عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI

Menfi Doğu Libya’nın ileri gelenleriyle siyasi krize çözüm arıyor

Libya’nın güneydoğusundaki silahlı çatışmalarda ölü ve yaralılar var

Libya Başkanlık Konseyi tarafından Menfi’nin Sirenayka heyetiyle gerçekleştirdiği toplantı (Libya Haber Ajansı)
Libya Başkanlık Konseyi tarafından Menfi’nin Sirenayka heyetiyle gerçekleştirdiği toplantı (Libya Haber Ajansı)
TT
TT

Menfi Doğu Libya’nın ileri gelenleriyle siyasi krize çözüm arıyor

Libya Başkanlık Konseyi tarafından Menfi’nin Sirenayka heyetiyle gerçekleştirdiği toplantı (Libya Haber Ajansı)
Libya Başkanlık Konseyi tarafından Menfi’nin Sirenayka heyetiyle gerçekleştirdiği toplantı (Libya Haber Ajansı)

Libya Başkanlık Konseyi Başkanı Muhammed el-Menfi, Doğu Libya (Sirenayka) bölgesinin ileri gelenlerinden oluşan bir heyet ile ‘ülkedeki mevcut krizi sona erdirmek için bir çözüme ulaşma ve siyasi süreçte ilgili tüm taraflar arasında görüşlerin yakınlaşmasına katkıda bulunma’ meselelerini ele aldı. Öte yandan geçici Birlik Hükümeti Başkanı Abdulhamid Dibeybe, bir kez da enerji alanında Türkiye ile yakın zamanda imzaladığı anlaşmayı savundu.
Başkanlık Konseyi Başkanı’nın medya ofisi, 6 Ekim’de yaptığı açıklamada Sirenayka ileri gelenlerinin ve elitlerinin yarığı iyileştirme çabalarına destek verdiklerini dile getirdi. Açıklamada, “İleri gelenler ve elitler, tüm Libyalılar arasında barışı sağlamak ve mevcut krizin üstesinden gelmek için ulusal uzlaşı projesinin ayrılmaz bir parçasıdır” denildi.
Görüşme sırasında ileri gelenler ve elitler, Menfi’ye ‘ülkeyi bölünme hayaletinden kurtarmak ve seçim kazanımlarına ulaşmak için tüm taraflarla iletişim kurma’ ihtiyacından söz etti. Ayrıca Başkanlık Konseyi’nin ülkenin istikrarını korumaya yönelik çabalarına tam desteklerini dile getirdiler.
Öte yandan Dibeybe, petrol ve gaz arama alanında Ankara ile imzaladığı mutabakat muhtırasını savundu. Abdulhamid Dibeybe, Ukrayna savaşından sonra dünyanın petrol ve gaz talebindeki artışın ‘değerlendirilmesi gereken altın bir fırsat’ olduğunu söyledi. Libya’nın petrol ve gaz kaynakları açısından çok zengin bir ülke olduğuna ve bu nedenle Libya topraklarında gaz ve petrol keşfetmek, üretmek ve satmak için şirketlerle sözleşmeler yapılması ve projeler yürütülmesi gerektiğine dikkati çeken Dibeybe, petrol şirketinin ‘iki tarafın da çalışmayı tercih ettiği kara ve deniz sahalarında sondaj ve üretim dahil olmak üzere petrol faaliyetleri gerçekleştirmek’ için Türk şirketleriyle gerekli anlaşmaları imzalayacağını vurguladı.
Dibeybe, İmad es-Sayeh başkanlığındaki Yüksek Seçim Komisyonu’nu da ‘tüm tarafları harekete geçirmek, ülke tarihindeki bu ulusal olayın tamamlanmasını hızlandırmak, geçici aşamadan seçim meşruiyetine dayalı kalıcı aşamaya geçmek’ amacıyla’ verilere itiraz etmek için seçmen kaydını açmaya çağırdı.
Seçim listelerinin açıklanmasından önce yasama ve cumhurbaşkanlığı seçimleri aday kayıtlarının kontrol edilmesi sürecinin devam etmesi çağrısında bulunan Dibeybe, ‘bu konudaki gelişmeler hakkında yerel kamuoyunu bilgilendirmek, Halkın Güvenliğinin Dönüşü Komisyonu tarafından hazırlanan seçim kanunu teklifini dikkate almak, seçim yasasında belirtilenlere göre lojistik ve organizasyonel hazırlıklara başlamak ve yasalar uyarınca değişme beklenen noktaları daha sonraya, hükümetin buna tam olarak hazır olduğu vakte ertelemek’ gerektiğini vurguladı.
Öte yandan İmad es-Sayeh, 6 Ekim’de Almanya'nın Trablus Büyükelçisi Michael Unmacht’ın da katılımıyla Almanya’nın Libya Özel Elçisi Christian Bock ile bir araya geldi. Sayeh’e göre Bock ‘ülkesinin seçimleri tamamlamaya çalışan komisyonun çabalarını takdir ettiğini’ belirtti. Christian Bock ayrıca, ülkeyi geçiş aşamalarını sona erdirecek seçimlere götüren bir anayasal taslak hazırlığındaki ulusal çabalara övgüde bulundu.
Temsilciler Meclisi Başkanı Akile Salih, el-Kubba şehrinde Almanya heyetle görüşmesi sırasında cumhurbaşkanlığı ve yasama seçimlerinin bir an önce yapılması için gerekli düzenlemelerin yapılması gerektiğini ele aldı.
Şarku’l Avsat’ın Libya Haber Ajansı’ndan aktardığı habere göre ajans, Devlet Yüksek Konseyi kaynaklarından alıntı yaptığı haberinde, anayasal kuralın yasama ve cumhurbaşkanlığı seçimlerine ilişkin maddelerinin tartışılmasının ve bir sonraki oturuma kadar oylanmasının ertelendiği belirtildi. Kaynaklar ayrıca, birden fazla uyruklu adaylar üzerindeki çekişme konusunun henüz çözülmediğine dikkati çekti.
Dibeybe hükümetinde Dışişleri Bakanı Necla el-Menkuş ise geçen çarşamba günü İngiltere Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı Gillian Keegan ile bir telefon görüşmesi gerçekleştirdi. Görüşme sırasında Keegan, İngiltere’nin Birlik Hükümeti’nin doğru bir yol haritasına ve anayasal kurala göre cumhurbaşkanlığı ve parlamento seçimlerini gerçekleştirmesine destek verdiğini belirtti. Gillian Keegan ayrıca, en zamanda Libya’ya ziyarette bulunmayı düşündüğünü söyledi.
Öte yandan Libya’nın güneydoğusundaki Rebiana şehrinde güvenlik müdürlüğüne saldıran silahlılarla çıkan çatışmalarda güvenlik müdürlüğünden 1 kişi ölürken, 7 kişi de yaralandı.

