عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI

ABD Yemen Özel Temsilcisi Tim Lenderking, ateşkesin uzatılmasını desteklemek için Alimi ile bir araya geldi

Yemen Başkanlık Konseyi Başkanı Pazartesi günü Riyad'da ABD'nin Yemen Özel Temsilcisini kabul etti (SABA)
Yemen Başkanlık Konseyi Başkanı Pazartesi günü Riyad'da ABD'nin Yemen Özel Temsilcisini kabul etti (SABA)
TT
TT

ABD Yemen Özel Temsilcisi Tim Lenderking, ateşkesin uzatılmasını desteklemek için Alimi ile bir araya geldi

Yemen Başkanlık Konseyi Başkanı Pazartesi günü Riyad'da ABD'nin Yemen Özel Temsilcisini kabul etti (SABA)
Yemen Başkanlık Konseyi Başkanı Pazartesi günü Riyad'da ABD'nin Yemen Özel Temsilcisini kabul etti (SABA)

ABD Yemen Özel Temsilcisi Tim Lenderking, Yemen ateşkesini desteklemek için Perşembe günü yeni ziyaret turunun ilk durağı olan Riyad’da Yemen Başkanlık Konseyi Başkanı Raşid el-Alimi ile görüştü. Bu görüşme, BM Yemen Özel Temsilcisi Hans Grundberg'in Güvenlik Konseyi'nde ateşkesi iyileştirme ve uzatma çabalarına ilişkin gelişmeler hakkında verdiği aylık brifingle eş zamanlı olarak gerçekleşti.
Husi milisleri, Grundberg'in 2 Ekim'de sona eren ateşkesi uzatma ve genişletme planını, BM Güvenlik Konseyi tarafından yapılan açıklamada "aşırı" olarak tanımlanan koşullarla reddetmişti.
Yemenli resmi kaynaklar, Alimi'nin konsey üyesi Osman Mecelli ile birlikte Yemen'de bocalayan barış yolunu yeniden canlandırmayı amaçlayan istişareler kapsamında ABD Yemen Özel Temsilcisi Tim Lenderking ve ABD’nin Yemen Büyükelçisi Stephen Fagin'i kabul ettiğini belirtti.
SABA haber ajansı, toplantıda Yemen'deki son gelişmelerin ele alındığını ve İran rejiminin desteklediği Husi milislerinin uzlaşmazlığı gölgesinde insani ateşkesi yenileme çabaları hakkında görüş alışverişinde bulunduklarını bildirdi. Görüşmede ayrıca milisleri ateşkes bildirisi kapsamındaki yükümlülüklerini yerine getirmeye zorlamak için gereken garanti ve baskılara, Taiz ve diğer vilayetlerde yolların açılmasına ilişkin Stockholm Anlaşması’na ve Hudeyde limanlarının gelirleri ile çalışanların maaşlarının ödenmesine değinildi. Resmi kaynakların açıklamalarına göre Alimi, Başkanlık Konseyi ve hükümetin, üzerinde anlaşmaya varılan referanslara dayalı kapsamlı ve sürdürülebilir bir barış yaklaşımına ve BM elçilerinin çabalarını destekleme taahhüdüne vurgu yaptı.
Diğer yandan, ABD Dışişleri Bakanlığı geçtiğimiz Salı günü yaptığı açıklamada, Yemen Özel Temsilcisi Tim Lenderking’in Yemenliler için ateşkesin uzatılması ve kapsamının genişletilmesi konusunda anlaşmaya varmak amacıyla, BM liderliğinde Yemenli taraflarla yürütülen yoğun müzakereleri desteklemek üzere 11 Ekim’den itibaren bölgeye döndüğünü duyurdu. Açıklamada, Husilerin milyonlarca Yemenliye acil yardım sağlayan genişletilmiş bir ateşkes anlaşmasını destekleme fırsatına sahip olduğu belirtildi. Söz konusu acil yardım kapsamında, zor durumdaki devlet memurlarının maaşlarının ödenmesi, Taiz içinde ve Taiz’e giden yolların açılması, Sana Havalimanı’ndan yapılan uçuş destinasyonlarının sayısının artırılması yer alıyor. Bunların yanı sıra, Yemenlilerin liderliğinde, adalet ve hesap verebilirliğin sağlanmasını, insan hakları ihlalleri ve suistimalleri için tazminat taleplerini güvence altına alan sağlam ve kapsayıcı barış sürecine giden bir yol bulunmasını da kapsıyor. ABD’den yapılan açıklamada, ateşkesin ‘Yemenlilerin yıllardır arzuladığı barışı sağlamak için en iyi fırsat’ olmaya devam ettiği ve ‘ABD ve uluslararası toplumun genişletilmiş ateşkesini desteklemeye hazır olduğu’ vurgulandı.
Yemen hükümeti, BM elçisinin önerilerini esnek bir şekilde ele aldığını ifade ediyor. Ancak bu esneklik, Yemenlilerin çıkarları, güvenliği ve istikrarı pahasına İran'ın bölgedeki yayılmacı projesine öncelik vermekten başka hiçbir açıklaması olmayan Husi uzlaşmazlığı ve kibriyle karşılandı.
Milis lideri Abdülmelik el-Husi, son vaazlarında destekçilerini daha fazla asker toplamaya çağırdı. Başta İran silahlarının grubun kontrolündeki satış noktalarına ulaşmasını engellemek için getirilen kısıtlamaların kaldırılması ve Meşru Hükümeti Destekleme Koalisyonu'nun hükümete verdiği desteğin sona ermesi olmak üzere, uzlaşmaz grubun krizi sona erdirmek için öne sürdüğü birtakım koşulları yineledi.
Ayrıca İran yanlısı milisler, ateşkesin uzatılması ve genişletilmesi için meşru hükümet tarafından kabul edilmeyen koşullarda ısrar ediyor. Hükümetin, savaşçılarının ve silahlı unsurlarının maaşlarını ödemesi şartı da buna dahil.
Uluslararası toplum ve Birleşmiş Milletler, Husilerin 6 ay süren ateşkesin uzatılması ve genişletilmesi konusundaki uzlaşmazlığının, büyük çapta askeri çatışmaların geri dönüşüne yol açacağından endişe ediyor. Bu, Husi milisleri tarafından yenilenen savaşlar ve düşmanlıkların artması sebebiyle daha fazla insani acıya neden olacaktır.

