Stradivarius kemanının ses kalitesinin sırrı kimyasal kanıtlarla bulundu

Yüksek çözünürlüklü görüntüleme teknolojisi, bu kemanlarda ahşap ve boya arasında bir protein tabakasının olduğunu ortaya çıkardı (Araştırma ekibi)
Yüksek çözünürlüklü görüntüleme teknolojisi, bu kemanlarda ahşap ve boya arasında bir protein tabakasının olduğunu ortaya çıkardı (Araştırma ekibi)
TT

Stradivarius kemanının ses kalitesinin sırrı kimyasal kanıtlarla bulundu

Yüksek çözünürlüklü görüntüleme teknolojisi, bu kemanlarda ahşap ve boya arasında bir protein tabakasının olduğunu ortaya çıkardı (Araştırma ekibi)
Yüksek çözünürlüklü görüntüleme teknolojisi, bu kemanlarda ahşap ve boya arasında bir protein tabakasının olduğunu ortaya çıkardı (Araştırma ekibi)

İtalya'daki Pavia Üniversitesi'nden bir araştırma ekibi, İtalya'da bulunan antik Strdivarius kemanlarının, modern enstrümanlara kıyasla benzersiz bir netlik düzeyine sahip zarif ses üretmesinin sırrını ortaya çıkardı.
Şarkul Avsat’ın Journal of Analytical Chemistry'de dün yayınlanan çalışmadan aktardığı bilgilere göre araştırmacılar, araştırmacılar, İtalyan müzik aleti yapımcısı Antonio Stradivari'nin (1644-1737 AD) yaratıcılığını ortaya çıkarmak için analitik kimyayı kullandılar. Araştırma sonucunda Stradivari’nin, imalatı sırasında kemanın ahşabı ile cilalamak için kullanılan vernik arasına bir protein tabakası yerleştirdiğini ortaya çıkardılar. Bu, modern enstrümanların erişemeyeceği netlikte zarif bir ses sağlıyor.
Önceki çalışmalar, Stradivari tarafından yapılan bazı telli çalgıların, parlak bir vernik altına gizlenmiş bir kaplamaya sahip olduğunu göstermişti. Bu boyanın amacı, ahşabın rezonansını ve aletin çalınmasıyla çıkan sesi etkileyen ahşabı doldurmak ve pürüzsüz hale getirmekti. Bu boyanın bileşenlerini bilmek, modern çağda antik aletlerin kopyalanması için bir anahtar olabilir.
Bu nedenle, araştırmacılar Lisa Vaccari ve Marco Malagodi ve Pavia Üniversitesi'nden meslektaşları, iki değerli keman olan, 1718 San Lorenzo ve 1690 Toscano’nun ahşap ve vernik arasındaki katmanlarının bileşimini belirleyen tekniği bulmak için çalımlara yaptılar.
Daha önce tarihi kemanlarda denenmiş bir teknik olan synchrotron kızılötesi spektroskopisini kullanan araştırma ekibi, her iki numunenin de bir ara katmana sahip olduğunu fark etti. Ancak bu yöntem, tabakanın bileşimi ile bitişik ahşap arasında ayrım yapamadı, bu nedenle numuneleri analiz etmek için taramalı yakın kızılötesi saçılma mikroskobuna (IR s-SNOM) yöneldiler.
IR s-SNOM cihazı, onlarca nanometre genişliğindeki görüntüleri toplayan ve kimyasal bileşimi hakkında bilgi toplamak için kaplamadan ve ahşaptan yayılan kızılötesi ışığı ölçen bir mikroskop içeriyor.
Yeni yöntemin sonuçları, her iki alet için ahşap ve vernik arasındaki tabakanın, nano boyutlu noktalar halinde bir araya gelen protein bazlı bileşikler içerdiğini gösterdi.
Söz konusu yöntem, kemanın yüzeyinde bulunan malzeme türlerinin ayrıntılı bir 3D görüntüsünü elde etmeyi sağladığından, araştırmacılar bunun müzik aletlerini geçmişte olduğu kadar verimli bir şekilde üretmek için kullanılabileceğini söylüyorlar. Ayrıca bu yöntem karmaşık, çok katmanlı kültürel miras örneklerindeki bileşikleri tanımlamak için gelecekteki çalışmalarda da kullanılabilir.
 