Daha fazlasını oku

 
 
ARAP DÜNYASI

Cezayir destekli ayrılıkçı hareket Polisario Cephesi Türkiye’ye muhalif Suriyeli Kürtlere ev sahipliği yapmasının arkasındaki gerçek ne?

Cezayir’den Türkiye ile stratejik bağlarına rağmen Kürtlere ev sahipliği yapma hamlesi (Reuters)
Cezayir’den Türkiye ile stratejik bağlarına rağmen Kürtlere ev sahipliği yapma hamlesi (Reuters)
TT
TT

Cezayir destekli ayrılıkçı hareket Polisario Cephesi Türkiye’ye muhalif Suriyeli Kürtlere ev sahipliği yapmasının arkasındaki gerçek ne?

Cezayir’den Türkiye ile stratejik bağlarına rağmen Kürtlere ev sahipliği yapma hamlesi (Reuters)
Cezayir’den Türkiye ile stratejik bağlarına rağmen Kürtlere ev sahipliği yapma hamlesi (Reuters)

Sagir el-Haydari

Cezayir destekli ayrılıkçı hareket Polisario Cephesi tarafından Cezayir’de düzenlenen bir konferansta Suriyeli Kürt liderlerin ve destekçilerinin ağırlanması, Ankara ile ilişkilere zarar verip vermeyeceğine dair soru işaretlerine yol açtı.

