Endişe yaratan yeni koronavirüs varyantı XBB'ye dair tüm bilinenler

Omikron'un alt varyantı, diğerlerinden de bulaşıcı

Omikron varyantı ilk kez kasımda, Botsvana ve Güney Afrika'da tespit edilmişti (Pixabay)
Omikron varyantı ilk kez kasımda, Botsvana ve Güney Afrika'da tespit edilmişti (Pixabay)
TT

Endişe yaratan yeni koronavirüs varyantı XBB'ye dair tüm bilinenler

Omikron varyantı ilk kez kasımda, Botsvana ve Güney Afrika'da tespit edilmişti (Pixabay)
Omikron varyantı ilk kez kasımda, Botsvana ve Güney Afrika'da tespit edilmişti (Pixabay)

Yeni koronavirüs varyantı XBB, son günlerde bazı ülkelerde vaka sayısını artırarak endişe yaratıyor.
Varyantın Avustralya, Singapur, Danimarka ve Japonya dahil olmak üzere 17'den fazla ülkeye yayıldığı düşünülüyor.
Virüse dair pek çok asılsız iddia medyada yayılırken, akıllarda birçok soru işareti belirdi.
İşte XBB'ye dair tüm bilinenler…

Aslında Omikron'un bir parçası
Omikron, uzun süredir koronavirüsün en baskın varyantı. Son derece bulaşıcı olmasına rağmen hastalıkların büyük ölçüde hafif ilerlemesi, birçok ülkede normalleşmeye yönelik adımların atılmasını sağladı.
Bu nedenle birçok kişi yeni varyant haberleri karşısında endişeye kapılıyor. Akıllarda "Yeniden karantinalar dönemi mi başlayacak?" sorusu beliriyor.
Öte yandan XBB, aslında Omikron'dan bağımsız bir varyant değil. Omikron'un iki alt varyantının (BJ.1 ve BA.2.75) kombinasyonundan oluşuyor ve kendisi de bir alt varyant olarak görülüyor.

"Singapur varyantı" demek yanlış
XBB'nin medyada Singapur'la ilişkilendirilmesinin nedeni virüsün ilk kez bu ülkede görülmesi değil. Singapur'daki Kovid vaka sayısı 10 Ekim'de 4 bin 719'ken XBB'nin etkisiyle bir gün sonra 11 bin 732'ye yükseldi. Bu da virüsün Singapur'la anılmasına neden oldu.
Ayrıca ülkede yerel vakaların yüzde 54'ünün XBB'den kaynaklandığı düşünülüyor.
Ancak XBB, aslında daha ağustosta Avustralya, Bangladeş, Danimarka, Hindistan, Japonya ve ABD'de dolaşımdaydı.
Singapur Bilim, Teknoloji ve Araştırma Ajansı'nın yöneticilerinden Dr. Sebastian Maurer-Stroh, XBB'nin "Singapur varyantı" diye adlandırılmasının yanlış olduğunu söyledi.
Maurer-Stroh, XBB varyantının, Singapur'da tespit edilen ilk vakalardan birkaç hafta önce kayıt altına alındığını ifade etti.

"Ölümleri artırmadı"
Sağlık Bakanı Ong Ye Kung, yeni alt varyantın çok yakından izlendiğini belirtiyor. Geçen hafta yaptığı basın açıklamasında, "XBB, diğer tüm alt varyantlara hakim olabileceğini gösteren özellikler sergiliyor" diyen bakan, sözlerini şöyle sürdürmüştü:
"Dünyanın birçok yerinde tespit edildi ama Singapur'da çok hızlı yayılıyor. Üç hafta içinde günlük vakaların yarısından fazlasına ulaştı."
Bakanlıktan yapılan açıklamada XBB'nin şiddetli Kovid vakalarını ve buna bağlı ölümleri artırdığı söylentisi de yalanlanmıştı.
Açıklamaya göre XBB kaynaklı vakalar artsa da durumu ciddi olan hastaların sayısı nispeten düşük kalmaya devam ediyor.

"Virüs beklendiği gibi davranıyor"
Asya odaklı haber sitesi CNA'ya konuşan Dr. Maurer-Stroh, virüsün aslında beklendiği gibi davrandığını ve yeni varyantların her zaman eskilerin yerini alacağını söyledi.
Bulaşıcı hastalık uzmanı Dr. Leong Hoe Nam da varyantın BA.4 ve BA.5'in yerini alabileceğine katıldığını ifade etti.
BA.4 ve BA.5, uzun süredir Omikron'un en baskın alt varyantları olarak görülüyordu. Ancak Leong'a göre XBB, mevcut suşlardan daha bulaşıcı:
"Fakat daha ciddi durumlara yol açtığına dair kanıt yok. Bu da işin iyi yanı."

Hindistan'da da yükselişte: Veriler ölümlerde artış göstermiyor
XBB, Hindistan'da da büyük bir hızla yayılıyor.
Uzmanlara göre ülkedeki baskın alt varyant, bir süredir BA.2.75'ti. Bu Omikron varyantı, geçen haftaya kadar vakaların yaklaşık yüzde 98'ini oluşturuyordu.
Ancak XBB büyük bir hızla yayılmaya başladı ve Maharaştra gibi bazı eyaletlerde enfeksiyonların yüzde 20 ila 30'unu teşkil eder hale geldi.
Öte yandan Hindistan'dan gelen veriler de XBB'nin daha bulaşıcı görünmesine rağmen hastaneye yatışlarda veya ölümlerde herhangi bir artışa neden olmadığını gösteriyor.