2025'in ilk yarısında en çok hangi diziler izlendi?

Squid Game'in final sezonu, Netflix'in 10 günlük izlenme rekorunu kırarak tarihe geçmişti (Netflix) 
Squid Game'in final sezonu, Netflix'in 10 günlük izlenme rekorunu kırarak tarihe geçmişti (Netflix) 
TT

2025'in ilk yarısında en çok hangi diziler izlendi?

Squid Game'in final sezonu, Netflix'in 10 günlük izlenme rekorunu kırarak tarihe geçmişti (Netflix) 
Squid Game'in final sezonu, Netflix'in 10 günlük izlenme rekorunu kırarak tarihe geçmişti (Netflix) 

Reyting ölçüm şirketi Nielsen'ın yayımladığı yeni rapora göre, 2025'in ilk yarısında dijital platformlardaki toplam izlenme süreleri belli oldu. Deadline, ABD genelini kapsayan listenin ağırlıklı olarak "edinilmiş" içerikler tarafından domine edildiğini yazıyor.

Nielsen, ocak-haziran dönemini kapsayan ve en çok izlenen 20 içeriği sıraladığı listeyi pazartesi günü paylaştı. Listenin zirvesinde, toplam 25,1 milyar dakikalık izlenmeyle, yaratıcılığını Joe Brumm'ın üstlendiği, okul öncesi çocuklara yönelik animasyon dizisi Bluey yer aldı. 

Listeye sadece üç orijinal yapım girmeyi başardı: Squid Game, Reacher ve The Night Agent.

Bu yapımlar arasında en dikkat çeken ise Squid Game oldu. Netflix'in dünya çapında ses getiren fenomen dizisi, yılın ilk yarısında 15 milyar dakikayı aşan izlenme süresiyle İlk 10'a girmeyi başaran tek dijital orijinal yapım oldu. 

Üstelik bu başarı, ölçüm aralığının etkisiyle daha da çarpıcı hale geliyor: Dizinin ikinci sezonu, yılbaşından yalnızca birkaç gün önce yayımlandı. Bu nedenle aralık ayındaki yüksek izlenme verileri hesaba katılmadı. Aynı şekilde, 27 Haziran'da yayına giren üçüncü sezonun etkileri de bu istatistiklere henüz yansımadı.

Diğer iki dijital yapım olan Reacher ve The Night Agent da listede üst sıralarda yer aldı. Amazon Prime Video'nun aksiyon dolu dizisi Reacher 13,3 milyar dakika, FBI ajanı Peter Sutherland'in gerilim dolu maceralarını konu alan Netflix yapımı The Night Agent ise 12,2 milyar dakikalık izlenme süreleriyle güçlü bir performans sergiledi.

Supernatural sürprizi

Nielsen ayrıca, teknik olarak önce televizyon kanallarında yayımlansa da izleyici kitlesini esasen dijitalde yakalayan dizilerin "edinilmiş" kategorisinde değerlendirildiğini belirtiyor. Hatta yayın hayatı yıllar önce sona ermiş diziler dahi bu listeye dahil ediliyor çünkü artık yalnızca dijital platformlarda izlenebiliyorlar.

Dikkat çeken bir diğer yapım ise Supernatural oldu. Eski CW dizisi, yılın ilk yarısında 11,9 milyar dakika izlenerek The White Lotus ve Friends gibi köklü rakiplerini geride bırakarak 15. sıraya yerleşti. Bu yüksek izlenme sayısı, Netflix'in dizinin lisansını yenileme ihtimalini artırıyor.

Yılın ilk yarısında en çok seyredilen film ise 7,23 milyar dakikalık izlenmeyle Moana 2 oldu. 2016 yapımı ilk film Moana da listede 4. sırada yer aldı. Serinin ilk filmi, önceki iki yıl boyunca da en çok izlenen filmler listesinin zirvesindeydi.

Independent Türkçe, Deadline, Hollywood Reporter