Türkiye Kürtlerin yoğunlukta olduğu YPG’nin ana omurgasını oluşturduğu Suriye Demokratik Güçleri’ne (SDG) karşı sert bir tutum sergilerken, Suriye'de özerk bir yönetim kurulmasını reddediyor. Bu doğrultuda hem Irak hem de Suriye'de hızlı gelişmelere sahne olan PKK ve SDG kontrolü altındaki bölgelerine yoğun bombardımanlar düzenliyor.

Cezayir’in devrik Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed rejiminin düşmesinden haftalar sonra böyle bir hamlede bulunması, önemi ve Şam-Ankara-Cezayir hattına olası yansımaları konusunda spekülasyonlara kapıyı araladı.

Cezayir'in Fas'a karşı kullandığı ayrılıkçı hareket Polisario Cephesi lideri İbrahim Gali'nin de hazır bulunduğu konferansa katılan Kürt aktivistler ile İsveçli iklim aktivisti ve Kürt savunucusu Greta Thunberg, Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi’ni (KDSÖY) simgeleyen Rojava bayrağını göndere çekti. Türkiye, PKK gibi Kürt hareketleri SDG ve YPG’yi ‘terör örgütleri’ olarak sınıflandırıyor.

Anlaşılmaz tutumlar

Bu gelişmeyi, Cezayir ile ilişkileri karanlık bir tünele giren Mali'de, iktidardaki askeri cunta ile Türkiye arasındaki yakınlaşmaya Cezayir'in karşılık verme çabası olarak değerlendirenler de var, bunu Rabat ile Ankara arasındaki yakınlaşmaya bir yanıt olarak değerlendirenler de.

Cezayir, kısa bir süre önce Türkiye ile stratejik ortaklık içindeydi. Bu, Ankara'nın Kuzey Afrika ülkesinde büyük yatırımlar yapmasına yol açtı.

Geçtiğimiz aylarda Cezayir'e karşı söylemini artıran ve onu defalarca Bamako'yu istikrarsızlaştırmaya çalışmakla suçlayan Türkiye ile Mali'deki askeri cunta arasında kayda değer bir yakınlaşma yaşandı. Mali’deki askeri cunta yönetimi, Türkiye'den insansız hava araçları (İHA) satın aldı. Cezayir ordusu Eylül 2024'te bunlardan Bayraktar TB2 model İHA’yı iki ülke arasındaki sınır bölgesinde tespit etti.

xz scdfvbg
Temkinli davranan Ankara’dan Cezayir'in Suriyeli Kürtlere ev sahipliği yapma hamlesi

hakkında kamuoyu önünde yorum yapılmadı (AFP)

Öte yandan Mali'de 2015 yılında imzalanan önemli bir anlaşmayla sonuçlanan uzlaşı çabalarına destek veren Cezayir, Bamako'yu kızdıran bir hamleyle Cumhurbaşkanı Abdelmecid Tebbun tarafından kabul edilen muhalif İmam Mahmud Diko gibi Malinin tartışmalı dini kanaat önderleri ve ayrılıkçı isimlerini ağırlamaktan çekinmedi.

Safsatalar

Türkiye, Suriye Demokratik Güçleri’nin (SDG) yanı sıra PKK ve YPG'yi de zayıflatmaya çalışıyor. Cezayir'deki konferansa bu Kürt yapıları ve örgütlerinin üyeleri ve destekçileri katıldı.

Cezayirli siyasi araştırmacı Sabir Belidi yaptığı değerlendirmede, “Aslında Cezayir'e düşman olduğu bilinen çevreler tarafından Cezayir’de huzursuzluk yaratmak ve Ankara ile arasını açmak amacıyla Cezayir'in topraklarında Türk karşıtı bir yapılanmayı kabul ederek kamuoyuna Mali ordusunu destekleyen Türklerden intikam alındığı izlenimi verilmeye çalışılıyor. Bunlar safsatalardan ibaret” ifadelerini kullandı.

