İmam Türki Bin Abdullah Doğa Koruma Alanı Geliştirme Kurumu CEO’su Muhammed eş-Şaalan, Şarku’l Avsat’a konuştu: Ekoturizm, küçük ve orta ölçekli şirketlere aktif katkı sağlayacak

Suudi Arabistan, Ekonomik Diyalog ile doğa koruma alanına yatırımlarını sürdürüyor.

Özel sektörü yaban hayatın geliştirilmesine dahil etmek için yapılan İmam Turki bin Abdullah Koruma Alanı ve kurumun CEO’su Mühendis Muhammed eş-Şaalan. (Şarku’l Avsat)
Özel sektörü yaban hayatın geliştirilmesine dahil etmek için yapılan İmam Turki bin Abdullah Koruma Alanı ve kurumun CEO’su Mühendis Muhammed eş-Şaalan. (Şarku’l Avsat)
TT

İmam Türki Bin Abdullah Doğa Koruma Alanı Geliştirme Kurumu CEO’su Muhammed eş-Şaalan, Şarku’l Avsat’a konuştu: Ekoturizm, küçük ve orta ölçekli şirketlere aktif katkı sağlayacak

Özel sektörü yaban hayatın geliştirilmesine dahil etmek için yapılan İmam Turki bin Abdullah Koruma Alanı ve kurumun CEO’su Mühendis Muhammed eş-Şaalan. (Şarku’l Avsat)
Özel sektörü yaban hayatın geliştirilmesine dahil etmek için yapılan İmam Turki bin Abdullah Koruma Alanı ve kurumun CEO’su Mühendis Muhammed eş-Şaalan. (Şarku’l Avsat)

Çevreyi korumak ve Suudi Arabistan’ın kuzeydoğu bölgesini tanıtmakla konusunda çalışmalar yürüten İmam Türki Bin Abdullah Doğa Koruma Alanı Geliştirme Kurumu CEO’su Mühendis Muhammed eş-Şaalan, ister otellerde, isterse kırsal evlerde ve sürdürülebilir balıkçılık alanlarında olsun özel sektörün katılımı ve sermayenin rezerv içine girişi için çok sayıda mesire alanının var olduğunu söyledi. Yetkili, şirketleri ve kurumları güçlendirme ve tüm sektörleri yatırım yapmaya teşvik etme vizyonunda temsil edilen hedeflere ulaşmanın amaçlandığını vurguladı. Mühendis Muhammed eş-Şaalan, genel olarak korunan alanlara yatırımcıları çekmek için Turizm Bakanlığı ve Suudi Turizm Otoritesi ile bir anlaşma imzalandığı bilgisini de verdi.
Doğal hayatın korunması için kapsamlı bir plan çerçevesinde, Hubara kuşunun üremesi için özel bir merkezin kurulduğunu belirten Şaalan, sektör ve çevre dengesi ile ilgilenen Suudi Arabistan’ın vizyonunun hedeflerinin uygulanması çerçevesinde bunun cesur bir girişim olduğunu kaydetti. Yetkili ayrıca, bu organizmaları çoğaltıp yeniden salıvermeyi ve sürdürülebilir balıkçılıkta üretim fazlasının değerlendirilmesini amaçladıklarını dile getirdi.
Mühendis Muhammed eş-Şaalan, Şarku’l Avsat’a verdiği bir röportajda, koruma alanının amaçları arasında, Suudi Arabistan’da eko-turizmi etkinleştirmenin yanı sıra yerel topluluk için iş olanakları sağlamanın ve küçük ve orta ölçekli şirketlerin katkılarını artırmanın da yer aldığını söyledi.
İmam Türki Bin Abdullah Rezerv Geliştirme Kurumu CEO’su Mühendis Muhammed eş-Şaalan’ın Şarku’l Avsat’a verdiği röportajda sürece ilişkin merak edilenlere ve Suudi Arabistan’ın bu alanda attığı adımlara ilişkin soruları cevapladı:

-İmam Türki bin Abdullah Koruma Alanı’nın temel sütunlarından bahsedebilir misiniz?
Bu, Kraliyet emriyle 2018 yılında kurulan Suudi Arabistan’daki altı kraliyet koruma alanından biridir. Ülkenin kuzeydoğu kesiminde 91 bin kilometrekarelik bir alanda yer almaktadır. Başta yaban hayatının korunması, geliştirilmesi ve çeşitlendirilmesi olmak üzere üç temel hedefi var. Bu hedeflere, ara üretim merkezleri, mantar organizmalarının salınması, tohumların toplanması ve dağıtılması ve ekim zamanlarında fidelerin yetiştirilmesi de dahil. Koruma alanı kapsamındaki köy ve çöllerde yaklaşık 80 ila 100 bin kişi yaşıyor. Bu nedenle, yerel topluluk için iş ve eğitim yaratmaya ve küçük ve orta ölçekli şirketlerin katkısını artırmaya çalışıyoruz. Ekoturizm, küçük ve orta ölçekli şirketlere aktif katkı sağlayacak. Koruma alanı, Linah’taki tarihi Kral Abdülaziz Sarayı, tarihi çarşı ve Zubaydah sokağı da dahil güzel alanların varlığı nedeniyle genel ve özel olarak rezerv kapsamında ekoturizmi harekete geçirmeyi amaçlıyor. Bu alanlar, bu tür tarihi ve ekolojik alanları keşfetmek isteyen hem yerli hem de yabancı ziyaretçiler için oldukça çekici yerler.

-Özellikle Hubara yetiştiriciliği için bir merkez kurulmasının nedeni nedir?
Koruma alanı, Yönetim Kurulu Başkanı Prens Turki bin Muhammed bin Fahd’ın desteği ve rehberliği ile Hubara Yetiştirme Merkezi’nin inşasına başladı. Temel hedef, bu kuşun, özellikle Asya Hubarası’nın yeniden yetiştirilmesinin ve doğal ortamına bırakılmasının yanı sıra üzerinde çalışmalar ve araştırmalar yürütmektir. Merkez, yerel topluluk için iş yaratmayı hedefliyor. Bu da yerel ekonominin gelişmesini, nihayetinde sürdürülebilir balıkçılık için fazla üretimin sağlanmasını, yasallaştırılmış balıkçılık rezervlerinin etkinleştirilmesini ve ayrıca yatırımcıları ve sektörle ilgilenenleri cezbetmeyi teşvik ediyor. Bu kuş özellikle tanımlandı. Özellikle İmam Türki bin Abdullah Koruma Alanı’nın kalbinde yer alan et-Tisiyye Koruma Alanı, Hubara kuşunu korumak amacıyla kuruldu. Krallığın bu alandaki çabaları uzun süredir devam ediyor. 1980’lerde Prens Saud el-Faysal Yaban Hayatı Koruma Merkezi, daha sonra et-Tisiyye Koruma Alanı kuruldu. Vizyon başladığından beri, Suudi Arabistan’da çevresel olaylar önemli ölçüde hızlandı. Bu nedenle Hubara kuşunu bu temelde korumaya çalışıyoruz.

-Bu kuş türünü evcilleştirmek ve üremesi için uygun ortamı sağlamak zordur. Bunu başarmak için planınız nedir?
Hubara, yaratılıştan beri var olan bir canlıdır. Onunla ilgili çalışma yürütmek, onunla uğraşmak ve üretim için evcilleştirmek kolay değildir. Bu ana hedeflerden biri. Bu nedenle dört milyon metrekarelik bir alanda Hubara yetiştiriciliği merkezi kurma çalışmalarına başladık. Hubara’nın geçmişte doğal yaşam alanlarının tahribi ve kaçak avcılığın yaygınlaşması sonucunda yok olma tehlikesiyle karşı karşıya olduğu biliniyor. Bu durum, bu kuşun varlığını azalttı ve bazı bölgelerde neslini tüketti. İlk yıllarda ağırlıklı olarak eğitim ve hazırlık aşamasında, ardından ister üretim ister yem sürecinde olsun, temelde doğayı taklit ederek bu üretimden tam anlamıyla yararlanabilmemiz için yaklaşık bin kuş kapasitesi ile başlayacağız. Üretim sürecinin, kuşun doğada var olduğu şekilde gerçekleştirilmesi için genetik dizilimi, çevresel ve doğal özellikleri başta olmak üzere kuşu korumak bizim için önemlidir.

-Bu alanlar yatırım amaçlı nasıl kullanılabilir? Ya da bir başka deyişle alana yönelik yatırımlara özel sektörü dahil etmek için planlarınız nelerdir?
Oteller, kırsal evler, sürdürülebilir balıkçılık alanları veya Zubaydah parkur aktiviteleri ve turistik alanların canlandırılması olsun, bugün çok sayıda mesire alanı var. Turizm Bakanlığı ve Suudi Turizm Otoritesi ile genel olarak korunan alanlara yatırımcı çekmeyi amaçlayan bir anlaşma imzaladık.

