Kış mevsimi, Haseke kamplarındaki mültecileri endişelendiriyor

Waşokani kampında suyun doldurulmasını bekleyen göçmenler (Şarku'l Avsat)
Waşokani kampında suyun doldurulmasını bekleyen göçmenler (Şarku'l Avsat)
TT

Kış mevsimi, Haseke kamplarındaki mültecileri endişelendiriyor

Waşokani kampında suyun doldurulmasını bekleyen göçmenler (Şarku'l Avsat)
Waşokani kampında suyun doldurulmasını bekleyen göçmenler (Şarku'l Avsat)

Üç yıldır Waşokani kampında yaşayan Suriyeli göçmen kadın Hatice el-Alavi, çadırının yıprandığından, yırtıldığından ve yeni bir çadır almak için yaptığı tüm girişimlerin başarısız olduğundan şikayet etti. 40 yaşındaki kadın, Suriye'nin kuzey doğusundaki Haseke kentinin yaklaşık 12 kilometre kuzeybatısındaki kamp yönetim ofisinin önünde kuyrukta beklerken kendini tutamadı ve gözyaşlarına boğuldu.
Hatice, yardım sağlayan uluslararası insani yardım kuruluşlarının olmaması nedeniyle artık yıpranan çadırların geri kalanına işaret ederek şunları söyledi:
"İki hafta oldu ve her gün bana yeni bir çadır vermeleri için burada bekliyorum. Geçen yılki soğuk kıştan çocuklarım hastalandı."
Yerinden edilmiş bu kadın, kendilerini aşırı yaz sıcağından ve soğuk kış havasından koruyamayan bir çadırda yaşayarak hayatın zorluklarına nasıl katlandıklarını, acı çektiklerini şöyle anlattı:
"Her konuda çaresiz hissediyoruz. Buradaki banyolar bile ortak ve kadınlara ve kızlara özel bir yer yok. Maalesef durum kışın trajik bir hal alıyor ve işlerimizi nasıl halledeceğimiz konusunda şaşıp kalıyoruz."
Kamp sakinleri, Birleşmiş Milletler (BM) desteği olmadığında elektrik kesintileri, ısınma ve akaryakıt eksikliği nedeniyle zorlu insani koşullarla karşı karşıya kaldıklarını ilettiler. Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi yetkilileri tarafından sağlanan destek, yönetimin etki alanlarında 12'den fazla kamp olduğu için sınırlı olarak kalıyor.
İkinci bir çadırda, en büyüğü 6 yaşında olan dört kızıyla yaşayan Saliha, geçen yıl dağıtılan akaryakıt ödeneklerinin azlığından şikayet etti. Göçmen kadına göre, kamp yönetimi geçen yıl her aileye günde 4 litre yakıt dağıttığını belirterek, "Bu miktar sadece 4 saat ısıtacak kadar yetti. Gecenin geri kalanında ise soğuktan ölüyorduk. Dünya bizim için cehenneme döndü. Trajedimizi artıran şey, uluslararası örgütlerin yokluğu ve yeterli ödeneklerin olmamasıydı” ifadelerini kullandı.
Bu koşullarla ilgili olarak kamp yöneticisi Setira Raşk, Şarku'l Avsat'a, kamp sakinlerinin sayısıyla ilgili, Resulayn veya Kürtçe ismiyle Sere-Kaniye şehrinden ve kırsalından gelen yaklaşık 15 bin  yerinden edilmiş insan olduğunu söyledi ve "2 bin 516 aile yaşıyor" dedi Yetkili, “Yerinden edilen insan sayısındaki artışla genişleyen boşluğu doldurmak için ısıtma cihazları, gerekli yakıt tahsisleri, temel kış malzemeleri, battaniyeler ve tıbbi yardımdan yoksunuz” dedi. Setira Raşk, Haseke'nin kuzey ve batı kırsalında yer alan temas alanlarındaki çatışmaların devam etmesi sonucu her gün onlarca kişi kabul ettiklerini ifade ederek, "Her gün evlerinden kampa kaçan düzinelerce insan var ve kampı genişletmek ve tüm sakinlerinin temel ihtiyaçlarını karşılamak için çabalıyoruz” dedi.
Setira Raşk, özellikle soğuk havaların bastırmasıyla birlikte bulaşıcı hastalıkların yayılması ve bir insani felaket yaşanması konusunda uyardı ve çalışmalarının önündeki en belirgin zorluk ve engellerden birinin Haseke Valiliği tarafından bu kampların tanınmaması olduğunu açıkladı. Raşk, "Valilik, izinli olan uluslararası kuruluşlar ve insani yardım kuruluşlarının bu kamp sakinlerine yardım sağlamasını engelliyor ve bunun yasadışı olduğunu söylüyor, bu da bizim yükümüzü ve sorumluluklarımızı artırıyor” dedi.
3 yıl önce Haseke'nin kuzeyindeki memleketleri Resulayn’den kaçarken kocası öldürülen dul Sacida, Ekim 2019'da Türk ordusunun ve Suriyeli grupların bölgede kontrolü ele geçirmesinin ardından zorlu koşulların derinleştiğini söylüyor ve genç yaşına rağmen beş çocuğunun sorumluluğunu tek başına almak zorunda kaldığını belirtiyor. Sacida, 3 yıl önce yerinden edildiğinden bu yana, 30 metre büyüklüğünde bir çadırda yaşıyor ve şunları söylüyor:
"Burası bizim için zorunlu bir yuvaya dönüştü. Çocuklarımı bu halde göreceğime keşke ölseydim. Çocuklarım soğuk, hastalık ve açlıkla mücadele ediyor ve ben çaresizim."