Cezayir'deki Kürt varlığının çok yeni ve son yıllarda Suriye krizinin dayattığı insani koşullarla ilgili olduğunu söyleyen Belidi, “Cezayir hükümeti Suriyeli mültecilerin kabulü için kimlik, etnik köken ve milliyet temelinde kabul gibi belirli bir kriter belirlemedi” dedi.

axscdfvgbrthy
Kürtler, Polisario Cephesi liderleriyle birlikte KDSOY’u simgeleyen Rojava bayrağıyla poz verdiler (Sosyal medya siteleri)

Türkiye'nin bunun Cezayir'in stratejik güvenliğine doğrudan bir tehdit olduğunu bilmesine rağmen Mali ordusunu çeşitli araçlarla hatta uzman ve teknisyenlerle desteklediği biliniyor. Ancak Cezayir'in, özellikle de konu son derece karmaşık olduğu için bu tür bir hesaplaşmaya başvurmadan Türklerle meseleyi ele almak için kendi kartları ve seçenekleri var.

İlişkiler tehlikede

Türkiye'nin bu hamleyle ilgili yorum yapmamış olması, özellikle de SDG ile Suriye’deki Türkiye destekli güçler arasındaki çatışmalar çerçevesinde bölgesel olarak çok önemli bir aşamaya gelinmişken, Ankara'daki resmi çevrelerin nasıl bir açıklama yapacağı konusundaki beklentileri arttırıyor.

Uluslararası ilişkiler uzmanı Taha Avdeoğlu yaptığı açıklamada, “Bu hamlenin, Türkiye-Cezayir ilişkilerini tehlikeye attığına şüphe yok. Fakat şimdiye kadar Ankara'dan herhangi bir yorum ya da bir kınama açıklaması duymadık. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan hükümetinin Cezayir'in bu toplantıya ev sahipliği yapmasıyla ilgili bazı hususları beklediği aşikâr” dedi. Özellikle iki taraf arasında gerçekleşen ziyaretlerden sonra Türkiye'nin Cezayir ile ilişkilerini sürdürmek için çaba sarf edeceğine inandığını ifade eden Avdeoğlu, “Son dönemde Cezayir'in de Ankara'dan füze satın alma ve daha fazla iş birliği yapma arzusunu dile getirmesi nedeniyle aralarında stratejik ilişkiler söz konusu” şeklinde konuştu.

Türkiye'de Cezayir'in bu hamlesine ilişkin açıklama ya da detaylara dair bir beklenti ve bekleyişi olduğunu söyleyen Avdeoğlu, “Öyle görünüyor ki Ankara, bu Kuzey Afrika ülkesiyle büyük bir krizin başlamasını istemiyor. Ancak Türkiye’deki hem hükümete yakın hem de muhalif medya organları Ankara'yı Cezayir'le bu konuda bir anlaşmazlık yaşamaya itmeye çalışıyor” yorumunda bulundu.

Cezayir’in yanıtı

Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia'dan aktardığı habere göre Cezayir cumhurbaşkanının resmî ikametgâhı olan el-Muradiye Sarayı'na yakın bir siyasi kaynak yaptığı açıklamada Cezayir'in Türkiye ile arasındaki ilişkileri germek istediği yönündeki iddiaları reddederek, meselenin Polisario Cephesi'nin Kürt liderleri Tinduf kamplarında ağırlamasıyla ilgili olduğunu söyledi. Kimliğinin gizli tutulması kaydıyla konuşan kaynak, konferansa ev sahipliği yapanın Cezayir değil, Polisario Cephesi olduğunun altını çizerek “Cezayir, Polisario Cephesi ile müttefik ve liderlerini ve mültecileri kendi topraklarında, Tinduf vilayetindeki kamplarda ağırlıyor” diye ekledi.

Öte yandan Cezayir'in Ankara'daki Büyükelçiliği de dün bir basın açıklaması yayınlayarak Fas'taki bazı medya kuruluşlarının Cezayir'in bir Kürt heyetine davetiye gönderdiği yönündeki iddialarını yalanladı. İddiaları ‘hayal ürünü’ olarak nitelendiren Cezayir'in Ankara Büyükelçisi Belani, “Bir Kürt heyetinin Cezayir'e davet edildiği iddialarının tamamen asılsız olduğunu belirtmek isterim” ifadelerini kullandı.

Cezayir ile Türkiye arasındaki güçlü ve stratejik ilişkilerinin, hiçbir karışıklığa veya düşmanca bir belirsizliğe uğramayacağını yineleyen Büyükelçi Belani, ülkesinin dış politikasının temel taşı olarak diğer ülkelerin iç işlerine karışmama ilkesine olan bağlılığını vurguladı.