عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI

UAEA raporu: İran, uranyum zenginleştirme çalışmalarını genişletme yolunda

İran'ın Natanz nükleer tesisinin uydu görüntüsü (Arşiv- Reuters)
İran'ın Natanz nükleer tesisinin uydu görüntüsü (Arşiv- Reuters)
TT
TT

UAEA raporu: İran, uranyum zenginleştirme çalışmalarını genişletme yolunda

İran'ın Natanz nükleer tesisinin uydu görüntüsü (Arşiv- Reuters)
İran'ın Natanz nükleer tesisinin uydu görüntüsü (Arşiv- Reuters)

Reuters haber ajansının dün (Pazartesi) ulaştığı Birleşmiş Milletler Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı’nın (UAEA) gizli bir raporu, İran’ın Natanz'daki bir yeraltı tesisinde gelişmiş santrifüjler kullanarak uranyum zenginleştirmeyi planlı bir şekilde genişletme yolunda ilerlediğini gösterdi.
İran ile ABD arasında 2015 nükleer anlaşmasını yeniden canlandırma konusundaki dolaylı görüşmeler aksamış olsa da Tahran, anlaşmanın zenginleştirilmiş uranyum üretmek için kullanılmasını yasakladığı çok sayıda gelişmiş santrifüjü kullanmaya devam ediyor.
Bu makineler, anlaşmanın İran'ın zenginleştirilmiş uranyum stokunu büyütmek için kullanmasına izin verdiği tek santrifüj olan birinci nesil IR-1'den çok daha verimli. İran, bu cihazları olası bir hava bombardımanına dayanabilmesi için Natanz ve Fordo'da kullanıyor.
UAEA'nın üye ülkelere sunduğu rapora göre, Natanz'daki yeraltı tesisinde yakın zamanda kurulan üçüncü gelişmiş santrifüj seti (IR-6) artık çalışır durumda. Diplomatlar, IR-6'nın İran'ın en yeni santrifüjü olduğunu ifade etti.
UAEA’nın dün (Pazartesi) yayınlanan raporu, İran'ın 31 Ağustos 2019'da ya tamamlanmamış ya da kurulum sürecinin çok erken bir aşamasında olan yedi set santrifüjün kurulumunun tamamladığını gösterdi. Söz konusu tarih, kurumun son raporunda belirtildiği üzere müfettişlerin tesisi son ziyaret tarihiydi.
Raporda, biri (IR-4) ve altısı (IR-2M) olmak üzere toplamda yedi santrifüjün tam olarak kurulduğu ancak henüz uranyum zenginleştirmeye başlamadığı belirtildi.
Raporda ayrıca İran'ın UAEA'ya, daha önce bildirip kurduğu 12 santrifüje üç set daha (IR-2M) eklemeyi planladığını bildirdiği de vurgulandı.
Rapora göre, bu üç IR-2M cihaz setinden ikisi kurulmaya başlandı.
Raporda, Natanz'da kullanılan tüm santrifüjlerin hala yüzde 5 oranında zenginleştirilmiş uranyum heksaflorür ürettiği, ancak şimdi doğal uranyum heksaflorür ile beslendiği vurgulandı.
Söz konusu oran, 31 Ağustos'ta santrifüjlerin yüzde 2 oranında zenginleştirilmiş uranyum heksaflorür ile beslendiğini söyleyen üç aylık Eylül raporuyla çelişiyor.
2018 yılında ABD eski Başkanı Donald Trump, ülkesini İran ile imzalanan nükleer anlaşmadan çekmiş ve İran’a yaptırımları yeniden yürürlüğe koymuştu. İran bu hamleye, anlaşma kapsamında nükleer faaliyetlerine yönelik getirilen kısıtlamaları ihlal ederek yanıt verdi.
Diplomatlar, anlaşmanın yeniden canlandırılması halinde İran'ın gelişmiş santrifüjlerini kapatmak zorunda kalacağını söylüyor.

