayıcı bir geçiş çağrısında bulundu

Suriye'deki yeni yönetimin lideri Ahmed eş-Şera, Şam'daki başkanlık sarayında Fransa ve Almanya dışişleri bakanlarıyla bir araya geldi. Bakanlar Suriye'de iktidarın barışçıl ve kapsayıcı bir şekilde oluşturması gerektiğini vurguladı.

Görüntülerde yeni yönetimin liderinin Fransız Bakan Jean-Noël Barro ve Alman Bakan Annalina Baerbock ile bir araya geldiği görülürken, Şera'nın liderliğini yaptığı Heyet Tahrir El Şam öncülüğündeki muhalif gruplar koalisyonunun 8 Aralık 2024'te Devlet Başkanı Beşar Esad'ı devirmesinden bu yana  Batılı yetkililerle bu düzeyde gerçekleştirdiği ilk görüşme oldu.

Seydnaya Cezaevi Ziyareti

Beyaz Baretliler üyelerinin eşlik ettiği iki bakan, Esad döneminde yetkililerin baskısının sembolü haline gelen Seydnaya hapishanesini gezerek, tutukluluk koşullarının insanlık dışı olduğu ve birçok tutuklunun işkence altında öldürüldüğü hapishanenin hücrelerini ve yeraltı mahzenlerini inceledi.

csd
Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Noël Barro ve Alman mevkidaşı Annalina Baerbock Suriye'nin Seydnaya cezaevine yaptıkları ziyaret sırasında (AP)

Seydnaya Hapishanesi Tutukluları ve Kayıpları Derneği, muhalif güçlerin 4 binden fazla tutukluyu serbest bıraktığını tahmin ederken, 2011-2018 yılları arasında Seydnaya'da 30 binden fazla tutuklunun infaz edildiğini ya da işkence altında ya da bakım veya gıda yetersizliğinden öldüğünü tahmin ediyor.

Fransız bakan Cuma günü X'te yaptığı bir paylaşımda şunları yazdı “Fransa ve Almanya olarak birlikte, tüm çeşitlilikleriyle Suriyelilerin yanındayız.”

Bakan, iki ülkenin “Suriyelilerin yararı ve bölgenin istikrarı için barışçıl ve etkili bir geçişi teşvik etmek” istediğini de sözlerine ekledi.

Kürtlerle 'siyasi çözüm'

Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Noël Barro, Suriye'deki yeni yönetime ülkenin kuzeydoğusunun büyük bir bölümünü kontrol eden Kürtlerle “siyasi bir çözüme” ulaşma çağrısında bulundu.

Suriye sivil toplum temsilcileriyle bir araya gelen Barrot, “Fransa'nın müttefiki olan Kürtlerle siyasi bir çözüm bulunmalı ki Kürtler şu anda devam etmekte olan siyasi sürece tam olarak entegre olabilsinler” dedi.

Almanya'nın Suriye'ye uzattığı el

Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock Şera görüşmesi öncesi şu açıklamayı yaptı: "Fransız mevkidaşımla birlikte ve Avrupa Birliği adına bugün gerçekleştirdiğim ziyaret Suriyelilere açık bir mesaj niteliğindedir: Avrupa ile Suriye arasında, Almanya ile Suriye arasında yeni bir siyasi başlangıç mümkündür. Bu uzanmış el ve aynı zamanda yeni liderlerden net beklentilerle bugün Şam'a gidiyoruz. Onları bu alanda desteklemek istiyoruz... Barışçıl ve kapsayıcı bir iktidar geçişinde, toplumun uzlaşmasında ve yeniden inşasında şüphelerimize rağmen Heyet Tahrir el-Şam'ı eylemlerine göre değerlendirmeye devam edeceğiz."

cd
Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock Suriye'deki Seydnaya cezaevini ziyareti sırasında (Reuters)

Almanya Dışişleri Bakanı , “Suriye’deki Kürtler için güvenilir bir güvenlik garantisinin sağlanması şart. Suriye'deki yeniden inşa sürecine tüm toplulukların dahil edilmeli” dedi.   