Aşılar ne kadar koruyor?
Singapur'da tavsiye edilen aşı uygulaması, yurttaşların üç doz BioNTech veya 4 doz Sinovac olmasını gerektiriyor. Dr. Leong, bu uygulamanın şiddetli hastalıklara karşı halen çok etkili olduğunu belirtiyor.
Hintli bulaşıcı hastalık uzmanı Dr. Sudhanshu Vrati, virüsün değişen durumlara hızla adapte olduğunu ve yeni varyantların bu yüzden ortaya çıktığını vurguluyor.
Indian Express'e konuşan uzman, "Nüfusların büyük kısmı artık aşı veya enfeksiyon yoluyla bağışıklık kazanmış durumda. Virüsün hayatta kalmak için adapte olması gerekiyor. Ancak bu, ciddi vakalara ve hastaneye yatışlara yol açmaz. Çoğu Kovid-19 vakasında boğaz ağrısı, öksürük ve ateş oluyor. Bu semptomlar üç gün içinde ortaya çıkmaya başlıyor" dedi.
Independent Türkçe, CNA, Indian Express, Yahoo News



Alaska Havayolları'na açılan 1 milyar dolarlık davada uzlaşmaya varıldı

Alaska Havayolları ve Boeing, üç yolcunun açtığı davayı mahkeme dışında çözdü (NTSB)
Alaska Havayolları ve Boeing, üç yolcunun açtığı davayı mahkeme dışında çözdü (NTSB)
TT

Alaska Havayolları'na açılan 1 milyar dolarlık davada uzlaşmaya varıldı

Alaska Havayolları ve Boeing, üç yolcunun açtığı davayı mahkeme dışında çözdü (NTSB)
Alaska Havayolları ve Boeing, üç yolcunun açtığı davayı mahkeme dışında çözdü (NTSB)

4,87 km yükseklikteki uçakta kapı tapasının düşmesi üzerine Alaska Havayolları ve Boeing'e dava açan üç yolcuyla mahkeme dışında uzlaşmaya varıldı.

Yolcular, 5 Ocak 2024'te Portland'dan Kaliforniya'nın Ontario kentine giden Alaska Havayolları'nın 1282 sefer sayılı uçağındayken, Boeing 737 Max'in kapı tapası havada aniden fırladı. KPTV'ye göre, geçen yıl Alaska Havayolları ve Boeing'e 1 milyar dolarlık dava açan yolcular bu ay mahkeme dışında uzlaşmaya vardı.

KPTV'nin haberine göre dava 7 Temmuz'da taraf uzlaşmasının ardından yeniden açılamayacak şekilde kapatıldı. Avukatları, uzlaşma anlaşması kapsamında varılan mutabakatın şartlarının açıklanmadığını söyledi.

ABD Ulusal Ulaşım Güvenliği Kurulu (NTSB) geçen ay Boeing'in korkutucu olayda hatalı olduğuna karar vermişti. Kurum, kapı tapasında 4 cıvatanın eksik olduğunu ve bunun da kapıyı nihayetinde düşene kadar 100'den fazla uçuş boyunca yavaşça yerinden kaydırdığını açıklamıştı.

Boeing yaptığı açıklamada, şirketin "kazadan üzüntü duyduğunu" ve "operasyonları genelinde güvenlik ve kaliteyi güçlendirmek için çalışmaya devam edeceğini" belirtti.

Kurum, uçaktaki 174 yolcunun güvende olduğunu ve uçuş ekibi sayesinde kurtarıldığını açıklamıştı. Yolcular hayatlarından endişe ettiklerini ve oluşan vakumun kişisel eşyalarını dışarı fırlatacak kadar kuvvetli olduğunu belirtmişti. Hatta uçakta bulunan bir kişi gömleğinin sırt kısmından yırtıldığını söylemişti.

NTSB Başkanı Jennifer Homendy, "kimsenin ölmemesinin bir mucize" olduğunu belirtmişti.

Homendy geçen ay yaptığı açıklamada "Bu kaza asla olmamalıydı" demişti.

Bu olay meydana geldiğinden beri insan hatasına, bir ya da iki Boeing çalışanının eylemlerine çok fazla odaklanıldı.

Açık konuşayım, böyle bir kaza bir kişi, hatta bir grup kişi yüzünden meydana gelmez. Havacılık bundan çok daha dirençlidir. Böyle bir kaza ancak birden fazla sistem arızası olduğunda meydana gelir.

DFGTHYU
NTSB, müfettişlerin kapı tapasının 4 cıvatasının eksik olduğunu ve bunun da zamanla kaymasına yol açtığını keşfetmelerinin ardından Boeing'in Ocak 2024'teki olayda hatalı olduğunu açıkladı (Reuters)

Geçen yaz, şirketin güvenlik protokolleriyle ilgili endişelerini anlatmak üzere düzinelerce ifşacı ortaya çıkmıştı. 6 yıl boyunca Boeing'de kalite müfettişi olarak çalışan ifşacı Roy Irvin, The Independent'a verdiği özel röportajda "Kapı patlaması beni gerçekten çok etkiledi çünkü bunu tahmin etmiştim" demişti.

"Bir şey bulunmadığı sürece kimsenin dikkatini çekmez" diyen Irvin ekledi:

Muhtemelen henüz bulunmamış başka şeyler de var.

The Independent cevap hakkı için Alaska Havayolları ve Boeing'le iletişime geçti.

Independent Türkçe