Daha fazlasını oku

 
 
ARAP DÜNYASI

Arap diplomatik kaynak: Şara, cumartesi günü Bağdat'ta yapılacak Arap Zirvesi'ne katılmayacak

Suriye Devlet Başkanı Ahmed eş-Şara ile Irak istihbarat şefi Hamid el-Şatri arasındaki bir görüşme (Arşiv-AFP)
Suriye Devlet Başkanı Ahmed eş-Şara ile Irak istihbarat şefi Hamid el-Şatri arasındaki bir görüşme (Arşiv-AFP)
TT
TT

Arap diplomatik kaynak: Şara, cumartesi günü Bağdat'ta yapılacak Arap Zirvesi'ne katılmayacak

Suriye Devlet Başkanı Ahmed eş-Şara ile Irak istihbarat şefi Hamid el-Şatri arasındaki bir görüşme (Arşiv-AFP)
Suriye Devlet Başkanı Ahmed eş-Şara ile Irak istihbarat şefi Hamid el-Şatri arasındaki bir görüşme (Arşiv-AFP)

-Arap diplomatik kaynaklar, dün, Suriye'nin geçici Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şara'nın cumartesi günü Bağdat'ta düzenlenecek Arap zirvesine katılmayacağını açıkladı. Eş-Şara’ya gönderilen resmi davet, İran yanlısı Iraklı siyasetçiler ve destekçileri tarafından sert eleştirilere maruz kalmıştı.

Şarku’l Avsat’ın AFP'den aktardığına göre kaynak yaptığı açıklamada, “Suriye Arap Cumhuriyeti Geçici Cumhurbaşkanı Ahmed Şara, 17 Mayıs'ta Irak'ın başkenti Bağdat'ta düzenlenecek 34. Arap Zirvesi'ne katılmayacak” dedi. Kaynak, “Suriye’yi zirvede Dışişleri Bakanı Esad Şeybani'nin temsil edeceğini” belirtti.

Bağdat, yakın müttefiki Beşşar Esed'in devrilmesinden bu yana komşusu ile yakın ilişkiler kurmak isteyen Şam'a karşı temkinli davranıyor. Ulusal İstihbarat Servisi Başkanı Hamid eş-Şatri başkanlığındaki Irak heyeti, geçen ayın sonlarında Şam'ı ziyaret ederek, güvenlik, ticaret ve terörle mücadele konularında iş birliği konularını görüşmek üzere eş-Şara ve hükümet yetkilileriyle bir araya geldi.

Esed'e en büyük destek Rusya, İran ve Hizbullah'tan gelirken, İran yanlısı Iraklı milisler de Esed'in demokrasi yanlısı protestoları bastırmak için başlattığı kanlı kampanyanın sürdüğü 13 yıllık savaşta rejimi savunmak için mücadele etti. Bu gruplar, sosyal medyadaki destekçileriyle birlikte Şeriat yasalarına karşı sert söylemlerini sürdürüyor.

xsdfrgt

Irak güvenlik kaynakları AFP'ye yaptığı açıklamada, Eş Şara'nın Irak'ta, eski bir tutuklama emri olduğunu ve bu emrin, Şara'nın El Kaide örgütü saflarında ABD ve müttefiklerine karşı savaştığı ve ardından Irak'ta yıllarca hapis yattığı döneme ait olduğunu söyledi.

sdfgthy
Şam sokaklarında devrik Başkan Esed ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in afişi, Mart 2022 (Arşiv-Reuters)

İçişleri Bakanı Abdul Emir el-Şammari, geçen hafta El-Hadath televizyonuna verdiği röportajda, 40 yıllık çatışma ve savaşın ardından göreceli bir istikrara kavuşan Irak'ın, zirveye katılan ileri gelenleri korumak için "kapsamlı güvenlik planları" uygulamaya koyduğunu doğruladı. Irak'ın Şara'nın katılımı için güvenlik garantisi vermesinin istenip istenmediği sorusuna El-Şammari, "Bizden herhangi bir güvenlik garantisi istenmedi ve güvenlik önlemlerimiz herkesi kapsıyor. Bütün konuklar eşit derecede önemlidir" yanıtını verdi.

Zirve ile eş zamanlı olarak Irak İçişleri Bakanlığı cumartesi günü, “11 Mayıs'tan 20 Mayıs'a kadar” gösterilerin yasaklandığını ve “gösteriye yapmaya çalışanların tutuklanacağını” duyurdu.