Irak'ta erken seçimler Sudanî'nin performansı ve Sadr ile anlaşılmasına bağlı

Iraklı öğrenciler, Nâsiriye'deki protesto sırasında parlamentonun Sudani hükümetine verdiği onayı protesto etti (AFP)

Irak hükümeti, Sadr Hareketi’nin yokluğunda (Şii) Koordinasyon Çerçevesi güçleri ve müttefik partiler tarafından kontrol edilen parlamentonun yasayı değiştirmesi koşuluyla, gelecek yıl erken seçimlerin düzenlenmesini taahhüt etti. Ancak genel göstergeler, bu tarihte gerçekleştirilmesinin zorunlu olmadığı ve şu iki faktöre bağlı olduğu yönünde: Hükümetin performansı ve Mukteda es-Sadr'ın siyasi sürece nasıl geri dönüş yapacağı. Siyasi danışmanların adaylıklarına bakıldığında, Sudanî hükümeti döneminde ve mevcut komisyonun denetiminde yapılacak tek seçim, Kürtler ve Şiilerin yokluğunda Sünni partilerin desteğini alan il meclisleri için yapılacak.
Siyasi güçler; Sudanî’nin önümüzdeki üç ay içerisinde göstereceği performansı, fırsattan yararlanıp yararlanamayacağını, tüm müttefiklerine seçimleri erken yapmak zorunda kalmadan yasal süreyi seçim tarihinden önce tamamlamaları için bir gerekçe verip vermeyeceğini görmek istiyor. Seçim dosyasıyla ilgili Iraklı siyasi kaynakların bildirdiğine göre, seçimlerin yapılıp yapılmayacağına söz konusu üç ay geçmeden karar verilmeyecek. Aynı zamanda parlamentonun gerekli değişiklikleri bu süre içinde tamamlaması şartıyla siyasi güçlerin en az bir buçuk yıla ihtiyacı olacak.
Kanun Devleti Koalisyonu lideri Nuri el-Maliki başta olmak üzere başlıca siyasi güçler, Sudanî hükümetinin dört yıllık görev süresini tamamlamasını istiyor. Koordinasyon Çerçevesi seçim yapmak zorunda kaldığı taktirde 2021 seçimlerinin yapıldığı yasal formülün imha edilmesi ve komisyon kadrosunu değiştirilmesi planı kapsamına dahil olacak. Ancak bu çok zor görünüyor.
Şarku’l Avsat’a konuşan Iraklı kaynaklar, seçim kanununda koordinasyon çerçevesinin öngördüğü değişikliklerin tamamıyla parlamento dahilindeki güçlerin ağırlığına değil, Sadr Hareketi ile yapılan anlaşmaların doğasına bağlı olacağı, erken oylamanın bir koşul olmayacağı görüşünde. Sudanî, geçtiğimiz Perşembe günü, kabine teşkiline katılsalar yahut katılmasalar dahi (hükümete katılmayı reddeden Sadr hareketine atıfla) tüm siyasi güçlere karşı açık olacağı sözünü vermişti.
Kaynaklar, Şii ve Kürt güçlerin erken seçim istemediğini, zirâ yeniden denemenin siyasi karar alıcıların kısa vadeli planlarında yer almadığını söylüyor. Ancak hükümet başka bir krizle daha karşı karşıya kaldığı taktirde Sudanî’nin önümüzdeki birkaç ay içerisinde yapacaklarının çok şey değiştireceğini ifade ediyor.