Daha fazlasını oku

 
 
TEKNOLOJİ

Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından... Cep telefonlarımız uzaktan patlatılabilir mi?

Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından insanlarda cep telefonlarının saldırıya uğraması ve patlaması korkusu hakim (AFP)
Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından insanlarda cep telefonlarının saldırıya uğraması ve patlaması korkusu hakim (AFP)
TT
TT

Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından... Cep telefonlarımız uzaktan patlatılabilir mi?

Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından insanlarda cep telefonlarının saldırıya uğraması ve patlaması korkusu hakim (AFP)
Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından insanlarda cep telefonlarının saldırıya uğraması ve patlaması korkusu hakim (AFP)

Lübnan genelinde Hizbullah çağrı cihazları ve telsizlerine yönelik eşi benzeri görülmemiş güvenlik ihlali ve salı ile çarşamba günleri binlerce eş zamanlı patlama, kişisel cep telefonlarının ne kadar tehlikeli olduğu ve nasıl uzaktan patlatılabildiği konusunda birçok soruyu gündeme getirdi.

Cep telefonu bataryaları son derece yanıcı kimyasallardan üretilir, ancak bir kontrol ünitesi doğrudan bataryaya bağlıdır ve bataryayı güvende tutmak için özel bir yazılımla donatılmıştır.

DeepSAFE Technology'nin kurucusu ve McAfee, Intel ve Nokia'da güvenlik ve koruma araştırmaları eski başkanı olan Ahmed Sallam'a göre bu kontrol ünitesi, en önemlisi tüm üniteyi bataryanın sıcaklığını ateşleme noktasına yükseltebilecek kötü amaçlı yazılım içeren başka bir ünite ile değiştirmek olan çok sayıda hackleme yöntemi ile kötü niyetli olarak manipüle edilebilir. Bu, Lübnan vakasında olduğu gibi belirli cihazları hedef almak için yapılabilir.

grbtny
Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarında hayatını kaybedenler için düzenlenen cenaze töreninden (AFP)

Şarku’l Avsat'a konuşan Sallam, “Kötü niyetli bir şekilde üretilebilen bataryalar da var. Bunlar ya sıcaklığı belirli bir dereceye yükselterek ya da patlatma sistemini harekete geçiren bir ünite aracılığıyla ateşlenebilen patlayıcı maddeler içerirler. Tüm bunlar, radyo dalgaları ya da herhangi bir kablosuz elektrik dalgası yoluyla uzaktan sinyal alabilen harici bir iletişim ünitesi ile bataryaya içeriden bağlı çok küçük bir kontrol ünitesi yerleştirilerek yapılabilir” ifadelerini kullandı.

Sallam sözlerini şöyle sürdürdü: “Dış dünya ile iletişim olmasa da patlamalar senkronize edilebilir. Kötü amaçlı yazılım, tıpkı saatli bombaların çalıştığı gibi, tüm patlamaların aynı anda gerçekleşmesi için belirli bir anı bekleyebilir.”