-Koruma alanının harmonisi ile doğru alanı seçtiğinizi düşündünüz mü?
Merkez, uygun iklimde bir yer. Altyapının hazır olması ve arazinin topografyasının uygunluğu ile karakterize edildiği için mekânı seçmeye gerçekten çok hevesliydik. Aynı şekilde ulaşım kolaylığı, lojistik ve çalışanlar için destek hizmetlerinin yakınlığının yanı sıra kentsel alanın dışında olmasına da dikkat ettik.



Küresel piyasalar sarsılıyor: ‘Yapay zekâ balonu’ korkusu Asya genelinde satış dalgasına neden oldu

Güney Kore'nin KOSPI endeksini gösteren bir ekran (AFP)
Güney Kore'nin KOSPI endeksini gösteren bir ekran (AFP)
TT

Küresel piyasalar sarsılıyor: ‘Yapay zekâ balonu’ korkusu Asya genelinde satış dalgasına neden oldu

Güney Kore'nin KOSPI endeksini gösteren bir ekran (AFP)
Güney Kore'nin KOSPI endeksini gösteren bir ekran (AFP)

Asya borsaları bugün keskin bir düşüş yaşadı. Wall Street'te teknoloji sektörlerinin öncülüğünde başlayan satış dalgası, yapay zekâ şirketlerinin aşırı değerlendiğine dair artan endişelerle daha da şiddetlendi.

Bu durum, yatırımcıların yapay zekâ yatırımlarının bir balon haline gelip gelmediğine dair heyecandan temkinli bir tutuma geçtiklerinin küresel bir göstergesi. Söz konusu düşüş, Wall Street yöneticilerinin zayıf piyasaların olası bir düzeltmeyle karşı karşıya olduğu konusunda uyarıda bulunduğu ABD'deki Standard & Poor's ve Nasdaq endekslerindeki düşüşün ardından geldi. Şarku’l Avsat’ın Financial Times'tan aktardığına göre yöneticiler, piyasaların ‘yüzde 10 veya yüzde 20 oranında yükseliştense, düzeltmeye uğrama olasılığının daha yüksek’ olduğunu belirttiler.

Fırtınanın merkezinde Asya teknoloji endeksleri

Yapay zekâ coşkusu sayesinde bu yıl güçlü bir performans gösteren Asya piyasaları en çok etkilenenler oldu. Bu yıl en iyi performans gösteren endekslerden biri olan Güney Kore'nin KOSPI endeksi, kayıplarını hafifçe azaltmadan önce yüzde 6,2 oranında keskin bir düşüş yaşarken, Japonya'nın Nikkei 225 endeksi işlemlerin başlangıcında yüzde 4,3 oranında düştü. Taipei'nin Taiex endeksi yüzde 2,4, Hong Kong'un Hang Seng endeksi yüzde 0,9 ve Çin’in CSI 300 endeksi ise yüzde 0,7 değer kaybetti. Bu daralma bugün ABD ve Avrupa piyasalarında daha fazla düşüş beklentisine yol açtı.

Çip üretimi devlerine doğrudan darbe

ABD'nin yapay zekâ ihtiyaçlarının ana tedarikçileri olan Asyalı çip üreticileri, en çok satılan hedefler arasındaydı. Yapay zekada kullanılan yüksek bant genişliğine sahip bellek çiplerinin en büyük üreticilerinden ikisi olan SK Hynix ve Samsung Electronics'in hisseleri sırasıyla yüzde 7 ve yüzde 6,1 değer kaybetti. Dünyanın en büyük çip üreticisi Taiwan Semiconductor Manufacturing Company (TSMC) de değerinin yüzde 3'ünü kaybetti. Analistler, bölgesel çip üreticileri ile ABD yapay zekâ start-up'ları arasında yapılan bir dizi anlaşmanın desteğiyle, Kuzey Asya'da yapay zekâ beklentilerinin son zamanlarda önemli ölçüde arttığını belirtiyor.

Borsa piyasalarındaki çalkantıya rağmen, tahvil ve döviz piyasaları bir miktar istikrar gösterdi. 10 yıllık ABD hazine tahvillerinin getirileri hafifçe düştü ve dolar, bir dizi para birimi ve Japon yeni karşısında hafif değer kaybetti.


