Kelebeklerin kanatlarındaki renklerin sırrı ortaya çıktı

Kelebeklerin kanatlarındaki renklerin sırrı ortaya çıktı
TT

Kelebeklerin kanatlarındaki renklerin sırrı ortaya çıktı

Kelebeklerin kanatlarındaki renklerin sırrı ortaya çıktı

Cornell Üniversitesi’ndeki araştırmacılar, kelebeklerin kanatlarındaki renk ve desen farklılığında kelebeklerin çöp DNA’sı önemli rol oynadığını belirtti.
Şarku’l Avsat’ın Science dergisinin son sayısında yayınlanan araştırmadan aktardığı bilgilere göre çöp DNA’sının (kodlanamayan DNA) kelebeklerin kanatlarında renk ve desen çeşitliliğine neden oluyor. Çöp DNA’lar, protein üretim mekanizmasına güçlü bir şekilde müdahale edemiyor ve sadece o canlının genetiğinin tamamlanmasına yardımcı oluyor.
Sheffield Ünviersitesi Genetik Tıp Profesörü Şerif el Hamisi başkanlığındaki araştırma ekibi, geçtiğimiz ay Nature dergisinde çöp DNA’nın önemini açıklamıştı. Çöp DNA, kodlanmış DNA’nın tamamı için gerekli görülüyor.
Kelebekler üzerinde yapılan çalışma, insanlardaki çöp DNA’nın insanlar için yararlı olduğu gibi bu DNA’nın kelebekler üzerindeki etkisini ortaya koydu.
Araştırma ekibi, aynı genin kelebek kanatlarında bu farklılığa nasıl yol açtığını düşünmesiyle başladı. Çalışma sonunda geni harekete geçiren çöp DNA’nın kelebeklerin kanadındaki renk ve desen çeşitliliğine neden olduğu ortaya çıktı.
Cornell Üniversitesi Ziraat ve Yaşam Bilimleri Fakültesi'nde Ekoloji ve Evrimsel Biyoloji Profesörü Robert Reed ve ekibi, önceki çalışmalarında kelebek kanatlarında bulunan çizgileri etkileyen WntA ve renk çeşitliliğini kontrol eden Optix adlı iki renk genini ortaya çıkarmıştı. Araştırmacılar, kelebekler üzerinde yaptıkları araştırmada son geni ortadan kaldırdığında kanatlar siyaha büründü. İlk gen silindiğinde ise kanatlardaki çizgiler kayboldu.
Yeni çalışmada araştırmacılar, çöp DNA’nın WntA geni üzerindeki etkisini inceledi. En büyük kelebek aileleri üzerinde yapılan araştırmada çöp DNA’ların her biri silindiğinde kelebeklerin kanatlarında muhteşem modeller değişti.
Cornell Üniversitesi’nin internet sitesinde yayınlanan raporda Reed, “Evrimin çoğunun, kodlama yapmayan DNA’lardaki mutasyonlar nedeniyle gerçekleştiğini öğrendik” dedi.



Yapay zekanın bulduğu malzeme, bataryalarda devrim yaratabilir

Fotoğraf: AFP
Fotoğraf: AFP
TT

Yapay zekanın bulduğu malzeme, bataryalarda devrim yaratabilir

Fotoğraf: AFP
Fotoğraf: AFP

Bilim insanları, yapay zekanın bataryaları dönüştürebilecek yeni malzemeler keşfettiğini iddia ediyor.

Batarya teknolojisi, daha sürdürülebilir bir dünyaya doğru ilerlemenin anahtarı olabilir. Araştırmacılar, bataryaların daha iyi elektrikli araçların yanı sıra telefonlar gibi daha küçük teknolojik aletleri de dönüştürmenin önemli bir yolu olabileceğini umuyor.

Ancak mevcut batarya teknolojimiz de kusurlu. Cihazlarımızın çoğuna güç veren lityum iyon piller nispeten düşük yoğunluklu, zamanla enerji kaybediyor ve ısıyla diğer değişikliklere karşı hassas.

Araştırmacıların bu sorunları çözeceğini umduğu şeylerden biri, çok değerlikli bataryalar. Bu bataryalar, lityum iyon pillere kıyasla daha kolay bulunabilen elementler kullandığından, daha ucuz, daha kolay ve daha temiz üretilebilir.

Dahası, onları çalıştıran teknoloji, bu bataryaların mevcutlara kıyasla daha verimli ve daha yüksek kapasiteli olacağını gösteriyor.

Ancak bataryada kullanılan çok değerlikli iyonların daha büyük boyutu ve daha yüksek elektrik yükü, bunların bir pile dahil edilmesini zorlaştırabilir.

Araştırmacılar, ChatGPT gibi sistemlerde kullanılana benzer bir teknoloji olan üretken yapay zekayı, bu sorunu çözebilecek yeni malzemeler bulmak için kullandı.

New Jersey Teknoloji Enstitüsü'nden Dibakar Datta, "En büyük engellerden biri umut vadeden batarya kimyalarının eksikliği değil, milyonlarca malzeme kombinasyonunu test etmenin imkansızlığıydı" dedi.

Bu uçsuz bucaksız alanda araştırma yapmak ve çok değerlikli pilleri gerçekten pratik hale getirebilecek birkaç yapıyı tespit etmek için hızlı ve sistematik bir yol olarak üretken yapay zekaya yöneldik. Bu yaklaşım, binlerce potansiyel adayı hızla keşfetmemizi sağlayarak, lityum iyon teknolojisine daha verimli ve sürdürülebilir alternatifler arayışımızı önemli ölçüde hızlandırıyor.

Araştırmacılar, farklı olası malzemeleri ve bu tür pillerde işe yarayıp yaramayacaklarını incelemek için bir yapay zeka sistemi kullandı.

Profesör Datta, "Yapay zeka araçlarımız, olağanüstü umut vadeden 5 yepyeni gözenekli geçiş metali oksit yapısını ortaya çıkaran keşif sürecini önemli ölçüde hızlandırdı" dedi.

Bu malzemeler, bu hacimli çok değerlikli iyonları hızlı ve güvenli bir şekilde hareket ettirmek için ideal olan geniş ve açık kanallara sahip ve bu, yeni nesil piller için kritik bir atılım.

Malzemeleri yapay zekayla bulan araştırmacılar, gerçek dünyada kullanabileceklerinden emin olmak için daha geleneksel simülasyonlarla kontrol etti.

Çalışma, Cell Reports adlı akademik dergide yayımlanan "Generative AI for discovering porous oxide materials for next-generation energy storage" (Yeni nesil enerji depolama için gözenekli oksit malzemeleri yapay zekayla keşfetmek) başlıklı yeni makalede yer alıyor.

Independent Türkçe