Netanyahu'nun tehditlerinin ardından İsrail Gazze'de saldırılarını arttırdı

Gazze'nin güneyinde İsrail saldırısında öldürülen yakınlarının cenazeleri başında ağlayan Filistinliler (AP)
Gazze'nin güneyinde İsrail saldırısında öldürülen yakınlarının cenazeleri başında ağlayan Filistinliler (AP)
TT

Netanyahu'nun tehditlerinin ardından İsrail Gazze'de saldırılarını arttırdı

Gazze'nin güneyinde İsrail saldırısında öldürülen yakınlarının cenazeleri başında ağlayan Filistinliler (AP)
Gazze'nin güneyinde İsrail saldırısında öldürülen yakınlarının cenazeleri başında ağlayan Filistinliler (AP)

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun Hamas üzerindeki askeri baskıyı iki katına çıkarma tehdidinin ve hükümetindeki bakanların Hamas’ın Filistinli tutukluların serbest bırakılmasını ve savaşın sona erdirilmesini öngören kapsamlı bir anlaşmaya varma talebini reddederek Gazze Şeridi'nin tamamını işgal etme çağrılarının ardından İsrail işgal güçleri, Gazze Şeridi'ndeki saldırılarını arttırarak dün daha fazla can kaybına neden oldu.

Filistinli tıbbi kaynaklara göre dün şafak vaktinden bu yana Gazze Şeridi'nin farklı bölgelerine düzenlenen çok sayıdaki hava saldırısı, topçu bombardımanı ve insansız hava aracı (İHA) ile açılan ateş sonucunda 30'dan fazla Filistinli hayatını kaybetti.

Aynı istatistiklere göre kurbanların çoğu Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus ile Gazze şehrinin doğusundaki Şucaiyye ve et-Tuffah mahallelerindendi.

Gazze'deki Filistin Sağlık Bakanlığı tarafından dün yapılan açıklamada, 7 Ekim 2023 tarihinden bu yana İsrail tarafından Gazze Şeridi’ne düzenlenen bombardımanlarda ölenlerin sayısının 51 bin 201'e, yaralananların sayısının ise 116 bine yükseldiği bildirildi.

Yeni bir teknik

Şarku’l Avsat muhabiri, dün gece, Gazze şehrinin doğusunda yer alan Zeytun, Şecaiyye ve et-Tuffah mahallelerinin her noktasını vuran İsrail’in saldırılarının yoğunluğu açısından zor geçtiğini, özellikle et-Tuffah Mahallesi ve Yafa Caddesi çevresi ile Gazze şehrinin orta kesimlerine yakın bölgelerden çok sayıda insanı kaçmaya zorladığını bildirdi.