Suriye'ye yönelik yaptırımların kaldırılması

Baerbock, Suriye'ye yönelik yaptırımların kaldırılmasına ilişkin bir soru üzerine şunları söyledi: “Bu siyasi sürecin ilerlemesine bağlı olacaktır.”

Yeni yönetimin lideri Ahmed eş- Şera ile bir araya geldiği ziyaretin sonunda Cuma günü Şam'da yaptığı açıklamada, Cumhurbaşkanı Beşar Esad'ın düşmesinin ardından Suriye'deki yetkilileri “İslamcı bir hükümet kurmamaya” çağırdı.

xcsdvfgt
Suriye'nin yeni yönetiminin lideri Ahmed eş- Şera Şam'da Fransa ve Almanya dışişleri bakanlarıyla bir araya geldi (SANA)

Baerbock, Fransız mevkidaşı ile birlikte Avrupa Birliği'nin (AB) Suriye'nin önündeki yeni dönemin barışçıl ve özgür olmasına yönelik yardım teklifini ilettiklerini aktararak diğer yandan yeni İslamcı yapılanmaların finansörü olmayacaklarını vurguladı.

Ülkeyi yeniden birleştirmek gibi zorlu bir görevle karşı karşıya olan Şera, Heyetül Tahrir eş-Şam da (HTŞ)   dahil olmak üzere tüm silahlı grupları dağıtma sözü verdi.

Tarihini ya da katılımcılarını belirtmediği bir ulusal diyalog konferansı düzenleme niyetini açıklayan Şera, ülkede seçimlerin yapılmasının “dört yıl” süreceğini söyledi.

Daha önce Ebu Muhammed El Culani olarak bilinen El Şera, yarım milyondan fazla insanın ölümüne ve ülkenin bölünüp zayıflamasına neden olan 13 yıllık çatışmaların ardından, devrik Cumhurbaşkanı Beşar Esad döneminde ülkesine uygulanan yaptırımların kaldırılması için defalarca çağrıda bulundu.

HTŞ, çoğu Batılı başkent tarafından terör örgütü olarak kabul edilen El Kaide'den ayrılmadan önce Nusra Cephesi olarak biliniyordu.

Fransız Büyükelçiliği

Barro Cuma günü Şam'daki Fransız Büyükelçiliğini ziyaret etti. Fransa 17 Aralık'ta yeni yetkililere elçiler gönderdi ve 2012'den beri kapalı olan büyükelçiliğine bayrağını çekti.

Büyükelçilikte yaptığı açıklamada egemen, istikrarlı ve barışçıl bir Suriye'ye yönelik umutlarını ifade eden  Barro "Bir aydan kısa bir süre önce, Suriyeli kadın ve erkeklerin seferberliği sayesinde yeni bir umut doğdu. Egemen, istikrarlı ve barışçıl bir Suriye için umut doğdu Bu ‘gerçek bir umut ama kırılgan bir umut."

Büyükelçiliğin “Beşar Esad'ın cani rejiminin kanlı baskısı” nedeniyle kapatıldığını söyleyen Bakan, “önümüzdeki haftalarda, güvenlik durumunun gelişimine bağlı olarak, Şam'daki Fransız varlığını yeniden tesis etmek için gerekli düzenlemeleri kademeli olarak yapacağız” dedi.

2012'den bu yana büyükelçiliğini kapalı tutan Almanya da, yönetimdeki ilk adımları dikkatle izlenen geçiş dönemi yetkilileriyle temas kurmak üzere 17 Aralık'ta Şam'a yetkililer gönderdi.

Geçiş Süreci

Son haftalarda Şam, Arap ve uluslararası diplomatik heyetleri kabul ederek ve Esad'ın 2011 yılında başlayan protesto gösterilerini bastırmasından bu yana kendisine uygulanan izolasyondan yavaş yavaş çıkarak aktif bir diplomatik harekete tanık oldu.

Geçtiğimiz ay ABD'li, Avrupalı, Arap ve Türk bakan ve yetkililerin katılımıyla düzenlenen benzer bir toplantının ardından Fransa bu ay Suriye konulu uluslararası bir toplantıya ev sahipliği yapmaya hazırlanıyor.