Los Angeles'taki California Üniversitesi Kimya Bölümü'nde yardımcı doçent olan ve pil geliştirme ve üretiminde uzmanlaşmış bir ABD şirketi olan Nanotech Energy'nin bilim ve teknoloji şefi Maher el-Kady, “Lübnan'daki patlamalar tesadüfen değil, kasıtlı olarak meydana geldi. Büyük olasılıkla cihazlara uzaktan etkinleştirilen bir kontrol devresi yerleştirilmişti. Bu da patlamaların senkronizasyonunu açıklıyor” şeklinde konuştu.

cdvfgthy
Lübnan Ordusu tehlikeli gördüğü telsiz ve çağrı cihazlarını imha etmek üzere topluyor. (AFP)

Şarku’l Avsat'a açıklamalarda bulunan el-Kady, “Herhangi bir bataryanın patlamasına yol açabilecek birkaç mekanizma vardır. Bunlardan ilki, mobil cihazın ya da elektrikli otomobilin bataryaya metal bir cismin girmesine yol açan bir kazaya maruz kalması ya da batarya parçalarının sıkışmasına ve parçalarının tahrip olmasına yol açan yüksek orandaki basınç yahut da bataryanın yüksek bir yerden düşerek parçalarının tahrip olmasıdır. İki olasılık daha var: Birincisi bataryanın sıcaklığının çok yüksek oranlara çıkmasına neden olarak patlamasına yol açan harici bir katalizörün varlığı ve ikincisi de bataryanın içindeki pozitif terminalin negatif terminale bağlanmasına yol açan harici bir etkileyicinin varlığıyla ilgili” ifadelerini kullandı.

Uzmanlara göre cep telefonları hacklenebilir. Ayrıca üretim ya da tedarik aşamalarından herhangi birinde ya da internet üzerinden erişilerek patlatılmak üzere içlerine kötü niyetli yazılımlar entegre edilebilir.

El-Kady, kasıtlı bir dış neden olmaksızın, üretim hataları nedeniyle bir pilin patlama olasılığının 10 milyon pil başına bir pili geçmediği konusunda kamuoyuna güvence verirken, pillerin 150 santigrat derecenin üzerine çıkabilen yüksek sıcaklıklara dayanmasını sağlamak için titiz testler yapıldığını da belirtti. Ancak bu durum, çağrı cihazlarında ve modern mobil cihazlarda bulunan lityum-iyon pilleri ‘saatli bomba’ olarak tanımlamasına engel olmadı. “Pil patlamalarının neden olduğu hasar, pilin boyutuna ve kullanıcının konumuna veya insan vücudunun hayati organlarından herhangi birine ne kadar yakın olduğuna bağlıdır” diyen el-Kady, elektrikli arabalar söz konusu olduğunda durumun daha da kötüleşeceğini, çünkü batarya boyutlarının bir cep telefonu bataryasının 5 bin ila 7 bin katına ulaşabileceğini belirtti.

Tedarik zincirleri

Yaşananların tekrarlanmasının nasıl önlenebileceği konusunda ise Sallam, tedarik zincirinin güvence altına alınması gerektiğine işaret ederek, Lübnan'a gelen cihazlarda olası değişiklikleri kontrol etmenin ve içlerine yeni bileşenler yerleştirilip yerleştirilmediğini test etmenin birçok yolu olduğunu açıkladı.

 

ascdvrg
Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından insanlarda cep telefonlarının saldırıya uğraması ve patlaması korkusu hakim (AFP)

Teknik olarak, hassas bir terazi kullanılarak, ne kadar küçük olursa olsun cihazın ağırlığındaki herhangi bir değişiklik tespit edilebilir, böylece üzerinde herhangi bir değişiklik yapılıp yapılmadığı anlaşılabilir. Bu hassas terazi, başta batarya olmak üzere her bir birimin ağırlığını doğru bir şekilde hesaplamak için kullanılmalıdır. X-ray ve CT Scan gibi radyolojik cihazların yanı sıra patlayıcılar için kimyasal tespit üniteleri de kullanılabilir ve tüm bu teknik araçlar genellikle havaalanlarının içinde kullanılır. “Lübnan örneğinde meselenin ele alınışında büyük bir güvenlik açığı olduğunu düşünüyorum” diyen Sallam, herhangi bir patlayıcı maddenin varlığını ya da yokluğunu teyit etmek için kullanılabilen teknolojilerin mevcut olduğunu vurguladı.

fvrbgty
Çağrı cihazı patlamalarının kurbanları (AP)

Medya kuruluşlarına göre, Lübnan'daki çağrı cihazları Tayvanlı bir şirket tarafından tasarlanmış ve Avrupa'da bilinmeyen başka bir şirkete üretim lisansı verilmişti. Bu nedenle üretim güvenliği ve uygulama kalitesi ile ilgili konular tespit edilememiş olabilir.

Genel olarak çağrı cihazları, ister alıcı uçta tek yönlü bir bağlantı olsun, ister alıcı ve verici uçta iki yönlü bir bağlantı olsun, iletişim sürecini kontrol etmek için bir sunucuya ihtiyaç duyar. Ancak Sallam'a göre bu sunucular veri tabanlarına sahip ve genellikle siber saldırılara ve hacklere karşı savunmasız olan dijital işletim sistemlerini çalıştırıyor.

“Çağrı cihazları tedarik zinciri boyunca değiştirilebilir, aynı şey sunucular için de geçerli olabilir” diyen Sallam, cihazların kendilerinin de değiştirilebileceğini ve üretim süreçleri ya da nakliye ve tedarik zincirleri sırasında ‘kötü niyetli’ yazılımlar eklenebileceğini açıkladı.