İsrail, 18 Mart'ta çatışmaların yeniden başlamasından bu yana İsrail askerleri arasında yaşanan ilk ölümcül olay olan, Hamas üyeleri ile İsrail askerleri arasında et-Tuffah Mahallesi’nin doğusunda yaşanan çatışmalarda bir İsrail askerinin ölmesi ve dört askerin yaralanmasından bir gün bu bölgelere saldırdı.

İsrail askerleri coğrafi olarak, ateşle korudukları, ancak asker bulundurmadıkları kuzeybatı bölgeleri dışında Refah şehrinin tamamını karadan kontrol ediyorlar. Refah şehrini Han Yunus'tan ayıran ve ‘Morag Koridoru’ olarak bilinen bölgede konuşlanmış durumdalar.

sdfgthy
Dün Gazze’nin kuzey yakınlarında İsrail’e ait askeri bir aracı taşıyan bir tır (Reuters)

İsrail kara kuvvetleri, Gazze Şeridi'nin kuzeyini orta kesimlerden ve güneyden ayıran Netzarim Koridorunda konuşlu olsa da bölgede tam kontrol sağlanmış değil, Reşid sahil yolu halen açık durumda. İsrail kara kuvvetleri aynı zamanda Şucaiyye ve et-Tuffah mahallelerinin dış bölgelerinde de konuşlu ve buradaki operasyonlar, kuzeydeki Beyt Hanun ve Beyt Lahiye semtlerinin dış mahallelerindeki diğer askeri birlikler gibi yavaş ve temkinli bir şekilde yayılıyor.

Operasyonlarında yeni bir taktiksel yaklaşım benimseyen İsrail güçleri, bir yandan Hamas'ı yavaş ilerleyen kara operasyonlarıyla baskı altına almayı hedeflerken, diğer yandan da bomba ya da patlayıcıları tespit etmek amacıyla geriye kalan binaları ve evleri havaya uçurmak için patlayıcı robotlar kullanıyor.

Öte yandan İsrail güçleri, Gazzelilerin evlerine dönmelerini engellemek için onların evlerini yıkmayı ve buraları yaşanmaz alanların ve belki de gelecekte girmelerinin yasak olduğu tampon bölgelerin bir parçası haline getirmeyi amaçlıyor.

Hamas'a baskı

Başta Netanyahu olmak üzere İsrailli yetkililer, Hamas üzerinde baskı kurmak amacıyla operasyonları yoğunlaştırmayı planladıklarını açıkladılar. Netanyahu cumartesi akşamı yaptığı açıklamada, İsrail güçlerine Hamas üzerindeki baskıyı her zamankinden daha fazla arttırmaları talimatını verdiğini ve İsrail'in mutlak zafer elde edene kadar savaşmaya devam etmekten başka çaresi olmadığını söyledi. ‘Katiller’ dediği kişilere teslim olmayacağını ve herhangi bir dikteye boyun eğmeyeceğini vurgulayan Netanyahu, Hamas tarafından ‘kapsamlı anlaşma’ olarak adlandırılan anlaşma kapsamında yeniden belirlenen koşulları reddettiğini belirtti.

Netanyahu hükümetindeki aşırı sağcı bakanlar bu konuşmayı överken, Maliye Bakanı Bezalel Smotrich ve Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir, Gazze'deki askeri operasyonların sürdürülmesi ve yoğunlaştırılması, herhangi bir müzakerenin kabul edilmemesi ve Gazze Şeridi'nin tamamen işgal edilerek askeri yönetimin kurulması için çalışılması çağrısında bulundu. Buna karşın İsrailli gazeteciler ve analistler, İsrail için askeri ve ekonomik risklere değindiler.

dfgthyu
İleri karakol kurmak için Gazze'ye geçmeye çalışan radikal Yahudi yerleşimciler, Şubat 2024 (DPA)

İsrail askerleri, Gazze Şeridi'nin yüzde 30 ila 40'ını etkin bir şekilde kontrol ediyor. Bu durum yerleşimcilerin liderlerini ve onları destekleyen bakanları, 2005 yılında boşaltılan Gazze Şeridi'nde yerleşim inşaatlarının yeniden başlatılması çağrısında bulunmaya teşvik ediyor.