Trump döneminde dev servet transferi: En zengin yüzde 1 kazancını katladı

Amerika'nın en zengin isimlerinden bazıları yemin töreninde Trump'a eşlik etmişti (AFP)
Amerika'nın en zengin isimlerinden bazıları yemin töreninde Trump'a eşlik etmişti (AFP)
TT

Trump döneminde dev servet transferi: En zengin yüzde 1 kazancını katladı

Amerika'nın en zengin isimlerinden bazıları yemin töreninde Trump'a eşlik etmişti (AFP)
Amerika'nın en zengin isimlerinden bazıları yemin töreninde Trump'a eşlik etmişti (AFP)

Yeni bir rapora göre Donald Trump'ın bu yıl göreve dönmesinden bu yana Birleşik Devletler'deki en zengin 10 kişinin serveti 700 milyar dolar artıı ve başkanın politikaları "eşitsizliği yeni zirvelere taşıdı".

Başkomutanın en önemli icraatlarından biri, kurumlar vergisi oranlarını ve milyarderlerin vergilerini düşüren Büyük, Güzel Yasa Tasarısı'nı imzalamasıydı. Öte yandan en düşük gelirli hanelerin vergilerinin artması bekleniyor.

Oxfam America, Trump'ın tartışmalı yasa tasarısının "onlarca yıldır görülen en büyük servet transferlerinden birini" kolaylaştırdığını söylüyor.

Rapora göre en üst yüzde 1 içindeki en düşük gelirli hane halkı, son bir yılda en alt yüzde 20’lik dilimdeki en yüksek gelirli hane halkından 987 kat daha fazla servet kazandı. Ayrıca Başkan Joe Biden dönemindeki bazı ayları da içeren geçen yıl içinde ABD milyarderlerinin serveti 698 milyar dolar arttı.

fty
Donald Trump döneminde milyarderlerin serveti 698 milyar dolar arttı (ABD)

En zengin Amerikalıların servetindeki bu muazzam artışa rağmen ülkenin yüzde 40'ından fazlası düşük gelirli olarak sınıflandırılıyor ve federal yoksulluk sınırının iki katından daha az gelirle yaşıyor.

Senatör Elizabeth Warren, raporun önsözünde, "Aramızdaki en zenginler neredeyse hiç vergi ödemeden hayal edilemez servetler elde edebiliyor" diye yazdı.

Partisinin başkan adaylığı için yarışırken servet vergisini destekleyen Demokrat, raporun yeni bir yol sunabileceğini de öne sürdü.

Warren, "Bu rapor, Amerika'daki eşitsizliğin şiddetini inceliyor ve ileriye dönük bir yol çiziyor" diye yazdı.

Neyin işe yaradığını biliyoruz. Sıkı rekabet için büyük şirketleri bölmek, çalışanlarımızı desteklemek, vergi mevzuatını düzeltmek ve hizmetlere yatırım yapmak sadece ailelere yardımcı olmakla kalmıyor, aynı zamanda tüm ekonomimizi de güçlendiriyor. Halkımıza yatırım yaptığımızda, kuralları adilce uyguladığımızda, en zenginlerden kendi paylarına düşeni yapmalarını istediğimizde hepimiz daha iyi olacağız.

grthy
Elizabeth Warren, "büyük şirketleri bölmenin" ABD ekonomisini güçlendireceğini söylüyor (AP)

Oxfam America Başkanı ve CEO'su Abby Maxman da Warren'la aynı fikirde.

Yaptığı açıklamada, "Veriler, ülkemizdeki insanların içgüdüsel olarak zaten bildiği bir şeyi doğruluyor: Yeni Amerikan oligarşisi burada" dedi.

Milyarderler ve mega şirketler hızla büyürken, çalışan aileler konut, sağlık hizmeti ve market alışverişi için para bulmakta zorlanıyor.

Ancak milyarderler, Trump'ın ikinci başkanlığında kilit bir rol oynadı.

Yemin töreni sırasında sahnede Elon Musk, Mark Zuckerberg, TikTok CEO'su Shou Zi Chew ve Jeff Bezos gibi CEO'lar da vardı.

Öte yandan Palantir, OpenAI, Google ve Lockheed Martin gibi şirketler, süregelen hükümet kapanmasına rağmen Trump'ın devam eden 300 milyon dolarlık projesinin en büyük fon sağlayıcıları arasında yer alıyor.