Giderek kötüleşen insani kriz

İsrail'in İbranice yayın yapan haber sitesi Walla, İsrail ordusunun, Hamas'ın gücünü zayıflatmak ve yönetimini sarsmak amacıyla, Gazze'deki bölgeleri daha ufak bölgelere ayırmak amacıyla daha büyük operasyonlara hazırlandığını bildirdi. Walla’nın aktardığına göre bu çerçevede sivil şirketler tarafından işletilen ve doğrudan sivillere gıda yardımı dağıtacak merkezlerin kurulması da söz konusu.

İsrail, Hamas'a baskı uygulamak için sivilleri yerlerinden ederek ve evlerini yıkarak operasyonlarında açıkça sivilleri hedef alıyor. Ayrıca ablukayı sıkılaştırarak ve yardım ve ticari ürünlerin girişini engelleyerek onları açlığa mahkum ediyor.

Birleşmiş Milletler Yardım ve Bayındırlık Ajansı’na (UNRWA) göre 90 binden fazlası kendisine ait 115 barınakta olmak üzere, yaklaşık 420 bin kişi yeniden başlayan saldırıların ardından yerinden edilmiş durumda ve askeri operasyonlar ve insani yardım girişinin engellenmesi sonucunda insani koşullar hızla kötüleşiyor.

Öte yandan Dünya Gıda Programı (WFP) tüm tarafları sivillere öncelik vermeye ve Gazze Şeridi'ndeki insani yardım çalışanlarını korumaya çağırdı. WFP, İsrail tarafından Gazze Şeridi’nde yürütülen savaş nedeniyle insani acıların daha da arttığını vurguladı.

WFP tarafın dün yapılan açıklamada şu ifadeler yer aldı:

Gazze'deki aileler bir sonraki öğünlerinin nereden geleceğini bilmiyorlar. WFP tüm taraflara sivillerin ihtiyaçlarına öncelik vermeleri, insani yardım çalışanlarının korunmasını sağlamaları ve Gazze'ye derhal yardım girmesine izin vermeleri çağrısında bulunuyor.

sdfgrthy
Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki Nuseyrat Mülteci Kampı’nda ücretsiz gıda dağıtım noktasının önünde bekleyen Filistinliler, 12 Nisan 2025 (AFP)

Gazze Elektrik Kurumu (GEDCO) tarafından dün yapılan açıklamada ise Gazze Şeridi'nde yaklaşık 18 aydır elektrik kesintisi yaşandığı ve bu süre zarfında Gazzelilerin 1,88 milyar kilowatt saatten (kWsa) fazla elektriği kullanmaktan mahrum kaldığını bildirdi.

Bu uzun süreli kesinti, başta sağlık, su ve sanitasyon olmak üzere hayati öneme sahip alanları çöküşün eşiğine getirdi. Çünkü temel altyapıyı çalıştıracak enerji kaynağı yok ve kötüleşen insani durumla birleştiğinde salgın hastalıklar ve yetersiz beslenme riski artıyor.

İsrail, 2 Mart'ta Gazze'ye tam bir abluka uygulayarak ateşkesle birlikte yeniden başlayan uluslararası yardımların girişini engelledi. Ayrıca Gazze’nin başlıca deniz suyunu tuzdan arındırma tesisine giden elektriği de kesti.

Birleşmiş Milletler İnsani İşler Koordinasyon Ofisi (OCHA), bu hafta insani durumun savaşın başlamasından bu yana geçen 18 ayın en kötü halinde olduğu uyarısında bulundu. Gazze'ye herhangi bir malzemenin geçişine izin verilmesinin üzerinden bir buçuk ay geçtiğini vurgulayan OCHA, bu durumun bugüne kadarki en uzun süreli tedarik kesintisi olduğunun altını çizdi.