Hatta bir haberde Trump ailesinin, iki başkanlık dönemi boyunca kripto paralardan, MAGA markalı ürünlerden ve Mar-a-Lago konutundan gelen kârlar sayesinde 3,4 milyar dolar gibi dudak uçuklatan bir kazanç elde ettiği öne sürüldü.

Başkomutan, milyarder arkadaşlarının görev süresi boyunca kazandıkları parayla neşeyle övünmüştü.

Trump, sırasıyla 12,9 milyar dolar ve 5,6 milyar dolar servetleri olduğu tahmin edilen Charles Schwab ve NASCAR takımı sahibi Roger Penske'yi işaret ederek, onların hatırı sayılır servetleriyle böbürlenmişti.

Nisanda Oval Ofis'te düzenlenen bir basın toplantısında, "2,5 milyar dolar kazandı ve 900 milyon dolar kazandı! Bu hiç de fena değil!" demişti.

The Independent, yorum için Elizabeth Warren, ABD Hazine Bakanlığı ve Beyaz Saray'la iletişime geçti.

Independent Türkçe


OPEC Genel Sekreteri: Petrol talebine ilişkin görünüm olumlu olmaya devam ediyor

Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) Genel Sekreteri Heysem el-Gays (Reuters)
Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) Genel Sekreteri Heysem el-Gays (Reuters)
TT

OPEC Genel Sekreteri: Petrol talebine ilişkin görünüm olumlu olmaya devam ediyor

Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) Genel Sekreteri Heysem el-Gays (Reuters)
Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) Genel Sekreteri Heysem el-Gays (Reuters)

Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) Genel Sekreteri Heysem el-Gays bugün yaptığı açıklamada, örgütün petrol talebine ilişkin olumlu işaretler görmeye devam ettiğini ve piyasada herhangi bir sürpriz beklemediğini söyledi.

El-Gays, Abu Dabi Uluslararası Petrol Fuarı ve Konferansı (ADIPEC 2025) kapsamında düzenlenen bir oturumda, petrol ve gaz talebinin devam edeceğini ve yakın zamanda talepte bir doruk beklemediklerini vurguladı. Bu nedenle, petrol ve gazın güvenli olduğunu ve piyasada arzlarının bol bulunduğunu belirtti.

OPEC+ ittifakının aralık ayı için petrol üretiminde hafif bir artış ve gelecek yılın ilk çeyreğinde artışların geçici olarak askıya alınması konusunda anlaşmaya varmasından bir gün sonra konuşan el-Gays, “Arz ve talep arasında bir denge sağlamak istiyoruz” dedi.

OPEC+ ittifakının sekiz üyesi dün, aralık ayı için petrol üretimini günde yaklaşık 137 bin varil artırma konusunda anlaştı.

Suudi Arabistan, Rusya, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Irak, Kuveyt, Umman, Kazakistan ve Cezayir olmak üzere sekiz ülke, ‘mevcut elverişli petrol piyasası temelleri ve istikrarlı küresel ekonomik görünüm ışığında petrol piyasasını istikrara kavuşturma ve üretimlerini ayarlama taahhütlerini’ yineledi.

OPEC Sekreterliği, toplantının ardından yaptığı açıklamada, ‘küresel ekonomik beklentilerin istikrarlı olması ve piyasanın mevcut olumlu temel göstergeleri, bunun da petrol stoklarının düşüşüne yansıması ışığında’, Nisan 2023’te açıklanan gönüllü ek üretim kesintileri olan günde 1,65 milyon varil içindeki 137 bin varillik bir üretim ayarlamasının sekiz katılımcı ülke tarafından uygulanmasına karar verildiğini bildirdi. Açıklamada, bu ayarlamanın Aralık 2025’te yürürlüğe gireceği belirtildi.

Açıklamada, “Aralık ayından sonra, mevsimsel faktörler göz önüne alındığında, sekiz ülke ayrıca 2026 yılının ocak, şubat ve mart aylarında aylık üretim artışlarını askıya almaya karar verdi” denildi.

Diğer yandan BP CEO'su Murray Auchincloss, OPEC+ ittifakı dışındaki ülkelerden gelen petrol arzındaki artışın nisan ayına kadar duraklayacağını söyledi.

Auchincloss, petrol yatırımının uzun vadeli bir değer taşıdığını ve sektörün talep artışına ayak uydurmak için Abu Dabi, Irak ve Libya gibi bölgelerde genişlemesi gerektiğini ifade etti.